Stads- en Gewestelijk Nieuws.
(tameugd Nieuws.
Veiligheidstoestellen aan motorwagens.
Gistermiddag werden op het landgoed «Raap
horst" te Wassenaar, voor Z. K. H. den Prins der
Nederlanden, proeven genomen met het veilig
heidstoestel tegen overrijdingen met motorwagens,
in exploitatie gebracht door de Maatschappij
«Protector" te Amsterdam.
De proeven slaagden uitstekend, iemand werd
op verschillende manieren en herhaalde malen
aangereden zonder eenig letsel te komen.
Z. K. H. gaf zijn bijzondere tevredenheid te
kennen over de werking van het apparaat en
de genomen proeven, welke ook werden bijge
woond c.a. door den adjudant van den Prins, jhr.
Van Suchtelen van de Haare, den jagermeester
van H. M. de Koningin in Zuid-Holland, den heer
D. baron van Pallandt, de ministers van Justitie
en van Waterstaatden gedelegeerden commis
saris van de industrieele maatschappij «Trompen
burg" te Amsterdam, mr. Gericke den secretaris
van de Nederlandsche Automobielclub, den heer
Van Weideren baron Rengers, den president van
«The automotic Fende Cy of America," benevens
eenige commissarissen der maatschappij «Protector."
De heer Regout, minister van Waterstaat, liet
zich nog speciaal de teekening verklaren van de
toestellen, thans in aanmaak voor de Amster-
damsche tram.
Na afloop werden, op verzoek van eenige ge-
noodigden, nog eenige goed geslaagde proeven ge
houden op het landgoed «Duinrell" te Wassenaar,
ook bijgewoond door Z. K H. Prins Hendrik, die
nogmaal zijn hooge ingenomenheid met de uit
vinding te kennen gaf.
Kamerverkiezing in het district Hoorn.
Voor de Tweede Kamer, district Hoorn zijn
gisteren officieel candidaat gesteld mr. D. Fock
(U. L.j, Den Haag; L. Hoejenbos (S. D. A. P.)
Den HaagW. J. E. H. M. de Jong (U. L. Den
Haag; F. Netscher, (Vrijz. Dem.) Santpoort;
P. Teunissen, (Agrariër) AmsterdamH. Ch.
Vegtel (A. R.) Den Haag.
Aanbieding adres algemeen kiesrecht.
Gister-middag heeft H. M. de Koningin de dag.
besturen van den Vrijzinnig Democratischen bond
en het Alg. Nederlandsch Werkliedenverbond,
bestaande uit mevrouw W. van Iiallie-v. Embden
en de heeren prof. dr. D. van Embden, mr. J. A.
v. Gilse en W. O. A. Koster, voor den V D. B
en C. H Kouw, C. Qmspel en A. v. d. Veen, voor
het A. N W. V., in audiëntie ontvangen ter
overhandiging van het adres voor algemeen kies
recht voor mannen en vrouwen.
De voorzitter van de V. D. B., de heer Her
man Snijders, was afwezig, in verband met het
door H. M. op medisch advies, uitgedrukte ver
langen om niemand in audiëntie te ontvangen,
die in de algeloopen weken in aanraking kwam
met iemand lijdende aan een besmettelijke ziekte.
'In zijn plaats werd het gezegde adres met een
begeleidend schrijven in leeren omslag overhan
digd door den ondervoorzitter van den V. D. B.,
den heer prof. dr. D. van Embden, die hierbij
gelegenheid kreeg het navolgende te zeggen
Majesteit 1
Namens de hoofdbesturen van den Vrijz. Dem.
en het Alg. Ned. Werkl. Verbond hebben wij "de
eer aan Uwe Majesteit voor te leggen een adres,
gericht aan Koningin en Staten-Generaal ten be
hoeve van de invoering van algemeen kiesrecht
voor mannen en vrouwen.
Aangevangen door het initiatief van de beide
genoemde afdeelingen der V. D. partij, is de be
weging voor adhaesie aan dit adres welbewust
gesteld, naast de andere adresbeweging voor alge
meen kiesrecht, eveneens in 1911 ondernomen,
opdat door onze actie op het algemeen kiesrecht
minder de schjjn zou rusten van louter een eisch
van den klassenstrijd te zijn. Waar onze acte
met bescheidener hulpmiddelen gevoerd moest
worden en uit beginsel weigerde de medewerking
der vakvereenigingen als zoodanig in te roepen
waar zij in menige plaats slechts aanvullend kon op
treden en zij andere vrijzinnige voorstanders van
algèmeen kiesrecht hun medewerking aan onze
actie meestal zag onthouden, daar is het voor ons
een voldoening Uwe Majesteit desondanks te kun
nen wijzen op het zorgzuldig gekeurde, aantal
van bjjna 37 000 handteekeningen van mannen en
vrouwen, welke adhaesiebetuigingen hiernevens
aan Uwe Majesteit worden aangeboden.
Het is ons een voldoening, omdat wij ons doe^
bereikt achten. Wij achten het door ons advies
weder eens te meer en krachtig uitgesproken,
dat de invoering van algemeen kiesrecht veeleer
een daad van staatsbehoud dan van staatsver-
zwakking is en dit, omdat slechts door aan het
heele volk te schenken, vertrouwen, Zelfbeschik
king, maar dus ook verantwoordelijkheid, een
vreedzame ontwikkeling van het staatsleven be
reikt kan worden. De macht van den wetgever
beruste op machtiging van hen, voor wie de wet
gelden zal. Reeds lang ging de overgrootë meer
derheid der beschaafde staten Nederland op den
weg van het algemean kiesrecht voor. Dienten
gevolge js ten onzent de wegeving te kort ge
schoten in de behartiging van vele hoogst ernstige
volksbelangen. Het zijn onze medeburgers,
Majesteit, die in het welvarende Nederland zuch
ten onder afmattende arbeidsduur of gebrekkige
woning het zijn onze medernenschen, wier loo.
n n vaak bitter laag zijn en die na een leven van
eerlijken en moeizarnen arbeid op hun ouden dag
of in dagen van invaliditeit aan armoede ten prooi
worden gelaten. Zooveel kansen van ontwikke
ling worden er verijdeld, zooveel leed wordt er
onnoodig geleden, alleen omdat de sociale wet
geving ten onzent achterlijk is.
Ook met het oog daarop verwacht de vrijz.-
dem. partij, dat de invoering van algemeen kies
recht voor mannen en vrouwen, door geen cor
rectieven verzwakt, een zegen zal zijn voor het
Nederlandsche volk en een wijze verbetering on
zer staatsorde.
Daarom heeft zij dit adres tot Koningin en
Staten-Generaal gericht en vragen wij Uwe
Majesteit eerbiedig, er Hare aandacht aan te
schenken.
En tevens veroorloven wij ons, Uwe Majesteit
namens die partij onzen dank te betuigen, dat
Zij ons tot persoonlijke aanbieding zoo welwillend
verlof heeft verleend.
Na deze audiëntie, waarbij de in leergebonden
adreslijsten in 5 zware deelen, bevattende 27.421
namen van mannen en 9397 van vrouwen, ten
paleize waren afgegeven, werd aan het gebouw
van de Tweede Kamer eveneens een gezegeld
adres met begeleidend schrijven bezorgd, terwijl
aan de Eerste Kamer werd toegezonden een schrij
ven, houdende kennisgeving van de indiening van
het adres met een afschrift daarvan.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
jn den morgen van 10 April 1912, medegeaeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 771.4 te Horta.
Laagste barometerstand 749.5 te Neufahrwasser.
Verwachting tot den volgenden dagmeest
matige noordelijke tot westelijken wind, veran
derlijke bewolking, waarschijnlijk nog sneeuw-
buitjes, nachtvorst, zelfde temperatuur overdag.
Gemeenteraad.
Op de agenda voor de openbare vergadering
van den Gemeenteraad op Dinsdag 16 April 1912,
des n.m. 2 uur, staan o.m. de volgende voorstellen
1. Voorstel tot het verleenen van periodieke
verhoogingen aan de leeraren bij het Middelbaar
Onderwijs: J. M. Hillenius en A. J. de Jong.
2. Beslissing over de motie-De Bruin (waar
over de stemmen in de vorige vergadering hebben
gestaakt), welke motie luidde: «De Raad, van
oordeel, dat in de Commissie voor het Burgerlijk
Armbestuur de geheele burgerij vertegenwoordigd
moet zijn, verzoekt deze Commissie bij het doen
van voordrachten daarmede rekening te houden."
3. Beslissing op het voorstel-De Bruin tot ver
hooging van het maximum der loonen van werk
lieden bij de Gemeente-Reiniging met fl, waar
over de stemmen in de vorige vergadering hebben
gestaakt.
4. Wijziging der Gemeente-begrooting, dienst
1912.
5. Af- en overschrijving op de begrooting van
het Stads-Ziekenhuis, dienst 1911, met advies van
B. en W.
6. Voorstel tot regeling van de jaarwedde van
den Directeur der Arbeidsbeurs.
7. Voorstel van B. en W. tot aanleg van
straten en ophooging van terrein in de omgeVing
dei St. Liduinastraat en daarvoor een crediet van
f34600.— beschikbaar testellen, waarvanf 28001).
ten laste van het Grondbedrijf.
8. Voorstel van B. en W. om bij aanneming
van het voorstel sub. 7 aan de aan te leggen
straten namen te geven.
9. Voorstel van B. en W. om op de vraag van
heeren Gedeputeerde Staten of de Raad in het
door hun College overgelegde rapport van den
Inspecteur der Volksgezondheid geen aanleiding
vinden kan om het vastgestelde uitbreidingsplan
voor het Noordelijk gedeelte alsnog te wijzigen,
ontkennend te antwoorden.
10. Voorstel tot onderhandsche verhuring van
een perceel grond aan het einde der Spuihaven
aan W. G. van Helden, voor het vervaardigen van
schippersbenoodigdheden.
11. Verzoek van de firma A. F. Smulders om
aan haar een stuk grond te verkoopen tegen f 5.50
per MJ, met advies van B. en W.
Gereformeerde Zangvereeniging
„Soli Deo Gloria".
De Gereformeerde Zangvereeniging «Soli Deo
Gloria", eere-voorzitter ds. S. T. Goslinga, direc
teur de heer K. van Riet, gaf gister-avond weder
hare jaarlijksche uitvoering in de zaal «Musis Sac
rum", die door een overtalrijk publiek geheel
bezet was.
De voorzitter, de heer G. van Loenen, sprak
zijne voldoening uit over die groote opkomst, gaf
een enkelen maatregel van orde aan en verzocht
daarna den eere-voorzitter de uitvoering met ge
bed te openen, waaraan ds. Goslinga met de
meeste bereidwilligheid voldeed.
Een vrij uitgebreid en voor deze gelegenheid
wèl gelukkig gekozen program, werd daarna uit
gevoerd. Nadat «Psalm 136: 25 en 26", devoot ge
zongen, gloed en wijding aan de uitvoering had
gegeven, werd eerst uitgevoerd «Der Stern van
Bethlehem" (Weihnachtscantate für soli und
chor) van J. Rheinberger. Koren en solisten
kweten zich in deze vele eischen stellende cantate
over het geheel verdienstelijk van hun taak.
Met genoegen hoorden wij weder onze stadge-
noote mej. Bouwer, sopraan-soliste. Haar liefelijk,
beschaafd, hoewel niet bijzonder sterk orgaan,
had een dankbare taak te vérvullen, waar 't ons
de verhevenste liefelijkste tafereelen van het
groote Kerstnacht-liefdegeheim moest uitbeelden.
Ook de bassolist, de heer A. de Leeuw, uit
Rotterdam, voldeed zeer wel, toen hy ons met
zijn klankvol, goed geschoold orgaan de herders
weergaf, die naar Bethlehem's Kribbe ijlden.
De koren vervulden het hun voorbehouden deel
der cantate met blijkbare toewijding. Over het
geheel viel de goede samenzang der koren te
roemen, terwijl ook de uitspraak van het Duitsch
voor Hollandsche ongeoefende monden vrij vol
doende mocht worden geacht.
Na de uitvoering van deze Weihnachtscantate
gaf de alt-soliste, mej. Fr. Escabache, uit Rotter
dam, een drietal nummertjes «Gods Grootheid in
de Natuur, «Aria uit Elias", van F. Mendelsson, en
«In Ihm" van P. Gurland. - Met haar helder,
zuiver, klankvol orgaan wist zij deze kunstju
weeltjes alleszins tot haar recht te brengen.
Na de pauze was de uitvoering van de cantate
«De Opstanding" van S. de Lange, voorzeker een
wel actueel nummer, een schoon moment van den
over 't geheel genotvollen avond. De heer Ch.
Bocage, uit Rotterdam, trad in deze cantate als
tenor-solist op en wij bemerkten met genoegen,
dat zijn goed orgaan er wel op vooruit was ge
gaan, en zeker bij meerdere oefening, nog veel
in de toekomst belooft. Ook de andere reeds
bekende solisten waren in dit nummer zeer goed.
In het kwartet kwam hun klankvol, melodieus
geheel bijzonder uit. Koren zoowel als solisten
kweten zich in dit nummer uitnemend van hun
taak. Het prachtig slotkoraal overtrof aller ver
wachting. Tot het succes van den avond droeg
niet alleen bij de voortreffelijke begeleiding van
den heer W. Houtman, maar ook het keurig
instrument, de piaao uit de fabriek der firma
Bogage alhier, door hem bespeeld.
Nadat de voorzitter, de heer Van Loenen, reeds
met enkel woord had gedankt, was de eerevoor
zitter, ds. Goslinga, voorzeker aller tolk als hij ge
tuigde, dat hij met groot genoegen deze uitvoering
had bijgewoond. Na een woord van dank gebracht te
hebben aan de zangvereeniging en haren directeur,
den heer K. van Riet, uit Rotterdam, dankte hij ook
de dames en heeren solisten, vooral die, welke
daartoe uit Rotterdam naar hier waren gekomen.
Daarna wees eere-voorz. op de schoone toepas
selijke gezangen, die niet alleen van de heerlijk
heid van den Kerstnacht, maar ook van de groot
heid van 's Heeren Opstanding, Gods grootheid
ook in de natuur, reeds door de dichters van het
Oude Verbond bezongen, getuigden. De eerevoor
zitter sprak ten slotte den wensch uit, dat deze
avond de belangstelling in de Zangvereeniging
nog zou hebben vermeerderd en dat velen die nog
lid kunnen zijn, zich by haar zouden aanslui
ten.
Daarna ging ds. Goslinga voor in het gebed,
waarmee de uitvoering, als altijd gebruikelijk,
werd besloten.
Bij de politie is te be vragen een
gladharig, zwart hondje, witte pooten en borst,
in dén afgeloopen nacht opgevangen.
Binnen 2 x 24 uren niet opgevraagd zijnde,
wordt de hond afgemaakt.
Giste r-m orgen is in de politie-
wacht aan de Hoofdstraat verbonden de 18-jarige
J. Gjjtenbeek, wonende Broersveld, die bij het
lossen van steenen op het Hoofd een steen op
den wysvinger van de rechterhand had gekregen,
die daardoor gespleten was.
Gister-middag om 5 ure is opde
Hoogstraat aangehouden en in bewaring gesteld
zekere P., die daar een meisje mishandeld had,
door haar tegen den grond te werpen, te slaan
en te schoppen.
Gister-avond is bedoelde persoon na verhoor
weer op vrye voeten gesteld.
Gister-avond ongeveer 6 uur is in
een woning aan de Gedempte Broersvest tusschen
de bewoners en een bezoeker twist ontstaan, om
dat de laatste beweerde nog geld te moeten
terug hebben van hetgeen hij gegeven had. Er
ontstond een vechtparty, waarby de bezoeker op
straat geraakte, terwijl een viertal ruiten werd
stukgeslagen.
Gister-avond omstreeks 7 ure on
dervond de electrische tram bij den oprit nabij
het Roode Hek vertraging, doordat een vracht
wagen op de rails was geraakt en daar bleef
staan. Bij de komst der politie beval deze den
bestuurder van den vrachtwagen door te rijden,
waarna het verkeer hersteld werd.
H e d e n-m orgen is naar hetHuisvan
Bewaring te Rotterdam overgebracht een persoon
die gesignaleerd stond voor 3 dagen gevangenis
straf. Hij had zich-zelf tot het ondergaan zijner
straf gister-avond bij de politie aangemeld.
DIT DELFT.
De heer Nienhuis, wethouder van onderwijs, is
volgens het «Dbl. v. Z.-H." en »'s-Gr.," thans voor
drie maanden naar buiten vertrokken om te trach
ten herstel van krachten te vinden.
UIT ROTTERDAM.
H. M. de Koningin ein Z. K. H. Prins Hendrik
der Nederlanden zullen Zaterdagnamiddag' a.s.
te halflweie aan het station D. P. aankomen tot
het brengen van het aangekondigde, niet-Offici-
eele bezoek aan Rotterdam.
Na ontvangst aan de Westzijde van het sta
tion, onder de zoogenaamde korte kap, zullen
de hooge bezoekers met hun gevolg plaats ne
men in drié hofrijfuigen. LangS Stationsweg, Slag
veld, Schicibrug, Hofplein, Stro-weer, Hofdijk,
Noordsingel Oz., Jacob CatsStraat, Zwart Jan
straat, Tweede Pijnaclkerstraat, Pijnackerplein,
Benthuizcrstraat, Zaagmolenstraat, Zwaanshals,
Noordefbrug, Cro-oswijicscbesingel, Crouswijksche-
weg Goudschieplein, Goudscheweg', Goudsöhe Wa
genstraat, Bireedesitraat, Korte Baanstraat, Kip-
straat, Kaasmarkt en Boerenvischmarkt gaat het
naar de Groote- Kerk (ingang onder den toren).
Omstreeks 2 uur zullen H. M. en Z. K. H. daar
aankomen. Het verblijf in de Groote Kerk zal
ongeveer 20 minuten duren.
Na de kerk langs denzelfden weg verlaten te
hebben, wordt de rijtoer door de stad vervolgd
langs Boerenvischmarkt, Moriaanstraat, Hoog
straat, Korte Hoogstraat, Soetensteeg, Zeevisch-
rraikt, Noordblaak, Beursplein, Gelderschekade,
Bolwerk, oprit Willemsbrug, Boompjes, Nieuwe
Leuvebru'g, Leuvehaven, Willemsplein, Willems
kade, naar bet paviljoen van de Koninklijke Roei
en Zeilvereeniging De Maas. Aankomst aldaai
te 2 u. 40 min.
Daar gaan de Koningin -en de Prins a.an boord
van de gemeentelijke stoomboot „Stad Rotter
dam", tot bet maken van een vaartocht. Op
dez-en tocht zullen allereerst eenige mechaniscbe
bunker-inricbtingem van de Steenkolen-Handeis-
Vereeniging in werking worden gezien aan deh
mond van de Maashaven; die haven wordt in haar
geheel doorgevaren en dan volgt een bezoek aan
de Waalhaven. Van daar wordt een bezoek ge
bracht aan het etablissement van de Koninklijke
Nederlandsche Maatschappij tot Exploitatie van
Petroleumbronnen in Nederl'andsch-Indië. Do
tocht over de rivier wordt besloten met een
bezoek aan het stoomschip „Kawi", van de Rot-
terdamsc'h© Lloyd, liggende aan de Lloydkade.
Aankomst aldaar ongeveer kwart over 4. Aan
boord van de „Kawi" wordt een „lea" aange
boden.
Te 4 u. 52 min. vertrek' van het terrrin van
dc Rotberdamscbe Lloyd, ter aanvaarding van
een rijtoer. Deze gaat langs het gebouw van de
electrische centrale, de St. Jobskade, Westzeedyk,
Ruigeplaatweg, Oostikousdijk, Havenstraat, Nieu
wen Binnenweg, Hee-mraadssingel N.z., Mathenes-
serlaan, Nieuwen Binnenweg, Binnenweg, Cool-
singel, Slagveld, Stationsweg, naar bet station
D. P., vanwaar het v-ertrek te 5 uur 20 minuten
plaats beeft.
Van een vermindering van het in de haven
alhier opgelegde aantal zeeschepen, welke ver
wacht werd zoodra de staking in de Engelsche
mynen geëindigd zou zijn, is tot dusverre niet
veel merkbaar. Het aantal van deze schepen be
draagt, altyd nog ruim 70. Hiervan liggen er
alleen in de Maashaven 27, de overige zyn aan
de kaden en in andere havens gemeerd. Hier
door en door het groote aantal binnenkomende
schepen zyn op het oogenblik alle boeien bezet.
Het bunkeren van de schepen gaat in de laatste
dagen, door versterking van het daarvoor benoo-
digde materiaal, spoediger.
Het spoorwegongeluk bij K ij kuit.
Betreffende het spoorwegongeluk, dat Maandag
avond op de lijn Hulst—Axel bij het station Kyk-
uit plaats had, meldt men ons nader
Het ongeluk geschiedde op slechts enkele meters
afstand van het station Kijkuit en daardoor had
de personentrein slechts zéér weinig vaart, toen
hij op de 32 wagens, die door den storm in be
weging waren gekomen, botste.
Door den schok werden locomotief, tender en
bagagewagen uit het spoor geworpen en geraakte
de machinist, P. Hoffa uit St. Nicolaas onder het
vuur en de kolen bedolven en stierf den verstik
kingsdood. De ongelukkige laat een weduwe met
éen kind achter, terwijl hy hoopte spoedig voor
de twee maal vader te worden.
De stoker bekwam een verwonding aan hel
hoofd en werd naar zyn woonplaats St. Nicolaas
vervoerd. De hoofdconducteur bevond zich in den
bagagewagen en kwam wonder boven wonder
met den schrik vry. Van de reizigers bekwam
slechts een enkele dame een liehte verwonding
aan het hoofd.
De materieele schade omvat de geheel ontred
derde locomotief, tender bagagewagen, een drie
tal geheel vernielde goederenwagens, en een paar
gedeeltelijk beschadigde personenrijtuigen.
Spoedig was een ploeg werklieden van St. Ni
colaas ter plaatse, en den nacht en ook Dinsdag
den geheelen dag werd het opruimingswerk met
kracht doorgezet. Het verkeer ondervond eenige
vertraging, doordat den geheelen weg moest wor
den overgestapt. Het goederenvervoer is geheel
gestremd.
Verbruikvan gedistilleerd. Naaf bet
Centraal Bureau van den Volksbond tegen Drank
misbruik te Utrecht verneemt, bedroeg het ver
bruik van gedistilleerd ad 50 pCl. in het jaar
1911 per hoofd deir bevolking 5,288 L.
Auto-ongeluk. Men meldt uit Doorni
Gisterenmorgen heeft alhier een ernstig auto-
mobiel ongeluk plaats gehad. De auto van den
heer W B. Blydenstein, uit Amsterdam, waarin
enkel de chauffeur was gezeten, wilde, waar de
öosterstoomtram den rijksstraatweg oversteekt,
dezen nog voorbij komen, maar ziende dat Item
jsulks niet gelukte, trachtte bjj een pyweg in tf
j
