Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
m rr fis
EERSTE BLAD.
De oorlog op den Balkan.
Gratis Ongevallenverzekering
RIENZI,
36*1 e JaHrjramr.
Zaterdag 12 April 1913
\or 10596
feuilleton.
f4 n n h)u *«riies
Officieele berichten.
W e i- en Hooiland,
Verspreide berichten.
BureauBoterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
16 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsenwordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
overeenkomstig op de polis vermelde voorwaarden.
De verzekering
wordt gewaarborgd door
de
fcÜ
verlies van
een hand,
voet of oog
Uollandsehe Algemeens»
I U w een duim
Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam
I UU wijsvinger; I U
verlies van
eiken ande
ren vinger.
Dit nummer bestaat uit twee
bladen en een Ge'i l In s 1 reerd
Zondagsblad.
Openbare Verhuring van
KADE, BERMEN en DIJK.
Burgemeester en "Wethouders van Schiedam
zijn voornemens op Vrijdag den 25sten April
1913, aanvangende des morgens te 10 uur, in
het gebouw »MUSIS SACRUM" aan de Lange
Haven te Schiedam in het Openbaar te
Verhuren:
vijftien perceelen Wei- en Hooiland, Kade,
Bermén en Dijk gelegen in het Zuidergors, Oud
en Nieuw-West-Frankeland en aan den Yiaar-
dingschen dijk.
De verhuringsvoorwaarden zijn te verkrijgen
ter Gemeente-Secretarie, Afdeeling A.
Schiedam, den lOden April 1913.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
BdtmluM Nieuws.
Skoetari.
De »Temps" verneemt uit Cettinje De gezant
van Bulgarije heeft er bij de Montenegrijnsche
regeering op aangedrongen, het beleg van Skoe-
tarie op te breken. Koning Nikolaas weigerde.
Roemenië en Bulgarije.
Uit ïBoekarest meldt men aan de »Köluische
Zeitung" in overeenstemming met vroegere be
richten, dat de gezantenconferentie te St-. Peters
burg aan Roemenië wel Silistrië, maar geen
kuststrook aan de Zwarte Zee heelt toegewezen.
De Bulgaarsche pers bepleit, dat de heele bevol
king van Silistrië uit de stad zal trekken en een
nieuw Bulgaarsch Silistrië zal worden gesticht.
Oostenrijksch schip aangehouden.
Uit Sofia wordt aan de »Kölnische Zeitung"
gemeld
Bulgaarsche torpedobooten hebben hij Boergas
een Oostenrijksch stoomschip aangehouden, gela
den met blijkbaar voor hetTurksche leger bestemd
zwaar belegeringsgeschut.
Het aangehouden Oostenrijksche schip had. naar
van andere zijde gemeld wordt, 16 Turksche ka
nonnen aan boord, bestemd voor Duitschland, om
daar hersteld te worden.
I Macedonië.
Uit Sofia verneemt de sKölnische Zeitung
De leiders in het Bulgaarsche parlement zullen
den minister-president een memorie over de on-
DE LAATSTE DER TRIBUNEN
1)
LAATSTE DER TRIBUNEN.
Groote Historische Roman
van E. LYTTON BULWER.
EER-TE BOEK.
De tijd, de plaats en de menschen.
Eerste Hoofdstuk.
De Broeders.
De naam, aan het hoofd van dit werk geplaatst,
onderricht den lezer genoegzaam, dat de tijd,
waarin mijn verhaal hem verplaatsen zal, de
eerste helft der veertiende eeuw is.
Het was op een schooDen zomeravond, dat
men twee jonge lieden langs de oevers van den
verdraaglijke behandeling van de Bulgaarsche be
volking in Macedonië door de Servische en Griek-
sche overheid overhandigen en op maatregelen
aandringen om die bevolking afdoende te bescher
men. Gisteravond zou opnieuw een vergadering
worden gehouden ter bespreking van de gewensch-
te maatregelen
Samothrace.
Aan de ïTemps" wordt uit Sofia geseind
De Bulgaarsche regeering heeft de mogendhe
den de vraag gesteld of zij het oorbaar achten
dat Bulgarije Samothrace krijgt. Het antwoord
was ontkennend.
BELGIS.
De Belgische regeering heeft in verband met
het uitbreken van de algemeene werkstaking in
België bepaald, dat in de provincie Henegouwen
buitengewone maatregelen genomen zullen worden.
I'e geheele provincie zal onder bevel van een lui-
tênant-generaal worden gesteld en in vier afdee-
lingen worden verdeeld.
De burgemeesters van de groote steden zijn
veantwoordelijk gesteld voor de orde en zullen
slechts in buitengewone omstandigheden gendar
merie en militairen kunnen aanvragen. De
regeering gelooft over voldoende militairen te
beschikken om er voorloopig van te kunnen afzien
de reservelichtingen op te roepen. De typografen
van Brussel, ten getale van ongeveer 2000 man,
hebben in hun gisteren gehouden vergadering
besloten terug te komen op hun besluit tot deel
neming aan de werkstaking. Dit beslnit heeft
grooten indruk gemaakt op de overige arbeiders,
die wel den arbeid zullen neerleggen.
Een nader telegram uit Brussel meldt
Met het oog op dé algemeene werkstaking van
den 14den April, heeft de militaire overheid de
verloven, der militairen welke pas onlangs ge
gund. waren, tot nader ingetrokken. Het vertrek
der vierde legerdivisie naar het kamp van Bever-
loo, is afgeeommandeerd. De militaire en civiele
overheid neemt overal die maatregelen, welke
door de omstandigheden geëischt worden.
ITALIg.
De sOsservatore Romano" meldde gisteravond
Ter bevestiging van de goede berichten, die
wij tot onze voldoening gisteren over de gezond
heid van den Paus konden openbaar maken, kun
nen wij thans verzekeren dat de toestand van den
Paus zeer bevredigend blijft.
Volgens de nlkdam" heeft Italië de 50 millioen
(het deel der Turksche staatsschuld voor Tripoli)
op 5 April te Parijs en Londen gestort.
AMERIKA.
Niettegenstaande de diplomatieke stappe'i door
den Japanschen gezant te Washington bij de re
geering der Vereenigde Staten ondernomen, heeft
president Wilson verklaard zich niet tegen de
aanneming van het dezer dagen bij het parlement
van Californië ingediende wetsontwerp, waarbij
aan vreemdelingen, die zich niet laten naturali-
Tibeizag wandelen, niet verre van dat gedeelte
van zijnen kronkelenden loop. dat langs den voet
van den Aventijnschen berg voorfstroorat. De weg,
door hen gekozen, was afgelegen en stil. Slechts
op eenigen afstand werd men de verspreide én
smerige huizen gewaar, die de rivier omzoomden,
boven welke zich hier en ginder het hooge dak
en de hechte torens, die de versterkte woning van
een der Romeinsche barons aankondigden, somber
verhieven. Aan de eene zijde van den vloed rees,
achter de stulpen der visschers, de berg Janiculus
op, in het somber gewaad van zjjn prachtig loo
ver gehuld, door hetwelk op menige plek, d.e
grauwe muren van vele in vestigen herschapen
paleizen, en de spitsen en zuilen van een honderd
tal kerken schitterden; aan de andere zijde ver
hief zich, ruw en steil, de verlaten Aventinus.
met dichte rijsbosschen bedekt, terwijl zich van
de hoogte uit de verborgene maar talrijke kloos
ters, de toonen der heilige klok, niet onwellui
dend, deden hooren, langs het rustig landschap
en de kabbelende golven zachtkens wegstervende.
Den oudsten der beide jonge lieden, is dit too-
neel opgevoerd, en die meer dan zijn twintigste
jaar scheen te hebben bereikt, had de natuur
eene rijzige gestalte geschonken, in welke iets
gebiedends niet te miskennen viel. Ondanks de
weinige sierlijkheid van zijn gewaad, dat uit
een langen, lossen overrok en eene eenvoudige
tunica bestond, beide uit donkergrijze sergie ver
vaardigd en in dien tijd de kleeding der minder
aanzienlijke geletterden, welke de kloosters be
seeren, het verwerven van land in genoemden
staat ontzegd wordt, te zullen verzetten.
Eenige vertegenwoordigers van Californië had
den den president gewezen op het feit, dat de
Japanneezen niet minder dan 50.000 acres land.
in het meest vruchtbare gedeelte van den staat
gelegen, in eigendom hadden, terwijl 400 000 acres
door hen gepacht werden. Bovendien verklaarden
zij, dat het parlement volkomen recht had om
genoemd ontwerp aan te nemen, daar geen enkel
artikel in de constitutie der Vereenigde Staten
zulks verbood.
Volgens berichten uit Tokio heeft de beslissing
van president Wilson in Japansche diplomatieke
klingen een zeer ongunstigen indruk gemaakt.
Volgens een telegram uit Sacramento, heeft de
voorzitter der commissie, belast met de uitwer
king van het ontwerp over het grondbezit van
vreemdelingen in Californië, aan de vertegenwoor
digers van het Engelsch-Fransche syndicaat van
steenkolenmijnbezitters medegedeeld, dat genoemd
wetsontwerp niet alleen op de Japanneezen maar
ook op de Europeanen betrekking heeft.
Naar uit Christiania gemeld wordt is tus-
schen Zweden en Noorwegen een overeenkomst
lot stand gekomen, welke ten doel heeft een ein
de te maken aan de oude veete tusschen de be
woners van de Noordelijke grensprovinciën van
Noorwegen en de Zweedsche Laplanders, die ge
regeld elk jaar hun rendierkudden op Noorsch
grondgebied laten grazen.
Aan deze op zichzelf onbelangrijke overeen
komst wordt in Noorsche en Zweedsche diploma
tieke kringen veel waarde gehecht, daar men haar
beschouwt als een belangrijke stap in de richting
van een vriendschappelijke samenwerking tus
schen de beide landen ten behoeve van de oplos
sing van andere kwesties.
Te Diest zullen ter herdenking van den
25sten herdenkingsdag van de heiligverklaring van
den II. Johannes Berchmans grootsche kerkelijke
plechtigheden plaats hebben. Op den lOen Augus
tus zal in de hoofdkerk eene pontificale mis wor
den opgedragen; 's namiddags processie door de
stad. Den Hen Augustus houden de Kath. stu
denten een grootsche bijeenkomst. In de open
lucht Hoogmis met pontificale assistentie,- 'n na
middags zal gesproken worden door den H. E.
pater Provinciaal der Belgische Jesuïeten en door
den heer Brisant, lid der Kamer (in het Fransch)
terwijl dr. Poels uit Heerlen en dr. van Cau-
welaert uit Antwerpen in het Nederlandsch de
Vlaamsche studenten zullen toespreken. De stra
ten der stad zullen prachtig worden versierd; er
staan nog verschillende feesten op het program
ma, als: concerten van den beiaard.
Biimeiilaud.
Hoe komt dat
Onder dit opschrift vonden we in het jongste
„Ouderblad" uitgegeven door de afd. Amsterdam
zochten, om er zulk eene ruwe kennis op te
zamelen, als toen het loon voor onverpoosden
arbeid wasondanks dat gewaad, zeggen wij
was zijn voorkomen opmerkenswaardig en bijna
adellyk. Zijn gelaat was fraai, en de uitdrukking
ervan zou eer vroolijk dan zwaarmoedig hebben
mogen heeten. zoo men het onbepaald en afge
trokken staren zijner oogen uitzonderdeeene
eigenschap, die gewoonlijk eene overhelling tot
bespiegelingen en gemijmer aankondigt, en luide
zegt, dat het verledene of toekomstige meer
overeenstemmends heeft met den inwendigen
geest, dan het genot en de daad van het tegen
woordig uur.
De jongste, die nog een knaap was, had niets
bijzonders in voorkomen of gelaat, tenzij eene
uitdrukking van groote zachtaardigheid en natuur
lijke beleefdheid dus kon genoemd worden. Er
was iets bijna vrouwelijks in den teedèren eer
bied, waarmede hij naar zijnen metgezel scheen
te luisteren. Zijne kleeding was die van de lagere
standen, schoon, misschien, iets zindelijker en
nieuwer, dan deze pleegt te zijnen de over
dreven ijdelheid eener moeder bleek uit de zorg
vuldigheid, waarmede zijne lange, zijdeachtige
lokken gladgestreken en gescheiden waren, van
waar zij krullende van onder zijne muts te voor
schijn kwamen en tot halverwege de schouders
nedervielen.
Terwijl zij aldu3 langs het ruischende riet des
strooms voorttraden, ieder een arm om de leest
van zjjnen makker geslagen, was er, niet alleen
van de Vereeniging van Chr. Onderwijzers, de
volgende bijdrage.
De openbare school gaat achteruit. Dat weet
iedereen. Maar niet iedereen weet, in welke ma
te ze achteruit gaat en evenmin, waardoor het
komt, dat ze dat doet. Ik zal ook niet zeggen,
dat ik er alles van weet, maar er zijn toch wel
eenige dingen op te noemen, waaruit de achter
uitgang der zoolang gevierde school, waaraan de
Natie gehecht heete te zijn, te verklaren is. La
ten we eerst eens een staaltje geven, waaruit de
achteruitgang der Openbare en de vooruitgang der
Bijzondere school duidelijk blijkt:
De eerste cijfers achter het jaartal zijn die der
Openbare School, de tweede cijfers die der Bij
zondere School.
1 Jan. 1890 454.926 188052
1 1891 457.508 195.521
1 b 1892 458.739 200.363
1 1893 466.910 205 378
1 1894 473 951 209.578
1 1895 477.101 213.365
1 b 1896 483 898 217.934
1 1897 487.774 220.880
1 1898 495.054 214.361
15 1899 503.731 226.957
15 1900 508.276 231.534
15 1901 519.136 235857
15 1902 550.838 251.152
15 1903 559.841 259.982
15 1904 562.620 268.969
15 1905 566.464 278.631
15 1906 567.764 289.371
15 s 1907 564.445 302.305
15 1908 563.187 316.088
15 1909 563.483 328.208
15 b 1910 562.824 341.318
15 d 1911 563.047 353.547
Er blijkt uit, dat de openbare school achter
uitgaande is. Wat het aantal zelf betreft sedert
de laatste vijf jaar. Maar wat de verhouding
van de aantallen kinderen betreft reeds sedert
1890. Want kijk eens naar die twee eerste ge
tallen in 1890 en 1891. In 1890 waren er ruim
450 duizend leerlingen op de openbare school
tegen bijna 190 duizend op de bijzondere. Nu
kwamen er in dat jaar op de bijzondere school
een goede zeven duizend bij. Op de openbare
school hadden er dus bijna twee en een half-
maal zooveel bij moeten komen. Zeg zestien dui
zend. En hoeveel kwamen er bij? Nog geen eens
drie duizend. Neem nu het volgend jaar. Op
de bijzondere school komen bijna 5 duizend leer
lingen meer. En op de openbare eventjes dui
zend. Het volgend jaar is weer een gelukkig
jaar voor de O. S. (Dit beteekent Openbare
School). Toen kwamen er meer dan zes duizend
bij. Maar om gelijken tred te houden met de
B. S. (dit beteekent Bijzondere School), hadden
er toch minstens 2 maal 5 duizend bij moeten
komen. Want op de B. S. kwamen ruim 5 dui
zend leerlingen meer.
En nu sedert de vjjf laatste jaren is het leer»
lingental niet alleen niet toegenomen, maar zelfs
in hunne houding en gang, maar in hunne jeugd
en blijkbare genegenheid vooral, zoo vee! beval
ligheid en gevoel in beide broeders want dit
waren zij dat men er het onaanzienlijke van
hunnen uiterlijken toestand door vervat.
»Lieve broeder 1" zeide de oudste, sik k"n u
niet zeggen, hoe zoet mij deze avonduren zjjn.
Alleen wanneer ik mij met u onderhoud kom ik
mij zeiven niet als een ijdele droomer en opge
wonden ziener voor, zoo ik van de onzekere toe
komst spreek en kasteelen in de lucht bouw.
Onze ouders hooren mij aan, als las ik hen iets
fraais uit een boek voor, en mijne moeder, de
Hemel zegene haarwischt hare oogen af en
zegt: »Hoor, hoe geleerd hij is!" Wat de mon
niken betreft, zoo ik bij hen van mijnen Livius
opzie en uitroep bZoo moest Rome weder wezen 1"
dan staren zij mij aan, en gapen, en trekken de
wenkbrauwen samen, als had ik een kettersch
gevoelen verkondigd. Maar gij. liefste broeder 1
schoon ge mijne studiën niet deelt, stemt zoo
vriendelijk, met mij, in al hare gevolgen overeen,
gjj schijnt mijne stoute ontwerpen zoo goed
te keuren en mijne eerzuchtige hoop dus aan te
vuren, dat ik somtijds onze geboorte en ons lot
vergeet, en denken durf. als vloeide geen ander
bloed dan dat des Duitschen Keizers door onze
aderen."
Wordt vervolgd.)
f1000 200
no
Olj
Hij was van zijne vroegste jeugd af met de
melk der welsprekendheid gevoedeen goed
taalkenner, een beter spreker, een veilige
vraagbaak.01 hoe dikwijls riep hij uit
•Waar zijn toch die goede Romeinen Waar is
hunne heilige gerechtigheid 1 Dat ik geleefd
hadde in den tijd toen deze bloeiden 1" Hij was
een schoon man... Het gebeurde dat zijn broe
der vermoord werd, en de dood van dezen onge
wroken bleefhjj had hem niet kunnen helpen,
en de wraak werd hem geweigerd hij dacht er
jang over na, het bloed zijns broeders te wre
ken en het verkeerde bestuur van Rome te ver
beteren." (jjet ieven Yan Ccda di Rienzi).