Dagblad voor Schiedam Omstreken f Gratis Ongevallenverzekering 36ste Jaargjiug. Vrijdag 14 November 1913 No. 10776 Op den Balkan. Donkere oogenblikken. overeenkomstig op ie polis vermelde voorwaarden. FEUILLETON. Verspreide berichten. Staten-Geiieraal. Bureau: Boterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39. Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand 50 ct., franco p. post ƒ2.— p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent. A dvertentiën: F amilieberichten 20 ct. per regelHandelsadvertentiën 1 6 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maai blekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. by levenslange geheele invaliditeit I)e verzekering wordt gewaarborgd door verlies van een hand, voet of oog b\j verlies van bij verlies van een wijsvinger; bij verlies van eiken ande ren vinger. een duim V erzekeringsbank, gevestigd Schiedam, JTieuws. Grieken ön Turken. De laatste moeilijkheden, die zich ten aanzien van de Grieksch-Turksch© overeenkomst voorde den, zijn thans uit den weg geruimd. In den afgeloopien nacht werd door de gedele geerden het verdrag onderteekend. Het Griekse he parlement. De parlementaire zittingen zijn geopend. De koning las de Troonrede voor. In de troonrede wordt erkentelijkheid betuigd tegenover de natie, die een roemrijke bladzijde toevoegde aan de geschiedenis van Griekenland, De bevrijdingsoorlog der Balkanvolkeren kon onge lukkiglijk niet beëindigd worden door; vredelieven de arbitrage daar een der verbondenen zich het grootste deel wilde toeëigenen van de vruchten der gemeenschappelijke overwinning. Onze regec- ring beproefde alle mogelijke middelen oim een conflict tusschen de verbondenen te vermijden hij de verdeeling en verwaarloosde evenmin iels om langs diplomatieken en militairen weg het land in een toestand te brengen om een nieuwen oorlog het hoofd te bieden. Onze innige samenwerking met Servië en Mon tenegro en de samenwerking met Roemenië leid den tot de sluiting van het verdrag van Boe karest, een verdrag dat een werkelijk evenwicht bracht op het Balkan-schiereiland, en er de indeeling van vaststelde. Dit verdrag verzekert de vredelievende ontwik keling der volkeren, door een oprechte samen werking der staten, die tot het sluiten ervan medewerkten. De nieuwe grenzen zijn nog niet definitief vast- ge.'teld. Het verdrag van Londen droeg de groo- tere mogendheden de vaststelling der Zuidelijke grenzen van Albanië op, en de regeling van hel definitieve lot der Aegeïsche eilanden behalve Krela Wij hopen, dat de: regeling dezer kwes ties zoo spoedig; mogelijk zal plaats hebben en er toe zal bijdragen om den vrede in het Oosten nog meer te bevestigen. De natie "kan met trots terugzien op bet voltooide werk en heeft hot recht de toekomst, die zich voor haar open! met gerechtvaardigd vertrouwen op zijn eigen krachten tegemoet te zien. Gij zult uitgestrekte en. vruchtbare streken die bij het koninkrijk werden ingelijfd, moe ten organiseeren en ontwikkelen. Ge zult bet Werk van inwendig© hervormingen dat door den Balkanoorlog is onderbroken, onverwijld moeten voortzetten. De regeering zal u te dien einde een reeks Webontwerpen voorleggen; wetsontwerpen betref fende de delging van oorlogskosten, ten gunste der invalieden uit dezen oorlog1 eu der families die van haar kostwinners beroofd zijn; wets- 47) De grijsaard gaf zijn zoon een wenk en zwij gend verliet hij met den majoor het vertrek. „Goed, dat gij komt," fluisterde de oudboek houder „mijn oogenblikken zijn geteld. God gaf mij de spraak terug om u een geheim te openbaren. Mijn zoon Emile bemint uwe doch ter: sedert die vreeselijke slag mij heeft getrof fen, heeft hij er nooit een woord over gespro ken, geen woordmaar zijn treurige oogopslag zeide genoeg. Godfried König, geef mij uw Woord, dat het geluk onzer kinderen zal her stellen wat hun vaders hebben geleden. Ik ken k wat gij gedaan hebt, deedt gij in vertwij- teling, nooit heb ik u daarom gevloekt." De bankier verborg zijn tranen niet. „Ge- rards," zeide hij met sidderende stem, „sterf gerust. Gij legt de toekomst van uw zoon lh mijn handen, gij kunt onbezorgd zijn, zelfs als"... „Zelf als „Zelfs als die gewenschte verbintenis niet tot stand mocht komen," zeide de bankier nauw hoorbaar. „Gij kent de wereld, wat zou zij er ^el van zeggen 1 - maar ik zal zorgen dat uw 2°on fortuin maakt." ontwerpen betreffende de organisatie der nieu we provincies en de vermeerdering: der militaire strijdkrachten van het land, in verhouding tot zijn nieuwe bronnen, van inkomsten eu zijne nieuwe behoeften. Een ernstig© beschuldiging1. Het officieus© Agence Bulg'are meldtDe vraag, wat er met de jgevangengenomen Bulga ren, uie bij de uitwisseling der krijgsgevange nen niet door Griekenland uitgeleverd zijn, is gebeurd, is thans opgehelderd. Men heeft ge constateerd, dat tachtig igeboeide soldaten, die door het Grieksche stoomschip „Palop's" naar Saloniki overgebracht zouden worden, onder weg, op bevel van den kapitein, in zee gewor pen zijn. 'Elf andere Bulgaarsche soldaten, die zich eveneens aan boord van genoemd stoom schip bevonden, zijn, na op afschuwelijke wijze gefolterd te zijn, gedood. Eenige passagiers wa ren getuigen van het ontzettend schouwspel. MEXICO. Een telegram uit Nogales aan de Mexicaansehe grens meldt, dat Hale; de persoonlijke vertegen woordiger van Wilson, een geschreven en defi nitief voorstel aan Carranza aan diens kabinet deed. Van beide zijden weigert men te verklaren van welken aard dit voorstel is, maar men ver neemt, dat de Vereenigde Staten, in geval zij het verbod van wapeninvjOer opheffen, o.a. eischen, dat de orde en veiligheid, vooral wat betreft Amerikanen en andere vreemdelingen gewaar borgd worden en eveneens de instelling van een goed-'geordende op volksvertegenwoordiging be rustende regeering. Een telegram uit Mexico City meldt, dat de opstandelingen Dinsdag hun campagne begonnen. Het verkeer tusschen Vera Cruz en Mexico Cily is onderbroken. De rebellen hielden een trein aan op den Inter-Oceanischen Spoorweg, 100 K.M. ten Zuiden- van Mexico City. Zij mishandelden het personeel en stalen een bedrag aan geld, ter waarde van bijna een millioen pes,os, dat aan de regeering toebehoorde. Ook maakten zij zich meester van een aantal zilverstaven, toebet hooxende aan de: maatschappij Real del Monte. De passagiers zijn ongedeerd, maar men heeft hen beroofd van alle voorwerpen, die waarde hebben. Er loepen voortdurend geruchten, dat Huerta uit de hoofdstad gevlucht is'. Zij, die" bij zijn actie geïnteresseerd zijn, hebben namelijk tot gister middag geen enkel bepaald spoor van hem kun nen vinden. ZÜID-AFRIKA. (Ghandin, de leider der Britsch-Indiërs in Zuid- Afrika, heeft reeds Dinsdag j.l.' te Dundee terecht gestaan. Gliandhi zelf pleitte „schuldig" en zijn advocaat vroeg de maximum-straf. Hij werd dan ook veroordeeld tot een boete van 60 pond ster ling, subsidiair 9 maanden gevangenisstraf. De De stervende richtte zich opGeen wel daden 1" riep hy uit en krachtig klonk zijn stem, „moet mijn zoon weldaden ontvangen van den moordenaar zijns vaders Nooit God fried König, nooit 1" Een gedruisch in de zijkamer onderbrak hem op 't zelfde oogenblik vloog de deur open en trad Martha door den majoor en Emile gevolgd, de kamer binnen. De bankier sprong op; „Martha, gij hier - eu zoo laat Zonder te antwoorden ging het meisje naar het bed van den zieke „Thomas Gerards," zeide zei, „Gods beschikking liet dit bewijs mij in handen vallen, aan u, die op de genade hoopt van den eeuwigen Rechter, stel ik het ter hand vergeef aan hen, die u misdaan heb ben." De. oogen van den stervende straalden van vreugd terwijl de bankier zijn gelaat in zijn handen verborg. „Martha, wat hebt gij gedaan Hoe kwam dat papier in uw bezit?" vroeg hij. „Bedenk, vader, dat God hier geoordeeld heeft; vergeef mij, ik kan niet anders han delen." „En zoo is 't goed, mijn kind 1 Ik adem nu vrijer, als ik sinds lang niet gedaan heb er kan nu gebeuren, wat wil." „Emile," sprak de stervende, „mijn tijd is om, ik wil geen rechter zijn in deze zaak aan u de beoordeeling, aan u de beslissing." Met bevende hand reikte hij Emile het papier ovex*, die voor een blik van Martha plotseling ver- veroordeelde gaf er de voorkeur aan, naar de gevangenis te gaan. 1 Hoewel de Indiërs dus vooiioopig van hun voornaamsten leider beroofd zijn, zullen zij, zooals reeds gisteren werd medegedeeld, hun actie tcg'en de Zuid-Afrikaansche immigratie- wet blijven voortzetten. Zekere heer Kallen- baeh, die reeds meermalen voor hen partij ge kozen heeft, zal thans als leider optreden. Zoodra de in Transvaal gearresteerde Indiërs naar Natal teruggtezandem zullen zijn, zal hij hen weder naar de Transvaalsohe grens voe ren. De politie te Volksrust heeft last ontvangen om al het mogelijke: te doen, teneinde den Britsch-Indiërs te beletten, Transvaal binnen te dringen. Te Dublin staat het geheele havenbedrijf stil. De „Westminster Gazette" bepleit krachtige in menging van regeeringswege om de staking te aoen eindigen. Het gebeurde te Zabern heeft een onver wachte wending genomen. Overste Reuter, de commandant van het 99ste regiment infanterie, is ter beschikking gesteld, naar men zegt op grond van een geschil met den districtsdiiecteur. Do overste moet namelijk in zooverre zijn bevoegd heid hebben overschreden, dat hij den staat van beleg voor Zabern wilde afkondigen. De Nobelprijs voor letterkunde is dit jaar toegekend aa,n den'Engelsch-Indischen dichter Ra- hina-Rauath te Lahore. Naar uit Madrid wordt bericht is de aarts bisschop van Valencia, Mgr. Guisasola, benoemd tot aartsbisschop van Toledo en primaat van Spanje. TWEEDE KAMER. Zitting van Donderdag 13 November. De Tweede Kamer heeft heden de algemeene beraadslaging over de Indische begrooting voort gezet. Het eerst aan het woord is mr. F o c k, die het euvel der bureaucratie in fndië bespreekt. De uitbreiding van het aantal ambtenaren in Indië is verbijsterend, zegt spr. Vervolgens behandelt spr. de redevoeringen van de heeren Van Veen, Bogaardt en Scheurer, welke de verkiezingsactie der vrijzinnigen hebben gecri- tiseerd. Spr. onderschrijft nog steeds de koloniale paragraaf van het concentratie-manifest, waarvan hij de juistheid nader in het licht stelt. De heer Idenburg is werkzaam in eene richting van chris telijke propaganda van overheidswege, die hij zelt vroeger als Mohammedaansch had gekenschetst. Spr. wijdt in dit verband over het onderwijs vraagstuk uit. waarbij hij den heer Scheurer be strijdt. Spr. is niet tegen subsidieering van bij zonder onderwijs in Indië, doch pleit voor flink openbaar onderwijs. Facultatiefstelling van het godsdienstonderwijs op de gesubsidieerde scholen zou een goede maatregel zijn. Spr. heeft allen bleekte. „Juffrouw König," zeide hij na een korte pooze, „hier aan het sterbed mijns vaders wil ik het bekennenik heb u bemind, waarlijk en oprecht bemind, ik meende ook uwe genegen heid te hebben verworven - maar er kwam een dag, dat ik uit dien droom ontwaakte. Een brief aan Graaf Hallenburg kwam door een ver gissing van uw dienstmeisje in mijn handen. Toen was mijn geluk verwoest, even als het geluk mijns vaders, dat dienzelfden dag door uw vader vernietigd werd. Wat baat mij nu rijkdom? "Vader geeft mij de beslissing in han den, welnu, ik beslis aldus", met een snelle beweging scheurde hij het papier midden "door. „Brave jongen," mompelde de majoor, God zegene hem." De bankier was opgesprongen. „Hoor eens, Emile, hier schuilt bedrog achter. Graaf Hallen- burg werd schandelijk uit mijn huis gejaagd, zeg het zelf, Martha hebt gij ooit aan den graaf geschreven „Emile," zeide Martha, op den jongeling toe tredend, „vader heeft gelijk; beiden waren wij het slachtoffer van een afschuwelijk bedrog. Hebt gij zelf mij den brief teruggezonden, waar in ik u om verklaring verzocht der woorden, die gjj in 't kantoor tot mij gesproken hebt Emile ik vermoed, wie met ons gespeeld heeft mijn broeder verstaat de kunst van handteeke- ningen na te maken en Sophie, mijn kamer meisje, is voor goud gemakkelijk om te koopen." De bankier greep de handen der beiden jon gelieden en bracht ze naar het bed van den eerbied voor de zeüding, doch men moet aan de bevolking geen godsdienstonderwijs opdringen. Heeft spr. bezwaar tegen de kersteningspolitiek, hij juicht het aanblijven van den heer Idenburg als G. G. toe. Aftreding van den G. G. bij kabi netswisseling vware Amerikaansch. De minister geeft echter de richting van het bestuursbeleid aan, en niet de G. G. De hoogheid van het ka rakter van den G. G. wordt met aangetast, als hij zijn plicht doet, en uitvoert wat hier te lande wordt beslist. Spr. behandelt nu de beweging onder de in landers. Weigering van rechtspersoonlijkheid aan de groote vereeniging Sareket Islam was goed. Openbaarmaking van de adviezen van Dr. Rinkes is gewenscht. Voor de Indische Partij heeft spr. geen sympathie. Ten slotte uit spr. den wensch, dat de minister spoedig zal besluiten tot grooter zelfstandigheid van Iudië. Er moet een vertegenwoordigend lichaam in Indië komen. Vervolgens voert de heer Vliegen het woord, die het optreden van minister Pleyte met genoe gen gezien heeft. Hij betreurt het echter, dat de minister met tot radicale koersverandering is overgegaan. Optreden van den staat in oeconomi- schfi aangelegenheden is eene gebiedende noodza kelijkheid, om den inlander tot grooter welvaart te brengen J Spr. ziet niets in een beweging, die zou aan sturen op losscheuring van Indië van Nederland. Maar grooter zeltstandigheid van Indië is gewenscht. De regeering moet het ouderwijs aanpakken. De coöperatie onder de inlanders moet worden bevorderd. Er moet krachtiger staats exploitatie komen. De rijkdommen van Djambi moeun niet bij wijze van concessie worden weggeschonken. Wat de kerstening aangaat, de rechterzijde doet thans, of zij zoo onschuldig is als een lam. Spr. heeft waardeering voor het maatschappelijk werk der zending, maar men dringe de bevolking geen godsdienst op. Spr. waarschuwt der regeering, tegen de Sare- kat Islam te gaan optreden als tegen de Indische Partij. De S.D.A.P. zal de Indische Partij verde digen, zij het niet in allen deele. Spr. bestrijdt de weigering van rechtspersoonlijkheid. De I. P. wilde eerst de intellectueelen bereiken, om zich daarna tot de massa te wendenzij wilde streven tot samensmelting met de S. I. Spr. verdedigt uitvoerig den heer Douwes Dek ker. Hij betoogt, dat tot interneering besloten werd, omdat de leiders der Indische Partij geen enkele daad hadden verricht, die hen voor een strafvervolging bereikbaar maakte. De interneering staat ver beneden het peil der Nederlandsche beschaving. De heer Tydeman verdedigt het beleid van den minister, bespreekt de Indische politiek en keurt het nemen van het interneeringsbesluit goed. Spr. gelooft zelfs dat de G. G. in zijn lank moedigheid zeer ver is gegaan. De Indische Pers keurt unaniem de interneering goed. Het oordeel van den heer Van Kol heeft voor spr. ook veel beteekenis. Leest spr. dan de brochures van deu heer D. D., dan prijst hij ten slotte den G.-G. voor zijn besluit. Aan de achterstelling van de Indo's hecht spr. geen geloof. De Sarikat Islam is nog moeilijker te beoordee- len dan de Indische Partij. Zij verdient de aan dacht en dient geapprecieerd. Zij is een uiting, een opleviDg van nationalisme, zooals wij in vele landen gade kunnen slaan. Het Zionisme, de op leving in Finland en Polen, gaan er parallel aan. Spr. ziet in deze opleving een reactie op de inzinking der laatste decennia. zieke, wiens ademhaling ieder oogenblik zwak ker werd. „Zegen uwe kinderen, Gerards" sprak de bankier. „Zegen ze en vergeef mij." Door den majoor ondersteund, richtte Ge rards zich op met een gelaat, stralend van vreugde Hij legde zijn bevende handen boven de hoofden van Martha en Emile en zeide met zwakke stem „Ik zegen u kinderen, ik vergeef alles, en sterf gelukkig." Dat waren de laatste woorden van Thomas Gerardsen toen de morgenzon haar eerste stralen in de kleine ka mer wierp, bescheen zij een lijk; maar het aan gezicht van den doode was lachend en vriende lijk en getuigde van vrede en geluk. De firma Godfried König bèstaat te Berlijn niet meer; het prachtig huis. en de kantoren zijn verbouwd en in een groot hotel veranderd. De voormalige eigenaar woont met zijn vrouw op een eenzaam buitenverblijf, ver van de stad. De trots van mevrouw König, geboren baronesse Marquard, is voorgoed gebroken sinds haar zoon, diep in schulden gestoken, op geheimzinnige wijze den dood vond op een jachtpartij. Maai ver van daar, aan de oevers van den schoonen Rijn te midden van de heerlijkste natuur woont een gelukkig echtpaar, door aardige kinderen omringd, die de vreugd zijn van hun grootvader- als hij ieder jaar voor enkele maanden zijn een zaamheid verlaat om zijn dochter en zijn schoon zoon te bezoeken. Niets bezwaart meer het ge moed van den ouden König en slechts nu en dan denkt hij aan zijns levens donkere oogenblikken. EINDE.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1913 | | pagina 1