VEEN's
Wielrijders Kiest
x.
I
J
Eén prijs, één kwaliteit
CACAO
T.
f8.
MICHELIN 5.50
Gemengd Nieuws.
Laatste Berichten.
Ingezonden MededeeiingoiL
<te meest délicieuse drank.
Scheepvaart.
Bechtzaken.
Burgerlijke Stand.
Hande i s ber i e h ten.
HOFLEVERANCIERS.
FABRIEK TE SNEEK.
Michelin is het goedkoopste en toch het
beste. Overal verkrijgbaar.
BEURS VAN SCHIEDAM, 2 Jan. 1913.
Moutwijn.
Officieele neteeiing van de Commissie uit da
Kamer van Koophandel voer de Beurs.
2 Jan.
f I41/1
28 Dec.
30 Dec.
31 Dec.
f 14%
f 14i/t
f 14%
2 Jan.
Hy»
besluit omtrent stroomlevering zal gebleken zijn,
in stemming gebracht zien
De heer Witikawjif wil met het voorstel
De Bruin meegaan als de voorsteller daarin het
woord alsnog wil inlasschen. Hij wil in geen
geval verkoopen tot len voorgestelden akeligen
prijs.
De heer De Bruin toont zich daartoe wel
bereid. Hij heeft er ook geen bezwaar tegen, een
ander voorstel, zooals dat van den heer Van Wes
tendorp, te laten voorgang.
De wethouder, de heer Van W e s t e n d o r p,
stelt dan voor, niet om i rent den groadafstand te
beslissen, alvorens de fit ma Smulders haar besluit
omtrent stroomlevering .door de gemeente zal
hebben doen kennen.
Dit voorstel wordt don de heeren Houtmanen
Van der Hoek onderstee ud.
De Voorzitter brengt dan in stemming het
voorstel om niet over den groadafstand te be
slissen, alvorens de firma Smulders haar besluit
omtrent stroomlevering zal hebben doen kennen.
Dat voorstel wordt verworpen met 811 stem
men.
Tegen stemmen de heeren Lagerwey, Goslinga,
Beukers, Van Katwijk, air. von Briel Sasse, Van
der .\Ieer, Dubbelman, Van der Velden, Meijer,
De Graaf en Evers.
De wethouder, de heer Van Westendorp,
wil over het uitgeven in erfpacht toch een enkel
woord, vooral ook tot voorlichting der jongere
leden, zeggen. Waar de grond vooral in Rotterdam
zoo enorm in prijs stijgt, willen de voorstanders
van erfpacht, dat ook Schiedam daarvan de voor-
deelen zal ondervinden, de grond door uitgifte in
erfpacht aan de gemeente blijft, opdat wij die
later terug kunnen bekomen. Dat dit stelsel niet
zoo slecht werkt, bewijst, wij de erfpachtscanon
reeds konden herzien £11 spr. zou dan ook het
betrokken stuk grond tot een canon van 40 ct. in
erfpacht willen geven. Nu kan men twisten over
de vraag hoever de Maasgronden strekken, maar
dit stukje behoor| er zeker toe. Waar de groote
bloei van Rotterdam het geheele land ten
goede komt, meent spr. dat wij desnoods onze
zelfstandigheid moeten opgeven en een offer bren
gen in het belang van het heele land. Weth. wijst
op het gevaar dat de Maasgronden in particuliere
handen zouden vallen en aldus misstanden zouden
ontstaan op hygiënisch gebied. Daarom moet men
niet op de aanvragen van Jan en alleman ingaan
beter ware 't dan, dat Rotterdam ons hoe- eer
hoe liever annexeerde. Wijzend op het terrein
reeds door Rotterdam tusschen Vlaardingen en
Maassluis verkregen en op de voorgenomen ver-
eeniging van Rotterdam met Hoek van Holland,
op de uitbreiding van Rotterdam aan de westzij,
gestuit door de waterleiding, zegt weth., dat 't
het belang van Schiedam zelf is, zijn Maasgronden
niet te verkoopen, maar in erfpacht uit te geven.
Waar men die gronden voor 75 of 100 jaar in
erfpacht wil geven, bewijst men toch niet onwillig
te zijn de industrie te helpen Wanneer men
rekent, .dat Rotterdam 90 ct. als erfpachtscanon
voor .zeer slec.ht gelegen gronden vraagt, meent
weth., dat wij met een erfpachtscauon van 40 ct.
de industrie niet tegenwerken. Hij blijft volhou
den, wij geen stukken Maasgrond moeten verkoopen.
De heer Houtman zegt, dat hoewel hij m
theorie voor erfpacht is, practische redenen hem
toch wel eens tot verkoopen kunnen leiden. Dit
ligt dan wel eens aan den aard der industrie, van
wie de aanvraag tot koopeu uitgaat. Waai de
groot-industrie de kleine meer en meer verdringt,
acht zij erfpacht in strijd met haar belang: zij
wil baas blijven op eigen grond; maar de ge
meente moet aan dat streven paal en perk stellen.
Daar tegenover moet staan een krachtig dag. best.
dat weet wat 't wil en de belangen van de ge
meente tegenover die van den groot fabrikant ver
dedigt. Spr. vraagt zich dan af, wat hebben wij
aan Smulders 't Is een groote machinefabriek,
waar de mindere werkvindt. Vergelijkt spr. de firma
Stork te Hengelo met de firma Smulders alhier dan
blijkt, dat de firma Stork alles doet in het belang
der gemeente Hengelo, terwijl de firma Smulders
zich niet verwaardigt zich met onze gemeente in
te laten. De employés wonen' niet in onze ge
meeDte en voor de kinderen der werklieden kan
de wethouder van onderwijs scholen inrichten.
Die uitbreiding van onze gemeente kost ons veel
geld aan onderwijs, ziekenverpleging en politie
Van de firma Smulders is niets goeds te zeggen
zij laat de opleiding van de kinderen harer werk
lieden aan de gemeente over ten koste van de
belastingbetalers, terwijl de firma Stork te Hengelo
zelf het ambachtsonderwijs voor de kinderen harer
werklieden bekostigt. Ten slotte komt hier dan
nog hij het electriciteitsvraagstuk. waarbij de firma
zich weer geheel koopman heeft getoond, tot het
uiterste, terwijl wij den grond tot den uitersten
prijs zouden moeten afgeven. Vergelijkt spr. de
Mearinekaarsenfabriek »Apollo" met de firma
Smulders, dan is zeker dat de eerste
veel meer nut voor de gemeente oplevert,
terwijl de laatste bij een gebeurlijke crisis
in de metaalindustrie de gemeente kosten en
moeite geeft. Wel erkent spr. de groote
energie der firma Smulders en haar nut voor het
geheele land, maar niet haar groot nut voor onze
gemeente. Was het groote machtige Rotterdam
niet zoo nabij, dan zouden wij 't hier niet bol
werken van de stijging der gronden aldaar profi-
teeren ook wijde avance door de belangrijke
werken van den Waterweg teweeg gebracht, komt
ook ons ten goede. Daarom moeten wij den grond
niette goedkoop afgeven, ie minder waar die nog
met de kosten van havenuitbreidmg en grond-
ophooging wordt verhoogd. Wij moeten in ieder
geval winst maken en dan is er van een prijs van
f 7.geen sprake. Spr. wijst er nog op, dat de
grond in het Sterrebosch minstens f,10.— per M2.
moet opbrengen dan moetenwij dezen grond zeker
niet voor f7.— verkoopen. Hij wijst er op, dat
van het bedrag der leeningen, f 1.842.000 op Grond
bedrijf de grootste helft drukt. Het Dag Best. is
z.i. druk bezig om de grondprijzen te déprimeeren.
Waar de financieele toestand nog niet tot grond-
verkoop noopt, meent spr., dat wij onzen grond
niet voor een geringen prijs moeten afgeven, maar
het heft in handen houden.
De Voorzitter zegt, dat 't nu niet gaat over
de prijs.
De heer Houtman zegt, dat de prijs van den
grond in het Sterrebosch heelemaa! niet in ver
gelijking komt met den prijs voor den grond aan
de firma Smulders te geven, voorgesteld.
De heer Van der Velden zegt, dat als de
heer Houtman rekent, hij 't goed moet doen.
De heer Houtman vervolgt, dat als hij bij
deu gro >d in het Sterrebosch rekent de kosten
van haven, kaaimuur en spoorwegaansluiting, die
in liet geheel beloopen 4| millioen; dan is de
waarde voor de resteerende 50 heet. f9.— per M2.
Spr. meent, dat waar. noen dezen grond voor
f 7 per M2. wil verkoopen, wij anderen grond ge
reed gemaakt slechts voor 'flO per M2. zouden
afstaan. Hij zegt, dat wij ons niet langer door
de dreigementen van de firma Smulders moeten
laten leiden, maar zelf rustig den prijs bepalen.
Hij meent, dat men zich niet op den fiuancieelen
toestand kan beroepen en wij dezen grond in
geen geval voor een ei en een appel moeten
afstaan.
De wethouder, de heer Goslinga, merkt
eerstop, dat het College wel zeer laat aan 't woord
komt, terwijl toch het College en de Commissie
van Grondbedrijf zeer gaarne te dezer zaken hun
standpunt willen uiteenzetten. Daar de vroegere
aanvragen der firma Smulders steeds in comité-
generaal behandeld zijn. had bet College tot he
den geen gelegenheid zich te laten hooien. Weth.
wil dan verdedigen het voorstel van B. en W.,
waarover met zooveel minachting, op zoo baat
kundige wijze, gesproken is. De heer Van der Hoek
vroeg aanvankelijk om licht maar later bleek dat
hij er reeds alles van wist. Spr. meent, dat men
toch niet op zulk een minachtende wijze over
eikaars denkbeelden moest spreken, waar toch het
algemeen belang bij allen moet voorop staan. Dat
de heer De Bruin zoo doctrinair over eifpacht
spreekt, is wel te begrijpen; immers hij moet
naar zijn principe, op zuiver sociaal democrati-
schen grondslag voor erfpacht zijn. - Weth. wraakt
't ook, dat men zich op grond van het vermeend
belang van Rotterdam tegen dit voorstel verklaart.
Rotterdam geeft zelf zeer weinig in erfpacht't
geeft zijn gronden aan de Maas in huur. In
slechte jaren, jaren van crisis, ondervindt Rotter
dam dan ook een kolossalen achteruitgang in ha
vengeld. Dit stuk grond is niet geschikt te ma
ken voor de $1 heepvaart, wijl de schepen, ook
met 't oog op de sluis, er niet bij kunnen komen.
Men bedenke ook wel wat de firma hieraan ten
koste moet leggen zij geeft een ton uit voor den
grond en dan nog twee ton om er een fabriek op
te bouwen. Is een firma die dat doet »Jan en
alleman" weth. meent van neen zulk een aan
vraag komt niet alle dagen voor bij B. en W.
Er zijn werkelijk hersens bij noodig om deze uit
gaven rendabel te maken. Deze grond is werkelijk
niet van zoo exorbitante waarde; een bod als nu
is er nog nooit voor geboden, de firma moet met
dezen grond toch ook iets verdienenzij draagt
0 .k de risico harer onderneming. Schiedam heeft
gebrek aan bronnen van bestaan, waar een groot
aantal branderijen zijn stilgezeter moeten nieuwe
bronneu van bestaan komen, waar de bestaande
bronnen opdrogen. Zooals ieder lands- en stads
bestuur moeten ook wij op de uitbreiding der
bronnen van bestaan bedacht zijn.
in het vervolg zijner rede zet weth. nog uiteen,
dat wij zeker niet het laatste stukje grond nabij
de Maas moeten verkoopen maar dat dit stuk
grond voor geen enkele scheepvaaitonderneming
van belang is. Over den prijs kan men twisten
er zijn er die 'tniet erg vinden als bij afwijzing
de firma niet met een bod terugkomt anderen
zijn overtuigd dat zij zal terugkomenmaar
de kans is er ook dat zij niet terugkomt. De
heer ue Bruin zag daar liever gevoetbald,
weth, niethij meent, dat, als men den
arbeider brood wil verschaffen, zij die zich
dé vertrouwensmannaa, der arbeiders noe
men, tian toch toonen ai biiter weinig
voor vermeerdering van arbeid te gevoelen. Weth.
gevoelt daar wel wat voor, al is 't hem dan ook
niet te doen, om maar weer scholen voor de
arbeiderskinderen, zooals men zeide, te bouwen.
Er is ook gezegd: als het uw grond was, u
ze niet voor f7.verkoopen; weth. meent, dat
men als Raadslid zoo niet moest spreken als
Raadslid heelt men toch niet belangen als een
rentenier, maar moet men de algemeene belangen
bevorderen, dat wat met eU aar de algemeene be
langen vormt en moet tnen de algemeene ontwik
keling en uitbreiding niet tegenhouden. Toen de
firma Smulders in een plaats waar zij eerst ge
vestigd was, wilde u'tbreiden, wilde men den
grond niet verkoopenzij heeft toen haar fabriek
verplaatst. Met dat uit te lokken dient men het
algemeen belang niet. Weth. betoogt ten slotte
nog, dat men met de prijsbepaling onderscheid
moet maken tusschen gronden voor scheepvaart-
doeleinden te benutten ol voor industrie- ot bouw
grond te gebruiken. Den prijs thans tot verkoop
voorgesteld, achten B. en W. verantwoord, die aan
dezen grond eene goede bestemming willen geven
met waarborg dat met dezen grond niet meèr specu
latie zal worden beoogd. Al wil men het leveren
van electriciteit door de gemeente niet al- voor
waarde aan dezen grond verkoop verbinden, toch
mag men verwachten, dat die daartoe zal leiden
Wordt vervolgd.)
De laatste Metalen-kruisdrager?
Men meldt ons uit Drachten
Den 5den Januari a.s. beleeft onze plaats het
zeldzame feit een 102- jarige binnen hare kom
te hebben. Het is de heer A Tosch, woonachtig,
aan de Noorder Dwarsvaart alhier. Nog grooter
wordt echter zeker de belangstelling, als men
weet, dat deze hoogbejaarde man waarchijnlijk
de eenige nog overgebleven drager van het me
talen kruis, verworven in den Tiendaagschen
Veldtocht in 1830/31.
Sedert 1856 is hij gepensioneerd sergeant-ma
joor en geniet hij dus reeds 56 jaar van zijn
pensioen.
Zijn vrouw vermoord. Men meld ons
uit den Haag: Dinsdag kwam de 27-jarige chauf
feur N. Aiblas aan het politiebureau mededeeling
doen dat hij in den nacht van Zaterdag op Zondag
de 40-jarige vrouw A. H. S., met wie hij gerilimen
lijd samen had geleefd, in hare woning aan het
Huygenspark had uermoord. De politie trok op
onderzoek uit en inderdaad vond zij in de bewuste
woning het lijk liggen. De oorzaak was een twist-
De man had haar dij de keel gegrepen .en eenige
minuten lang vast gehouden. Het bleek dat de
vrouw in haar hand een scheermes hield. De
dader deelde mede dat hij daarom uit zelfverde
diging had gehandeld. Intusschen is de man in
arrest gesteld en stelt de politie een nader onder
zoek in.
Hot drama to De nek am p. Onzei cm res
pondent te Almelo meldt ons d.d. 31 December
nader omtrent het drama te Denekamp:
'Hedenmorgen brachj ik' een bezoek an liet
door zijn natuurschoon zioo bekende dorp De
nekamp. De eenvoudige bevolking verkeerde nog
zeer onder den indruk van de vreeselijke mes
daad, 't Parket van Almelo heeft gisteren '11
uitgebreid onderzoek op de plaats der misdaad
ingesteld. - In een schuurtje nabij' de woning
werd bij het omwoelen van den grond in een
ouden geëmail leerden ketel een bedrag van i 287
gevonden. Het is zoo goed als zekér, da* u;1
bedrag de ontvangst is van de tweei verkochte
varkens, welke som door de vrouw, uit vrees
vcor dieven, daar was verborgen. Van dei g,en
den en zilveren sieraden, die de vermoorde be-
zat, o.a. een zestal vingerringen, is geen spoor
ontdekt. Deze zijn dus gestoten. Ook het spiek
en 'de worst in den schoorsteen waren verdwenen.
De lijkschouwing, verricht door dr. Hondeiink
van. .Denekamp en eein der Almelosche dokto
ren, heeft aan 'het licht gebracht, dat drie steek
wonden in het hoofd zijn toegebracht. Het hoofd
haar za,t vol bloed. Het staat dus vast, Jat de
weduwe .een gewelddadigten dood is. gestorven
Ot zij in den slaap is overvallen en gedood,
waarna den diefstal en brandstichting plaats von
den, óf dat zij wakker is geworden, en uii na
door de(n) bandiet(en) genood, beieft men niet
kunnen constateeren, omdat het lijk door het vuur
misvormd was.
De politie is ijverig in de wieier, om de(n)
misdadigers) Op te sporen, tot- nog toe echter
zonder eenig resultaat. Wel zwerft in den om-
trék een berucht individu roind, eeni zekere T.,
die voor verschillende misdrijven een gevange
nisstraf van plus minus 10 jaar achter don rug
heeft. Hij1 is begin November uit de gevangenis
ontslagen, leeft met een gescheiden vrouw én
houdt zicih schuil in de bossohen tus'scben Ol
denzaal en Denekamp.
Een barbier uit Denekamp, die zich Zater
dagavond op weg begaf naar Nordliorn, verrel t
op een kwartier afstands va,n het dorp Dene
kamp .een man te zijn gepasseerd1 met een zak
op den rug. Nadere aanwijzingen omtrent dezen
persoon ontbreken.
De veldwachter en de nachtwaker, die m den
nacht van Zaterdag op Zondag om 2 uur ue
woning van de wed. R., passeerden, hebben op
dat. uur niet het minste onraad bespeurd. Een
groot kwartier later sloegen diei vlammen i-eoas
uit de woning'. (Ter
Gastr o. De oud-president van Venezuela Cas.
tro'' is met-het Fransdhe stoomschip „To train©*'
ir. de haven van New1 York aangekomen Hij is
naar Ellis-edland gebracht, waai- hij moet blijven
wachten tot er door de autoriteiten over z.a' zijn
beslist of hij' in de Unie zal worden toegelat-.n
of niet.
Ik beslissing in deze kwestie ligt bij de z.g,
Inquiry Board. Nog vóór de boot te New York
binnen was, had „New York Herald" een' draad
loos telegram aan Castro gezonden, waarin ban
werd aangekondigd, dat zijn toelating in de V. St.
moeilijk heden zou meebrengen,. Voorts vroeg du
courant hem, of het zijn plan w;as, die- Vepeenigde
Staten tot punt van uitgang te maken voor een
poging 0111 in Venezuela het gezag te herwinnen.
Castro beantwoordde dit telegram in het
Spaanséh, Hij seinde ongeveer het volgende:'
.„Een weigering om mij toe tei staan, in New
York aan wal te gaan, zou mij niet verbazen,
doch in dat gteval zou het Amerikaanse be volk
het beeld van de „Vrijheid, de Wereld verlich
tende", dat liet aan den ing'ang1 van zijn voor
naamste haven heeft geplaatst, moeten inbullen.
Ieder verstandig mensch kan begrijpen, dat ik
in geen enkel deel der wereld een revolutieman
zou kunnen zijn, en wel het minst in de V. St.,
waar de autoriteiten mij gemakkelijk elke poging
in die richting: zouden kunnen beletten. Ik zou
wc! krankzinnig zijn, indien ik daar eenige last
veroorzaakte. Ik kom eenvoudig als reiziger, voor
een kórt verblijf, en met het doel het land te
leeren kénnen van het groote volk van Wash
ington, Jefferson en Lincoln."
In 'het immigiranten-'gehouw op Ellis' eiland werel
Castro ook aan een medisch onderzoek onder
worpen. Zoio werden hem een paar druppels Hoed
ontnomen, om onder het microscoop na te gaan,
of Castro misschien lijdende is aan de een of
andere besmettelijke ziekte.
Verder hebben dei Amorikaanscthe autoriteiten
zich in verbinding gesteld met dei Venez ila ari
sche regeeripg, teneinde in het bezit gesteld té
worden van documenten, die betrekking hebben
op euveldaden van Castro. Die zouden dani dienst
kunnen doem om den ex-president van Venezuela
bniten de V. St. te houden als ongeweusoht im
migrant.
Men voelt welde Amerikanen hebben nog
een oude rekening te vereffenen mét Castcdie
indertijd als president den Amerikanen zo vee)
ergernis had gegeven. (N. R. Crl.)
Moordaanslag
Men seint ons uit Utrecht.
I11 den Oudejaarsnacht heeft de bakker M. van
Leeuwen te Houten met een revolver geschoten
op den timmerman H. Verweij. Tusschen beiden
bestond eene oude veete. Verweij werd ernstig
gewond naar Utrecht overgebracht.
De dader is voortvluchtig.
Scheepvaartbeweging.
Gedurende December 1912 kwamen den Nieu
wen Waterweg binnen 925 schepen, metende
1.096 376 netto reg. ton, waarvan 5 zeilschepen,
met. 2149 netto reg. ton en 12 zeelichters, met>
7561 netto reg. ton. Voor Rotterdam waren hier
van bestemd 870 schepen, met. 1,050,008 netto
reg. ton. Bovendien legden 20 inkomende en 31
uitgaande schepen aan den Hoek van Holland
aan.
In December 1911 kwamen den Nieuwen Wa
terweg binnen 780 schepen, metende 887,620
netto reg. ton, waarvan 4 zeilschepen, met. 40.50
netto reg. ton, en 8 zeelichters, met 4810 netto
reg. ton.
Voor Rotterdam waren hiervan bestemd 736
schepen, met. 847,177 netto reg. ton.
(Val se hheid' in ge schrift©. Naar men
verneemt, is door mejGroen, thans getouwd met
T. K. te 's-Graventoage, cassatie aangeteekeud
van toet arrest van het gerechtshof aldaar, waar
bij zij wagens valschheid in ©en aanvraag tot
verzekering op het leven van haar n mid u els
overleden vader te Nieiuw-Lekkeralnd, en georuJc-
making daarvan als echt, is veroordeeld tot vier
maanden gevangenisstraf.
Geboren: 28 Dec. Cornelia Maria Sella, d. v.
P. de Ruiter en S. v. d. Graaft, Hoofdstraat.
30. Willem, z. v. M. Zonneveld en G. M. W. de
Kort, Heerenstraat.
Overleden: 30 Dec. Leendert Witkamp,
oud 60 jL. Haven.
Hectoliter zonder fast en zonder belastinf.
Namens ie Committee voor it
notetring
lil SÏHTKAMPf,
Bond van Distillaten*» -
31 Dec
M o u t w ij n
J e n e ve r
Amsterdam sc he
Spoeling:
p r e e
Jan.
14%
18.50
20.—
2.—.
18.50
20.-
2
Stemming op hedenprijshoudend.
Graanspiritus
Melasse-spiritus
Ruwe spiritus
Spiritus.
31 Dec.
f 24i/2 a f 24%
f22— af 221/a
fill/, f
Stemming op heden: kalm.
2 Jan.
f 241/s a f25-
f22— a f 221/2'
f HVa f
Granen.
NEW-YORK Mais: Western Dec./Maart. 31
Dec. 54V? 30 Dec. 54!/4.
CHICAGO Mais Dec. Mei Juli Sept.
31 Dec. 45% 48% 49% 50
30 Dec. 471/4 48% 49 49%
R o e g e prijsh. Loco
31 Dec. 631/2
30 Dec 623,4
