Verspreide berichten.
Binnenland.
tiemengd Nieuws.
ten gewelddadige apta&iinjg va» de crisis te voor
komen. Vooral het Russisdhe kabinet spant zich
evenals wij in, om den vrede te handhaven
Toch zou 'het een gevaarlijke illusie
zijn om te meenen, dat de gevaren,
vo or t v 1 o eie n d e u i t den tegen wo o r d i-
gen toestand op den B alkan, daardoor
uit den weg zouden zijn, geruimd.
In de Turksehe provincies is de toestand w;ei
nig bevredigend. Europa gevoelt in da .naburige
landen ren gevaarleken terugslag daarvan, waar
door de leidende persoonlijkheden vo,or een moei
lijke taak komen te staan. Wij willen hopen, dat
ae leiders de persoonlijkheden, dotor het bewust
zijn van hu:n groote verantwoordelijkheid gedre
ven, zich ervan zullen onthouden aan onvera' .t-
woordelijke elementen het oor te leenen.
Wij drukiken de hoop uit, dat Turkije de ernst
van den toestand niet over het hoofd zal zien
en een middel zal vinden om de gevaren van
verwikkelingen te voorkomen. Inlichtingen, die wij
op dit punt hebben gekregen, wettigen de mee
ning, dat de tegenwoordige regeiering zich er op
toelegt, om de waarborgen te scheppen, nood
zakelijk om de verschillende nationaliteiten billijke
levensomstandigheden te verschaffen.
Nopens de legende, dat Aethrenthal een voor
stander van de politiek van het Jong-Turksehe
Comité zou zijn geweest, zeide BerchtoldOns
belang is- aan geen enkele partij gebonden, maar
ligt in het handhaven van de integriteit van liet
grondgebied der monarchie en de inwendige ver
sterking daarvan.
In gesprekken te Berlijn met bevoegde T'ait-
sche staatslieden gehouden, heb ik een nieuwe
bevestiging gevonden van de overeenstemming der
twee kabinetten betreffende het einddoel. Mijn be
zoek aan den kanselier bracht een volledige over
eenstemming van meeningen aan den dag, in het
iii zon der nopens de behoudende beginselen, die ae
twee mogendheden tot richtsnoer dienen in hun
politiek jegens de lauden van heit Oosten, die
onze buren zijn.
In de volgende maand zal' ik gelegenheid heb
ben mij aan dén Koning van Italië voor te stal
len en van gedachten te wisselen met San Gin-
liano. Diit zal slechts de klaarheid en het ver
trouwen, die de betrekkingen tusschen de kabi
netten te Rome en tte| Weenen kenmerken, ver-
grooten.
Een uitnoodiging van den Koning' van Roe
menië volgend, heb ik me ervan kunnen over
tuigen dat onze buurman voortgaat aan de be
proefde overleveringen van een politiek, geleid
door het verlangen om den vrede te handhaven,
vasthoudt.
De tegenwoordige toestand, is van geruststel
lenden aard.
Niettegenstaande de overeenstemming in de po-
weerlichten op dm Balkan 'hoezeer de jolitieke
atmospheer met electricitëit geladen is.
(Onze diplomatie waakt ervoor conflicten te voor
komen en de gevaren tot heit öntstaan van een
brand op den Balkan uit den weg te ruimen.
Groote belangen van de monarchie staan op
het spel. Alleen als wij zoowei ter zee als te
land zijn voorbereid, kunnen wij de toekomst
met kalmte tegemoet zien.
ENGELAND.
De eerste indruk, dien het doodbericht van den
Duitschen gezant te Londen v. Marschall von Bie-
berstein hier gewekt heelt, is hevige ontsteltenis.
Het is voor Duitschland een verlies, zwaarder dan
het op dit oogenblik verdragen kan. Het heeft
misschien zijn besten staatsman verloren in
ieder geval den eenigen man onder zyn staats
lieden, in wien het heele volk zonder onderscheid
van politieke meening een onbeperkt vertrouwen
had. Toen graaf Wolfi-Metternich uit Londen
teruggeroepen werd, was men hier algemeen van
meemng, dat Duitschland's beste diplomaat den
post moest bezetten, en er kon toen geen twijfel
bestaan op wien de keus moest vallen. De 69-
jarige Marschall nam vol meed de moeilijke taak
op zich, een taak zooveel te moeilijker nog, om
dat juist de zending van Haldane naar Berlijn op
niets uitgeloopen was. Met een bijna bygeloovig
vertrouwen zag men hem naar Londen vertrekken.
Toen hij vijftien jaar geleden als gezant naar
Konstantinopel ging, was ook daar de toestand
voor de Duitsche belangen vrijwel hopeloos.
Rusland had Turkije onder den duim en Engeland
maakte Turkije het hoi, zoodat de Duitsche invloed
daar vrij wel verdrongen werd. Dank zij Mar
shall's volharding en handigheid gelukte het
eerst de Duitsche handel en nyverheid in de Le
vant een goede positie te verschaffen en vervol
gens sultan Abdul Haraid van de waarde van de
vriendschap van Duitschland te overtuigen. De
gezanten der andere mogendheden moeten Mar
shall's meerderheid erkennen, vooral in de han
dige wijze, waarop hij Abdul Hamid's eigenaar
digheden tot voordeel van Duitschland wist te
gebruiken.
Te Londen heeft hij zich niet laten verleiden
om aan de openbare meening in Duitschland, die
wonderen van hem verwachtte, tegemoet te ko
men, door eenig succes te forceeren. Hij begon
weer met zijn politiek van kalm, maar oplettend
afwachten, die te Konstantinopel zulke goede uit
komsten opgeleverd had.
Is voor Duitschland zijn overlijden op zichzelf
reeds een zware slag, het komt dubbel ongeluk
kig op het oogenblik dat Sanonof met de Engel-
fiche regeering in Engeland onderhandelt en men
daar meer dan ooit een bekwaam diplomaat
noodig had.
SPANJE.
Men meldt uit Barcelona, dait het personeel
van het CataLaansclhe en het Noorderspoemagnet
met 6500 tegen 40 stemmen tot staken beslaten
hebben. Een nieuwe vergadering, gisternacht ge
houden, zou het oogenblik vaststellen, waarop de,
stakingsbeweging' een aanvang1 zal nemen.
Gister is het stoffelijk overschot van die infante
Maria Theresia naar het Esqutriaal overgebracut.
Aan het hoofd van dein stoet ging de infant Ton
Carlos als vertegenwoordiger des Konings-, voorts
leden van de regieering,. de nuncius des Pausen
en verscheiden gezante». Dp stoet werd verder
gevormd door leden van de geestelijkheid en
politieke persoonlijkheden.
Soldaten stonden in hagfen langs den weg ge
schaard die de stoet nam.
Een menigte, geschat op 100,000 personien, sloeg
het voorbijtrekken van den stoet gade.
Uit Lorient wordt gemeld, dat de heer
Delcassé, minister van Marine, besloten heeft, dat
er in het vervolg geen kruitvoorraden zullen be
waard worden aan boord van reserve-oorlogssche
pen, indien aan boord van zulk een bodem niet
voortdurend een officier aanwezig is. De voor
raden zullen aan wal worden opgeslagen, rret
dien verstande, dat zij zich in de onmiddellijke
nabijheid der bodems zullen moeten bevinden.
Uit Petersburg wo»dt gemeld, dat gisteren
voor het krijgsgerecht aldaar het proces is begon
nen tegen generaal Uchatsch Otorowitsch,
opper-inspecteur over de legerleveranties in den
Russisch-Japanschen oorlog. Hij wordt van ver
duistering en omkooping beschuldigd. De behan
deling zal tien dagen in beslag nemen.
Keizer Frans Jozef heeft de» gewez'ijn Ko
ning Manuel op Sichöinbxunn ontvangen.
Landbouwbedrijf en bedrijfsbelasting.
Men schrijft aan de Stand,
De Kamer van Koophandel te Appingedam heeft
zich tot hare collega's gewend met verzoek haar
adres aan den Minister van financiën te steunen,
om het 1 ,nd bouw bedrijf niet langer vrij testellen
van de bedrijfsbelasting.
De Kamer van Koophandel te Heerenveen be
sloot naar aanleiding daarvan hare zustervereeni-
ging te Appingedam te wijzen op het wetsontwerp
van 16 September 1911, waarin bedoelde vrijstel
ling niet meer is opgenomen, over welk ontwerp
het voorloopig verslag reeds is verschenen, en dus
ter behandeling in de Tweede Kamer gereed is.
Verlaging postpakkettarief.
Uit Londen wordt geseind
Het bestuur der Engelsche posterij kondigt aan,
dat te beginnen met 1 October een belangrijke
vermindering van de vracht voor postpakketten
naar het buitenland zal worden ingevoerd.
Naar Nederland zal een postpakket van 3
Engelsche ponden (plm. 1.36 K.G.) voortaan
slechts 10 pence, een van 7 Engelsche ponden 14,
van 11 Engelsche ponden 18 pence kosten.
Naar Duitschland en Denemarken over Ham
burg of Bremen zyn die bedragen onderscheiden
lijk 1 shilling, 16 penee, 19 pence enz.
Naar Frankrijk en de andere over zee gelegen
landen blyft de vracht voor postpakketten voor
loopig onveranderd.
Ommen.
Naar het «Centrum" verneemt, heeft ten aan
zien van het bezetten van den vacature-Kamer
zetel in het district Ommen een gedachtenwisse-
ling plaats gehad tusschen de besturen der
rechtsche partijen, waarbij men het spoedig erover
eens werd, dat de zetel van dr. Kuyper opnieuw
door een anti-re vol utionnair dient te worden be
zet,
Het meest zouden, naar het blad voorts ver
neemt, voor een candidatuuf in aanmerking komen
prof. mr. Diepenhorst te Amsterdam en prof. dr.
Visscher te Utrecht.
Mr. N. P. van den Berg.
Gister-namiddag is aan den afgetreden presi
dent van de Nederlandsche Bank mr. N. P. v. d.
Berg, uit naam van allen, die tot de Bank in
ambtelijke betrekking staan, door den heer
J. H. Veder, president van het bestuur der bij
bank te Rotterdam, een afdruk in gips aange
boden van eene medaille, die later aan 's Rijks
munt in goud, zilver en brons zal geslagen wor
den en ontworpen is door den heer J- C. Wienecke.
Zy vertoont aan de voorzijde den beeldenaar
van mr. N. P- v. d. Berg in profiel, op de achter
zijde is het feit van de aanbieding vermeld. Bij
de aanbieding schetste de heer Veder in het
kort de verdiensten van den heer van den Berg.
Na afloop van de plechtigheid ging de afge
treden president de verschillende afdeelingen rondi
om afscheid te nemen van het personeel der
Bank.
Yereeniging van Gemeentelijke
Werkloosheidsfondsen.
Zaterdag 21 Sept. had het bestuur der Natio
nale Vereeniging tegen de werkloosheid de bestu
ren der gem werkloosheidsfondsen uitgenoodigd
tot eene byeenkomst te Amsterdam om te gera
ken tot nauwere aaneensluiting. De vergadering
werd geleid door den voorzitter mr. M. W. F.
Treub. Vertegenwoordigd waren de fondsen te
Leeuwarden, Dordrecht, Schiedam, Hilversum,
Nijmegen, Groningen, Leiden, Zwolle, Haarlem,
Utrecht, Amsterdam, Arnhem, Rotterdam, Zaan
dam, Den Haag, Deventer, Schoten.
Andere fondsbesturen hadden reeds van hun
instemming doen blijken. Uit een en ander leidde
de voorzitter af, dat de heeren van Hettinga
Tromp, Amsterdam, Kruis, 's Gravenhage en mr.
Ort, Utrecht, die met het Bestuur der Nat. Ver.
deze nauwere verbinding hadden voorbereid, goed
gezien hadden,
Besloten werd over te gaan tot de vorming
eener sectie waarvan slechts gem. werkloosheids
fondsen lid kunnen zijn. Een tiental fondsen ver
klaarden zich terstond bereid lid te willen worden.
Het reglement werd voorloopig goedgekeurd.
Art. 2 hiervan zegt, dat o.m. het doel zijn
a. het houden van vergaderingen, waar o.a. van
gedachten gewisseld wordt over taak en inrichting
der gemeentelijke werkloosheidsfondsen, b. het
behartigen van de belangen der werkloosheids
fondsen naar buiten c. het onderling wisselen
van gegevens tusschen haar leden d. het geven
van adviezen aan haar ledenc. het bevorderen
der oprichting van gemeentelijke of intercommu
nale werkloosheidsfondsen.
Daarna hield de heer van Hettinga Tromp, chef
der afd. Arbeid ter gemeentesecretarie te Amster
dam, nog eene inleiding waaruit kon blijken, hoe
door verschillende fondsenbesturen in de praktijk
soms dezelfde zaken verschillend worden behan
deld. De heer mr C. J. baron van Tuyl van Se-
rooskerken, die de voorzittershamer van mr. Treub
had overgenomen, zeide in zijn sluitingswoord, dat
uit hetgeen de heer Tromp had opgesomd, bleek,
hoe wenschelijk het was, dat de fondsenbesturen
in verbinding met elkaar traden om meer voor
lichting en eenheid te verkrijgen bij het toepassen
der talrijke gemeentelijke verordeningen.
Katholiekendag in het Bisdom 's Bosch.
Te Tilburg' werd Zondag de achtste Katho'te
kendag gehouden in het bisdom 's Bosch. Na aan
komst der treinen werd een grootsche .optoch ge
houden, waaraan duizenden deelnamen. Daarna
wem de. H. Mis bijgewoond, waarna, de optocht
opnieuw 'uittrok.
Het. algemeen onderwerp van dezen Katholie
kendag was: het katholiek bij'zonder onderwijs.
In de arbeidersvergadering sprak hierover de
heer A. Cools, voorzitter van den Ned. 11. K.
Textielbond, Tilburg, voor da landbouwers ar.
Deckers, hoofdinspecteur der Centrale Boerenleen
bank te Eindhoven, vioor die middenstanders il'a
heer J. Schoenmakers te Raaans'dionlkvieie'r, in de
vierde afdeeling sprak mr. P. H. Loeff, president
der Bossche rechtbank over het onderwijs hij
die andere standen.
De Al gem eene Vergadering werd bijgewoond
door Mgr. v. d. Ven en Mgr. Hofman en den
Commissaris der Koningin.
Mgr. Diepen, .directeur der bijlz. Kweekschool
er. Inspecteur van het By'zonder Onderwijs in het
bisdom, die de leuze behandelde: Aan het katho
lieke kind katholiek onderwijl.
Dan sprak de heer PoeThekkiei, hoofd: der open
bare Hoogere Burgerschool te Nijmegen. Deze zette
uiteen, hoe in het onderwijs1 niet alleen systeem
doch tevens' bezieling moet zijn, en dezie bezie
ling vooral kan bet Katholiek onderwijs het beste
brengen.
De Commissaris der Koningin, baron van
Voorst, wees op den gtooiteh onderwijsstrijd, in
hef verlenen gestreden, maa,r nu nadert de over
winning.
Ten slotte spr. Mglr. v. dl Vein het slotwoord,
waarin Z. D1. H. den wenseh uitte, dat van deze
vergadering een nieuwe kracht mog'e uitgaan tot
meerderen opbloei van heit katholiek ouderwij's.
Boekendiefstal. Uit de Koninklijke Bi-
blietheek te 's-Gravenhage werden in den laatsten
tijd herhaaldelijk boeken vermist. Maandag is
als vermoedelijke dader van deze boekendiefstallen
aangehouden een Amsterdamsch onderwijzer, zon
der betrekking, die tijdelijk te 's-Gravenhage ver
toefde. De aangehoudene moet bekend hebben
boeken na lezing in de leeszaal te hebben meege
nomen. Hij is naar het huis van bewaring over
gebracht.
Een ontsnapte gevangene aange
houden. Men meldt nader uit Den Haag
Maandag is hier ter stede, op aanwyzing van een
Duitschen kasteleiD, aangehouden de 43-jarige
kantoorlooper van een bank in Dusseldorf, Hein-
rich Geb, die in Mei jl. ten nadeele dier bank
met 200.000 mark verdween, later in Constanti-
nopel werd aangehouden, naar Duitschland uitge
leverd en in bewaring gesteld in de gevangenis
te Dusseldorf, waaruit hij Zondag ontsnapte. De
aangehoudene was in gezelschap van een te Essen
woonachtigen neef, een reiziger. Beiden bezochten
Maandagnamiddag een Duitsch bierhuis in het
centrum der stad. De kastelein, die van de ont
vluchting uit Duitschland door de kranten op de
hoogte was, herkende Geb toevalligerwijze. Er
bestond tusschen beide nog een oude veete. De
kastelein wees ;Geb op diens verzoek den weg
naar een reisbureau, doch waarschuwde tevens
een politie-agent. Deze hield daarop den auto aan,
waarmede de vreemdelingen zich naar het reis
bureau hadden begeven. Geb probeerde nog te
ontvluehten.
Op het hoofdcommissariaat bekende Geb de
ontvluchte bankierslooper te zijn. In afwachting
van nadere maatregelen is hij in het huis van
bewaring opgesloten. Zijn neef is op vrije voeten
gesteld.
Vergiftiging. Aan boord van het stoom
schip «Koningin der Nederlanden" heeft zich»
naar het »Vad." meldt, een ernstig geval van
vergiftiging onder de passagiers der 1ste klasse
voorgedaan, tengevolge van het gebruiken van
kreeftenmayonnaise. Men was juist Sabang ge
passeerd. Terstond na het gebruik van de mayon
naise werden de passagiers allen in meerdere of
mindere mate aangegrepen door hevige maag
krampen. Van zeven passagiers liet zich de toe
stand zeer ernstig aanzien, doch dank zij het
optreden van den dokter, konden dezen aan de ge
volgen van de vergiftiging weerstand bieden, De
hofmeester is overleden.
Kazernebrand te Haarlem. Gister
avond even over half acht, werden de zich buiten
de infanterie-kezerne te Haarlem bevindende
manschappen van 't 10de regiment plotseling op
geschrikt door het blazen en roffelen van het
alarmsignaal. Met den looppas begaven zij zich
naar de kazerne aan den Koudenhorn om op weg
daarheen, die zich snel verbreidende mare te ver
nemen: »de kazerne van het 10de staat in brand."
Dit bleek maar al te waar.
Aan het achtergedeelte, zijde Nieuwe Gracht,
sloegen de vlammen hoog op. Ook de in de ka
zerne aanwezige manschappen waren door het
alarm op de binnenplaats tezaam geloopen, en de
mannen van het brandpiket, tastte onmiddelijk
met tal van slangen het vuur aan.
De Haarlemsche vrijwillige brandweer rukte
met alle macht aan de politie zette de toegan
gen tot de kazerne af en van verschillende zijden
werden groote hoeveelheden water in de vlammen
geworpen. De Zakstraat was één waterpoel.
Onder het kruisvuur der op het vuur gerichte
slangen, van den kant der Nieuwegracht kwak
ten de blusschers zware stralen in het brandend
kazernedeel, van de zijde der Zakstraat bleef het
vuurbestrijdend personeel niet achter begaven
we ons naar den hoofdingang van het oude mili
taire hotel. De plaats vóór den hoofdingang,
zijde Kurdenhorn, was in een bivak herschapen.
Matrassen, kleedingkastjes, kistjes van de man
schappen, chambrée-ameublement, inderhaast
was alles door 'het gealarmeerde regimentsdeel
naar buiten gebracht, om aan het brandgevaar te
worden onttrokken.
't Liep gelukkig zoo'n vaart niet, al liet het
zich aanvankelijk ernstig aanzien.
Het was te half acht, dat de dienstdoende
vlammen uit het dak sloegen van de rustkamer,
gevestigd op het op de zolderverdieping van den
achtervleugel, grenzende aan de Nieuwegracht.
Het alarmeeren der manschappen geschiedde
daarop onmiddelijk. En het gevecht met het zich
snel uitbreidende vuur begon.
De vlammem lekten in het oude kazernegebouw
snel voort.
De rustkamer, met de daar opgestapelde klee-
dings- equipementstukken boden het vuur gretig
voedsel. De geheele zolder en het dak brandden
uit. Het vuur kroop voort, ontstaan aan den
hoek van den vleugel, zijde Bakenessergracht, to1
aan den anderen hoek van het gebouw aan den
Zakstraat-kant.
Door de aanwezigheid van brandvrije muren,
aan beide vleugels, werd het vuur gestuit.
In de kazerne liggen het 3de en 4de bataljon
van het jongste, het 10de infanterie-regiment.
't Is bij het gedeelte, waarin het 3de bataljon is
gehuisvest, dat de brand door de brandvrije muren
,s gestuit.
In ongeveer 2^ uur waren de blusschingspo-
gingen met goeden uitslag bekroond, ofschoon
men tot middernacht bezig bleef, om het smeu
lend vuur geheel te verdelgen.
Onder het blusschen ontploften achtereenvol
gens eenige honderden wacht- en losse patronen.
Het leek een vuurwerk, vanwege de lichtende
stralen en de geweldige knallen.
Persoonlijke ongelukken kwamen daarbij niet
voor bij den geheelen brand trouwens, noemens
waard niet. Gelukkig dat de scherpe patronen,
tijdig in veiligheid waren gebracht.
Zooals reeds vermeld, is de rustkamer en het
dak geheel uit-en afgebrand. De onder het kle
dingmagazijn (gelegen onderofficier-cantine leed
veel waterschade. Bovendien is uitgebrand de
chambrée van de 4de compagnie van het 3de
bataljon.
Terwijl de laatste resten van het vuur nog
werden bestreden, kregen de manschappen last,
de inderhaast naar buiten gebrachte chambrée-
ameublementen, weer op hunne plaatsen terug
te brengen dat van de kamer van het 3de ba
taljon, 4 de compagnie uitgezonderd.
In den loop van den avond verschenen in de
kazerne de regimentscommandant kolonel jhr.
Spengler, de overste Giel, de majoor Vogelenzang
en een aantal andere officieren. Ook de waar
nemende burgemeester van Haarlem, dr. Kruse-
man, overtuigde zich ter ter plaatse van den om
vang van den brand.
En wat de inwoners van Haarlem betreft,
duizenden hadden zich op het gerucht van den
kazernebrand naar de buurt van het brandende
gebouw begeven en honderden bleven geduldig
,T .-VI
wachtcommandant gowaarscbuwd werd, dat de
