Dagblad, voor Schiedam en Omstreken.
35ste Jaargang.
Vrijdag 24 Mei S912.
No. 10328.
Offlcieele berichten.
Kennisgeving.
Bttitenlandsch Nieuws.
MILITIE.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50,
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Familieberichten 20 cent per regel.
Handelsadvertentiën van 16 regels f 0.92elke regel daarboven 15 cent
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uilerst b i 1-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Het hoofd van het Gemeentebestuur van
Schiedam.
brengt ter algemeene kennis, dat ter voldoening
aan art 28 der Woningwet, op heden ter Ge
meente-Secretarie Atdeeling A ten Raad-
huize is nedergelegd, ten einde aldaar gedurende
vier weken voor een ieder ter inzage te liggen
het ontwerp van een plan van uitbreiding
voor het Oostelyk deel dezer Gemeente, met
uitvoerige kaarten en grondteekeningen.
Schiedam, den 22sten Mei 1912.
Het hoofd van het Gemeentebestuur voornoemd
LAGERWEIJ,
waarn. Burgemeester.
Kwade praktyken by de keuring van lotelingen.
De Burgemeester van Schiedam,
brengt op verzoek van den heer Commissaris
der Koningin in deze provincie ter algemeene
kennis, dat het gebleken is dat er nog steeds
personen zijn die er hunne praktijk van maken
om aan lotelingen tegen betaling van een som
gelds, hunne hulp aan te bieden, ten einde hunne
ongeschikt verklaring voor den militiedienst te
verkrijgen
waarschuwt er daarom voor dat de bemoeiingen
van die personen in geen enkel opzicht tot af
keuring van den betrokkene kunnen leiden, ter
wijl de raadpleging dier personen den loteling
slechts financieel nadeel kan berokkenen, en
wijst met nadruk op art. 206 van het Wetboek
van Strafrecht, luidende
Met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren
wordt gestraft
lo. hij die zich opzettelijk voor den dienst bij
de militie ongeschikt maakt of laat maken
2o. hij die een ander op diens verzoek opzet
telijk voor dien dienst ongeschikt maakt.
Indien in het laatste geval het feit den dood
tengevolge heeft, wordt gevangenisstraf van ten
hoogste zes jaren opgelegd.
Schiedam, den 24sten Mei 1912.
De Burgemeester voornoemd,
LAGERWEIJ, W.B.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen ter openbare kennis, dat de GEMEENTE
LIJKE ZWEMPLAATS geopend zal worden op
Maandag 3 Juni a. s.
Abonnementskaarten, het recht gevende om ge
durende het seizoen op gereserveerde uren van
die zwemplaats en de daarbij behoorende kleed
kamertjes gebruik te maken, zijn tegen betaling
van f 2.50. verkrijgbaar ten kantore van den
Gemeente-Ontvanger.
De zwemtijden zijn geregeld als volgt
voor mannen betalend van 68 u. v. m
voor mannen kosteloos van 8- 9 u. v. m.
voor mannen betalend van 910 u. v. m.
voor vrouwen betalend van 10 u. v. m. 1
u. n. m.
voor vrouwen kosteloos van 1-2 u. n. m
voor mannen betalend van 2—5 u. n, m.
voor mannen kosteloos van 5 u. n. m. tot de
sluiting.
Nog zij medegedeeld, dat voor het het bewaren,
schoonhouden en drogen van zwembroeken of
badcostuums en handdoeken een vergoeding ver
schuldigd is van f 0,50 per seizoen en voor het
ontvangen van zwemonderrichtzoover daartoe
gelegenheid bestaateveneens van f 0,50 per
seizoen. Deze vergoedingen worden ten kantore
van den Gemeente-Ontvanger betaald, waartoe
ca en de abonnementskaart, indien deze al eerder
ls a'gegeven, gelieve mede te brengen.
Schiedam, 24 Mei 1912.
Burgemeester en We.thouders voornoemd
LAGERWEIJ, W.B.
De Secretaris
V. SICKENGA,
DE OORLOG TUSSCHEN ITALIË EN TURKIJE
Uit Konstantinopel wordt aan het «Berliner
T-ageblatt" geseind
Ongeveer 100 hier gevestigde Italianen hebben
om het Turksche burgerrecht verzocht, maar kun
nen dit volgens een besluit van den ministerraad
die gisteren gehouden is, slechts verkrijgen, als
zij gehuwd en met een huisgezin hier gevestigd
zljn. Den anderen wordt hun verzoek geweigerd.
He Russische gezant heeft bij de Porte geprote
steerd tegen de schending van het asylrecht, dat
hij een vervolgden Italiaan verleende De Italiaan,
een gewezen beambte van het consulaat, werd
o s spion aangehouden. Hij ontsnapte aan den po-
litie-agent voor het Russische gezantschap en
vluchtte naar binnen. De politie-agent wilde hem
naloopen, maar werd door de kawassen aange
houden en tot den avond in het gezantschap ge
vangen gehouden.
Nail bei, de minister van financiën, is afgetre
den, omdat hij zich tegen den toestand niet opge
wassen gevoelde. Nail bei had in den laatsten
tijd herhaaldelijk het plan tot aftreden te kennen
gegeven. Den doorslag gaf het moeilijke verloop
van de onderhandelingen over een leening met
Frankrijk.
RUSLAND.
In de gister gehouden zitting van de Rijks-
doema waren de beraadslagingen over de marine-
begrooting aan de orde, welke een bedrag van
159.000.000 rb. aanwijst. De rapporteur verklaar
de, dat voor den bouw van schepen 54.500.000
rb. noodig zijn waarvan 24.000.000 rb. voor de
Zwarte-Zee-vloot, voor havenwerken 5.000.000 rb.
Vervolgens deelde de Minister van marine mede,
dat de Keizer het indertijd aangenomen wetsont
werp betreffende de wijzigingen in het beheer
aan het ministerie van marine heeft goedgekeurd.
Bij de Zwarte-Zee-vloot hebben omvangrijke proef
nemingen met vliegmachines plaats, evenzoo bij
de Oostzee-vloot. Voor den a.s. zomer zijn maat
regelen getroffen om den achterstand en het on
voldoend aantal manschappen te verhelpen. De
nieuwe schepen zullen technisch volkomen zijn
uitgerust, terwijl de bouw op den vastgestelden
tijd zal geëindigd zijn.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
Bloedige onlusten in Boedapest.
Het «Berliner Tageblatt" bevat het volgende
relaas betreffende de onlusten, welke gister te
Boedapest zijn voorgevallen
Reeds in den vroegen morgen bood de stad een
ongewoon schouwspel. Uit de voorsteden trokken
de arbeiders in menigte naar het Parlement-ge-
bouw. om nog vroeg genoeg de straten om het
Parlement te bezetten. Reeds onderweg stuitten
zij op verscheidene plaatsen op politie en op vele
punten van de stad vonden reeds botsingen plaats,
waarbij bloed gevloeid is De omgeving van het
Parlement was reeds lang voordat de arbeiders
kwamen aanrukken, door een sterke politiemacht
afgezet. Tot ongeregeldheden van grooten omvang
kwam het in de voorsteden. Stakers trachtten
de arbeidswilligen te verhinderen hun werkplaat
sen op te zoeken. Herhaaldelijk kwam het tot
botsingen, waarbij zwaargewonden vielen. Aan
den buitenkant der stad kwam het ook tot ernsti
ge botsingen tusschen politiebeambten en stakers.
Dezen hadden zich in een in aanbouw zijnd huis
verschanst en wierpen van daar met steenen en
ander bouwmateriaal naar de voorbijtrekkende
politie. De politie gaf daarop twee salvo's af,
waardoor een arbeider gedood en 9 zwaar gewond
werden. De politie kreeg daarop versterking.
Een andere botsing vond op de Margarethabrug
plaats, waar 1000 arbeiders naar het Parlement
wilden trekken. De politie trachtte de betoogers
terug te drijven. Daar dit niet gelukte, deed zij
een charge, waardoor de menigte uit elkaar ge
jaagd werd. Ook hierbij kwamen vele verwon
dingen voor tot een bloedige botsing kwam het
op het Vrijheidsplein. De menigte hield een
voorbijrijdenden vrachtwagen aan. Bij het ont
ruimen van het plein, dat driemaal achterelkaar
moest plaats grijpen, zijn talrijke menschen ver
wond. De wagens van de electrische tram, waar
op niet gestaakt werd, werden door de stakers
bestormd. De vensters van de wagens werden
verbrijzeld en een groot aantal passagiers liep
ernstige verwondingen op. Vele van de motor
wagens werden vernield. Op den hoek van een
straat werd een tramwagen omvergeworpen en
een barricade opgericht. In vele straten verbrij
zelden de stak eis alle ruiten en de winkeliers
moesten hun uithangborden in veiligheid brengen.
Bij een botsing werd Jesenski, hoofdinspecteur
van politie, door een steen aan het hoofd zwaar
gewond. Tegen 11 uur kwamen 3000 betoogers
uit Nieuw Pest de hoofdstad binnengerukt. Na
11 uur werden op verschillende plaatsen geregeld
sagen in de straten geleverd. Tegen half 12 nam
de beweging een voortdurend ernstiger karakter
aan. Alles wat de menigte in handen viel, werd
vernield. Vooral het Vrijheidsplein moest het
ontgelden. Ofschoon het ongeveer 10 maal ont
ruimd werd, liep de menigte er telkens weer te
hoop. De huzaren werden met steenen, hamers
en stokken gebombardeerd. Tegen 11 uur had
de gezondheidsdienst reeds 120 gewonden ver
bonden. Tienduizend soldaten bevonden zich in
de straten. Zooeven werd het bevel gegeven, het
geheele garnizoen van Boedapest tot handhaving
van de orde te mobiliseeren.
Om 12 uur trachtte een troep arbeiders het
Parlement binnen te dringen. De politie hield ze
tegeneen politieagent werd door een kogel in
het hart getroffen en viel dood neer. De menigte
trok, roependeEr is geen wetLeve de revo
lutie 1 door de straten. De aanvoerders van de
sociaal-democraten hebben verklaard, dat zij de
verantwoordelijkheid slechts op zich kunnen ne
men, als vanmiddag het verbod volksverzamelin
gen to houden, ingetrokken wordt. Zij schijnen
hun invloed op het volk verloren te hebben.
In het Parlement verzocht een afgevaardigde
van de onafhankelijkheidspartij aan president
Tisza, met het oog op de bloedige opstooten, de
zitting te schorsen. Graaf Tisza antwoordde De
zitting wordt voortgezet. Wij zijn geen weldadig
heidscommissie!
Toen eenige afgevaardigden het verzoek om
schorsing van de zitting herhaalden, verklaarde
de voorzitterZelfs als in een zittingzaal 50 per
sonen neergeschoten zouden worden, dan zou ik
de zitting toch niet schorsen
Op het Westerstation werd op de huzaren ge
schoten. Een huzaar werd getroffen en viel dood
ven zijn paard. Het gebouw van de Oostenrijksch-
Hongaarsche Bank is door militairen omgeven en
eveneens de beurs.
Tengevolge van de algemeene staking kunnen
de couranten niet verschijnen. Er worden echter
bulletins met schrijfmachines vervaardigd. In het
geheel zijn tot nog toe 4 personen gedood, waar
onder twee politieagenten, en 150 personen ge
wond.
Er zal een streng verbod uitgevaardigd worden,
om na 5 uur de huizen te verlaten. Op bevel
van het ministerie van binnenlandsche zaken heeft
een plaatselijk commando reeds last gegeven het
geheele garnizoen van Boedapest gereed te houden
De politie heeft den bewakingsdienst aan de mili
tairen overgedragen.
In het Huis van Afgevaardigden verzocht gister
middag graaf Apponyi opnieuw den president de
zitting te schorsen. Hij zeide Wij zijn ten slotte
toch allen menschen en kunnen niet rustig be
raadslagen, als daar buiten bloed vloeit.
Graaf Tisza antwoordde hem: Het Parlement
is geen zenuwachtige oude juffrouw
Onder de afgevaardigden liep het gerucht, dat
de minister-president Lukacs, nadat hij een be
spreking met graaf Tisza en Andrassy gehouden
heeft, zekere verklaring ten opzichte van de kies
rechtkwestie af zou geven en dat hij hoopt, dat
deze de arbeiders bevredigen en in het Parlement
weer normale toestanden in het leven zal roepen
en dat zij ook het doorvoeren van de militaire
ontwerpen mogelijk zal maken. De geruchten, dat
een spoorwegstaking op til is zijn niet juist. De
gasfabrieken hebben de politie verzocht den lan
taarnopstekers hedenavond militaire bescherming
mede te geven.
Om 2 uur werd gemeld, dat er in de nabijheid
van het Westerstation eenige omvergeworpen
tramwagens in brand gestoken waren.
Aan de «National Zeitung" wordt in dato 23
dezer uit Boedapest het volgende geseind
De stad levert het schouwspel op van een slag
veld. Sedert vanmorgen 10 uur is er onophou
delijk tusschen stakende arbeiders en de politie
en de soldaten gevochten. Alle zaken in de stad
liggen stil. De winkels en de kantoren zijn ge
sloten. Ook alle verkeer in de straten is opge
houden. De arbeiders, die zeer geweldadig op
treden en geen middel onbeproefd laten, om de
politie te >g te slaan, hebben in de straten barri
caden opgericht en van daaruit hebben zij de
politie en de soldaten met een regen van steenen
en revolverschoten teruggedreven. Deze laatsten
zagen zich toen eveneens gedwongen van de wa
penen gebruik te maken en deden in stormpas
een aanval op de stakers. Zij namen de barri
caden en dreven de oproermakers in de zijstraten-
Daar deze alle straatlantaarns vernietigd en de
gaspitten afgedraaid hebben, zal het vanavond
geheel donker zijn in Boedapest. De straten zyn i
met glasscherven bezaaid, daar overal ruiten in
gegooid zijn. Tot nog toe zijn 4 dooden, waarvan
2 politie-beambten en 100 gewonden, waarvan de
meesten zeer zwaar gewond zijn, gemeld. Om
half twee gelukte het den militairen de menigte
van het Parlement weg te drijven. De regen
had de volksmenigte een weinig verminderd. Zes
patrouilles trekken voortdurend door de binnen
stad. In de buitenste voorsteden verwachtte men
gisteravond nieuwe uitspattingen.
Een later telegram aan hetzelfde blad luidt
De kiesrechtbetoogingen van de sociaal-democraten
in Boedapest hebben opgewonden, bijna revolu
tionaire vormen aangenomen. Het geheele gar
nizoen is uitgerukt. Er zijn vele salvo's afge
geven. Heden-middag waren er 3 dooden en 160
gewonden. Hat janhagel plundert café's. Dames
en heeren worden door apachen aangevallen.
Portemonnais en horloges worden geroofd. Een
schoolknaap is gedood. De Beurs is gesloten.
Verder wordt aan de «National Zeitung" nog
geseind De stemming in de stad wordt van mi
nuut tot minuut opgewonder. Onschuldige voor
bijgangers loopen het grootste gevaar. Tegen 4
uur kwamen nieuwe berichten over bloedige bot
singen tusschen arbeiders en de gewapende macht.
Tot nog toe is er op die plaatsen met groote ver
bittering gevochten De reddingmaatschappij
meldde reeds om 10 uur, dat zij niet in staat
was de vele gewonden op te nemen. Tog nog
toe heeft zij 60 verwonden in de ziekenhuizen
afgeleverd.
Des middags werden de soldaten versterkt. In
alle straten ziet men infanterie met de bajonetten
op het geweer en cavalerie. De politie koestert
voor de avonduren ernstige bezorgdheid, daar de
betoogers telkens nieuwe versterkingen krijgen.
Om 6 uur 's avonds werd uit Boedapest aan de
«National Zeitung" geseind De militairen hebben
alle hoofdstraten en openbare pleinen bezet. Ten
gevolge daarvan heerscht er op het oogenblik in
de binnenstad rust. Iedere poging van de menigte,
om zich te verzamelen, wordt onmiddelijk verij
deld. De politie is aan het zoeken naar de lei
ders der socialisten en heeft reeds verscheidene
hoofden van de socialistische beweging aange
houden. Men wil dezen voor de gebeurtenissen van
heden verantwoordelijk stellen. De avondbladen
hebben niet kunnen verschiinen. Het is ook twij
felachtig of de ochtendbladen zullen kunnen ver
schijnen daar de zetters verklaren, dat zij geen
verlof hebben om aan het werk te gaan.
De minister-president Lukacs zal waarschijnlijk
zelf naar YVeenen gaan, om den Keizer persoon
lijk over de gebeurtenissen in Boedapest in te
lichten.
CUBA.
De regeering gelastte het transportschip «Prai
rie", ten einde het leven en de eigendommen van
Amerikanen te beschermen, 50 marine-soldaten
van de «Philadelphia" over te nemen om deze
naar Quarantanam op Cuba over te brengen.
AMERIKA.
Uit New-York wordt aan het «Berliner Tage
blatt" geseind
Ondanks alle verzekeringen van het tegendee.
heeft tot op het oogenblik noch Taft, noch Roose
velt de meerderheid van de gedelegeerden verkre
gen Taft is slechts zeker van 519, Roosevelt van
367 gedelegeerden. Honderd twee en dertig gede
legeerden moeten nog gekozen worden. Taft heeft
verklaard, dat hij met 17 gedelegeerden uit Ohioj
waarbij de hoofdgedelegeerden inbegrepen zijn, ten
minste 570 stemmen, dus een besliste meerderheid
heeft.
Hij gaat thans naar New Jersey om den strijd
voort te zetten. Zeer velen gelooven echter, dat
een benoeming van Taft als candidaat uitgesloten
is. Zou deze plaats vinden, dan kon men zeker
de nederlaag van de'republikeinen verwachten.
Van andere zijde wordt beweerd dat Taft nu aan
zijn Vf kiezing wanhoopt en de democraten de
overwinning zou bezorgen, als er geen compromis
candidaat gevonden wordt, om een verkiezing, die
hij voor het land gevaarlijk houdt, te verhinde
ren Ondanks de groote overwinning van Roosevelt
in Ohio met 32 districten tegen 10, schijnt de
uitslag van de verkiezing van de hoofdgedelegeer
den inderdaad twijfelachtig en zal deze misschien
nog gunstig zijn voor Taft.
