Dagblad voor Schiedam Omstreken.
I bu zz, 119
35ste Jaarnati
Maandag
5 Augustus'jl 912
Gratis Ongevallenverzekering
feuilleton.
hii mei rbe-
SoSta is mmeet 011 een
Officieele berichten.
Kennisgeving.
Levering Antliraciet-kolen.
De verjaardag der Pauskeuze.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
het lot.
\o, 10388
BureauBotorstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
nvprppfilnrnietifr nn rio nni™ „„J*»
A d v e r t e n t i n Familieberichten 20 ct. per regelHandelsadvertentiën
1 u regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
bü verlies
levenslange f 0 f| f| verlies van
01 (e polis TiaoMe mmrtn. I IUUU mSïïlwt; I UU vo.7
De verzekering wordt gewaarborgd door de iiollandsche Algèmeene
van
Verzekeringsbank,
een duim
gevestigd te Schiedam.
pftf) bö verlies jp<i r
b\j
verlies van
eiken ande
ren vinger.
De Burgemeester van Schiedam,
Brengt bij deze ter kennis van de ingezetenen
Dat het kohier van de Personeele Belasting no.
8 dezer gemeente, over het dienstjaar 1912, door
den heer directeur der directe belastingen te
Rotterdam op den 3n Augustus 1912 executoir ver
klaard, op heden aan den ontvanger der directe
belastingen alhier, ter invordering is overgemaakt.
Voorts wordt bij deze herinnerd, dat een ieder
verplicht is, zijnen aanslag op den bij de wet be
paalden voet te voldoen, alsmede dat heden de
termijn van zes weken ingaat, binnen welke be
zwaarschriften tegen eenen aanslag, op genoemd
kohier voorkomende, behooren te worden inge
diend.
En is hiervan afkondiging geschied, waar het
beheort, den 5 Augustus 1912.
De Burgemeester voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE.
Voor bet a-S' se'zoen vragen Burgemeester en
Wethouders van Schiedam prijsopgaaf (per H. L.
franco in de bergplaatsen; voor ongeveer:
300 11. L. Anthraciet-kolea.
Burgemeester en Wethouders behouden zich
voor 10 pet. meer of minder te bestellen.
De aanbieding kan geschieden van diverse
soorten met opgaaf van grofgehalte.
Ie leveren op aan te wijzen plaatsen en tijden.
De inschrijvingsbiljetten moeten in gesloten
enveloppe, waarop een aanduiding, dat zij een
inschrijvingsbiljet bevat, vrachtvrij worden inge
leverd in de ten Raadhuize aanwezige bus voor
19 Augustus a.s. des middags 12 uur/
Zondag 4 Aug. was 't negen jaar geleden dat
kardinaal Jozef Sarto, patriark van Venetië, ver
heven werd tot de hoogste waardigheid in Gods
Kerk. Op St. Dominicusdag 1903 koos het Con
claaf, na het betreurd verscheiden van den roem
rijken Leo XIII, den nederen zoon des volks, Jozef
Sarto, die steeds hooger was gestegen op den
hierarchischen ladder, tot den Stedehouder van
Christus, den verren opvolger van Hem, cp wien
de Heer en Stichter der Kerk zijne Kerk als op
de steenrots (Petra) had gebouwd.
Negen jaren zijn sinds voorbijgegaan, jaren
van vruchtbaren, zegenrijken arbeid. De leuze
van Paus Leo's waardigen opvolger was van den
beginne afOmnia instaurare in Christo, alles
hernieuwen in Christus. Geheel zijn pontificaat
js daarheen gericht. Om dat verheven devies
bewegen zich al zijn verrassende daden. De meest
ln8rijpende veranderingen die deze Paus in zijn
hegenjarig pontificaat in 't leve.n heeft geroepen,
verwonderen ons dan ook ten slotte niet als wij
dit verheven doel voor oogen houden.
Meermalen is aangehaald eene profetie die ten
opzichte van dezen hoogst eerbiedwaardigen
erkvorst reeds herhaaldelijk zou bewaarheid
zlJn nl., dat hij nooit langer dan negen jaar in het
zelfde ambt zou blijven. Welke waarde men ook
aan dit profetisch woord zou willen hechten, wij
hopen, dat het althans ditmaal niet bewaarheid
zal blijken, dat dezen trouwen wachter op Sions
tempeltinne nog vele gelukkige jaren zullen ge
schonken worden, dat 't Hem zelfs gegeven zal
zyn evenals aan zijne beide doorluchtige
voorgangers »de jaren van Petrus" te zien.
Bij de herdenking van het negenjar g roemrijk
pontificaat van Z, H. Pius X leggen wij aan de
voeten van den verheven Plaatsbekleeder van
Christus, de hulde van onze oprecht kinderlijke
onderwerping, van onze innige aanhankelijkheid,
bereid met Hem, naar de mate onzer zwakke
klachten, samen te werken ter bereiking van het
verheven doel dat Hij zich tot levenstaak heeft
gesieldde vernieuwing der maatschappij in
Christus.
Moge 't dezen opperherder gegeven zijn, de
menschheid in een veeljarig gelukkig pontificaat
steeds meer terug te voeren, tot den oppersten
Herder aller zielen Christus Die leeft, heerscht
en verwint 1
Bevolking te Schiedam.
Maand Juli 1912.
Bevolking op 31 Juni 1912 33424 zielen.
Geboorte 91
Vestiging 216
Overlijden 33
Vertrek 240
307
Bevolking
273
Meer
op 31 Juli 1912
34 zielen.
33458 zielen.
{Uit het Duitsch vertaald
64)
ionpmo ImeSe1^ ben Je toegetakeld, arme
boos om H aas' terwijl hij zich voorover
werk ripn e,m °P te nemen. Het was zwaar
uit hpt- ofolpelooze tusschen de struiken door
moest KiT?«mfei ,ravijn te dragen. Meermalen
dat uitzicht gaf over h voetpad kwam,
legde hij hem naast L x 5raatffe?' Hier
tigde wederom Brenners gezShWn h^11"
met frisch water en zag toen uit no .handen
Beneden op het veld werkten twee min en
op den weg liep een eenzame voetganger in»»»
nep en wenkte uit alle macht, Hij kon 't nipt
van zich verkrijgen den ongelukkige alleen te
laten. De man langs den weg werd het eerst
opmerkzaam en riep, wat er aan de hand was.
t a^r begelÖk verliet hij den straatweg en klau-
eicte het steile gebergte op. De beide arbeiders
tr>pnennve<klst een poosjo staan kijken, legden
recht top gereedschappen neer en vlogen
ten de drie rrnfJf1 aan' Bi-'"a gelijktijdig bereik
ten de due mannen de plaats des onheils.
Er werden 13 huwelijken gesloten.
Staking in de glasfabriek »De Sohie".
Terwijl in de oude glasfabriek aan de Buiten
haven nog geregeld wordt doorgewerkt, is heden
ochtend in de nieuwe glasfabriek »De Scbie"
het werk gestaakt de dagploeg is niet opgeko
men. Omtrent het motief van deze staking is der
directie niets bekend. Vermoedelijk heeft men
hier met eene beweging tot afschaffing van den
nachtarbeid te doen de staking schijnt althans
geschied op advies van het hoofdbestuur der
vereeniging van arbeiders in de glas- en aarde
werkindustrie. Nadat eene vergadering van de
plaatselijke afdeeling van bedoelde vereeniging
gister-ochtend gehouden wegens onvoldoende op^
komst geen besluit kon nemen, werd in eene
vergadering, gisteravond opnieuw gehouden en
dooi 168 leden bezocht, met overgroote meerder
heid tot staken besloten slechts enkelen stemden
tegen.
Als men nagaat, dat in Nederland 70 millioen
flesschen per jaar worden gefabriceerd, terwijl er
in Duitschland 544 millioen en iD Engeland en
Frankrijk ieder 400 millioen flesschen per jaar
vervaardigd worden en bedenkt, dat al de om
ringende landen nachtarbeid hebben, dan begrijpt
men wel, dat het kleine Nederland als 't ware
op dit industrieel terrein een zelfmoord zou be
gaan door op zoo dure wijze te werken als de
afschaffing van den nachtarbeid zou medebrengen.
Toch schijnt het kleine Nederland ook hier voor
gespannen te moeten worden. De eisch tot af
schaffing van den nachtarbeid blijkt toch van
Duitschland te zijn uitgegaan. Terwijl de om
ringende landen echter door zware inkomende
rechten beschermd zijn, zou Nederland, dat
bijna geen rechten heft, in deze beweging moeten
voorgaan.
Hoe ongunstig, ook van het standpunt der
arbeiders beschouwd, het tegenwoordig tijdstip
voor de staking gekozen is, blijkt uit het volgende.
Uit een rapport van den heer K. Kutschka, tech
nisch ingenieur van het Europeesch verband van
Fleschenfabrieken, die in Mei 1912 de Ver. Staten
van Noord-Amerika bezocht, blijkt, dat aldaar
reeds 157 Owens-machines geplaatst zijn, d.z.
machines voor het machinaal blazen van flesschen,
terwijl er in Europa, hoofdzakelijk in Duitschland,
reeds 26 zijn geplaatst. In één fabriek in de
Unie stonden er alleen 33. In de fabrieken van
de ^Illinois Glas-Company" staan er van ver
schillende typen, waarvan een die 60 flesschen
per minuut blaast; dat is dus precies zooveel als
de glasfabriek »De Schie" er met zijn 600
arbeiders vervaardigt. In Van Deventer's glas-
brieken te Delft wordt dan ook eerlang een
machine van het eerste type geplaatst, terwijl er
in Leerdam twee van het nieuwe type komen
In Amerika zjjn tengevolge van het machinale
werk reeds 30 fabrieken voor handenarbeid
stop gezet.
Betreurd moet 't zeker worden, dat juist met
't oog op den invoer dezer machines op dit on
gunstig tijdstip, in deze overgangsperiode van den
handenarbeid in het machinaal werk, de arbeid
wordt gestaakt. Immers, was er nu geen con
flict, dan was het tijdstip uitnemend geschikt om
nu de belangen van werkgevers en werknemers
te vereenigen. Door het invoeren van het 3-ploe-
gen-stelsel, terwijl er nu met 2 ploegen wordt
gewerkt, zou dan de nachtarbeid tot een minimum
beperkt worden. Opmerkelijk is 't ook, dat, ter
wijl de patroons zich voor Delft aan den bij
arbeidscontract vermelden termijn van opzegging
hielden tegen 21 Sept., dus 6 weken de
werklieden hier en in Delft, waar de staking nu
reeds de derde week ingaat, zich daaraan geheel
niet hielden.
In een vergadering te Vlaardingen gehouden,
was besloten het geschil over den nachtarbeid
door arbitrage te doen beslechten. Dit besluit was
aan het hoofdbestuur overgebracht, dat 't te Delft
ter kennis brachtdaar werd echter deze wijze
van beslechting van het geschil verworpen. Toch
moet zooals in zoovele gevallen ook hier
arbitrage de beste oplossing worden geacht.
Nader vernemen wij nog, dat in de glasfabriek
»De Schie" nu nog één oven aanblijft en er nog
„In 's hemelsnaam, wat is er?"
Klaas wees naar d en op den grond uitge-
strekten Brenner.
„In het ravijn heb ik 'm gevonden Hij
moet over den rotswand naar beneden ge
stort zijn." 6
Met een luiden snik knielde Theodoor van
den molenaai want hij was het, die van de
landstraat gekomen was, - naast Frans neder.
Len uur geleden was hij in Brenners huisje
geweest en Rosa had hem gezegd „Frans heeft
gezegd, dat je m in het gemoet zou komen",
Theodpoi had zich cms op weg begeven. Hij
had zijn vriend zooveel te zeggen, het was of
allen op den molen door een drukkenden last
werden teneer gedrukt. En hij had van zijn
zuster Martha ook gehoord, dat Frans daags te
voren met zijn vader een geschil gehad had en
dat hij in giooie verstoordheid het huis veria-
ten had. En vader had het avondeten niet
aangeiaakt en met geen mensch een woord °-e-
spioken. Ei waien dus vast ernstige zaken
veihandeld. Theo hoopte van zijn vriend op
heldering te krijgen. En nu moest hij hem zóó
vinden.
vnnvh1 ^rikkelijkr open wonde was aan zijn
beetip I K]aaa had ze met zfln zakdoek een
van' mdp, °m nog niefc te aPreken
misschien kwetsuren en gebroken ledematen
en zooals hii0vigëW(?a<ie had de °°Sen gesloten
circa 40 blazers werken, gedeeltelijk gewone werk
lieden en anderdeels verzuimwerkers.
Ook te Vlaardingen is, naar wij vernemen, de
arbeid gestaakt.
Sclieepvaartbeweging.
Gedurende de afgeloopen week zijn den Nieu
wen Waterweg ingekomen 209 schepen, waarvan
-1 zeelichters. Hiervan waren bestemd v or Rot
terdam 198, voor Schiedam 1, voor Vlaardingen
2 en voor Hoek van Holland 8.
In hetzelfde tijdperk van 1911 kwamen binnen
198 schepen, waarvan 3 zeilschepen en 5 zee-
lichters. Hiervan waren bestemd voor Rotterdam
185, voor Schiedam 1, voor Vlaardingen 2 en
voer Hoek van Holland 10.
Het rioleeren en bestraten van
een gedeelte Groenelaan, Dwarsstraat, Piet Hein-,
Helenastraat enz., een werk 't welk den 13 Juli
J.l. werd aanbesteed, is thans, nadat met de betrok
ken aan deze straten gelegen huiseigenaren een
overeenkomst is getroffen, door B. en W. toege
wezen aan den heer Ed. Wienhoven, Den Haag,
voor de door hem ingeschreven som van f9479
D e k o m mi s W. v a n Lier e i s v a n O o s t-
Eivrg verplaatst naar Schiedam.
Dekommies A. Kiel em a i s van Vlag t-
wedde naar Schiedam overgeplaatst.
Een bewoner van de Hoogstraat
heeft heden-morgen bij de politie aangifte gedaan,
dat men zijn honten winkelpui beschadigde door
stukken uit het penant te snijden. Een onder
zoek wordt ingesteld.
In den nacht van Zaterdag op Zon-
dag zijn in het politie-bureau achtervolgens aan-
g KOOP VANDAAG BIJ
Ég UW WINKELIER EEn!
„Wat is er dan gebeurd Hoe is het mogelijk,
waar is hij afgestort?" vroeg Theo, naast den
verongelukte knielend en zijn hartslag belui
sterend.
„Ik weet alleen, dat ik hem ginder gevonden
heb achter de braambessenhaag en het is een
geluk, dat het me ingevallen is voor mijn
vrouw braambessen mee te brengen; anders
was hij daar misschien blijven liggen, wie weet
hoe lang."
Theo rilde bij die gedachte. Klaas ging voort.
„Of hij van zelf naar beneden gevallen is, of
door een ander, moet nog uitkomen, 't Is te
hopen, dat hij nog zoolang leeft, om dat uit te
brengen. En nu geloof ik, dat er één beneden
in de herberg de draagbaar moest halen, dan
dragen wij hem al vast de berg af, want we
mogen geen tijd varliezen. Kom Theodoor,
pak beet, ik draag hier. En jij, Andnes
„Ik help ook. Ik ben niet voor niks in den
oorlog geweest," zeide Andries, terwijl zijn met
gezel hals over kop naar beneden rende om een
baar te halen.
„Klaas, geloof je, dat iemand hem over den
rand gestort heeft vroeg Theo, toen zij voor
zichtig den straatweg bereikt hadden.
„Ik zou toch denken, op klaarlichten dag valt
niemand daar naar beneden, en vooral de onder
wijzer niet, die hier alle hoekjes en gaatjes kent.
En met geweld moet het vast gegaan zijn,
omdat hij zich aan geen enkel stuikje of voor
uitstekende punt heeft kunnen vastgrijpen.
Maar ik wil niets zeggen."
Klaas had zijn vaste vermoèdens. Hij wilde
die niet uitspreken tegen Theo, den eigen broe
der van degene, dien hij verdacht. Als de on
gelukkige, dien zij nu voortsleepten, zelf niet
meer spreken kon, dan was het immers nog
tijd genoeg voor hem om te spreken. Dat hij
Jacob niet verontschuldigen zou, dat stond bij
hem vast.
Zij droegen nu de draagbaar aan. Nieuws
gierige, medelijdende gezichten kwamen opda
gen. Schrik, verwondering, allerlei gissingen
openbaarden zich onder het volk. De eene droeg
verbandmiddelen aan, andere kirschwasser ter
versterking.
„Als hij onderweg maar niet sterftjam
merde een vrouw. „Laat 'm liever hier, totdat
de dokter komt."
Maar Theo drong aan om hem thuis te bren
gen. „Het overbrengen zal hem niet schaden en
den dokter hebben we in de stad dichter bij,"
zeide hij. „Laat nu iemand vooruit loopen naai
den dokter. Ik zelf zal de moeder gaan voor
bereiden."
En zoo geschiedde het. Langzaam trok de
treurige stoet, bij het schijnsel der ondergaande
zon, op het stadje aan. Andries en Theo ijlden
vooruit, de een om den dokter te halen, de
ander om het vreeselijk nieuws in het met
klimop omrankte huisje te brengen.
Wordt vervolgd.)
ty
