$ta<ls- en (Gewestelijk Nieuws.
(Gemeenteraad.
si© voor de werkloosheid, een vergadering ge
leid van de commissieleden de hoeren mr. P, J.
M. Aalberse, A. Plate, mr. P. J Troelstra en
H. de Wilde, die zich met den voorzitter belast
zagen met de vaststelling van het eindverslag.
Na vaststelling vair de punten van heit verslag,
is besloten voor de eindredactie, die aan den
secretaris der algemeene commissie, prof. De
Vooys, is opgedragen, na den terugkeer van den
heer Treub uit bet buitenland in de maand Oc
tober nogmaals te vergaderen.
i let verslag1 dat, naar de „Nieuwe Ct." verneemt,
zeer belangrijkte en ingrijpende voorstellen bevat,
zal nog vóór 1 Januari e.k. openbaar gemaakt
worden. -
Actie vrjje Zaterdagmiddag.
Op uitnoodiging van het Ned. Werkl. Verbond
Patrimonium zijn Zaterdagmiddag te Utrecht eeni-
ge algevaardigden van Christelijke wterkiiedenver-
eenigingen in Nederland samengekomen, om ie
bespreken, wat er gedaan zou kunnen worden
ter vei krijging van den vrijen Zaterdagmiddag.
De vergadering werd geleid door het Tweede
Kamerlid den heer P- v. Vliet, voorzitter van
Patrimonium. i
Uit de opgewekte besprekingen bleek, dat al
gemeen de wensehelijkheid van een vrijen Zater
dagmiddag voor de arbeiders werd gevoeld.
De Zondagsrust zou daardoor worden bevorderd
en aan den arbeider meer gelegenheid worden
gegeven, om zich te wijden aan zijn gezin, aan
zijn ontwikkeling, aan het vereenigingsleven, enz.
klaar tevens was men bet er over eens, dat de
vrije Zaterdagmiddag niet moest verkregen wor
den ten koste van den l()-uren-dag, als maximum,
waarvoor algemeen de arbeidersorganisaties1 ijve
ren. Een belangrijke verkorting van den arbeids
duur in liet algemeen werd wenschelijk geacht.
(Besloten werd tot de instelling van een per
manent comité, waarin vier vertegenwoordigers
door de algemeene organisaties en vier door de
Centrale Chr. Vakbonden zullen warden aange
wezen.
Het comité zal met kracht propaganda maken-
voor verkorting van den arbeidsduur in het alge
meen en voor de verkrijging van den vrijen Za
terdagmiddag in het bijzonder. Plaatselijke acties
zullen worden gesteund, gegtevens worden ver
zameld, enz. Het einddoel is een wettelijke rege
ling, waarbij wordt gewaarborgd de vrije Zater
dagmiddag, met als maximum de 54-urige werk
week.
Dr. A. van der Loef f
Eergisteren is te Velp overleden, 71 jaar oud,
dr. A. van der Loelï, oud-inspecteur van het ge
neeskundig staatstoezicht in Westelijk Noord-
Brabant en Zeeland, ridder iu de Orde van den
Nederlandschen Leeuw en officier in de Oranje
Nassau-Orde.
Pangéran Hangabèhi.
Men schrijft aan de „Nieuwe Ct."1:
'Het lijkt een simpel en onschuldig berichtje,
dat Zijne Hoogheid Prins Pangéran Hangabèhi als
majoor bij den generafcn staf van het Ned.-Ind.
leger te Soerakarta, de legermanoeuvres bijwoont,
met den aan Z. H. toegevoegden luitenant ter
zee 2e klasse E. J. Voute.
Maar deze „toevoeging" heeft toch iets raad
selachtigs, dat dient te worden opgelost, omdat
de pas opgetreden regeering hier wellicht rlupe
is geworden van een zonderlinge opvatting van
haar voorgangster, inzonderheid van' den afge
treden minister van koloniën, omtrent de repre
sentatieve, verplichtingen jegens een Indische,n
prins van den eersten rang.
De heer Voute toch is den Pangéran niet toe
gevoegd door de re'geering', maar door «enige
particulieren in Den Haag1, op welk toezicht door
het belasten van een officier met de bedoelde
opdracht, thans een officieel cachet gedrukt wordt,
dat er niet aan toekomt.
Toen prins Hangabèhi zich in Den Haag had
geïnstalleerd, wierd hem de heer Voute „als
mentor" toegevoegd door bedoelde particulieïen-
sadja. Toen daarmee in ingleiWijde kringen eenrgsL
zins de spot werd gedreven, is het „toegevoegd"
zonder meer geworden, wat naar buiten den
indruk maakte alsof' dit dooir de regeering zelf
zoo was beschikt. De minister De Waal Malet'ijf
is kort en goed met het bedisselde in kennis
gesteld en beeft blijkbaar gemeend, dat op deze
wijze de regeeringsropresentatie .op een voordeelige
wijze was uitbesteed.
Zijln ambtgenoot van marine ad 'interim gaf
den heer Voute verlof, met bepaling, waarvan
tijdens de manoeuvres mogelijk kon worden afge
weken, dat hij) in het gevolg van den Pangéran
geen officiersuniform mocht dragen. Wat dadelijk
tot gevolg had het inslaan van een civiel© garde
robe te betalen door... den Pangéran.
Het gevaar is niet denkbeeldig dat door zulke
ervaringen de Solosche kroonprins straks uit Ne
derland, een eigenaardigen indruk meeneemt van
de begrippen van gastvrijheid die daar worden
gehuldigd. De tegenwoordige minister, die hieraan
part noch deel heeft, en aan wiens1 aandacht deze
dingen wellicht zijn ontsnapt, kan hier echter
nog corrigeerend ingrijpen.
Moge daarvan spoedig het een en ander blij
ken
Ned. Panseijjke Zouaven.
Te Helmond had Zondag de jaarlijksche ver
gadering plaats van den Alg. Ned. Zouavenbónd.
De meeting werd aangevangen met een H. Mis
in de kerk van den.H. Lambertus, waarna van
het station de stoet leden uit Amsterdam, Alk-
n aar, Den Bosch, Eindhoven, Gouda, 's-Graven-
hage, Helmond, Tilburg en Utrecht met twee
muziekkorpsen andermaal naar de kerk toog,
waar een H. Mis met militair eerbetoon werd
opgedragen, gedurende welke het koor eenige
liturgische muziek uitvoerde. Na het H. Misoffer
hield pastoor Rath de feestpredikatie, waarin
hij den strijd der Zouaven besprak als een onder
deel van den algemeenen strijd voor het geeste
lijk rijk van Christus. De kerk was stampvol.
Onder begunstiging van prachtig weer trok de
stoet naar het lokaal der R. K. Werklieden-
vereenigina, dat prachtig was versierd. De bur
gemeester van Helmond, de heer Van Hout, en
de oud-burgemeester, de heer Van Hoeck, woon
den de vergadering bij, waarin dr, H o fl m a n, uit
Gouda, de gebruikelijke protestrede hield, zooals
hij het ook vijf jaar geleden deed.
Op treffende wijze prak dr. Hoffman de ver
zamelde zouaven toe, als laatste kinderen van het
regiment, die door de schijnselen der tijden op-
marcheeren naar een bovenzinnelijke wereld,
Paus Pius toeroepen «Ave Pie, zij, die gaan
sterven, groeten U
In zijn peoratie wees de redenaar opnieuw naar
het vredespaleis. Het Christusbeeld der Adelaars-
toppen van de bergen der Argentijnsche Cordil-
leras-de-los-Andes is daarin geplaatst. Hij zag in
dat heeld den Vrede, waarnaar men streeft in
in tweeërlei zin Volgens wegen, door Christus
en Zijne Kerk gebaand en verlicht door de garde
der zouaven, die sterlt, maar zich niet overgeeft
en volgens wegen, die zelf verdolen in de nevelen
eener good bedoelde, maar geen vormen vertoo-
nende cosmopolitische humaniteit.
Dan eindigde dr. Hoffman met een gedichtje,
waarin hij aan het slot den oud-zouaven toe
riep
O, heldenrij der oude glorietijden,
Uw hoornschalmei zal nooit van d'aard vergaan.
Uw Pius zal ten hemel u geleiden;
Uw nageslacht blijf staan!
Op sprekers rede, die meermalen door applaus
werd onderbroken, volgden luide toejuichingen,
waarop de voorzitter met enkele woorden, waar
bij hij den steun inriep voor de behoeftigen oud-
zouaven, de zeer druk bezochte bijeenkomst
sloot.
Na afloop van de protestvergadering vereenigde
zich een 60-tal leden en oud-zoaaven aan een ge-
meenschappelijken maaltijd in »De Korenbeurs."
WewrberioSiS.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 24 Sept. medegedeeld door
het Kon. Ned. Met. Instituut te De Bildt.
Hoogste barometerstand 770.1 te Stockholm.
Laagste barometerstand 745.7 te Valentia.
Verwachting tot den volgenden dag: zwakke
tot matigen zuidwestelijken tot zuidelijken wind,
nevelig tot halfbewokt, waarschijnlijk droog weer,
zelfde temperatuur.
Koninklijk Bezoek?
Door den Burgemeester werd gisteren aan de
Raadsleden medegedeeld d.at op de laatste audiën
tie bij H. M. de Koningin ten paleize te Amster
dam door hem verlof is gevraagd H. M. eerbiedig
een verzoek te mogen doen, hetgeen door H. M.
welwillend werd toegestaan. Door den Burgemees
ter is toen namens het College van B. en W. tot
H. M. de Koningin het verzoek gericht om in
welwillende overweging te willen nerrfen ook aan
de gemeente Schiedam, ter gelegenertijd een be
zoek te willen brengen.
Hare Majesteit nam dit verzoek zeer minzaam
op en betuigde herhaaldelijk dat Zij hiervan aan-
teekening zou houden, terwijl ook door een der
dienstdoende kamerheeren daarvan aanteekening
werd gemaakt.
Eervolle onderscheiding bij Zilver' Jubilee.
Heden heeft mej. Paulina Rozestraten, die op
haren reeds gevorderden leeftijd de godsdienstige
belangen nog met zooveel toewijding bevordert,
het voorrecht den dag te herdenken, waarop zij
voor 25 jaren als algemeene prefectrice van de
Vrouwen-Congregatie der H. Familie voor 'teerst
optrad. Had de waardige jubilaresse zich voor
gesteld, dezen dag in alle stilte te herdenken,
niet aldus dachten daarover zij, met wie zij zoo
vele jaren volijverig steeds heeft samengewerkt.
Heden-ochtend 11 ure ontving zij het vereerend
bezoek van den zeereerw. pastoor Verhoeven, van
de St. Janskerk, door zijn kapelaan, den weleerw*
pater Van Dijk, waarn. directeur der Congregatie
vergezeld, terwijl mej. Anna Koks, waarn. alg.
prefectr., reeds ten baren huize was gekomen.
Nadat mej. Koks de jubileerende algemeene
prefectrice namens de prefectricen en onder-pre-
fectricen een sierlijke bloemenhulde had gebracht,
sprak haar de zeereerw. pastoor Verhoeven in
waardeerende bewoordingen toe en deelde haar
tot hare groote verrassing mede, dat 't Z. H. den
Pftus behaagd had, haar te verleenen het gouden
kruis »Pro Ecclesia et Pontifice" voor de vele
goede werken door haar in een lange reeks van
jaren in de parochie verricht, zoowel voor de kerk
in het algemeen als de Congregatie der H. Familie
in het bijzonder. Van meerdere zijden ontving
verder de hooggeachte jubilaresse nog bewijzen
van sympathieke deelneming in haar zilver' feest.
Dat haar nog vele gelukkige jaren mogen gegeven
zijn, zullen zeker, met ons, velen wenschen.
Bij de politie is terug te bekomen
een lichtgeelharige hond (teef), in den afgeloopen
nacht opgevangen.
Binnen 2 X 24 uren niet opgevraagd zijnde,
wordt de hond afgemaakt.
Giste r-a vond is een man in het
politiebureau gebracht, die beschouken op den
openbaren weg (Dam) liep en daar de orde ver
stoorde. Bij zijn overbrenging bood hij ernstig
verzet.
Proces-verbaal is tegen hem opgemaakt.
De hee,r S. H. ij! man, voioiuzi tter van
de Ned. Israëlietische gemeente te Schiedam doelt
aan de ,,N. R. Crt." mede, dat dei wetsrollen,
kerkelijke kleedein, en zilveren sieraden in bruik
leen tot wederopzeggens toe, zijta. afgestaan aan
het Israël, gesticht voor oude lieden te Rotterdam,
omdat in Schiedam de laatste jaren geen kerk
dienst is gehouden.
'Overigens blijft de Israël, gemeente Schiedam
in hetzelfde verband tot het Ned. Israël, kerk
genootschap .als vroeger.
UIT ROTTERDAM.
Rechercheurs hebben op de Gedempte Binnen
rotte alhier den kelner G. J. van W. aangehou
den, toen hij hij een winkelier een zilveren dek
sel wilde verknopen, gebroken van een zilveren
onderstel, met bet deksel een lucifers'doos1 vor
mende. De aanhouding; van dein kelner hééft de
arrestatie van diens broeder, J. F. van W., die
voorman-arbeider bij! de Staatsspoorwegen ein aan
het station D. P. werkzaam is, ten gevolge ge
had. Laatstgenoemde wordt verdacht, van <!at
station uit een wagen een pakje gestolen le heb
ben, door de firma J. M. van Kempen en Zoon,
te Voorschoten, aan een juwelier te Arnhem
verzonden. Dit pakje hield een zilveren lucifers-
doos en een zilveren roomlepel in. Het onderstel
van de luoiférsdoos en de roomlepel zijn ook
in beslag genomen. Beide broeders zij'n naar het
huis van bewaring overgebracht.
UIT HOEK-VAN-HOLLAND.
In het station van de H, IJ. S. M. te Hoek
van Holland is van 'n Engelschen passagier der
Harwich-boot een portefeuille gerold, inhoudende
12 bankbiljetten van 10 pond sterl. en 8 van
5 pond sterl.; tezamen dus ongiev. f2000.
Die van 10 pond zijln gemerkt 17 Juui 1911
en die van 5 pond 12 Juni 1912.
Eindverslag.
is uitgebracht ,over het wetsontwerp tot toevoeging
van de terreinen langs den Nieuwen Waterweg
en het Scheur, thans deel uitmakende van de
gemeenten 's-Gravenzand© en Naaldwijk aan de
gemeente Rotterdam.
Vergadering van den Raad der gemeente
Schiedam op Dinsdag 23 Sepember 1913,
des namiddags 2 ure.
(Vervolg.)
Rekening Armbestuur.
9. Alsvoren van het Burgerlijk Armbestuur.
Wordt goedgekeurd bedragende in ontvangst
f9573.495, in uitgaaf f8994.705, batig saldo
f 578.705.
Rekening Oude Manhuis.
10. Alsvoren van het Oude Manhuis.
Wordt mede goedgekeurd ten bedrage in ont
vangst fi0761.095, in uitgaaf f10660.715, voor-
deelig saldo f 100.38.
Verhuren Woning.
11. Voorstel nopens het onderhands verhuren
van de woning Westvest 106.
Overeenkomstig het voorstel wordt bedoelde
woning, benevené een daaraangrenzende kamer
van het oude kantoor aan de Westvest onders
hands verhuurd aan B. Hofman of anderen, die
in vervolg van tijd naar het oordeel van B. en
W. daarvoor in aanmerking mochten komen voor
een huurprijs van f 2.50 per week.
Verordening Broodgewicht.
12. Adres van het Bestuur der Coöperatieve
Bakkerjj en Verbruiksvereeniging sDoor Eendracht
Sterker", betreffende het maken van een veror
dening op -bet gewicht van het brood, met advies
van B. en W.
Op de daarin vermelden gronden stellen B. en
W. voor afwijzend op het verzoek te beschikken.
De heer Koopman s, zich op eeü ander
standpunt plaatsend dan B. en W., stelt in het
licht, dat een gewichtsbepaling voor het brood
een groot arbeidersbelang is. Hij wijstopplaatsen
als Vlaardingen, Suilichem, Beesd en Kruisland
waar men een verordening op het gewicht van
het brood heeft. Spr. zal zich nu onthouden van
het doen van een tegenvoorstel. Hij hoopt echter,
dat er later nog eens op terug zal worden gekomen.
De heer D i n k e 1 a a r vindt dat men in Schie
dam zoo bang niet is om geheel nieuwe veror
deningen te maken, getuige die betreffende het
zitten op dijken. Een nieuwe verordening op het
gewicht van het brood, kan men dus ook een
publiek belang heeten. Er bestaat hier ter stede
wel een eenheidsprijs, maar geen eenheidsgewicht
dat laatste scheelt soms wel 1 ons op het brood.
Spr. acht het een groot belang voor de werk
lieden om maatregelen te nemen tegen bakkers,
die het gewicht niet geven.
De heer De Bruin ziet in het verschil in
wicht van het hier verkocht wordend brood on
eerlijke concurrentie. Hij bestrijdt het advies van
B. en W., noemt het op zwakke gronden ge
bouwd en vindt dat er geen redelijk motief is
aan te voeren tegen het verzoek tot bepaling van
het gewicht van het brood.
De keuring van het brood is niet voldoende,
maar men moet ook op het gewicht letten. Laat
men aan het verzoek der coöperatie tegemoet
komen. De eerlijke bakkers zullen zich daar
niet tegen verzetten.
De heer mr. Kavel aars betoogt dat de Vlaar-
dingsche verordening niet gunstig werkt en zet
hare bezwaren uiteen, vooral lettend op de moei
lijkheid van de uitvoering.
De heer Houtman zegt De moeilijkheid is
te ondervangen. Als er een goed principe in de
nieuw te maken verordening zit, moet men het
denkbeeld niet verwerpen.
De heer G o s 1 i n g a wijst op het slechte ge
wicht dat de vreemde kooplui soms geven en be
toogt dan dat de koopers zelf goed behooren uit
te kijken, dat ze het gewicht krijgen. Het weder
invoeren van de oude verordening van het gewicht
van het brood acht hij een zeer reactionairen
maatregel.
De heer R i s wijst op het streven voor de we
derinvoering van de doodstraf. Noemt men dat
dan reactionair
De heer Go sl-inga vindt het beter als de
arbeidersvrouwen zelf uit haar oogen kijken dat
ze niet bedrogen worden. Spr. is sterk tegen een
onder curateele stellen van de bakkers. Hij ge-
h oft dat die bakkers welke steeds het volle ge
wicht geven zelf er het best mee varen, wanneer
er geen verordening is als boven bedoeld. Hij
denkt hier aan het spreekwoord «Eerlijk duurt
het langst."
De heer De Bruin: Niet in de concurrentie.
De heer Koopman s, eenige opmerkingen
van mr. Kavelaars weerleggend, zegt nog dat de ge-
wenschte verordening niet reaction nair is, en herhaalt
zijn motieven ten gunste van de invoering eener
verordening op het gewicht van het brood.
De heer Van Westendorp vindt het ar
gument van den heer Diakelaar dat er een belang
voor de arbeiders mee gemoeid is of zij al dan
niet hun gewicht aan brood krijgen dat hen toe
komt zeer juist. Hij is er dan ook vóór, om paal
en perk te stellen aan het geknoei met het ge
wicht. Als de wicht van het brood hier ter stede
inderdaad 7£ ons moet zijn, dan ontbreekt er
nogal wat aan. De door spr. gewogen brooden
wogen steeds tusschen de 6 en 7 ons. In tegen
stelling met de andere leden van het college van
B. en W. is hij er wel voor om hier van over
heidswege in te grijpen.
De heer Ris kan zich niet begrijpen dat een
ervaren bakker geen brood van een bepaald ge
wicht kan maken. De coöperatie kan het, waarom
kunnen de bakkers het dan niet Spr. wijst in
verband hiermede op het feit* dat de branders ook
door de regeering verplicht zijn om uit een be
paalde hoeveelheid graan een aangenomen quantum
drank te stoken. De heer Ris verkondigt dan met
breed gebaar dat eerlijkheid niet altijd het langst
duurt.
Na zijn verder betoog ontspint zich nog een
debat tusschen de heeren Schefters en Ris
over de eischen van den brander in verband met
het stoken.
De heer Lagerwey betoogt, dat de menschen
zelf hun inkoopen moeten controleeren en er dan
maar een weegschaal op na moeten houden. Hij
verklaart zich tegen een eventueele verordering op
het gewicht van het brood.
De heer R i s zegt dat de overheid den bakker
kan treffen, die bewust slecht brood levert. Wij
kunnen hier dus wat bereiken. Dat is practische
politiek. In ieder huis een weegschaal, maar de
praktijk is anders.
De Voorzitter heeft zich er over verbaasd
dat het advies van de Gezondheidscommissie zoo
weinig weerklank hier vond, waar zij wees op de
wensehelijkheid van toezicht op de kwaliteit van
het brood, waar de wicht slechts bijzaak was. Ook
spr. plaatst zich op het standpunt dat zij die
brood koopen, zelf maar moeten zien dat ze niet
bedrogen worden. Men zal toch bij voorkeur daar
gaan waar men het beste brood levert.
Na verder debat, verklaart de heer Koop-
mans dat hij geen nieuw voorstel ter invoering
van een verordening op het gewicht van het brood
zal doen, omdat hij er van overtuigd is, de Raad
toch op hetzelfde standpunt staat als vroeger,
toen het met groote meerderheid verworpen werd.
De Voorzitter sluit alsnu de discussies, en
brengt het voorstel van B. en W. (afwijzend be
schikken) in stemming.
Het voorstel van B. en W. wordt verworpen
met 11 tegen 9 stemmen.
Tegen stemmen: de heeren De Bruin, v. d. Hoek,
Wouterlood, Dinkelaar, v. d. Meer, Schreuder, Ris,
v. Westendorp, v. d. Zee, Koopmans en Houtman.
De heer Koopmans vraagt, of nu uit deze
stemming blijkt, dat het verzoek van «Door Een
dracht Sterker" wordt ingewilligd of dat daartoe
een nader voorstel moet worden gedaan.
De heer Houtman wil dan door den Raad
B. en W. doen uitnoodigen een verordening op
het gewicht van het brood in het leven te roepen.
B. en W. hebben wel geadviseerd dat 't niet
noodig is, maar spr. wenscht toch een verzoek
om een verordening in het leven te roepen, zonder
mèer, door den Raad tot B. en W. te doen rich
ten.
De heer De Bruin sluit zich daarbij aan,
meenend dat de Commissie voor de Strafverorde
ningen dan daarover eerst moet adviseeren.
De wethouder, de heer G o s i i n g a, vindt 't
vreemd, dat de heer De Bruin zich voorstelt met
de Commissie voor de Strafverordeningen te be
ginnen en acht veeleer de Raad dan het College,
na de gehouden stemming, aangewezen om deze
zaak ter hand te nemen.
De heer De Bruin zegt, dat hij altijd veel
met de Commissie voor de Strafverordeningen
heeft op gehad, (gelach)
De heer Koopmans vindt er absoluut geen
bezwaar in, een dergelijke verordening te ont
werpen. Hij wil hier volstrekt niet de Commissie
voor de Strafverordening wegcijferen en heeft niet
de bedoeling iemand onaangenaam te zijn.
De heer R i s bepleit het denkbeeld te dezer
zake een Raadscommissie te doen optreden.
De Voorzitter vindt dat in ieder geval
beter dan het voorstel tot B. en W. een verzoek
te richten.
De heer Houtman handhaaft zijn voorstel en
hoopt, dat 't zal ondersteund worden.
De Voorzitter constateert dat het voorstel-
Houtman ondersteuning vindt.
De heer Koopmans meent, dat het bedoelde
op den weg der Commissie voor de Strafverorde
ningen ligt.
