Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
TWEEDE BLAD.
35ste Jaargang.
Zaterdag 11 Mei 1912.
i\o. 10318.
Staten-Generaal.
Gemengd Nieuws.
FEUILLETON.
1 Kg. ƒ1.50
J4Kg.-0.42t
Mo- -0.18
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Familieberichten 20 cent per regel.
Handelsadvertentiën van 1—6 regels f 0.92; eikeregel daarboven 15cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel.
Voor herhaaldelijkadverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 10 Mei.
De Bakkerswet.
De Bakkerswet is gevorderd tot art. 3 (geval
len, waarin 2 uren van den nacht bakkersarbeid
mag worden verricht).
De heer De Geer verdedigt zijn amendement
om in het groot- en middelbedrijf voor de voor
bereidende werkzaamheden de opkomst een uur
vroeger toe te laten.
De heeren Elhorst en Schaper zijn voor
zulk een bevoorrechting niet te vinden.
De minister van landbouw, nij-
verheid en handel (de heer Talma)
meent, dat er wel wat voor dit amendement te
zeggen is.
De min. maakt eenige opmerkingen van for-
moelen en redactioneelen aard
De heer De Geer brengt dienovereenkomstig
wijziging in zijn amendement.
De heer El horst blijft zich verzetten even
als de heeren Schaper en Aalberse.
De heer De Geer beroept zich dan op des
kundigen.
De minister meent de tegen het amende
ment bestaande bezwaren in de verdere artikelen
wel te kunnen ondervangen. Hij neemt het amen
dement niet over, doch hij is het niet ongenegen.
De heer Nolens is tegen het amendement,
dat, na door de voorsteller te zijn beperkt
tot bakkerijen met ten minste 10 arbeiders, wordt
verworpen met 33 tegen 24 stemmen.
Artikel 3 wordt dan z.h.s. aangenomen.
Bij art. 4 (Joodsche bakkerijen) verdedigt de
heer Schaper een amendement, waarbij nacht
arbeid vóór en na den Sabbath twee uren blijft
toegelaten.
De heer Van Hamel verdedigt een amende
ment, waarbij rekening wordt gehouden met het
wisselend einduur van den Sabbath.
De minister verdedigt zijn regeling als steu
nend op het advies der Joodsche gemeente.
Hierna komen de amendementen in stemming
en wordt dat vaD den heer Schaper met 45 tegen
6 stemmen verworpen, dat van den heer Van
Hamel met 42 tegen 9 stemmen aangenomen.
Vergiftiging. Het 2£-jarigjongentje van
Van den Berg, in de Oostenburger Voorstraat te
Amsterdam wonende, dat gisteren van door een
ouder broertje meegebrachte z.g. wonder-olieboon-
tjes had gegeten, vertoonde kort daarop vergifti
gingsverschijnselen braken en diarrhee.
Doktoren, die de meegebrachte boontje onder
zochten, betwijfelden of daardoor vergiftiging was
ontstaan. Het jongetje knapte spoedig op.
Anders ging het met het 8-jarig dochtertje van
Albers, wonende Oostenburgervoorstraat No. 80.
Zij had, naar werd meegedeeld, met haar 10-
jarig zusje eveneens van de boontjes gegeten. De
twee meisjes vertoonden dra eveneens de bekende
vergiftigingsverschijnselen.
Terwijl het 10-jarig meisje door den genees
kundigen dienst naar huis kon worden gestuurd,
HET LOT.
Uit het Duitsch vertaald).
Hoofdstuk I.
Melcher Premiers tachtigste verjaardag.
In lichten lentezonneschijn rustte het stadje
Bergheim op de helling van het hooge Kruis-
gebergte. Trotsch als een machtige middel-
eeuwsche burcht zag het neer op een groene
vallei, die van alle zijden begrensd werd door
hooge, met hout begroeide bergen en die door
de ïiviei de Neckar als een blinkende zilveren
band in lange kronkelingen doorsneden werd.
De oude torens hielden als trouw de wacht
over de rustige daken, die aan den oostkant
van den heuvel in bonte mengeling dooreen
lagen, terwijl aan den noord- en zuidkant
lange stratenrijen zich tot aan den voet van het
gebergte uitstrekten.
Aan den zuidelijken voet van het Kruisge-
bergte had eens een statige vierhoekige toren
de huizenrij afgesloten. Nog stond de toren
daar, zwart van ouderdom, donker en vreeswek
kend om aan te zien met de kleine, steeds ge
sloten vensters, die in diepe nissen lagen ;maar
do°r de open, oude tolboomen passeerden op
elk uur van den dag wagens en voetgangers,
iandgenooten en vreemdelingen. Geen torenwach-
moest het 8-jarig kindje in het Kinderziekenhuis
worden opgenomen.
Het was vrij ziek, ofschoon men niet gelooft,
dat het ernstig zal afloopen. (Tel
Schip door midden gebroken. Eer-
gistermorgen te ruim vier uur werden eenige
schippers, liggende bij de kalkovens aan het Zo-
merrak, te Sneek, door een hevigen knal gewekt.
Het bleek, dat een met kalk en steen geladen
schip, eigenaar en bevaren door schipper De Boer,
van Makkum, zinkende was. In allerijl werden
de bewoners, man en vrouw, aan wal gebracht.
Het schip is vermoedelijk door midden gebroken.
In elk geval moet de lekkage van enormen om-
vang zijnvijf minuten na den knal was het
schip gezonken.
De lading was verzekerd.
Nog verneemt men, dat dit schip, met ijzer
omkleed en pl.m. 20 ton metende, voor korten
tijd door De B. was aangekocht.
overstroomd zijn. Soldaten zijn reeds een paar
dagen onafgebroken aan het werk om dammen
op te werpen.
De Ache, in Brandenburg, heeft de badplaats
Kramsach onder water gezet. In de buurt van
Kuffstein zijn eveneens verscheidene bergstroomen
buiten hun oevers getreden. Ook de Salzach, bij
Salzburg, stijgt snel.
De Duitsche luchtvloot. Naar het
«Berliner Tageblatt" meldt, zullen gedurende het
verblijf van den Duitschen keizer te Metz op het
fort Lotharingen, groote militaire oefeningen plaats
vinden, waarbij in het bijzonder de samenwerking
der luchtschepen en vliegmachines voor den keizer
gedemonstreerd zal worden. Behalve het garnizoen
neemt het geheele vliegercorps te Metz benevens
de «Zeppelin" en de «Parseval" aan de oefenin
gen deel.
Kunst ij sbaan teNijmegen. Men meldt
ons uit Nijmegen
Na sluiting van de tijdelijke bloemententoon
stelling, die van 1 tot en met 3 Juli a.s. in de
Kroonzaal op het Heidelberger-slotterrein wordt
gehouden, zal in genoemd zaal een kunstijsbaan
worden aangelegd.
De overstroomingen in Zuid-Duitsch-
land en Tirol. Zooals een Reuterbericht reeds
kortelings mededeelde, heeft bijna geheel Tyrol
en Zuidelijk Duitschland zwaar te lijden onder
een buitengewoon overvloedigen regenval, die
overal de rivieren buiten hare oevers doet treden.
Te Partenkirchen is de Partmach zeer hoog
gestegen, en de bewoners zien groote hoeveelhe
den verdronken wild door den woesten stroom
meevoeren. Op de nieuwe, in aanbouw zijnde
spoorlijnen Partenkirchen-Mitten wald—Innsbrück
en Partenkirchen -Ehrwald is door de overstroo
mingen groote schade aangericht. De lijn over den
Markwartstein staat onder water, en het verkeer
moest worden stop gezet.
Ook op de spoorlijn van Immenstadt naar
Obersdorf moest het verkeer worden geschorst.
Stroomafwaarts van den Iller staan alle weiden
onder water. Indien de regenval aanhoudt, is een
hoogwaterramp als in Juni 1910 onvermijdelijk.
Te München steeg de Isar Woensdagnacht an-
derhalven meter.
In Tyrol is het nog erger gesteld. Daar stijgen
beken en rivieren met schrikwekkende snelheid.
De door buitenlandsche toeristen en zomergasten
druk bezochte plaatsjes, St. Johann, Erpfendorf
en Waidung, staan onder water. Kössen, bij Kuf-
stein, is geheel en al van de buitenwereld afge
sneden. Uit Innsbrück zijn militairen te hulp
geroepen.
Ook in het geheele Lec-dal heerscht groot ge
vaar voor overstroomingen. De Lech is reeds twee
meter gestegen. Het verkeer op den Giselaspoor-
weg is stop gezet. TT;t lnnsbrück zelf wordt ge
meld, dat eenige voorstadjes, waaronder Hötting,
Hetgevaarvan ijsbergen. De Deen-
sche ingenieur Hellehammer te Kopenhagen heeft,
naar Londensche bladen mededeelen, een uitvin
ding gedaan, waardoor elk schip in staat wordt
gesteld de nabijheid van ijsbergen en klippen op
een afstand van 1200 meter in den donkersten
nacht of zelfs bij mist vast te stellen. De uit
vinding moet het zelfs mogelijk maken de juiste
ligging en de grootte van den ijsberg of het ijs
veld te bepalen.
De hoogste autoriteiten van Denemarken op
zeevaartkundig gebied hebben de uitvinding be
proefd en haar voor zeer merkwaardig verklaard.
Hellehammer zeide aan verschillende vertegen
woordigers der pers, dat hij zich niet verder over
zijn uitvinding kon uitlaten vóór hij daar patent
op had gekregen, doch de uitvinding was zoo
eenvoudig, dat zij in een halve minuut geheel is
te verklaren.
ter belette meerden toegang. -De oude toren had
het reeds lang lijdelijk moeten voorzien, dat in
zijn nabijheid huis aan huis werd gebouwd, en
dat de Molenstiaat, die hij eens zoo streng had
afgesloten, ongehinderd tusschen den berg en
de rivier zich steeds verder uitstrekte-
Als een der laatste in de zich steeds met
grootere tusschenruimten opvolgende gebouwen
stond een klein huisje met een donker, over
hangend pannen dak. Half stond het in het
gebergte gedrongen, als was het bevreesd, zoo
alleen te staan, half was het verborgen onder
een donkergroenen mantel van klimop. Wilde
wijnranken en kamperfoelie sierden de heining
met haar eerste frissche groen.
Alle kinderen-uit de Molenstraat kenden het
huisje en den ouden Melcher Brenner, die daarin
woonde met zijn schoondochter en hare twee
kinderen Frans en Rossa, en die zulke mooie
geschiedenissen kon vertellen van keizer Napo
leon van veldslagen en oorlogen en van een
land, waar het nog veel, veel kouder was en
waar nog veel meer sneeuw lag dan in het
Zwarte Woud. Deze geschiedenissen kende
iu-ans Brenner, de twaalfjarige kleinzoon van den
ouden grijsaard, al van buiten: hij kon ze bijna
evengoed vertellen als grootvader zelf en hij
ergerde zich met weinig over de kleine Rosa,
zyn zustei, die juist als 't op 't mooist werd,
als de kanonnen bulderden en de grond trilde,
als de paarden aanstormden en de vijanden
neergehouwen werden, haar gezichtje in groot-
Een nieuwe s traatfei nigingfe ma
ch i ne. Volgens een bericht aan den „Tagl. Kor."
uit Triest, heeft een ingenieur van gemeente
werken aldaar, genaamd Paoline, een interessante
uitvinding gedaan. Hij heeft n]. een straatreini
gingsmachine geconstrueerd, waarmede liet mo
gelijk is, geplaveide straten en pleinen, in zeer
korten tijd grondig te reinigen. De machine be
staat uit een samenstel van sproeiers en bor
stels, die aan een grooten motorwagen verbonden
zijn Het Water wordt onder een druk van 2.5
atmosfeer in de sproeiers geperst, waaruit bet,
in elkander kruisende stralen op het plaveisel
gespoten wordt. De machine kan gebruikt wor
den tot reiniging' van stem, asphalt en hout'blok-
plaveiscil. De werkkracht moei zeer groot zijn,
veel grooter dan de tot nog toe in gebruis, zijnde
systemen, er kan bijv. in een tijdruimte van
10 uur minstens 50.000 viark. meter straat opper
vlak mede gereinigd worden. Genomen proeven
moeten tot geheele tevredenheid uitgevallen zijn.
De materiëele vooruitgang der Vetr
ee n i g d e Staten. Aan een dezer oagen ver
schenen statistisch werk ontleenen wij de vcl-
vaders ruwe armen borg en beefde en snikte
van angst.
Heden-middag was het stil in het huisje.
Alleen klonk uit de eenige deur van de onderste
verdieping het luid geblaat van een geit. Op
de uitgesleten treden van de houten trap, die
onder het overhangende voordak van den
buitenkant van het huis naar de woonvertrek
ken voerden, zaten bruin- en geelgevlekte kip
pen, in liet gezelschap van een zwart-glanzende
kat, vreedzaam en behaaglijk zich te koesteren
in de zon. De deur boven aan de trap stond
open. De middagzon wierp haar helle stralen
in een donkere ruimte, die tegelijk als keuken
en als voorportaal diende.
Bij de gemetselde haardstede, door een wijde
schoorsteenopening overdekt',stond Marie Brenner,
Melchers schoondochter, een vrouw op middel
baren leeftijd, van slanke lichaamsgestalte,
met een zachte uitdrukking in haar smal, fijn
gelaat. Zij was bezig het vaatwerk weg te
ruimen, met blijkbare bedoeling zoo min moge
lijk leven te maken Ook Rosa, haar blond
tienjarig dochtertje, dribbelde zacht en voor
zichtig op de teenen. Het was zoo stil in de
keuken, dat men het zoemen hoorde der vliegen,
die uit de geopende deur naar buiten vlogen,
waarheen de zonnestralen ze lokten.
In deze stilte klonk plotsing een luide
jongensstem.
„Dag tante Marie! De hartelijke groeten van
vader en moeder, en of oom Melcher vandaag
gende bijzonderheden, waaruit duidelijft de ont
zaglijke vooruitgang van de Vereenigde Staten op
materieel gebied blijkt. De gegevens hebben be
trekking' op de periode 1800—1911. Besloeg het
grondgebied in 1800 843.255 vierkant-.- K.M
thans beslaat bet 7.833.000 vierk. K.M. D,? opper
vlakte van het grondgebied is dus ongeveer lien
maal zoo g'mot geworden. Maar op nog uitge
breider schaal is de bevolking toegenomen. Deze
is 17 maal zoo groot geworden. In 1800 telde zij
n.l 51/2 millioen zielen en in 1911 933/4 millioen.
Met het oog op deze reusachtige uitbreiding is
■het geen wonder, dat ook de nationale schuld
sterk is toegenomen. In het begin der 19de eeuw
was de Amcrikaansc'he republiek slechts 83 mil
lioen dollar schuldig', thans echter 1 milliard
15 millioen. Per inwoner is de schuld echter
afgenomen, want vollgcns de officieele statistiek
bedroeg zij in 1800 15.63 dollar per hoofd en in
1911 10.83.
Ook uit de gegevens over den handel blijkt,
hoe zeer het land zich op handelsgebied ort-
wikkeld heeft. In 1800 vertegenwoordigde de ex
port een waarde van 71 millioen dollar, in 1900
van meer dan twee billioen. Ook oe wairde
van den import is in deize periode sterk toe
genomen: In 1800 bedroeg' hij 91 millioen dollar
in 1911 circa li/g billioen.
Duitsche speelwoede in het buiten
land. De „Bed. Lokaï Anzeiger" klaagt over de
hartstocht voor het spc-1 van Duitschers, die hun
ongelooflijke sommen doet verliezen op 't groene
laken Vooral in Frankrijk zijn zeer veel speel
huizen nog wiel door den staat getolereerde
speelclubs zoogenaamde casinos municipaux,
KOOP VANDAAG BIJ
UW WINKELIER EEN
BUS
eens op de koffie komt omdat het zijn tachtig
ste verjaardig is,, en u ook tante Marie. Moe
der heeft een groote taart gebakken, een groote,
met veel amandelen en een kleine voor ons,
voor de kinderen. En na school moet Rosa!
ook komen. Frans breng ik hier al mee, ik
kwam 'm onderweg tegen."
Bij de eerste woorden van den knaap had de
vrouw zachtjes de naar het woonvertrek voe
rende deur, die tot nu toe opengestaan, dicht ge-
trokken.Toen keerde zij tot haar werk terug, zette
de borden weg, die zij juist gewasschen bad en
droogde haar handen af aan een ruwen hand
doek.
„Grootvader slaapt. Hij heeft van morgen
een kleine wandeling gemaakt in het Kruisge-
bergte en is moe naar huis gekomen", zeide zij
zacht tot den knaap, die nog steeds in de deur
stond.. Het vriendelijke zonnelicht speelde om
den bruinen kroeskop van den jongen, die nu,
na zijn gehouden toespraak, naar de kleine Rosa
wenkte en met duidelijke teekens, zijn hals
rekkend, haar beduidde: „Kom! kom 1
Rosa begreep hem wel, maar verroerde zich
niet van haar plaats. Zorgvuldig droogde zij
een bord af, bekeek het van alle kanten plaat
ste het op een bordenrek, zich op de teenen
uitrekkend. Toen greep zij een ander.
Wordt vervolgd.)
