Dagblad mor Schiedam
f
Afinn™
f on r:r m
TWEEDE BLAD.
Gratis Ongevallen verzekering
35ste Jaargang.
Zaterdag 30 November 1912
v> 10487.
oyereeflïomstig op fle polis vermelde voorwaarden.
I UU een duim
Gemengd Nieuws.
Bureau: Botorstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
16 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
bü
levenslange
gelieeie
invaliditeit
De verzekering wordt gewaarborgd door
bü
verlies van
een hand,
voet of oog
Hollandsche Algemeene
Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam.
I U U wijsvinger^; I U
bij
verlies van
eiken ande
ren vinger.
'De duistere zaak van Teyler van der
Hulst. In d© bovenzaal van de „Nieuwe Kar-
settoom" zijn ze gisteravond te Amsterdam weer
bijtenigekomein de ware en vermeende afstam
melingen van Pieter Teyler -van der Hulst, ,om b
hooren van de grievende onrechtvaardigheid hen
sinds 134 jaar aangedaan.
Met ernstige gezichten zaten ze te hrsteren
naar hun voorzitter de mannen en vrouwen, die
de zaal tot op den laats ten stoel vulden en
telkens knikte er iemand bevestigend naar den
kant van de bestuurstafel, waar de duistere zaak
zooveel mogelijk werd belicht.
„Wie 't laatste lacht, lacht 't best", aldus ben
gon de voorzitter zijn rede, waarin hij aller
eerst waarschuwde niet alleen tegen de goed
georganiseerd© bende van vijanden te Haarlem,
maar ooik tegten personen te Amsterdam, die voor
geven van de familie te zijn en onderwijl ae
functie van zaakwaarnemer uitoefenen. .,Zoo dik
wijls zoo'n paddestoel uit den grond herrijst",
riep hij in edele verontwaardiging uit, ,,zo> dik
wijls zullen we ons niet schamen hen aan de kaal;
te stellen."
Waarom bevechten wij toch feitelijk' een Tey-
ler-museum en niet het Six-museum of het Hol-
thuys-ïmiseum, aldus vervolgde de voorzitter zijn
rede. Om reden, dat al die musea een grond van
bestaan hebben. Ze kunden hun legitimatie over
leggen, hun testamentaire beschikking uie ge
maakt is door een notaris, die geleefd hoeft. In
Haarlem bestaat dat niet. Het opraapseltje, da.
daar is, verbiedt de wet gelden onder berusting
te houden van een nalatenschap."
En toen werd er gesproken over een testament,
dat nimmer heeft bestaan; over een staatscom
missie, die een regeering, over een rechtbank,
die een Hof misleidde.
„0, waren onze voorvaderen maar minder be
deesd geweest," klaagde de spreker, „dan had
den ze daar in Haarlem nieit 134 jaar lang rus
tig op hun gouden eigren kunnen zitten, maar
natuurlijk, toen een van de consorten iu den
vorm van een burgemeester tot onze waarschijn
lijk primitief geklooide voorouders zei: „Gijl modi
nog een wijle wachten," toen zijn ze- onverrichter
zake naar Staphorst teruggekeerd."
Sprekend over d;ei verrichtingen der laaiste
maanden verklaarde da voorzitter, dat men een
audiëntie had aangevraagd bij den minister Die
audiëntie werd toegestaan, maar toen we kwa
men, zagen we in dei kamer een achterdeurtje
en daaruit was Zijne Excellentie ontsnapt. Toch
heeft de zaak haar gloeide zijde gehad. De secre
taris van -de Koningin heeft een onderzoek inge
steld en in oen keurig bandje hebben we Hare
Majesteit een overzicht onzer werkzaamheden toe
gezonden. Op hot moment moeten- we berusten
in ons lot, maar we hebben ons gesteld onder de
bescherming onzer vorstin en bij voorbaat beve
len we onze zaak in Hare handen.
Na den voorzitter sprak de beer J. van Marie
uit Apeldoorn, de man, die in de laatste jaren
het onderzoek in da duistere zaak heeft gek.d.
Uitvoerig deelde hij zijne verrichtingen meüe,
zooals die ook door hem in brochure wenen
neergelegd, waarin aan 't slot de volgende defi
nitie van de Teyler-tetichting wordt gegeven:
Het is do nalatenschap, van een familie Van
der Hulst, die afstamt uit de Van der Hulsten
uil Staphorst, welke het laatst beheerd is ais
eigenaar door eenen Pieter Teyler van der
Hulst, op wiens naam zo nog staat ingeschre
ven op het kadaster te Haarlem en die 8 April
1778 te Haarlem, zonder eenige wilsbeschikking
na te laten, is overlieden, en thans beheerd wordt
door vijf personen, die met behulp van rijks
ambtenaren, om de familie te bedriegen, cta boe
ken op de archieven verborgen houden, om hun
afstamming onzeker te maken (verboden vo.gcns
art. 23(5 Wetb. van Strafr.) en opzettelijk gebruik
maken van valsche geschriften met toelating der
Hrarlemsohe redhthank (maar verbomen volgens
art 225 Wetb. van Strafr.); die land en volk
bearieigen etn de schatkist bestelen; gebruik ma-
kem van een valsch testament, opa het niet als
een nalatenschap zonder eigenaar aan net land
te kunnen doen vervallen. Dus stad of land is
geen eigenaar.
Doze gestolen goederen zijn dagelijks koste
loos te bezichtigen voor het publiek. Wil men
de concierge een fooitje geven, dat staat vrij
want die geniet, volgens zijn gezegde, eenmaal
aan een bezoeker, maar duizend gulden per
jaar. Maar die hoeren, die het langs voornoem
den weg beheieren, namen, volgens zijn gezeg
de, wat zij wildon. En die van het. overtollige
vedat hun door da vingers druipt, en cele
oude dames onderhouden om hei, volk le mislei
den, dat ze toch nog wel goad doen. Dit is- de
Teylerstichting te Haarileim, hoek SpaarneDom
straat en kan door de rechtbank niet officieel
tegengesproken worden. (Tel.)
De aard van een typhoon. Nu er uit
verschillende streken van Oost-Azië berichten
kwamen over ontzettende verwoestingen der
typhonon of taifoncn veroorzaakt, wint de vraag
naar het wezen dezer natuurverschijning aan be
lang. De naam is ontstaan, aldus de „Tel.", uit
de Chineesche woorden tai buitengewoon en
fung wind en beteekent wervelstorm van groo-
to orkaanachtige hevigheid. Zij komen voor in,
Oost-Aziatische zeeën in de omgeving der Philip-
pijnen, de Chineesch» en de Japansche Zee en ge
lijken zeer veel on ander© tropische wervelstor
men. Meestal ontstaan zijl op zee, trokken over
kleinere eilanden heen, doch lossen zich spoedig
op boven het vaste land. Ziji komen niet veel
vuldig voor, in kustplaatsen van Oost-Azië meest
al ongeveer éénmaal in dei twintig jaren. Gedu
rende een typhoon draait de wind met razende
snelheid om een zeker middelpunt, waar de ba
rometer do laagste stand bereikt, terwijl dit mid
delcunt zelf zich over den aardbodem voortbe
weegt.
In dit middelpunt heerscht over een afstand
van 20 tot 30 kilometer bijna absolute windstilte;
buiten deze centraio kalmte gekomen, treden on
middellijk de grootste windsnelheden op-, die dik
wijls van zoo groote kracht zijn, dat niets den
storm kan wederstaan. Bij den typhoon, welks
centrum den 20 October 1882 over Manilla trok,
wees de windmeter van het observatorium, voor
't door den storm werd verwoest, een snelheid
van 54 meter in de seconde aan, do maximum
snelheid was dus nog grooter. Het is duidelijk,
dat zelfs zeer massieve gebouwen orkanen van
dergelijke hevigheid niet kunnen wederstaan. Na
het voorbijtrekken van den wervelwind ziet men
doorgaans niets dan ruïnen, hoornen zijln ontwor
teld of van het loof beroofd en zelfs de be
groeide bodem ziet er uit alsof een hevige brand
allen wasdom vernield heeft.
Het gebied van een typhoon, n.l. het storm-
veld, omvat minstens 1000 zeemijlen, terwijl zoo'n
wervelwind zich echter niet zeer hoog in de
atmosfeer verheft. Waar de wervelstorm het ge
bergte van China en Japan, dat hooger dan 200
meter is, ontmoet, lost hij zich daar tegen op.
Het gebied der typhonen beweegt zich Oos
telijk van de Philippijnon, meest in Westelijke
richting, dan naar het Noord-Westen, vervolgens
naar het Noorden en ton slotte naar liet Noord-
Oosten, zoodat de baan zeer hoekig loopt. Typho
nen treden meestal op in de maanden van Mei
tot November, vooal in September; de eerste
drie maanden en de laatste maand des jaars
blijven er gewoonlijk bevrijd van. Zij ontstaan
op den Stillen Oceaan uit een daar dikwijls voor
komende ver uitgebreide depressie, die zich dik
wijls tot over de Philippijnen uitstreek De laagste
barometerstand bevindt zich natuurlijk in 't cen
trum van den typhoon en bereiks somwijlen 700
mM., soms zelfs nog minder.
De metereoloog, prof. Doberck, beschrijft een
typhoon als volgt:
Typhonen kondigen zich meestal door buiten
gewone kleuren in het firmanent aan, tegen zons
op- en ondergang, terwijl het heet en droog weer
is. De zon en de maan zijn door kransen om
geven en allerlei schemoringsverschijnselen tre
den op. De wind is zwak of er heerscht volko
men windstilte. Aldus is de weertoestand als 't
centrum van den typhoon nog ongeveer 1000
zeemijlen verwijderd is. Komt hij nog nader tot
600 mijlen afstand, dan wordt de zee pnrustig,
zware wolkenmassa's als verwijderde bergen dui
ken aan den horizon op en de barometer begint
te vallen. Thans twijfelt de ervaren zeeman niet
langer, dat een typhoon nadert. De wind komt
opzetten, dikwijls met zware regenbuien verge
zeld, Komt hij nog nader, dan valt de barome
ter buitengewoon snel. Wolkengevaarten vliegen
vooruit op den huilenden wind. Onweer doet
zich zelden voor, maar de storm loeit in diepe
tonen, gelijk aan 'n verwijderden donker. In
het middelpunt zelf heerscht windstilte en klaart
de hemeb op, maar de zee schijnt te koken, de
wateroppervlakte is met schuim bedekt en hui
zenhoog© golven razen woest dooreen. Nadat de
storm voorbijgetrokken is, komt de wind nog
maals opzetten, nu van tegenovergestelde zijde
en dikwijls is de rugzijde van een typhoon nog
erger dan de voorzijde.
De groote verwoestingen, die bekend zijn, wer
den veroorzaakt door den typhoon, die in den
nacht van 31 October op 1 November in het
jaar 1876 aan de monding van de Megna
heerschte. De storm kwam tijdens den vloed
en het water steeg tot 14 meter boven den nor
malen stand. 100.000 menseden verdronken en
even y.ooveel kwamen later door honger en ziek
te om.
Margarin e v e r' b r u i k. In zeer vele landen
is bij de wetgeving betreffende de margarine toe
gestaan, dat deze waar verkocht wordt door alle
handelaars in comestibles. De eenige beperking
oor den fabrikant bestaat in de toevoeging van
10. pCt. sesamolie, die, door hare eigenschappen,
1 pCt. margarine in vervalschte boter kan doen
ontdekken.
jMen begrij'pt, dat. Ide marglar'injeproductia in deze
landen grooter is dan daar, waar de regeling
van dein verkoop strenger is. Het inheemscho
verbruik is ongeveer als volgt: Zweiden 15 mil
lioen K.G. voor een bevolking van 5.500.000 zie
lenNoorwegen 12 millioen (2 millioen zielen);
Denemarken 41 miftioten (2i/2 millioen zielen);
Engeland 120 millioen (40 millioen zielen1);
Dnitvehland 200 millioen (65 millioen zielen).
'Dipt in Frankrijk het gebruik zoo gering is-,
zal komen doordat, de fabrikanten geen tusschen-
komst voor den verkoop kunnen krijgen, gezien
de .strenge regie,mentatie hiervan.
'Het verkoopcijfer bedraagt slechts 12 millioen
K.G. (40 millioen zielen) en nu moet. hiervan
neg li/» millioen K.G. worden afgetrokken we
gens verzending naar Engeland. Men kan opmer
ken, dat Denemarken met zijn groote ho terp re
ductie eveneens veel margarine verbruikt; 'ie land
bouwers gebruiken dit in plaats Van boter, die zij
v'erkoopcn. (lTnduslrie Laitière).
Watervrees. In vroegere tijden was er veel
meer sprake van water drinken dan tegenwoor
dig. De z.g. waterkuren bestaan meestal in de
uitwendige aanwendige van water, en de bron
geneesmiddelen hebben dikwijls meer invloed op
het lichaam door de zouten, die op de huid in
werken, dan door het inwendige gebruikte wa
ter. Velen onder ons drinken, behalve een paar
koppen thee of koffie den geheelen dag niets,
totdat 's avonds een of andere alcoholische drank
gebruikt wordt.
De praktizeerende arts dr, Stranowski te Dant-
zig noemt in een artikel, gepubliceerd in de
„Deutsche Mediz Wochenschrift", deze gewoonte
een grove misgreep1. Hij1 heeft menigmaal opge
merkt in zijn praktijk, dat bij die patiënten, wel
ke zich nauwelijks konden herinneren ooit water
gedronken te hebben, juist de allerergste en meest
gecompliceerde ziektegevallen voorkwamen. De
ziekten, die hierbij' in aanmerking kwamen, in het
bijzonder Verschillende vormen van neutralgie,
verder jicht, aambeien, rheumatiek, hardnek
kige huidziekten, en evenzoo gevallen van ern
stige neurathenie, melancholie, verlies van 'ge
heugen, slapeloosheid, gebrek aan eetlust, vet
zucht, verstopping, enz.
Hij merkte op, dat weldra verbetering optrad,
en in niet al te verouderde gevallen, spoedig© ge
nezing, zoodra de patiënten begonnen met meer
of minder groote hoeveelheden zuiver wateir te ge
bruiken. Bij' den arls zeiyen verdween een hard
nekkige, huidziekte, toen hij' begon veel water te
gebruiken. Ook functioneerde zijn hart belang-.
rijk normaler daardoor. Deze proeven verdienen
voorzeker in hooige mate de aandacht zoowel
van de lijdende als van de zich gezond wa
nende menschen. Dat de spoedige verwijdering
langs natuurlijken weg van zich opeenhoopen-
de stoffen gunstig moet werken, zal niemand ver
wonderen.
Een patient die ongeveer nooit water gedron
ken had, probeerde de waterkuur.
Zoolang hij behalve een paar koppen thee
nooit iets dronk leed hij in het bijzonder aan
overproductie van maagzuur, tengevolge waar
van hij bijna na iederen maaltijd groote dosis
zuiveringszout (dubbelkoolzure soda) nam, ter
wijl hij intusschen zeer aan verstoppingen en ver
vetting leed. Rijkelijk water drinken bewerkte bin
nen eenige weken een verblijdende verbetering
die door veel lichaamsbeweging, maar niet door
dieet bevorderd wepd. Men neme, volgens dr.
S., niet te koud water, het welk met een wei
nig thee of vruchtensap', desverkiezende, smake
lijker gemaakt kan worden. Hij raadt verder aan
behoorlijk water te drinken bij den maaltijd en
zich niet te storen aan het volgens hem verkon
digde „bijgeloof" van dr. Certel en Schwenin
ger, dat vloeistofgebruik bij 't eten de vetaanzet-
ting zou begunstigen.
De hoeveelheid water kan twee, drie of vier
liter por dag bedragen, meer is niet noodig en zou
blij zwakke nieren ook niet onbedenkelijk zijn
(wij zouden zeggen: begin met 2, 3 k 4 ^Ja-
zen).
Waar dus de' genoemde medicus zoo krach
tig strijdt voor inwendig watergebruik en met
bewijzen uit de praktijk zijn beweringen staaft,
daar is ook een woord van pas om voor het in
wendig watergebruik een lans te breken. Wij wil
len geenszins het medisch gebied betreden en
raden ioderen zieke aan, zijn geneesheer te con
sulteeren alvorens waterpioefnemingen (in- of uit
wendig) dan ook te probeeren, doch zich gezond
voelende menschen mogen den raad ter harte ne
men: drink met volle teugen frisch en zuiver
drinkwater en wees niet spaarzaam met het uit
wendig gebruik vau badwater van een aangename'
(niet te koude) temperatuur. Wij Hollanders, hoe
wel in het waterland bij uitnemendheid levende,
lijden nog veel te veel aan in- en vooral uitwen
dige watervrees.
Een spoorweg ter exploitatie van
een vulkaan. Veel bergen hebben raads hun
kabelspoorwegen en de Vesuvius heeft reeds zijn
eigen lijn. Maar een spoorlijn, die is aangelegd
met het doel om een krater te exploiteeren, dus
met een industrieel doel, schijnt nog een nieu
wigheid. Hij1 is er nog niet, maar in Mexico is
men bezig de rails te leggen van een kabel-spoor
weg op den Popocatepetl voor de ontginning van
de zwavelvoorraden, die in zoo grooten over
vloed zich in den krater bevinden. De Popo
catepetl is een der groote zwavelmijncn van do
wereld, maar de methode, die men tot nu toe in
praktijk heeft gebracht, werkte langzaam, was
primitief en niet ongevaarlijk.
Men wil dat nu anders gaan doen, en een ver-
kenning door ingenieurs heeft aangetoond, dat
er op de hellingen van den Popocatepetl tusschen
de hoogten van 2400 en 4650 meter een weg
kan w,orden aangelegd met hellingen van vijf
ten honderd. Die voor de spoorlijn zeer bemoe
digende waarneming zal het dus mogelijk ma
ken, vlug van Mexico, de hoofdstad, over Pue-
bla een lijn aan te leggen naar Amecameca op 'n
hoogte_ van 4650 meter. Van daar af is de heb-
ling te steil voor een gewone spoorlijn. Men
zal daar een driedubbele baan aanleggen met
tandraderen in den geest van de spoorwegen op
de Riga en Jungfrau, waardoor de top van den
vulkaan kan worden bereikt op 5400 meter hoogte.
De ziwavelafzettingen, die de vulkaan bevat,
vormen een massa van 150 meter hoogte. De
zwaveldampen, die uit den vuurspuwenden berg
ontsnappen, vermeerderen dien voorraad onop
houdelijk en wel met zoo iets als een millioen
tonnen zwavel per jaar. De spoorweg zal het
mogelijk maken, aan den rand van den krater
een heele inrichting in het leven te roepen voor
de winning van de zwavel met de nieuwste ma
chines, graafwerktuigen, groote kranen enz., die
automatisch de zwavel zullen graven, transpor-
