Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
Maaskanalisatie.
De «Tjjd" verneemt, dat zeer spoedig zal ver
schenen het rapport der Gemengde commissie
omtrent de Maaskanalisatie. Het moet reeds ter
perse zjjn.
Winkelsluiting-
De Leidsche gemeenteraad hervatte gistermid
dag de in de vorige zitting afgebroken behande
ling van het afwijzend praeadvies van B. en \V.
op het verzoek van verschillende vereenigingen
om het sluitingsuur van winkels en magazijnen
bij verordening te regelen.
Mr. Fokker zette ditmaal de beraadslagingen
in met een uitvoerige bestrijding van het praead
vies. Hij achtte èn voor winkelsluiting en voor
de bedienden een noodtoestand aanwezig die een
ingrijpen der overheid wettigde. Verder moti
veerden een aantal leden hun stem voor en tegen,
waarna namens het college van B. en W. wet
houder mr. Van der Lip het prae-advies uitvoerig
verdedigde tegen de aanvallen van de heeren
Sytsraa, mr. Aalberse en anderen en de verplichte
winkelsluiting op practische en principieele gron
den bestreed. Het ging in de richting van het
socialisme meende hij en waar hij zich op tegen
standers als prof. Fabius en een vrijen socialist
beriep, voerde mr. Aalberse hem tegemoet dat de
vrijheids-opvatting van B. en W. tot anarchisme
leidde.
Het prae-advies werd ten slotte met 16 tegen
13 stemmen verworpen en de voorzitter deelde
daarna mede, dat de commissie voor de straf
verordeningen nu door B. en W. zal worden
uitgenoodigd een concept-verordening te ontwer
pen.
De Rijksverzekeringbank Tweede Kerstdag
geopend.
Naar wordt medegedeeld, is, naar aanleiding
van eene beslissing van den Centralen Raad van
Beroep te Utrecht, in verband met het feit, dat
o.a. de Tweede Kerstdag niet meer als een alge
meen erkende Christelijke feestdag is te beschou
wen, besloten, dat de Rijksveizekeringbank, dit
jaar voor het eerst, ook op Tweeden Kerstdag
uitbetaling zal houden voor getroffenen.
De Nederlandsche ambulance in Turkge.
Dr. M. de Hartogh te Amsterdam zond ons twee
particuliere brieven ter inzage van dr. L. van der
Steen van Ommeren, werkzaam bij de ambulance
van het Nederlandsche Roode Kruis te Constan-
tinopel.
In tegenstelling met de bekende en reeds meer
malen bestreden beschrijving van den correspon
dent der «N. R Ct.", die, zooals men weet, zich
minder gun-tig uitliet over de Nederlandsche
ambulance, verzekert dr. Van der Steen van Om
meren, dat hij en zijn medehelpers ruimschoots
in staat zijn goed werk te verrichten. De corres
pondent van de »N. R. Crt.", aldus de schrijver,
«verkoopt op onwaardige wijze leugens aan het
Nederlandsche publiek, omdat mijnheer een be
kend vriend van de Montenegrijnen is en omdat
wij tegen zijn advies en dat van den gezant hier
heen zijn gekomen. Wij hebben dan ook van
onze landgenooten niet anders dan tegenwerking
ondervonden. Doch wij zijn er dan ook des te
trotscher op, zonder hulp den weg gevonden te
hebben daarheen, waar het Nederlandsche volk
ons zond."
Over de inrichting der ambulhnce sprekend,
verzekert de schrijver, dat alles er echt Hollandsch
rein en frisch uitziet. Tondeuze, scheermes, zelfs
water en ondergoed spelen hierbij een groote rol.
Wanneer men de patiënten zoo frisch en welver
zorgd ziet liggen, wekt dit geen onaangenaam
beeld op, maar wanneer men in het milieu komt,
waar de zieken en gewonden vandaan gehaald
worden, kazernes, scholen, schuren enz., waar ze
bij honderden liggen, dan pas beseft men welke
verschrikkingen den oorlog brengt. Het aantal
patiënten bedroeg in den aanvang van December
100, doch zou zoo mogelijk spoedig nog uitgebreid
worden. »'t Is maar steeds verbinden, soms drie
of viermaal op een dag", schrijft dr. Van Steen
van Ommeren. «Doch een goed bed, de noodige
windkussens en degelijk voedsel doen wonderen.
De milde gevers hebben ons ruimschoots in staat
gesteld te helpen.
Alle Turksche autoriteiten zijn verrukt over ons
werken en ik geloof, dat Nederland trotsch
kan z\jn op zijn werk.... De goede kerels noemen
ons al «den diamant van het Westen". (Tel.)
Pensionneering gemeente-ambtenuren.
Het hoofdbestuur van den Nederl. bond van
gemeente-ambtenaren heeft aan de Tweede Kamer
der Staten Generaal een adres gericht, waarin het
zijn oprechten dank uitspreekt aan regeering en
volksvertegenwoordiging, die er toe medewerkten,
dat eindelijk wetsvoorstellen werden ingediend tot
invoering van eene rijksregeling der pension
neering van gemeenteambtenaren en hunne
weduwen en weezen.
Behoudens een belangrijk punt kan het hoofd
bestuur zich met de wetsontwerpen volkomen
vereenigen. Dat betreft de bijdrage door belang
hebbenden. Gevorderd kan n.l. worden een altijd
doorloopende korting van hoogstens 8 der
jaarwedde en bovendien gedurende de eerste 10
jaar een korting van hoogstens 6 van de
totaalsom der voor 1 Januari 1913 genoten sala
rissen om ook vroegere diensten voor de bere
kening van het pensioen geldig te maken. Met
voorbeelden wordt in het adres aangetoond, dat
aldus de eerste 10 jaar de totale pensioensbijdrage
soms 20 van de jaarwedde of meer kan be-
loopen. Daarmede wordt iets gevorderd, waartoe
belanghebbenden, redelijkerwijze gesproken, niet
in staat zijn.
Adressant koestert de stellige hoop, dat, zonder
dat aan de hoofdbeginselen van de wetsontwerpen
behoeft te worden getornd, wel een middel tot
oplossing van dit bezwaar zal kunnen worden
gevonden.
Ten slotte wordt het dringend verzoek gedaan,
nu de zoo lang verwachte ontwerpen eindelijk
zijn ingediend, deze, in vorenstaande geest ge
wijzigd, zoo spoedig mogelijk als noodwetten te
behandelen.
Fabriek en en werkplaatsen vallende onder
de veiligheidswet.
Door de directie van den Arbeid is uitgegeven
een werk onder den titel «De Fabrieken en
Werkplaatsen, vallende onder de Veiligheidswet."
Dit ruim 400 bladzijden beslaande boekwerk
geeft, voor zoover dit bij gebrek eener bedrijf-
stelling mogelijk is, in een reeks van tabellen een
systematisch overzicht van dat deel onzer nijver
heid, dat wordt uitgeoefend in onder de Veilig
heidswet vallende fabrieken en werkplaatsen, d.w.z.
dezulke met 10 of méér arbeiders of met een
krachtwerktuig of een oven. 18.106 inrichtingen
met de daarin werkzame 378.443 personen zijn
bedrijfsge wijze gerangschikt in het tabellarische
deel, dat 386 bladzijden vult. Voor iedere bedrijfs
soort is daarin aangegeven hoeveel fabrieken en
hoeveel arbeiders in elke gemeente gevonden
worden. De fabrieken zijn nog onderverdeeld naar
de grootte.
In 6 recapitulatiestaten wordt een samenvatting
voor het geheele rijk gegeven. Daaruit blijkt, dat
het aantal fabrieken bedraagt 18.106, met 378.443
arbeiders.
Na het statistische deel volgen 2 hoofdstukken
«Geogr. Overzicht" en «Samenvatting", waarin,
verduidelijkt door elf kaarten en 3 grafische voor
stellingen, van de Nederlandsche fabrieksnijver
heid een kort overzicht wordt gegeven.
In het Geographisch Overzicht komt o a. een
lijst voor van 68 gemeenten met méér dan 1000
arbeiders in fabrieken en weikplaatsen.
In de «Samenvatting" wordt medegedeeld dat
behalve de in de tabellen opgenomen 18.106
inrichtingen met 378.443 arbeiders nog 14.971
inrichtingen met 36.466 arbeiders onder de vei
ligheidswet vallen. Deze niet meegetelde zijn
14.334 kleine bakkerijen, 161 bouwwerken, 340
vlasbraakhokken en zwingelketen en 136 inrichtin
gen voor het opwekken van electriciteit voor eigen
gebruik. Trekt men van het aantal personen
dat in fabrieken en weikplaatsen vallende onder
de veiligheidswet, werkzaam is, degenen af,
die tot de dwergbedrijven of aan het ambacht
gerekend behooren te worden, en telt men er de
7.477 arbeiders der mijnen en eenige andere niet
door de Veiligheidswet beschermde fabrieksarbei
ders bij, dan komt men tot het getal 363.515
voor de personen, die in de eigenlijke industrie
hun brood verdienen. Hieronder zijn ruim 30.000
seizoenarbeiders. Een vergelijking met de «Uit
komsten der Beroepsstelling" van 1909 doet zien
dat in het geheel in de eerste 17 nijverheids-
groepen 790.127 personen werkzaam zijn. Dit
verschil van ruim 400.000 personen wordt aldus
verklaard. Niet gesteld bij de fabrieksbevolking
zijn o.a. 30.648 bakkers 14 654 veenarbeiders
pl.m. 150.000 bouvakarbeiders.
De overige zijn dan degenen, die in huisin
dustrie en kleinbedrijf werken en zij, die in dienst
van groote industrieele ondernemingen niet aan
den fabrieksarbeid deelnemen (bv. kantoorperso
neel, loopers, reizigers enz.)
Voor kleinbedrijf en huisindustrie schieten zoo
doende over voor de groep Kleeding en reinigen
pl.m. 77.000. Voor metaalbewerking pl.m. 28.000:
voor houtbewerking pl.m. 24.000.
Ten slotte worden eenige beschouwingen ge
geven over de onderscheiding der industrie in
groot-, midden-, en kleinbedrijf. In de 611 fa
brieken met 100 of meer arbeiders werken
165.964 personen of 43.8 pCt. van het totaal de
zer telling. Hiervan werken 47.000 in de metaal
nijverheid, 41.000 in de textielindustrie; 30.000
in de industrie der voedings- en genotmiddelen
en 15.000 in glas-, aardewerk- en steenfabrieken-
De 19 fabrieken met meer den 1000 arbeiders
zijn: 2 aardewerkfabrieken, 1 glasfabriek, 2 ma
chinefabrieken, 4 scheepbouwwerven tevens ma
chinefabriek, 1 gloeilampenfabriek, 2 spoorweg-
werkplaatsen, 4 katoenspinnerijen tevens weverijen
en 3 katoenweverijen.
Een alfabetische klapper op de gemeenten en
een op de ruim 400 bedrijven, besluiten het
werk.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 20 Dec. 1912, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te De Bildt.
Hoogste barometerstand 730.3 München.
Laagste barometerstand 734.2 te Thorshavn.
Verwachting tot den volgenden dagmatige
tot krachtigen, meest zuidelijke wind, halfbewolkt,
weinig of geen regen, zelfde temperatuur.
«De Hanze"
Wij herinneren nog te dezer plaatse aan de
lezing heden-avond 8 ure vanwege de R. K.
Mid^lenstandsvereeniging «De Hanze" in het
Bondsgebouw te houden.
Re Rotter dam be he ïechtbhnk' heeft
gister failliet verklaard A. Joppe, groentekonp-
man, wonende Singel 133 alhier.
Curator mr. G. van Barenrechter-comrni i sa ris
mr. S. v. d. Scheppe.
B ij de politie is terug te bekomen
een zwart langharig hondje, soort faniny, teef.
Binnen 2 X 24 uren niet afgehaald zijnde,
wordt het dier afgemaakt.
Gisteravond zijn twee glasblazers-
jongens, van 16-jarigen leeftijd, aangehouden, die
op heeterdaad betrapt werden op diefstal van
mosselen uit een visschersvaartuig; liggende in
de Lange Haven.
Per rijtuig is heden-och tend naai
zijn woning aan de Roosbeek overgebracht de
37-jarige M. van Peppelen, die met een ladder,
staande teg'en een muur van de glasfabriek van
de firma Melchers, omlaag was gevallen. De man
was bezig een balk te steunen, die daar moest
worden aangebracht.
Tengevolge van den val werd zijn rechterheup
gekneusd.
Hoogwater te Schiedam: Zaterdag 21
Dec. v. m. 1.36 n. m. 2.02.
DIT DELFT.
Alhier is, naar de „Delftsobe Ct." meldt, een
comité gevormd voor de viering van het eeuw
feest ter herdenking van Nedierland's onafhanke-
lijkheid in 1913. Als eere-voorzitter zal optreden
de burgemeester mr. L. W. C. van den Berg.
Het comité bestaat uit 11 leden. Tot voorloopigen
voorzitter werd dr. J. Thomee glekiozenals voor-
loopig secretaris zal mi". J. P. Chardon optreden.
dal het cijfer van 10.000 voortaan een minimum
mocht zijn.
Hiermede was de plechtigheid afgeloopen.
DIT ROTTERDAM.
Naar aanleiding van het heuglijke feit voor
Rotterdam, dat eergistermorgen het tienduizend
ste. schip in dit jaar van zee de haven is binnen
gekomen, werden gistermorgen om elf uur die
kapitein en de bemanning van dit schip, de „Sel'by
Abbey" der firma Wm1. H. Müller Co., door
den burgemeester ten stadhuize ontvangen.
Tor ontvangst waren mede aamweizig ae heeren
I,. J H. Willinge en A. H. Sinks, havenmeester
en adjunct-havenmeester, de heer mr. Lugt, en
de beer J. H. Schreuder, directeur der firma
Müller Co.
Toen allen in de wethouderskamer waren ver-
eenigd, en de heer Schreuder, den kapitein, den
heer L. Watson, en de overige équipage aan
den burgemeester had voorgesteld, nam mr.
Zimmerman het woord.
Spreker zeide verheugd te zijn, de beman
ning van de „Selby Abbey" te mogen begroeten,
on spr. dankte de aanwezigen, dat zij de uit
noodiging hadden willen aannemen, om ten stad
huize te komen, i
Spr. herinnerde er aan, dat dei „Selby Abbey"
het 10.000ste sclhip is, dat in 1912 van zee
or.zo haven is binnengekomen. Gedurende velé
jaren neemt nu "reedis de tonmenmaat, zonuer
enderbreking bijna, voortdurend toe, en het
record van het jaar 1911 zal nog worden geslagen
door het cijfer van dit jaar.
Nog nooit is het echter voorgekomen, dat in
één jaar het tienduizendste schip binnenkw un.
Het gemeentebestuur is ovpir dit feit zoo ver
heugd, dat het besloot., den kapitein en de ge
heele bemanning van dit schip te|n stadhuize
te noodigen, en hun ter herinnering aan dit
heugelijk feit in de geschiedenis van Rotterdam,
een aandenken aan tei bieden.
Met nog te meer vreugde is dit geschied, omdat
het. tienduizendste schip juist een schip was
van eene lijn, die reiedis veie jaren op Rotterdam
vaart.
De burgemeester bood vervolgens de verschil
lende souvenirs aan, als: aan den heer Schreit
der een prachtig zijden „Union Jack" met een
zijden foudraal in de Rotterdamsche kleuren, voor
de reederij; aan dm kapitein een goude;n hor.
loge met de inscriptie: „Aangeboden door de
Gemeente Rottendam op 18 December aan L.
Watson, gezagvoerder van het sS. „Selby Ab
bey", het 10.000ste zeeschip, dat in 1912 de
haven van Rotterdam1 binnenkwam"; aan elk
der officieren, te wieten 2 stuurlieden, 2 machi
nisten, oen bootsman eni een steward, eein zee
kijker, op het foudraal waarvan een plaat met
het wapen der gemeente en de volgende inscrip
tie „Aangeboden dom de Gemeente aan
dienende op het ss. „Selby Abbey", in 1912 tiet
tienduizendste zeeschip, dat de haven van Rot
terdam binnenkwam"; verder aan elk der
overige bemanning, bestaande uit 5 matrozen,
8 stokers, een kok en een assistent-steward,
een gevulden sigarenkoker, benevens een tien
guldenstuk. Ook de stewardess weid niet ver
geten haar werd een gouden broche, voorstel
lende het wapen van Rotterdam, niet eveneens
ren tienguldenstuk aangeboden.
De kapitein, de heer L. Watsion, bracht, nadat
dfe verschillende souvenirs waren uitgereikt, een
woord van dank namens de geheele equipage,
aan het gemeentebestuur, en voegde daarbij de
beiste wenschen voor den verderen bloei van
onze haven.
Vervolgens dankte ook de heer J. H. Schreuder
namens de reederij voor de aangeboden vlag;
spreker hoopte, dat het scheepvaartverkeer hier
ook in de toekomst mocht bljjvon toenemen1, en
Ontsporing. Men meldt uit Sliedrechtaan
de «N. Ct."
Gisterochtend is trein 135 (aankomst Dordt
12.02) nabij het station Sliedrecht ontspoord. De
locomotief en een goederentrein staan buiten de
rails- Er hebben geen persoonlijke ongelukken
bij plaats gehad.
Het a u t o-o ngeluk bij Boom. Juffrouw
de Woot, die bij het automobielongeluk bij
Rumpst gewond is, is gisternacht overleden.
Een smokkelgeschiedenis. Men
meldt uit Enschede aan de «Tel."
Een welgestelde landbouwer te Glanerburg werd
er reeds geruimen tijd van verdacht, op groote
schaal Duitsche foezel te smokkelen. De kommie
zen, die hem speciaal bewaakten, konden den ge-
wieksten smokkelaar evenwel niet betrappen. Dat
steeds achter 't net visschen maakte hen evenwel
niet mistroostig. Integendeel, het toezicht werd
werd steeds verscherpt. Toen de kommiezen nu
eenige dagen gelden wisten, dat er een groote
partij foezel ten huize van ons boertje aanwezig
moast zijn, deden ze een inval en werd het ge
heele huis, van onderen tot boven, doorzocht, doch
gevonden werd niets.
Het boertje was zelfs behulpzaam en vond er
vermaak in, dat hij, de eerlijke, brave man, van
smokkelen werd verdacht. De kommiezen wilden
reeds onverrichter zake weder heengaan, toen één
hunner op de gedachte kwam, om den naast het
huis gelegen bijenstal een te doorzoeken. En zie,
die inval had resultaat, want een groot aantal
korven was buitengewoon zwaar en bevatte in
plaat van een nijvere bijenkolonie, de zoolang
gezochte foezel. Ons boertje was er bij en moet,
naar de kornmiezen vertelden, o, zoo'n beteuterd
gezicht hebben gezet.
Prijsverhooging der sigaren. Naar
het »Hbl." mededeelt, is in een zeer druk be
zochte algemeene vergadering der Amsterdamsche
Vereeniging van Sigarenwinkeliers een motie aan
genomen in zake een eventueele prijsverhooging
van sigaren door fabrikanten in het algemeen en
over de reeds in werking getreden prijverhooging
door enkele fabrikanten in het bijzonder. De ver
gadering sprak als haar meening uit, ddt het
winstcijfer der winkeliers niet toelaat hiervan nog
iets af te staan en is besloten onder geen voor
waarde prijsverhooging te aanvaarden.
Oplichting. In het postkantoor te Utrecht
is een zekere K. gearresteerd, die zich in 1900
schuldig heeft gemaakt aan oplichting te Zeist
van ongeveer f 1000. Hij werd door een der
post-ambtenaren herkend, die telefonisch de po
litie waarschuwde. Nadat hij met de betrokkenen
te Zeist geconfronteerd was, is hij ter beschikking
van den officier van justitie gesteld.
(St. Ct.)
Smokkelen. Door de Duitsche douane werd
een jongen uit den omtrek van Groesbeek (Geld.)
aangehouden, die per rywiel groote hoeveelheden
lucifers smokkelde voor den waard van het Ne
derlandsche Koffiehuis te Goch, een bij vele
Nederlandsche toeristen bekend hotel, van wie'n
hij voor elk transport 8 Mark ontving. Een winst
gevend zaakje dus. De jongen nam zijuen weg
dwars door het Rijkswoud, waardoor hem zijne
tochten herhaalde malen gelukten, totdat hij ein
delijk gisteren werd gearresteerd en naar de ge
vangenis te Kleef overgebracht. Tegen den hotelier
werd wegens medeplichtigheid proces-verbaal
opgemaakt.
Brutale diefstal. Te Weenen is een
brutale diefstal gepleegd. In een handelskantoor,
gelegen aan een der drukste straten der stad,
verschenen 's middags om half 4 drie gemaskerde
mannen. Op het kantoor bevonden zich op dat
oogenblik slechts het hoofd van de zaak een man
van 70 jaren en zijn zoon. Onder bedreiging met
een revolver werden beiden gebonden en kregen
bevel zich rustig te houden, waarna de bandieten
zich van het goud en zilvergeld, dat zich in de
juist openstaande brandkast bevond, meester
maakten. Vervolgens vroegen ze den zoon, waar
het papieren geld bewaard werd. Deze wees hun
een leeren portefeuille aan, die eveneens in de
brandkast lag. Nadat ze aldus alles weggenomen
hadden wat. er te halen was, ontroofden ze den
beiden mannen nog hun horloge met kettingen en
ringen. De" schurken waren echter nog zoo goed
om vader en zoon op hun verzoek hun trouwrin
gen te laten behouden. Alsdan sneden de bandieten
van de telefoontoestellen de horens af, rukten de
geleiddraad van den muur en gingen er vandoor,
na de deur van buiten gesloten te hebben. De
zoon slaagde er na eenigen tyd in de boeien aan
zijn handen door te bijten en bevrijdde ook nu
zijn vader. Dadelijk daarop werden er pogingen
in het werk gesteld om de dieven te achterhalen,
maar men kon hen tot nog toe niet op het spoor
komen, aldus meldt het «Berl. Tagebl."
Schouwburgbrand te Nantes. Het Re-
na issance-theateir is gisterochtend afgebrand. AI-
