Stads- en Gewestelijk Nieuws.
het station opging. Luid weerklonk over het plein
het met geestdrift gezongen sAan U. o Koning
der Eeuwen®, gevolgd door het s*Wilhelmus.«
Een geestdriftig gejuich ging er op, toen de
Kardieaal in zijn coupé stapte en de terrein lang
zaam het perron uitstoomde.
In Gouda, waar de terein eenige minuten stopte,
stonden op het perron alle Katholieke vereenigin-
gen uit die plaats opgesteld. Namens geheel het
Katholieke Gouda sprak de Hoogeerw. Heer Deken
J. A. Kupers, enkele woorden van hulde tot den
Kardinaal, en werden Zijne Eminentie bloemen
aangeboden. Onder de toejuichingen der menigte
vertrok de trein vervolgens naar Rotterdam.
Aan het Maasstation aldaar had zich intusschen
een dicht menigte verzamelt, die den Kardinaal
warm toejuichte.
Ter ontvangst waren aan het station eenige
Eerw. Pater Remptoristen aanwezig, met wie de
Kardinaal en gevolg zich in de gereedstaande
auto's naar de kerk aan den Goudschen Rijweg
begaf.
Aan den ingang werd de Kardinaal ontvangen
door de Eerw. Paters, die zijne Eminentie naar
het hoofdaltaar geleidden. Nadat de Kardinaal
hier enkele oogenblikken in gebed had doorge
bracht, verleende Zijne Eminentie aan de, ondanks
het onverwachte van deze intrede, toch talrijke
aanwezigen, den Pauselijk Zegen.
De Kardinaal begaf zich daarop door de sacri
stie naar het klooster.
Vandaag maakt de Kardinaal een rijtoer door
Rotterdam, en een boottocht door de Rotterdam-
sche havens.
Sanatorium Dekkerswald.
Hel Roomsch-Katholiek Sanatorium „Dekkers
wald" nadert zijn voltooiing. Bestond eerst de
verwachting, dat in 't begin van den zomer de
opening had kunnen plaats hebben, door ver
schillend o omstandigheden, welke bij dergelijke
groote bouwwerken zoo dikwijls voorkomen, en
welke men als „force majeure" zou kunnen be-
titelen, is bet tijdstip der opening vertraagd. Met
de uiterste krachtsinspanning wordt er thans ge
arbeid, en i,s men zoover gevorderd, dat in de
tweede helft dezer maand, de eerwaarde overste,
zuster M. Julio, thans moeder-overste ja het. St.
Ludwinagesticht te Amsterdam, met een deel
der zusters, welke aangewezen worden voor ae
verpleging der zieken en do huishoudelijke ver
zorging, haar intrek op Dekkerswald zullen nemen.
De afdeeling „Volkssanatorium" zal gereed zijn
om op 1 Augustus a.s. haar eerste patiënten de
gelegenheid te hieden, om op het schoone plekje
van Gelderland, wat Dekkerswald heet, herstel
van gezondheid te komen zoeken. Zij', de min
derbedeelden hebben het recht, door da minder
gunstige omstandigheden waarin zij' leven, om
het eerste geholpen te worden; voor hen ontsluit
Dekkerswald het eerst zijn deuren!
Intusschen wordt aan de andere afdeeling ook
ijverig gewerkt, en zal deze worden opengesteld
op een nader te bepalen datum in September,
nadat de plechtige inzegening en de officieel a
opening zal hebben plaats gehad.
Niet minder bedrijvig gaat het toe in het oeco-
noiniegehouw, het gebouw dat men zou kunnen
vergelijken met het hartt en de longen van 't
lichaam, 't welk hier het Sanatorium is. Van
daaruit wordt het leven in het Sanatorium' onder
houden, want van daaruit wordt het van al het
noodige voorzien: water, licht, warmte en le
vensmiddelen. Ook de wasscherij nadert haar vol
tooiing zoodat het geheele bedrijf op 1 Aug.
kan beginnen.
Nog is er een plekje, het middelpunt van alles,
waar bet onophoudelijk gehamer, het bewijs le
vert, dat ook daar in korten tijd nog veel ge
beuren moet.
Daar zal op 1 Augustus het bedrijvig gedoe
hebben plaats gemaakt voor een ernstige stilte,
liet houten gebouw, dat tijdens de uitvoering der
werkzaamheden, dienst deed als directiekeet,
wordt herschapen in een tijdelijke kapel, totdat
godsdienstzin en offervaardigheid, het fraaie kerk
je zullen doen verrijzen, dat later in 't midden
der overige gebouwen zal prijken.
Door den vooruitziende n blik van den bouw
meester, is dit werk thans betrekkelijk een kleinig
heid. Velen hebben zich reeds beijverd, om dit
tijdelijk gebouwtje tot een vriendelijk bedehuis-
je om te tooveren.
Brengen moeder Julie en hare zusters mede,
wat zij missen kunnen, ook anderen hebben dap
per geholpen.
Pastoor Stolk schonk een altaar, kruisweg-sta
tiën, en nog andere benoodigdhedenpastoor
Smits een beeld van O. L. Vrouw van Lourdes
,,Salus inilirmarum" en een angelusklokje. Van
andere zijde schonk men een harmonium om
den zang der zusters te begeleiden. Met deze
geschenken gaven drie leden van den raad van
bestuur der vereeniging het schoone voorbeeld!
Maar ook buiten het bestuur kwamen mild
dadige handen de kapel versieren.
Tot dat doel werd eenigen tijd geleden de
schoone gift van f500 geschonken!
Daarenboven schonk de vereeniging van het
H. Sacrament te Nijmegen -ons alle benoodigd-
heden voor het aankleeden van het altaar en zijn
bedienaar, zoodat de eerwaarde heer Suijs, vi
caris van de H. Land-Stichting, die tijdelijk het
rectoraat zal waarnemen, op waardige wijze het
H. Misoffer zal kunnen opdragen.
Viel de opbrengst van de naeubileerings-col-
lecte niet meer, een lichtpunt is de rijke gift van
de afdeeling Rotterdam, welke twee der draai
bare lighallen alshaar geschenk zal zieri ge
plaatst op het ruime terras vóór het Sanatorium
gebouw.
Mogen velen deze schoone voorbeelden vol-
gen, en moge later blijken, dat, waar veel noo-
dig was, ook veel werd gegeven!
Aanvragen tot opneming van patiënten kunnen
van af heden gericht worden tot den geneesheer
directeur van het R. K. Sanatorium „Dekkers
wald" Groesbeek.
Gemeenteraad.
Op de agenda van de openbare vergadering
van den Gemeenteraad op Dinsdag 22 Juli, des
n.m. 2 uur, staan de volgende voorstellen
1. Benoeming van een leeraar in Oude Talen
aan het Gymnasium voor den cursus 1913/1914.
Door curatoren worden aanbevolen 1. J. C.
Bruyn te 's Gravenhage. 2. H. D. Brascamp te
Leiden. 3. D. E. Bosselaar te Utrecht.
2. Voorstel tot splitsing van alle klassen der
Hoogere Burgerschool in twee parallelafdeelingen
en betreffende de benoeming van leeraren..
3. Voorstel om de le klasse van de Burger
avondschool te splitsen in twee parallelafdeelingen.
4.Verzoek van den Gemeente-Ontvanger om
hem verlof te verleenen voor het vertoeven buiten
de Gemeente van 11 Augustus tot en met 9 Sep
tember a.s., met advies van B. en W.
5. WijzigiDg der Gemeente-Begrooting, dienst
1913.
6. Voorstel tot het verleenen van een crediet
van f5000.— voor den verderen aanleg van de
Nassaustraat en een crediet van f250.— voor
trottoiraanleg in de Thomas a Kempisstraat.
7. Voorstel tot aanvulling van de verordening
ter handhaving van de openbare orde en veilig
heid en op de straatpolitie. met een bepaling ter
voorkoming van hinder door het blaffen of huilen
van honden des nachts.
8. Behandeling van het adres van Kerkeraden
van de Ned. Herv. Kerk, de Gereformeerde Kerk
en de Evangelisch Luthersche Kerk, betreffende
het geheel of gedeeltelijk sluiten van vergunning-
localiteiten op den verjaardag van H. M. de Ko
ningin en op lotingsdagen met advies van de
Commissie voor de Strafverordeningen.
9. Behandeling van het adres van het Dage-
lijksch Bestuur van den Ned. R. K. Bond van
Handels-, Kantoor- en Winkelbedienden te Am
sterdam betreffende de Zondagswinkelsluiting, met
advies van B. en W.
en het voorstel van het raadslid, den heer P-
de Bruin, om daaromtrent de meening van de
winkeliers te vragen.
10. Verzoek van A. P. P. Roovers qq. om hem
een perceel grond aan de Spuihaven te verkoopen,
met advies van B. en W.
11. Verzoek van de wed. T. Lourens om res
titutie van h.i. ten onrechte betaald havengeld,
met advies van B. en W.
Gemeentelijke Arbeidsbeurs.
Telef. Nr. 244.
Geopend dagelijks van 8|1 en van 2—4| uur,
bovendien Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
van 7 8 uur.
Gevraagde Arbeidskrachten.
Schilder.
Schilder (halfwas).
Schildiersjongen.
Schoenmaker (halfw.).
Sigarenmaker.
Slager (halfwas).
Slagersjongen.
Smidsjongen.
Smid-plaatwerker.
S tu k a doorsleerl i mg
Timmerman.
T imme rmans j ongen.
Vuurwerker
Winkeljongen.
Meisje, voor tabak-
stripperi).
Meisje voor manufaetu
renzaak (R. K.)
B oek drukkersl eerling
Bosjesmaker.
Brandersknecht.
Brocheerder.
F ahrieksarbeider.
G oudsmidsleerling.
II ori ogemakersleerling
Kleermaker (halfwas).
Koperslager.
Koperslagersjongem.
Letterzetter (aank.)
Letterzetter (halfwas).
Locd- en zinkwerker.
Loodgietersjongen.
Loopjongen:.
Machineboorder.
Magazijn jongen.
Metaalschaver (aank.)
Voor DuitschlandFabrieksarbeiders.
Te. Rotterdam: Cartonnage weeks ters
Te V laar dingen: Letterzetter (halfwas).
Te Maasland: Schoenmaker (intern.)
Aangeboden Arbeidskrachten.
Grondwerker.
Jongste bediende.
Kantoorbediende.
Portier.
Sjouwers.
Stoker.
Voerman.
Werkster,
De Directeur verzoekt aan hen, die verzuim:
ilen te berichten of zij aan een opgegeven adres
zijn geslaagd, bedoeld bericht tea spoedigste te
bezorgen.
Verplichte Zondag- win keisluiting.
B. en W. zeggen in een schrijven aan den
Gemeenteraad
Door Uwen Raad werd in onze handen gesteld^
om advies, het verzoek van het dagelijksch Be
stuur van den Nederlandschen R. K. Bond van
Handels-, Kantoor en Winkelbedienden, gevestigd
te Am-terdam, om maatregelen te nemen, waar
door het werken op Zondag zooveel mogelijk
wordt beperkt, in het algemeen door het in hei
leven roepen eener verordening, die dat werken
op Zondag zooveel mogelijk verbiedt en meer in
het bijzonder door een verordening, waarbij de
winkelsluiting op Zondag wordt
geregeld.
Daaromtrent hebben wij de eer U het vol
gende te berichten
Adressanten geven aan hun vraag wel een wat
wijde omschrijving, maar wij vatten het op, dat
de bedoeling is de verplichte Zondag-winkelslui
ting te vragen.
Om daarover een oordeel te kunnen vellen be
hoort men o.i. het vraagstuk der gedwongen win
kelsluiting in het algemeen, zooals het tegen
woordig aan de orde is, te beschouwen.
Daaromtrent kunnen wij opmerken, dat, nadat
wettelijke regelingen o.a. in Duitschland, Engeland
en Noorwegen waren ingevoerd, hier ie lande de
Gemeente Amsterdam is voorgegaan met een slui-
tiug des avonds om 9 uur (zulks nadat een actie
van kappersbedienden voor een 9-uur sluiting van
kappers- en barbierswinkels in 1901 den stoot
had gegeven tot het benoemen van een Commissie)-
Dit werd nagevolgd, zoover wij weten, door de
Gemeente Maastricht, Zaandam, en Arnhem, ter
wijl Middelburg, Groningen, Leeuwarden, Dord
recht, Bussum, Delft en Venlo zich daarvan af-
keerig toonden en in Velsen, Haarlem. Assen, Hil
versum en Leiden, voorstellen hangende of ge
vraagd, of de zaak commissoriaal is.
Nog kan worden in herinnering gebracht
dat in 1903 het Middenstands-Congres zich
voorstandster verklaarde van de winkelsluiting
dat in 1909 te Amsterdam werd gesticht een »Na-
tionaal Comité voor vervroegde winkelsluiting" en
dat de Staatscommissie voor den Middenstand
'n een door haar in 1910 gepubliceerd wetsont
werp met toelichting op de gedwongen winkel
sluiting, zich daarvoor scherp uitsprak.
Wat de zaak zelf betreft, kan worden opge
merkt, dat zij oorspronkelijk werd aangevat met
het oog op de belangen der winkelbedienden, doch
dat langzamerhand het belang der winkeliers zelf
het meest op den voorgrond is getreden. Deze
zouden aldus hun langen winkeltijd verkort en
tijd vrij krijgen, hetgeen zonder overheidsdwang
niet mogelijk ware, al zou de overgroote meerder
heid het ook gaarne willen, omdat degenen, die
niet aan een vrijwillig accoord zouden willen
meedoen, ten kosten van de anderen zouden kun
nen profiteeren.
Door de voorstanders wordt er op gewezen, dat
in het algemeen, behoudens uitzonderingen
bijv. voor winkels van weeldeartikelen het pu
bliek, wat het noodig heeft, toch zal koopen, zoo
dat het debiet niet zal verminderen.
Verder wordt er op gewezen, dat na 9 uur het
debiet in den regel tegenover de kosten niet meer
loonend is, en men alleen om de concurrentie
moet openblijven, zoodat ook in dit opzicht de
maatregel den winkelstand ten goede zou komen.
De kwestie is in 1911 uitvoerig besproken in
de Vereeniging voor Staathuishoudkunde en Sta
tistiek, na voorlichting door de praeadviseurs:
Mr. J, A. Levy principieel tegenstander,
Mr. J. G. Schürmann voorstander, Mr. L.
N. Roodenburg voorstander en Prof. Mr.
D. P. D. Fabius principieel tegenstander
Nog moeten wij opmerken, dat de bevoegdheid
der Gemeentebesturen om in dezen regelend op
te treden is in twjjfel getrokken en dat Gedepu
teerde Staten van Noord-Holland het raadsbesluit-
van Amsterdam ter vernietiging hebben voorge
dragen. De Kroon is daarop echter niet ingegaan
en de Hooge Raad heeft de verordening verbin
dend verklaard.
Wanneer wij ons standpunt moeten aangeven,
wenschen wjj het volgende in het midden te
brengen.
Voor beperking van den werktijd der winkel
bedienden is de maatregel niet de meest ge-
eigende. Daarvoor zou een maximum-arbeidsduur
moeten worden bepaald, hetgeen natuurlijk een
zaak zou zijn van regeling bij de wet.
Voor de winkeliers is de maatregel diep
ingrijpend.
Ook den winkeliers zonder bedienden zou moeten
worden belet open te blyven, zoolang zij wen
schen.
De vraag is dan of er een voldoende algemeen
belang is dat dezen maatregel zou rechtvaardigen.
Verder moet worden in het oog gevat, dat ook
ten deze de omstandigheden der verschillende
groepen van winkeliers zeer uiteenloopen, terwijl
de maatregel, zooals hij in de Gemeenten, die
hem invoerdeD, is genomen, vrijwel alle gevallen
over éen kam scheert en zich niet aan die ver
schillende omstandigheden aanpast.
Men moet met dergelijke maatregelen voorzich
tig zijn, daar het maatschappelijk organisme zeer
ingewikkeld en teeder is en men wel op een
zeker punt kan ingrijpen en een bepaald doel
kan bereiken, doch moeilijk vooruit kan zien, of mis
schien op een ander punt of een ander opzicht
geen schade aangebracht, grooter dan het nut,
dat wordt gesticht
Vooral zij men ook voorzichtig met overneming
uit Duitschland dat in dezen voorgingdaar het
karakter van het volk verschilt en de gewoonten
in Duitschland anders zjjn, speciaal in dit geval,
daar men daar vroeger opstaat en naar bed gaat
en dus een 9-uur sluiting niet gelijk staat met
een 9-uur sluiting hier.
In Engeland eischt de wet, zullen de Gemeen
ten kunnen ingrijpen, dat sluiting door 2/3 van de
winkeliers wordt gevraagd.
Met het oog op dit laatste merken wij op, dat
wij in onze Gemeente nog in het geheel niets be
merkten, noch van groote misstanden, noch van
een sterk verlangen bij belanghebbenden naar in
voering van winkelsluiting.
Alvorens te overwegen, of in onze Gemeente
dergelijke bepalingen behooren te worden gemaakt,
zouden wij nu eerst willen afwachten, welke er
varing in andere Gemeenten met den maatregel
wordt opgedaan.
Verder zou daartoe o.i. niet mogen worden
overgegaan, voordat hier zou blijken, dat de
maatregel zou wortelen in den wensch van de over
groote meerderheid der winkeliers.
Ook is het mogelijk, dat op het voetspoor van
de Staatscommissie voor den Middenstand door
een wet in de zaak wordt voorzien.
Wat de Zondagsluiting aangaat, merken wij op,
dat de Gemeenten die de winkelsluiting voorschre
ven, geen bizondere sluiting voor den Zondag
i-egelden, behalve Maastricht, dat, naar wij mee-
nen, op Zondag sluiting 9^ uur 's avonds beveelt.
In Amsterdam is het. oorspronkelijk voorstel ge
weest, om, behalve voor eenige categoriëen van
winkels, al de barbiers- en kapperswinkels en die
tot den verkoop van eet- en drinkwaren, tabak of
sigaren, welke "tot 114 uur v.m. zouden mogen
open blijven, des Zondags sluiting te bevelen.
(Zoowel volgens het oorspronkelijk voorstel als
volgens de geldende regeling, mogen des Zater
dagsavonds alle winkels tot 11 open blijven.
Later heeft men Zondagsluiting om 12 uur
's middags voorgesteld.
Ten slotte heeft men daar echter de Zondag
sluiting laten varen, vooral met oog op de moei
lijkheid ten aanzien van de zich daar in zoo
grooten getale bevindende winkels, gehouden door
Israëlieten.
Wij kunnen opmerken, dat de Commissie voor
de Stratverordeningen aldaar heett trachten aan
te toonen, dat de bepalingen omtrent Zondag-
sluiting niet in strijd komen met die van de
Zondagrust.
Ook wij willen het uitspreken, dat, wanneer
wij overtuigd waren, dat dergelijke bepalingen
behoorden te worden in het leven geroepen, wij
daartegen niet op zouden zien met het oog op
de Zondagswet, daar o.i. aanvullende, mits niet
met haar strijdende bepalingen, kunnen worden
gesteld, al stelt men zich bloot, niet aan de on-
verbindbaarverklaring door den rechter, maar aan
vernietiging door de Kroon.
Doch "waar een nieuwe Zondagwet is te ver
wachten en dit onderwerp daarbij geheel behoort)
is dit voor ons een reden te meer om af te raden
voor den Zondag bepalingen te maken.
Overigen raeenen wij te mogen constateeren,
dat de vrijwillige winkelsluiting op Zondag reeds
tamelijk algemeen in onze gemeente is ingeburgerd.
Op al deze gronden stellen wij voor op het
verzoek niet in te gaan en adressanten daarvan
kennis te doen geven.
Verbod schenken sterken drank in tapperijen
op den vérjaardag van H. M. de Koningin
en op lotingsdagen.
De Commissie voor de Strafverordeningen zond
onderstaand schrijven aan den Raad
Ingevolge toezegging door den Voorzitter in Uw
vergadering gedaan, is naar aanleiding van het
adres van de Afdeeling Schiedam van den Ne
derlandschen Bond van Koffiehuis-, Societeits-,
Restauranthouders en Slijters nVergunning," ge
richt tegen het verzoek der Kerkeraden tot slui
ting van de vergunningslocaliteiten op den ver
jaardag van H. M. de Koningin en op de lotings
dagen, deze zaak nog eens in onze vergadering
besproken.
Als gevolg daarvan moeten wij opmerken, gelijk
ook reeds in Uwe vergadering geschiedde, dat
genoemd adres zich richt tegen de door de
Kerkeraden gevraagde sluiting der vergun
ningslokaliteiten, niet te verwarren met
het door ons voorgestelde verbod tot het
schenken a 1da ar van sterken drank
op genoemde dagen tot 's middags 12 uur.
In de toelichting van ons voorstel verklaarden
ook wij ons tegen sluiting te moeten ver
zetten.
Zooals wij daar te kennen gaven, zou een
sluiting zich ook tot de verloflokaliteiten moe
ten uitstrekken, daar het te onbillijk zou zijn, den
houders daarvan toe te laten ververschingen toe
te dienen, doch dit den vergunninghouders te
verbieden. En zoo uitgebreid zou de maatregel o.i.
veel te ver gaan.
De argumenten van adressante treffen dus niet
het door ons voorgestelde verbod tot het
schenken van sterken drank op die
dagen tot 's middags 12 uurintegendeel onder
steunen zij ons voorstel, waar zij o.a. constateeren,
dat de vergunninghouders voor een groot deel
hun inkomen hebben uit den verkoop van andere
dan sterke dranken en eetwaren en dat daarin
hun grootste verdienste zit, zoodat wijl de winst
op sterke dranken geringer is dan die op andere
dranken te behalen de vergunninghouders den
verkoop van sterke dranken niet in de hand
wenschen te werken maar veeleer het gebruik
van andere dranken aanmoedigen.
Uit dit oogpunt beschouwd kan de door ons
voorgestelde maatregel om op bedoelde dagen het
schenken van sterken drank tot 12 uur 's mid
dags te verbieden voor de vergunninghouders geen
groot nadeel meebrengen.
Ook het beroep op het gebeurde in Gouda en
Eindhoven, waar het gevallen van sluiting betrof,
kan dus niet ons voorstel treffen.
Wij willen dan ook verklaren, dat wij schan
dalen, als het op straat meenemen en daar uit
drinken van sterken drank, als gevolg van de
