Staten-Qeneraal.
Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
(ta&engd Nieuws.
tengevolge van een gebrek aan de machine een
hulp-machinist en een stoker gedood, een aspi
rant-ingenieur en -twee manschappen zwaaf ge-
Wond.
TWEEDE KAMER
Zitting van Woensdag 14 Mei.
Openstelling stembureau x.
Aan de orde is de hernieuwde stemming over
het wetsvoorstel- Vliegen c.s. tot wijziging van
de artt. 56, 57 en 85 der Kieswet, beoogende de
openstelling van de stembus van 's morgens 8 tot
's avonds 8 uur.
Het wetsontwerp wordt thans verworpen
met 34 tegen 26 stemmen.
VoorDrucker, Snoeck Henkemans, de Jongh
(Rotterdam), Duymaer van Twist, Thomson, de
Meester, Jansen (den Haag), Limburg, Eland, Dolk,
Smeenge, Hubrecht, Ter Laan, de Jong (Hoorn),
de Klerk, Liettink, Roodhuyzen, Helsdingen, Jan-
nink, van Foreest, Goeman Borgesius, Teenstra,
Smidt, Rink, Patijn en van Vliet.
TegenScheurer, Aalberse, Rutgers, Kooien,
Loeff, de Geer, v. Nispen, de Visser, de Monté
Verloren, v. Karnebeek, Heemskerk, v. Vuuren,
Beckers, Nolens, v. Hoogstraten, Ruys, v Dedera,
v. Ëylandt, de Ram, Schimmelpenninck, v. d.
Berch v. Heemstede, v. Wijnbergen, v. d. Voort
v. Zijp, de Vlugt, Pollenaa, van Wichen, Middel-
berg, v. d. Molen, Bichon, van Veen, Duynstee,
v. Asch van Wyck, Brummelkamp en de voor
zitter.
De Kamer begeeft zich daarna in comité-
generaal tot behandeling van de huishoude
lijke raming der Kamer.
Na heropening worden de notulen gelezen en
wordt de vergadering gesloten.
De Kamer is op recès gegaan.
Minister Talma licht ongesteld.
Minister Talma is door een lichte ongesteld
heid verhinderd de eerstvolgende dagen aan het
departement werkzaam te zijn.
Het Frans Hals-museum te Haarlem.
In tegenwoordigheid van een groot aantal ge-
noodigden had gistermiddag de plechtige opening
plaats van het Frans Hals-museum te Haarlem^
Mr. P. G. Bos. f
Te Groningen is in den ouderdom van 36
jaar overleden mx. P. G. Bos, archivaris van
het algemeen rijksarchief, te Den Haag.
Yan het Loo.
i H. M. de Koningin zal hedennamiddag na te
rugkeer uit Amsterdam op het Loo in audiëntie
ontvangen den heer Lovink, directeur van land
bouw in Ned.-Indië. De heer Lovink zal ten Pa-
leize het middagmaal gebruiken.
Tweede Kamerverkiezingen.
Door de centrale anti-revolutionnaire kiesver-
eeniging in het district Deventer is met alge-
meene stemmen besloten den heer J, C. baron
van Haersolte candidaat te stellen.
Yacature griffier der Prov. Staten
van Zuid-Holland.
Naar wij vernemen zijn bij Ged. Staten van
Zuid-Holland verschillende sollicitatiën ingeko
men naar de vacant komende betrekking van
griffier der Staten van die provincie, waarvoor
de verdere sollicitatie zal moeten geschieden vóór
5 Juni a.s. (Msb.)
De coalitie.
Na het opnieuw tot stand komen der coalitie,
scheidde de Chr.-Hist. Kiesvereeniging te Hil
versum zich van de Unie af. Daarin vonden een
aantal leden aanleiding, om voor hun lidmaat
schap te bedanken. Deze hebben thans een nieu
we kiesvereeniging opgericht, welke zich bij de
Chi.-Hist. Unie zal aansluiten.
Prov. Statenverkiezingen.
's-GRAVENHAGE. In de Dinsdagavond gehou
den vergadering van de Christelijk.Historische
Kiesvereeniging zrjn genoemd als voorloopige can-
didaten voor één plaats de heeren mr. R. van
Veen, mr. S. J. Hogerzeil en F. Fokkens.
De Vrijz.JDem. Kiesvereeniging heeft gister
avond tot voorloopige candidaten gesteld de vijf
aftredende leden.
Yerbond van vereenigingen van
sigarenfabrikanten.
Gisteren werd te Utrecht, onder leiding van
den heer A. M. Hioolen de jaarvergadering ge
houden van het Verhond van Vereeniging van
Sigarenfabrikanten.
Het scheidsgerecht voor de beslechting van
geschillen tusschen fabrikanten in zake „Gede
poneerde merken" werd samengesteld uit de hee
ren A. M. Hioolen, H. Buhrs, R. Gswald, P.
J. Baars en M. J. F. Meiners.
Overeenkomstig het voorstel van de Utrecht-
sche Vereeniging van Sigarenfabrikanten werd
besloten, den heer G. L. M. Hagen, te Utrecht,
een boete op te leggen, groot f2000 per week,
zoolang de uitsluiting duurt na 14 April 1913.
Besloten werd, zoo noodig, jhr. mr. K. J. Scho-
rer, te Utrecht, op te dragen in rechten %oor
het Verhond op te treden.
Een nieuwe leusgeen belastingverhooging.
„De Bandelier", algemeen orgaan voor gepen-
sionneerde en eervol ontslagen officieren van
zee- en landmacht (Ned. en Ned.-Tnd. leger) heeft
bij verschillende boekhandelaren en sigarenver-
koopers lijsten ter teekening gelegd ten einde
handteekeningen te verzamelen op brieven aan
de kiesvereenigingen van den volgenden inhoud:
„Ondergeteekenden, allen kiezers voor aen Ge
meenteraad, verzoeken de kiesvereenigingen drin
gend bij de a. s. periodieke verkiezingen, geen
andere candidaten voor den Raad t© stellen dan
die bereid zijln krachtig te willen medewerken
om voorloopig de gemeentebelasting inkom-
stenbelasting en opcenten op het personeel, te
samen niet hooger te doen stijgen dan zij
dit jaar is." f
Menschlievend.
De nStichtsche Courant" schrijft
Het doet goed, soms te ontdekken, dat er toch
nog humaniteit is in de wereld.
Van een christ.-historisch predikant der Her
vormde Kerk vernamen we, dat hij een circulaire
had ontvangen van de directie der »Nieuwe Cou
rant", waarin hem werd aangeboden een abonne
ment op genoemde courant, enkel voor de maan
den Mei en Juni, en dat voor de geringe som
van fl.50, terwijl men zich anders voor niet
minder dan drie maanden tegen f 4.50 kan abon-
neeren.
Ook andere en vermoedelijk alle of de meeste
Hervormde predikanten hebben zulk een aanbie
ding ontvangen.
Is dat nu niet edelmoedig
En dan beweert men soms nog, dat het Libe
ralisme en de liberale pers voor Godsdienst, Kerk
en predikanten weinig sympathie gevoelen. Deze
bewering moet toch bepaald een vergissing zijn 1
Inspectie op de lichamelijke opvoeding.
Bij Kon. besl. is, met ingang van 1 Juli 1913
lo. ingesteld eene inspectie op de lichamelijke
opvoeding2o. voor dit toezicht het Rijk verdeeld
in drie inspectiën, zoodanig, dat de eerste in
spectie zal bevatten de provinciën Noord-Brabant,
Gelderland en Limburgde tweede inspectie de
provinciën Zuid-Holland, Noord-Holland, Zeeland
en Utrecht de derde inspectie de provinciën
Friesland, Overijssel, Groningen en Drenthe 3o.
bepaald, dat de inspecteur in de eerste inspectie
zijne woonplaats zal hebben te 's Hertogenbosch,
de inspecteur in de tweede inspectie te 's Gra-
venhage, de inspecteur in de derde inspectie te
Zwolleen zijn 4o. benoemd tot inspecteur van
de lichamelijke opvoeding a. in de eerste inspec
tie W. H. Nijsten, te Maastricht, met gelijktijdige
toekenning van eervol ontslag uit zijne betrekking
van onderwijzer bij de Rijkskweekschool voor
onderwijzers te Maastrichtb. in de tweede in
spectie H. J. Balfoort, te 'sGravenhage en c. in
de derde inspectie M. F. Graafland te 's Graven-
hage.
Weerbericht
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 15 Mei 1913, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te De Bildt.
Hoogste barometerstand 772.6 te Horta.
Laagste barometerstand 754.0 te Biarritz..
Verwachting tot den volgenden dagmeest
matige noodoostelijke tot noordwestelijken wind,
gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen ragen, iets
koeler.
Gemeenteraad.
De vergadering van den Raad dezer gemeente
is bepaald op Dinsdag 27 Mei a.s.
Zitting Keuringsraad.
Blijkens de in deze gemeente aangeplakte ken
nisgevingen zal voor de ingeschrevenen voor de
Militie, lichting 1914, dezer gemeente, de Keu
ringsraad van Dingdag 10 Juni a.s. tot en met
Maandag 16 Juni d.a.v. op iederen werkdag zitting
houden in het gebouw »de St. Joris Doele", Doele-
plein, alhier.
„De Hanze."
Blijkens achterstaande advertentie, zal oe R. K.
Middenstands-Vereeniging „De Hanze" morgen
(Viijdag)-avond 8 ure in het Bondsgebouw hare
jaarvergadering houden.
Onder de ponten alsdan te behandelen komt
ook voor de 9 ure-sluiting, welk gewichtig punt
zeker een ernstige, gewichtige bespreking voedert.
Eene talrijke opkomst ter vergadering is dus
alleszins gewenscht.
Retraitefonds »St. Clemens'*.
Gisteravond werd in het Bondsgebouw de jaar
vergadering van bovenbedoeld fonds gehouden.
Tegenwoordig waren 14 leden en eenige be
langstellenden. De weleerw. heer Paulussen, ka
pelaan der O. L. Vrouw Visitatiekerk, vereerde
de vergadering met zijije tegenwoordigheid.
Nadat de voorzitter, de heer C. J. Harte, de
vergadering op de gebruikelijke wijze, met een
kort gebed had geopend, heette hij de aanwezi
gen, in 't bijzonder den weleerw. heer kap. Pau
lussen, allen welkom.
In 't kort memoreerde de voorzitter het ontstaan
der vereeniging en gaf daarna het woord aan den
secretaris, den heer T. W. T. Naring, voor het
uitbrengen van het jaarverslag.
Hieraan ontleenen wij het volgendeOpgericht
door de ijverige pogingen der Propagandaclub
»St. Paulus" werd het fonds gesticht 26 April
1912 met 14 leden; het ledental breidde zich
daarna t®t 32 uit. Slechts een 6-tal leden konden
in den loop van het jaar aan eene retraite deel
nemen. Met dankbaarheid maakt het verslag
gewag van hen die het fonds met een gift of
jaarlijksche bijdrage steunden, zoodat een drietal
personen geheel en een ten deele op kosten van
het fonds een retraite volgden. Met den harte-
wensch, dat het fonds onder Gods zegen, op
voorspraak van zijn beschermheilige St. Clemens
gestadig moge bloeien, besloot de secretaris dit
jaarverslag.
Hierna werd door den penningmeester, den
heer Beuman rekening en verantwoording
gedaan.
Daaraan ontleenen wij het volgendeDe totale
ontvangsten zijn f 236.40, de uitgaven f 95.59
het tegoed aan de inleggers is f 113.15. Het batig
saldo over 191213 bedraagt f27.66.
De aftredende secretaris, de heer T. W. T.
Naring, werd herkozen.
Hierna werd het woord verleend aan den wel
eerw. heer Paulussen, die in welgekozen bewoor
dingen de aanwezigen, voor zoover nog geen lid
van het fonds zijnde, aanspoorde zich bij het
fonds aan te sluiten.
Na eenige bespreking van de propaganda be
sloot men, dat zij die reeds een retraite mede-
maakten, zouden trachten, ieder in zyn kring,
het retraitewerk ingang te doen vinden. Zoo
mogelijk zal in het najaar een propagandageschrift
verspreid worden.
Na de gebruikelijke rondvraag, die aanleiding
gaf eenige punten van ondergeschikten aard te
bespreken, werd de vergadering gesloten met den
christelyken groet.
Curatoren van het gymnasium te
Hilversum hebben de volgende aanbeveling ge
daan tot benoeming van een leéraar in de Oude
talen (twee voordrachten)1. dr. E. K. Capel,
Schiedam; 3. dr. E. H. Deknatel, Zutphen, en
1 dr. W. E. J. Kuiper, Zwolle; 2. dr. J. II. W.
Strijd, Amersfoort; 3. dr. J. C. P. Smits, Schie
dam.
Met ingang van heden is de titulai-
rerang van hoofdagent van politie verleend aan den
rechercheur L. C. de Brouwer, zulks als bewijs
van erkenning zyner verdiensten.
In ons bericht van gisteren be
treffende de benoeming van het hoofd der school
aan de Broersvest, vermelden wij abusief als
standplaats van den benoemde, Goesdit moet
zijn Doesburg.
Heden-morgen is door de politie
aangehouden de 16-jarige jongen J. J. K., wo
nende te Rotterdam, op 't oogenblik dat hy een
partij zinken afvoerbuizen bij een opkooper wilde
verkoopen. Die buizen bleken ontvreemd te zijn
van een pand aan den Rotterdamschen dijk.
De jongen is in bewaring gesteld en proces
verbaal is tegen hem opgemaakt.
Hoogwater te Schiedam: Vrijdag
16 Mei 0.24 v.m. 0.53 n.m.
UIT ROTTERDAM.
Als het 't allereerste groot-plan was, zouden
we ons verbazen. Nu het slechts een der vele is
van de rij die reeds bekend werden en van de rij
die nog volgen gaat, nu doen we er mededeeling
van met een zeker geveel van och-dat-gaat-zóo-
hier-altijd.
B. en W. gaan als wijlen Hausmann te Parys
een boulevard breken dwars door oud-Rotterdam
en wel door de meest rotte plekken.
Dat er al een heel brok van het donkerst Rot
terdam tegen den grond is geslagen, is bekend.
De beruchte Zandstraatwyk is veranderd in een
plein, dat wacht op een monumenteel Stadhuis
en een practisch gebouwd postkantoor. Ten oosten
echter van dit plein ligt nog een wrakke buurt
met tientallen van gore steegjes, lugubere slopjes
en slechts enkele fatsoenlijke straten als Weste
Wagenstraat en Oppert. Dat gaat anders worden,
meldt het ïCentrum".
Burgemeester Zimmerman of Wethouder de
Jong of beiden, hebben als indertijd Napoleon III
met een blauw potlood een dikke streep getrok
ken van de Jonkerfransstraat tot de Aert van
Nesstraat. En alles wat vlak bij die streep ligt,
gaat tegen den grond.
Ten zuiden van 't a.s. postkantoor-terrein ligt
een brokje goor Rotterdam, dat onteigend worden
gaat en waar hoogstwaarschijnlijk de Nieuwe
Beurs komt. De oude Beurs is veel te klein, ook
al heeft men die in de laatste jaren vergroot.
We krijgen dan op een rijtje van 't Noorden naar
't Zuiden een zestal monumentale gebouwen
Stadhuis, Postkantoor, Beurs, Gymnasium, v Doo
rengesticht en Passage. Wanneer de architecten
der drie eerste gebouwen nu hun nieuwe gevels
inspireeren op het door den bekenden Rotterdam
schen architect Jac. v, Gils gebouwde van Doo-
rensgesticht, dan kan daar een geheel van modern
stedenschoon verrijzen, als geen enkele Holland-
sche stad heeft aan te wijzen.
Tusschen Postkantoor en Beurs gaat dan naar
't Oosten een 20 M. breede straat tot aan de
Jonkerfransstraat. Daartoe zal Korte Wagenstraat,
nu niet veel meer dan een muffe steeg aan weers
zijden worden verbreed, de Oostelijke verbouwing
van de Weste Wagenstraat zal worden doorge
slagen, de Delftsche Vaart overbrugd, een oude
Jansenistische kerk afgebroken en een groep hui
zen geamoveerd. Meent en Heerenstraat zullen
naar het Noorden tot 20 M. worden verbreed.
Ten Zuiden van dezen nieuwen verkeersweg,
waar langs een trein-verbinding is gedacht, zullen
ook nog enkele straatverbreedingen worden aan
gelegd. Bagijnestraat, Krattensteeg en Leeuwen
straat worden in overeenstemming gebracht met
de dan groot-steedsche omgeving. Het meest er
gerlijk krottencomplex bij de Wijde Broedersteeg
is mede in het onteigeningsplan opgenomen. Over
het algemeen wordt aan weerszijden van de Nieu
we straat zooveel onteigend, dat de gemeente den
toestand volkomen zal kunnen beheerschen. Wat
met het oog op de welstandseischen ook zeer is
toe te juichen.
Van de oude- terecht beruchte Zandstraat blij
ven slechts een tiental huizen overeind. Schoone
gelegenheid om de breede straat, die achter Beurs,
Postkantoor en hopen we, ook achter 't Stadhuis
zal komen, een nieuwen naam te geven.
De St. Rosaliakerk blijft gespaard. Gelukkig I
Wel komt ze dichter aan den openbaren weg.
Wie weet krijgt ze nu ook niet een passenden
gevel 1
B. en W. meenen, dat de Delftsche vaart die
lang niet breed genoeg is voor de drukke scheep
vaart, na verloop van jaren zal kunnen worden
overwulfd. Een scheepvaartkanaal om de stad zal
dan zeker moeten worden gegraven.
Kosten van onteigening zullen bijna 7£ millioen
bedragen. Verkoop van grond zal zoowat 4 mil
lioen opbrengen, 't Geheele plan komt dus zoo
wat op 3£ millioen gulden. 552 perceelen zullen
worden onteigend 1 Voorwaar een aardig dorp of
kleine provinciestad.
Zoo zal er dus weer een stap gezet worden op
den weg, die Rotterdam het aanzien van een
flinke wereldstad moet geven.
De Raad zal wijs doen dit plan in zijn geheel
aan te nemen.
Men bedenke bij deze flinke plannen, die een
bewijs zijn voor de vooruitziendheid van ons ge
meentebestuur, dat het College van B. en W. in
meerderheid Rechts is I
Heeft men indertijd, toen de Raad, en daarna
het College, om ging, niet gefluisterd, dat Rotter
dam nu geregeerd zou worden door een troepje
achterlijken
Zoovele verbeter-plannen en nu ook dit weer,
hebben die liefelijkheid gelogenstraft.
In de Jonkerfransstraat is de 3-jarige A. Z.,
uit de Van Alkemadestraat door een auto over-
reden. Het kind kwam plotseling achter een. tram
wagen vandaan. De bestuurder vau de auto had
geen schuld aan het ongeval. Met de auto werd
het kind, dat inwendige kneuzingen kreeg en
aan het hoofd verwond werd, naar het •zieken
huis gebracht. Zijln toestand is zeer ernstig.
Dienstbode en mevrouw. Een be
woonster van de Cornelis Jolstraat te 's-Graven-
hage kreeg Dinsdag bij haar thuiskomst twist
met hare dienstbode. Zij zou het meisje daarbij
eenige slagen hebben toegediend, waar de dienst
bode, die een z.g. aardappelenmesje in de hand
had, met dat mes hare meesteresse eenige niet
ernstige verwondingen o.a. aan de kin toebracht.
De bewoonster is, nadat haar ter plaatse door
den Eerste-Hulpdienst bijstand was verleend, naar
het Gemeente-Ziekenhuis vervoerd.
Tegen de dienstbode is proces-verbaal opge
maakt.
Onderzocht wordt, of het meisje zich aan mis
handeling heeft schuldig gemaakt, dan wel of zij
heeft gehandeld uit zelfverdediging.
Vergiftiging. Te Tilburg zijn de werk
man KouweDberg en zijn vijf kinderen, na het
eten van erwtensoep, hevig ongesteld geworden.
De medicus constateerde vergiftiging veroorzaakt
wegens het bereiden der soep in een gesoldeerde
pan. Nog één kind is vrij ernstig ongesteld.
Treurig. De heer J. v. Marle, te Apeldoorn,
die van zich heeft doen spreken door zijn actie
inzake de erfeniskwestie-Pieter Teyler van der
Hulst, is door de politie naar het krankzinnigen
gesticht te Zutfen overgebracht, waarin hij is
opgenomen ter observatie.
Ongelukken. Op den Schenkweg bij Den
Haag is gisternamiddag een kind van ongeveer
2 jaar onder de stoomtram geraakthet was op
slag dood.
Te Smilde is Dinsdag een kind van W.
Mulder in de Drentsche Hoofdvaart verdronken.
De 12-jarige H. de B., uit Dordrecht, is bij
Papendrecht uit een motorboot gevallen en ver
dronken. Het lijk is opgehaald.
Gistermiddag is te Druten bij het baden in
de Waal verdronken de kantoorbediende bij de
posteryen en telegrafie aldaar G. Arts.
De 18-jarige H. L. v. d. Z., uit Rotterdam,
varensgezel op den zuiggasmotor »Expres", is bij
Zaltbommel dood in de kajuit gevonden, gestikt
door kelendamp.
Het Vlaamsch en het Franscb in
België. Volgens een officieele statistiek spreken
in België 2.132.957 inwoners boven den leeftijd
van 15 jaren alleen Fransch, 2.129.185 alleen
Vlaamsch en 746.140 beide talen.
In Brussel en voorsteden van de inwoners boven
