Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
f
EERSTE BLAD.
Bij de Jaargrenzen:
Gratis Ongevallenverzekering
mi rinn r""
1,0011 T Mill T0"
Dinsdag 31 December 1912
V.. 10511
35ste jaargang.
OYereenkomstiÊ op de polis vermelde voorwaarden.
Dit nummer bestaat uit twee
bladen.
Officieele berichten.
Kennisgeving.
FEUILLETON.
Een geheimzinnige geschiedenis
BureauBoterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., Iranco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
16 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
De
by
levenslange
geheele
invaliditeit
verzekering wordt gewaarborgd door de
by
verlies van
een hand,
voet of oog
llollandsche Algeineene
I I U U een duim
Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam.
by verlies
van een
wysvinger|;
by
verlies van
eiken ande-
ren vinger.
Wegens den feestdag van de BESNIJ-
DENIS DES UEEREN zal de NIEUWE
SCHIEDAMSCI1E COURANT, Dagblad
voor Schiedam en Omstreken, Woensdag
avond niet verschijnen.
De Burgemeester van Schiedam,
Brengt bij deze ter kennis van de ingezetenen
Dat het konier van de Belasting op Bediyfs-
en andere inkomsten no. 10 dezer gemeente, over
het dienstjaar 1912 13, door den heer directeur
der directe belastingen te Rotterdam op den
3üsten December 1912 executoir verklaard, op
heden aan den ontvanger der directe belastingen
alhier, ter invordering is overgemaakt.
Voorts wordt bij deze herinnerd, dat een ieder
verplicht is, zijnen aanslag op den bij de wet be
paalden voet te voldoen, alsmede dat heden de
termijn van zes weken ingaat, binnen welke be
zwaarschriften tegen eenen aanslag, op genoemd
kohier voorkomende, belmoren te worden inge
diend.
En is hiervan afkondiging geschied, waar het
behoort, den 31 December 1912.
De Burgemeester voornoemd
M. L. HONNERLAGE GRETE.
1912-1913.
Zooals in deze veelbewogen, van oorlogsge-
druisch en sabelgekletter overvulde dagen de
legers der betrokken mogendheden staan aan de
grenzen der respectieve rijken, zoo staat op
't oogenblik de geheele menschheid. allen die
den Gregoriaanschen kalender kennen of dulden,
aan de grenzen van twee groote rijksgebieden:
het oude jaar dat met al zijn lief en leed weldra
tot het verleden zal behooren, de nieuwe tijd
kring met zijn duistere toekomst, die nog slechts
het groote veelzeggende vraagteeken vertoont.
Juist een eeuw geleden stond het oude Europa
ook voor een nieuw en veelbewogen jaar, het
jaar der staatkundige wedergeboorte, waarin d
volkeren van ons werelddeel, gedrukt onder den
hoef van het strijdros van den Corsicaanschen
geweldenaar, hunne onafhankelijkheid herwon
nen, waarin in ons dierbaar Vaderland weer de
oude Oranjevaan het vreemde overheerschings-
teeken verving: Oranje boven, de oude Prinsen
vlag wapperend weer van mast en trans in het
heerlijk licht der herwonnen vrijheid I Was
aldus het jaar 1813 een groot historisch jaar,
het jaar 1913 belooft een niet minder merk
waardig jaar te worden, een jaar, dat ons de
i)
I. Geheimzinnige voorzorgen.
November is gekomen met woeste storm- en
regenvlagen en beeft de laatste, diepe kleuren van
den herfst weggeveegd, De grauwe sombere lucht
hangt laag boven de aarde en de dagen zijn don
ker en druilig.
Dat alles heeft zijn invloed op den mensch, die
toch altijd behoefte aan licht en warmte heeft.
En nu voor de natuur de dagen van triestige som
berheid zijn aangebroken, zoekt hij nog meer dan
anders licht en warmte in 't veilig thuis. Daar
wil hij het zonnetje der warme huiselijkheid altijd
zien schijnen.
Van den huiselijken haard straalt een ongeken
de bekoring uit in deze sombere dagen. En een
ieder voelt zich aangetrokken tot dit middenpunt
van eenheid en liefde hij een gloeiende kachel in
't bleeke lampenlicht.
Zoo zat ik, jong meisje van zeventien lenten,
droomend in het knetterend vuur te staren van
een onzer salons, waar de alles vervlakkende
stroom van het moderne leven zijn golfslag nog
Biet had doen voelen.
ontwikkeling brengt van de grootsche gewel
dige feiten, waardoor het jaar 1912, en niet het
minst zijn laatste kwartaal, zich heeft geken
merkt.
Werpen wij een terugblik op den afgesponnen
tijdkring, allereerst op ons eigen land, dan mogen
wij, onder dankend opzien tot den Albeschikker
van 's menschen lot, getuigen, dat Nederland
in het afgeloopen jaar althans van groote, alge-
meene rampen gevrijwaard bleef, al ondervonden
Vorstin en Volk ook de ijdelheid der mensche-
lijke hoop, waar zoo vaak blijde verwachting
in droeve teleurstelling verkeert. Ondanks alle
obstructie, tegenwerking, ontwikkelt zich de
staatkundige toestand vreedzaam onder een
ïechtsch Kabinet met toepassing der beginselen
„die in de partijen der rechterzijde leven". Langs
ordelievenden, geleidelijken weg wordt het werk
der maatschappelijke verbetering, dat het ge
heele volk ten goede komt, voortgezet, te be
lichamen in tal van wetten, die den arbeid in
zijn veelzijdigen omvang regelen, in ziekte,
invaliditeit en ouderdom op billijke, redelijke
wijze voorzien.
Het land, dat met ons door hechte banden
van taal- en stamverwantschap is verbonden,
zette ook in het jaar 1912 vreedzaam zijn reeds
bijna 80 jarig zelfstandig bestaan voort. De
algemeene verkiezingen bevestigden de katholieke
regeering. die België reeds meer dan een kwart
eeuw vrede en voorspoed brengt. Al het brutaal
geweld van hen, die met de partij van wanorde
en geweld heulen, vermocht niet het heilinsti-
tuut, dat België's lot sedert meerdere tientallen
jaren ten goede leidt, omver te werpen.
De edele, ridderlijke natie, zooals zij zich
vroeger deed kennen, het veelbeproefde Frank
rijk, bood in het jaar 1912 weinig-verandering
in zijn staatkundigen toestand. Eene Kabinets-
wisseling bracht weinig verandering in het
treurig regeeringsbeleid, dat zich daar reeds
sedert ongeveer 30 jaar doet kennen. De roof
der Kerkelijke goederen werd onverpoosd voort-
gezet en in de beruchte liquidatie voltrokken.
Nog steeds werden religieusen, zelfs zij die zich
in het leekenkleed als eenvoudige onderwijze
ressen verscholen, uitgezet. Tevergeefs arbeiden
dan ook enkele vooruittredende staatslieden,
zooals de welbegaafde Poincaré, om Frankrijks
aanzien naar buiten te verhoogen, als de inwen
dige toestand niet deugt. De betreurenswaardige
ramp van de „Vendémiaire" bewijst, dat Gods
zwaarwichtige arm steeds drukt op het zoo
schuldige Frankrijk, al hooren wij ook in de
verte zwakke stemmen, die ons manen aan de
herleving, de wedergeboorte van het land, dat
eens de zalige Jeanne d'Arc bevrijdde, nog niet
te twijfelen.
Het Iberische schiereiland kwam ook in het
jaar 1912 niet tot de lang verbeide rust, die het
voor de vreedzame ontwikkeling van zijn be
staan zoozeer behoeft. In Spanje woedde de
spoorwegstaking als openbaring der immer voort
woekerende revolutionaire denkbeelden. De dub-
Volgens een eigenaardige gewoonte triptrapte
mijn vader op en neder door het salon. In de
streek noemde men hein M. Ruthyn de Knowl,
omdat ons kasteel zoo genaamd werd.
Dol-veel hield mijn vader van mij, alhoewel hij
deze liefde nooit in klankvolle woorden uitte. Iets
zonderling was hij. De eenzaamheid alsmede de
afwisseling van verblijf liefkoosde hij. Op gevor
derden leeftijd nam hij een vrouw, die helaas in
't kraambed stierf. Met het heengaan mijner diep-
betreurde moeder ging ook een deel van zijn eigen
leven m'ede, dat zich van de samenleving meer
en meer afzonderde. Daarbij knakte hem nog ge
weldig de fortuintegenslag van zijn jongsten broe
der, mijn oom Silas.
Alle avonden wandelde mijn vader op en neder
door het ruime salon, zonder een woordje te
spreken. Zijn rijzige gestalte schaduwde nu eens
groot dan weder klein-ineengedrongen langs heen
de wanden volgens de lichtafmetingen.
Was ik in deze droef-stemmende stilte niet
opgegroeid, menigeen zou er van gehuiverd heb
ben. En ondanks deze dagelijksche gewoonte werd
het mij somwijlen toch naar in den geest.
Als mijn vader in diepe mijneringen heen en
terug slofte, dan greep ik ook al eens in de
schatkamer mijner jongste herinneringen. Er ge
beurde wel niet veel zaakrijks, maar ik kortte
toch den tijd met die nieterige dingtjes eens te
overwegen, uit te pluizen en te rafe en.
Op zekeren morgen ontmoette ik vrouw Rusk,
die druk in de weer was met ontvangsttoebe-
belzinnigen treurige figuur die de minister-pre
sident Canalejas bood, verdween van het poli
tieke schouwtooneel niet door een gewone minis-
terieele crisis, maar als slachtoffer van de treurige
verderfelijke ideëen (door het moordend schot),
die hij zelf door zijn droevig regeeringstelsel had
doen voortwoekeren. In Portugal heerscht
mede nog het treurige regeeringstelsel, dat de
priesters verbant en de boeven vrij doet loopen.
Het ééne Italië mocht in 1912 naar den uiter-
lijken schijn een gloriejaar beleven. De zoo
roekeloos begonnen Tripoli-oorlog eindigde met
den vrede van Lausanne, die Italië naar het
uiterlijk met nieuwe lauweren kroonde, feitelijk
in het bezit stelde van de veroverde streken
aan Afrika's noordkust waarom 't den oorlog
was begonnen, hoezeer 't nog te bezien staat of
't meer zal gewonnen hebben dan een lange
kuststrook met een steeds dreigend achterland.
De herhaalde totnogtoe verijdelde aanslagen
op den derden koning doen echter maar al te
zeer vreezen, dat het vuur der revolutie Italië's
schijnbaar roemrijk bestaan steeds bedreigt.
Intusschen blijkt de troon van den eeuwigen
Vredevorst vaster te staan dan die van den
tijdelijken revolutiekoning. De tiende Pius be
heerscht van de Zeven Heuvelen met vasten
blik de katholieke wereld, die zijn vroomheid en
goedheid prijst.
Werpen wij na dezen vluchtigen oogslag over
de volkeren van den Latijnschen stam een haas
tigen blik over de natiën van Germaanschen
oorsprong, dan zien wij, dat ook het groote Duit
se!"?-' rik ;n 1.912 niet ontkwam aan den invloed
der revolutionaire denkbeelden, die alom in
Europa veld winnen. De Rijksdagsverkiezingen
gaven een beduidenden vooisprong aan de partij
van wanorde en geweld, totnogtoe nog met
ijzeren vuist in toom gehouden. Ook onder den
Germaanschen bodem woedde het vuur door de
revolutionare hartstochten ontstoken de Mijn
werkersstaking deed, met zoovele andere teeke
nen, zien, dat 't op en onder den bodem van het
oude Germania gist en broeit. Slechts de breede
christelijke, vooral katholieke actie, die zich bij
zonder in de Katholiekendagen toont, vermag
dat revolutievuur te beteugelen.
De dubbelmonarchie der Habsburgers bood
in het verscheiden jaar een opwekkend schouw
spel van die heerlijke breede katholieke actie.
De oude keizer, zijne groote familie en de over-
groote meerderheid van de volkeren van den
Habsburgschen tweelingstaat gaven van echt
katholieke gevoelens blijk bij het luisterrijk
Eucharistisch Congres, dat den Deus pacificus,
den God van vrede en liefde, in triomftocht
voerde door de straten der oude keizersstad aan
den Donau. Overigens heeft Oostenrijk-Hon-
garije evenzeer te worstelen met het revolutie-
vuur van binnen als met het oorlogsgedruisch
van buiten, dat zijne zwaarwichtige levensbe
langen steeds meer bedreigt.
Het oude perfide Albion, dat steeds in troebel
water vischt, ziet blijkbaar met kwalijk verbor-
reidsels.
Wie mag er dan wel komen vrouw Rusk
Zij noemde mij Dokter Bryerly", dien mijn
vader voor enkele dagen te gast verwachtte.
Ongeveer zeven uur verscheen de heer Bryerly.
Zijn hooge gestalte en zijn mager lijf liepen
verloren in zijn wijde kleedereDzijn te hoog
halsboordje en zijn valsch haar waren verre van
hem te verfraaien. Integendeel, zijn geheel uiter
lijk mishaagde mij.
Overigens was zijn bezoek heel kort en 'tdoel
ervan kon ik niet gissen, 't Was een zenuwachtig
stedeling, een van die menschen, die het nog er
ger op de zenuwen krijgen, zoodra ze met buiten-
ra enschen in voeling komen.
Daags na de aankomst van den heer Bryerly
ging ik even kijken of het glas van papa niet
vergeten was. Na een paar maal op de deur ge
klopt te hebben, stapte ik binnen.
Bryerly zat geknield op 'n klein stoeltje met
het hoofd naar mijn vader toe, die achterover
half ontkleed in een leuningstoel zat.
Een groot boek lag opengebladerd op tafel.
De verschrikte dokter vloog omhoog. Ook mijn
vader richtte zich doodsbleek op en wees mij
streng de deur.
Zonder tegen te mopperen ijlde ik weg, maar
iets onrustwekkends greep mij aan.
Dien avond dacht ik het meest aan den dok
ter. Mijn vader leefde voort, ging en keerde
regelmatig plechtig als anders. Alhoewel de ze
ventig voorbij, was hij een mooie ouderling. Zijn
gen leedvermaak den steeds meer ingewikkelden
toestand op het vasteland. Of men al of niet
aan zijne Duitsche insluitingspolitiek" gelooft,
waar blijkt 't toch, dat 't naar Cromwell's histo
risch woord, zijn kruit bijzonder droog houdt.
Intusschen heeft 't toch in eigen boezem maar
al te veel te doen. De eeuwige home-rule kwes
tie, de beweging voor het vrouwenkiesrecht en
de herhaalde werkstakingen, bewezen, dat 't
ook het groote eilandenrijk in 1912 een veelbe
wogen jaar beleefde.
Beschouwen wij na de volkeren van Germaan
schen oorsprong de landen van den Gothischen
stam, dan zien wij, dat de Scandinavische lan
den Denemarken, Zweden en Noorwegen voort
gaan in hun vreeuzame geleidelijke ontwikkeling,
het eerste onder den tienden Christiaan, die het
zoo tragisch plotseling verscheiden van den acht
sten Frederik aldaar op den troon bracht.
Naderen wij aldus de volkeren van den sla-
vischen stam, dan zien wij, dat in het onme
telijke Tsarenrijk de toestand in het jaar 1912
vrij wel onveranderd bleef. Meer nog dan de
vermoedelijke troonopvolger, wiens ernstige
ziekte wellicht nog door zijne jeugdige jaren
overwonnen wordt, is het Russische rijk in
wendig ziek en zwak. Het blijkbaar ingrijpen
van Rusland in de zaken van den Balkan, trots
alle vredelievende verzekeringen, doet vermoe
den, dat de Russische regeering wellicht in
buitenlandsche verwikkelingen eene afleiding
zoekt voor de binnenlandsche moeilijkheden,
die rust en orde in den nog jeugdigen consti-
tutioneelen staat bedreigen.
De mede nog zoo nieuwbakken constitutio
neel staat Turkije bevindt zich, zooals wel
niet nader uiteengezet behoeft te worden, in
een zeer moeilijke, hachelijke positie. De Turk-
sche heerschappij in Europa, door stroomen
Christenbloed en ontelbare gruwelen gesticht,
wordt bedreigd door den triomftocht der voort-
dringende jeugdige Balkanstaten. Het ingewik
keld diplomatenspel heeft voor 't oogenblik den
zegenmarsch der Balkanstaten tot stilstand
gebracht. Zal de strijd voor de Tsjataldzja-
linie weer hervat worden en zich wellicht ver
liezen in den veelbesproken wereldbrand, die
velen nog maar al te zeer vreezen
Doen wij, om dit kort bestek met ons vluch
tig overzicht niet al te zeer uit te breiden, nog
slechts een enkele greep in het wedervaren der
natiën buiten Europa, dan zien wij dat in den
Noord-Amerikaanschen Uaiestaat de stryd in
het afgeloopen jaar is volstreden met de over
winning der democraten, die met een nieuwen
president een algeheelen omkeer in het regee
ringsbeleid te weeg brengt. De overige, Zuid-
Amerikaansche Staten, bieden ons nog steeds
het beeld van de herhaalde opstanden en revo
luties, die zij ons in den loop van hun bestaan
steeds plegen te geven.
Terwijl het „zwarte werelddeel" steeds meel
de prooi wordt van de Europeesche koloni-
seerende mogendheden, die 't als 't ware onder-
mannelijke stap, zijn kaarsrechte gang vertoonden
nog volle levenskracht.
Uit mijn droomen ontwaakt, sidderde ik over
al mijn leden, toen hij eensklaps met een bran
dende fakkel in de hand voor mij stond en my
gebood hem te volgen naar zijn bibliotheek, die
zich in den tegenovergestelden vleugel van het
kasteel bevond.
Rechtsom van de deur bleef hij bij een oude
eiken kast staan en mompelde in zich zelf, zooals
hij dat dikwijls deed
Zij zal het niet verstaan. Zou zij het snap
pen
Peinzend trok hij een bos sleutels uit zijn zak
en zocht er den kleinsten uit, dien hij tusschen
pink en duim beteekenisvol omhoog hief.
De kinderen verschrikken zich voor een niet.
Beter iets anders verzonnen.
Bedaard-ernstig toonde hij mij 't sleuteltje.
Let goed op, mijn kind. Herinner u altijd
dezen sleutel.
Hij stootte er even mede tegen de kast.
In den dag heb ik hem altijd bij mij.
's Nachts ligt hij onder mijn oorkussen. Goed
verstaan, niet waar I
Volkomen begrepen.
Dit moet ook.
Wordt vervolgd.)
f60
