Dagblad voor Schiedam Omstreken,
Gratis Ongevallenverzekering
36ste Jaargang.
Dinsdag 25 November 1913.
10785
Op den Balkan.
overeenkomstig op ie polis Yermelde yoorwaarden.
D irecteur-Leera ar.
Xieuws.
Verspreide berichten.
Stateii-Greneraal.
Binnenland.
BureauBoterstraat 50. Telef. 85. Postbus i9.
Abonnementen per 3 maanden f 1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post f 2.— p. kwartaal. Afzónderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regelHandelsadvertentiën
16 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
bij
dood
van
van een
wijsvinger;
verlies van
eiken ande
ren vinger.
Aan den Gemeentelijken Handelsavondcursus
te Schiedam wordt gevraagd om ten spoedigste
in dienst te treden een
Sollicitanten moeten middelbare bevoegdheid
(acte A) hebben in één der moderne talen.
Bezoldiging als directeur f 150.per jaar met
twee 5 jaarlijksche verhoogingen van f 2r>.
Bezoldiging als leeraar f50.per wekelyksch
lesuur met drie 5 jaarlijksche verhoogiugen
van f 250.
Aantal wekelijksche lesuren 6.
Solhcitatiën vóór of op 7 December a.s. in te
zenden bij den Burgemeester.
Bij de Gemeentewerken kan een tuinman
geplaatst worden voorloopig voor één jaar.
Loon f 13.68 per week.
Sollicitaties met volledige inlichtingen in te
leveren aan den Directeur der Arbeidsbeurs vóór
1 December a.s.
In Bulgarije.
[De „Politisch© Correspond enz" verneemt uit
Sofia dat de pogingen om koning Ferdinand ver
antwoordelijk te stellen voor de rampen die Bul
garije hebben getroffen, worden gekenschetst als
verkiezingspraktijken der partijen die nauwere aan
sluiting bij Rusland zoeken. Zij zullen daarin
echter niet slagen, want de, Bulgaarse he boeren
stand is niet geneigd veel gewicht te hechten
aan de ophitserijen tegen het koningshuis.
De uit dezelfde brom komende geruchten over
een aanstaanden afstand van den troon dooi
aen koning noemt de officieuse iener Allge-
meime Zeitung1" ingegeven door den wensch der
Russisohgezinde partijen en hun buitenlandsche
helpejs.
Albanië.
De „Taglichei Rundschau" meldt dat prins Wil
helm von Wied van een langdurig bezoek aan
zijn oom, de koning; van Roemenië, te Potsdam
is teruggekeerd. Hij heeft in Roemenie uitvoerige
besprekingen gehouden met den koning cn met
de gezanten der mogendheden over zijn candi-
datuur naar den Albaneeschen troon. De prins
is nu besloten den tiioon van Albanië te aan
vaarden. De keizer heeft hem ook reeds gefuimen
tijd geleden verlof gegeven, dat te doen.
Naar het bla,d verder verneemt, hebben nu
alle mogendheden hun goedkeuring gehecht aan
de candidatuur van den prins. Deze kwestie is
ook tijdens het verblijf van Kokoftsof te Berlijn
ter sprake gebracht. In goed ingelichte kringen
Verwacht men, dat nog: in den loop van Decem
ber een commissie van voorname Albaneezen te
Potsdam zal aankomen om den prins de kroon
van Albanië officieel aan te bieden. De prins
zal den titel „vorst Van Albanië aannemen. In
Oostenrijk en Italië had men gaarne gezien, dat
hij koning van Albanië zou heeten, om daardoor
een tegenwicht op den Balkan te scheppen te
genover den eerzuchtigen koning van Montenegro.
Rusland en Frankrijk hebben echter dat denk
beeld beslist van de hand gewezen.
RUSLAND.
1 Renter meldt uit Kief
(De uitspraak in zake het ritueele mooruproces
isi tbanK in definitieven vorm bekend gemaakt. Na
een opsomming van de vragen en antwoorden
der gezworenen werden de vier volgende punten
Van de uitspraak voorgelezen: Beilis wordt vrij
gesproken. De staat neemt de proceskosten op
zich Op den leisch van de moeder van Ju-
schinsky, die zich civiele partij had gesteld,
wordt niet verder ingegaan. Over de corpora
delicti zal het gerechtshof nog nader uitspraak
doen. Beilis was bij de voorlezing van het von
nis niet aanwezig.
DUITSCHLAM).
(De commandeerende generaal Van het elfde
legercorps heeft zijn eiöch. tot revisie van het
proces tegen de reservisten te Erfurt ingetrok
ken. De behandeling zou heden voor het Mili
taire Rijksgerecht plaat® vinden. De reservisten
waren wegens indiscdplinair Optreden, op den
dag der inspectie, den 27sten Juni, door het
militair gerechtshof tot zware tuchthuisstraffen,
en den 4den September door het Hoog Militair
gerechtshaf tot gevangenisstraffen van ten hoog
ste 25 maanden veroordeeld. Tegen dit vonnis
had de generaal appèl aangeteekend.
FRANKRIJK.
De Kamer nam gister met algemeene stemmen
üe wet op de mijnarbeid, volgens den reeds
goedgtekeurden tekst, aan. Zes maanden na de
afkondiging der wet, zal zij in werking treden
De dagelijksche werktijd der mijnarbeiders zal
acht uur bedragen. Van de inwerkingtreding der
wet af, zal lechter gedurende twee jaar de arbeids
tijd voor het ladings- en transportpersoneel op
81/2 uur kunnen worden gebracht. Het fataal van
de verlengingen van den werktijd zal evenwel
niet meer dan 60 uur per jaar mogen hedra-
gen.
In gfeVal van een crisis tengevolge van ge
brek aan brandstoffen of waar bet gaat om de
belangen der nationale defensie, zal de ntgec-
ring machtiging] kunnen verleenen tot verlen
ging van den werktijd.
Aan het einde der zitting nam de Kamer een
motie van Jaurès aan, waaraan ook de pegee-
ring haai' goedkeuring had gehecht en waarin
aangedrongen wordt op de spoedige indiening
van een wetsontwerp op den arbeid m de lei-
groeven.
ITALIë.
Heden zal de officieele lijst van 30 gieuwe
Italia,ansche Senaatsleden gepubliceerd worden.
Onder hen zijn 3 revisionistische sociaal-demo
craten: Gatti van de universiteit van Modena,
de philoloog Pal Ie van de universiteit van Bo
logna en de bankier Deliatorre te Milaan, de
stichter van het socialistische partij orgaan „Avan-
ti."
ZUID-AFRIKA.
[Uit Pretoria wordt geseind;
Zeer ernstige ongeregeldheden kwamen gister
avond in de Premier-mijn voor. Ongeveer 5000
van de 22,000 inlandschie arbeiders deden een
aanval op ae barakken van Hangaan en vervol
gens op de handelswaren-dep,ols. De schade
hier aangericht bedraagt circa 3000 pond ster
ling. De wanordelijkheden droegen zulk een
ernstig karakter dat de aanwezige agenten ten
getale van 20, de eerste maal als waarschuwing
over de hoofden der manifestanten schoten.
Daar dit echter geen resultaat had vuurden zij
tweemaal op de menigte. Drie inlanders wer
den gedood en '22 gewond, van wie 8 ernstig.
Heden was alles weder rustig.
Botha heeft te Kaapstad in een rede over
de kwestie der Indiërs en het imperialisme o. m.
gezegd: Het volk van Zuid-Afrika zal nooit in
menging in de rechten en beginselen, neergelegd
in de grondwet, dulden en ik zou Zuid-Afrik»
verraden als ik toeliet dat Zuid-Afrika's auto
nomie ook maar in eenig opzicht werd aange
tast Ons land is een deel van het Britsche rijlk
en toch zijn wij even vrij alsof wij een onafhan
kelijke staat vormden en staan wij op volkomen
gelijken voet met onze broederstaten. Wij zijn
een broederstaat van Engeland.
Spr. waarschuwde de jonge Zuid-Afrikaandera,
die onder de aanhangers van Hertzog het talrijkst
zijn, dat hun onstuimigheid het land in ellenae
kan brengen. Het is onnoodig dat jong Zuid-
Afrika oud Zuid-Afrika den oorlog verklaard
Spr bepleitte voorts de ontwikkeling van Ne-
aerlandsche letterkunde in Zuid-Afrika en ver
klaarde dat het onmogelijk is de Nederlandsche
taal uit te roeien. Hij heeft te veel vertrouwen
ip de Z.-A. moeders om te kunnen gelooven dat
dat mogelijk is.
Te Warschau staken 20.000 werklieden.
Z. H. de Paus heeft dezer dagen twee
brieven van aanmoediging gericht tot de be var
deraars van de sociale studiën in Italië. Z. H.
zegent daarin den arbeid van de Sociale Week,
die te Milaan zal w,orden gehouden en stelt ben
graad in van doctor in de sociale wetenschappen,
die na afgelegd examen zal worden toegekena
aan de leerlingen der te Bergamo gevestigde hoo-
gere school voor sociale wetenschappen
In de voorstad van Constantinopel Pera
had dezer dagen onder groote belangstelling van
de zijde der geloövigen een treffende plechtig
heid plaats, namelijk de consecratie van de nieuw
gebouwde St. Antoniuskerk. De delegaties apos-
tolicus mgr. Sardi verrichtte de plechtigheid.
;De berk is een meesterwerk van Gothische
bouwkunst en dankt haar ontstaan aan den ze-
genrijken arbeid van de paters Franciscanen,
die sinds viele jaren in Constantinopel en ver
der in Europeesch Turkije werkzaam zijn
De inwijding werd bijgewoond aoor den Katho-
liek-Griekschen en den Bulgaarschen aartsbisschop
de oversten der ter plaatse gevestigde oraen en
den Italiaanscben gezant met bet gezantschaps-
personeel, meldt de „Msb.".
Men weet, dat IJsland een wet heeft aange
nomen tot algeheel verbod va,n den invoer en
de vervaardiging van sterkedrank. Ze treedt eer
lang in werking. Gehoor gevende aan de ver-
toogen van 'een paar vreemde staten is er nu
een aanvullingswet aangenomen, toelatende, dat
beroepsconsuls (vreemdelingen) van een vreemd
land eens per jaar alcoholische dranken mogen
invoeren, tot een hoeveelheid van ten hoogste
800 L. tegelijk, welke dranken uitsluitend in ue
woning van den consul gedronken mogen worden.
Er zijn op IJsland slechts twee vreemde beroeps
consuls, van Noorwegen en v,a.n Frankrijk.
De Belgische regeering heeft de uitnoodiging
der Vier. Staten tot deelneming aan de tentoon
stelling te San Francisco afgeslagen, omdat, de
V. S. op de tentoonstellingen te Brussel en Gent
niet vertegenwoordigd zijin gteweest, ofschoon Bel
gië indertijd te St. Louis een omvangrijke inzen
ding heeft gehad.
Uit Straatsburg iwiordt gemeldVan bevoegde
z ijlde 'WjCttldt veaMaaird, dat een gédèelte dte'P pe-
crwten van het regiment infanterie te Zabern,
die in vioPband met de aldaar plaats gjethajd' heb
bende incidenten gearresteerd waren, weder in
vrijheid is geöteld. Naa;r Verluidt zal ook die
vaandrig ispoedig op1 vrije voeten gelaten wor
den. I
TWEEDE KAMER.
Zitting van Maandag 24 November.
De beraadslaging over de afdeeling Justitie van
hoofdstuk II (Uitgaven) der
Indische begrooting
wordt hervat.
De heer Schaper bespreekt de koelie-ordon
nantie, die door haar poenale sanctie z. i. een
soort slavernij j,is. Hij herinnert aan dè door mr.
Van Blommesteiu in 1910 ontworpen wijziging,
waarbij die sanctie wordt afgeschaft. Spr. vraagt
naar de rapporten en zou het betreuren, dat de
planters met het optreden van mr. Pleyte het
pleit geronnen zouden hebben. Spr. vraagt van
den minister om den arbeid van mr. Van Blomme
stein niet met een breed gebaar ongedaan te
makeD. De Engelsche koelie-contracten zijn vol
gens de arbeidsinspectie beter dan de Hollandsche.
Tegen het gevaar van één arbeidsregeling voor
den geheelen archipel moet gewaarschuwd worden,
terwijl men de koelie-ordonnantie zelfs op Java
toepasselijk verklaard wil zien. Spr. wenscht een
wet op den vrouwen- en kinderarbeid voor Indië
en vraagt een commissie van onderzoek daarvoor.
Er moet z. i. echter allereerst voor uitbreiding
van de arbeidsinspectie gezorgd worden.
De heer Van Vollenhoven betoogt, dat
de heer Schaper te veel heeft gegeneraliseerd ten
nadeele van de planters in Deli. Hij verlangt een
departement voor de arbeidsinspectie, waarbij
gevoegd het toezicht op de hygiëne.
De heer De Savornin Lobman keurt de
motiveering van het arrest van het Hoog Militair
Gerechtshof in zake Deysenroth en Iding gaf
De minister van Koloniën verklaart
nog geeD positieve toezegging te kunnen doen in
zake de Indische strafwetgeving, en art. 75 van
het Regeerings-Reglement nog niet in studie te
hebben genomen. In zake de koelie-ordonnantie
zal de minister spoed maken met de voorberei
ding van een wijziging. In de kwestie-Van
Blommesteyn kan de Minister op dit oogenblik
geen oordeel vormen. De Minister zal er echter
zijn ernstige aandacht aan wijden en de heer
Schaper kan zich verzekerd houden, dat als er
recht moet gedaan worden, er ook recht zal
geschieden. Wat betreft de zaak der sergeanten
Iding en Deysenroth, herinnerde de Minister, dat
toen de wreedheden gepleegd waren, de Gouver
neur-Generaal ingegrepen heeft en reeds vóór de
uitspraak van den krijgsraad een schrijven heeft
gericht tot den legercommandant, in herinnering
brengend de humanitaire beginselen, van welke
het leger en het optreden der troepen moeten
bezield zijn, als gevolg waarvan de legercomman
dant een circulaire zond aan alle militaire chefs,
waarin de aanschrijving van den Gouverneur-
Generaal verder werd uitgewerkt en diens ern
stige wensch werd kenbaar gemaakt nopens het
humaan optreden van het leger. Een uitspraak
van de Kamer, om tegen kapitein van Krieken
een gerechtelijke actie in te stellen, zou, naar
spr. uiteenzet, - waarschijnlijk weinig baten, op
grond van de militaire rechtsverhoudingen, welke
in Indië bestaan. Op grond van het bovenstaande
achtte de Minister de motie Mendels, waar deze
aandringt op het ter kennis brengen van het
Indische leger, dat wreedheid en mishandeling
jegens de inlandsche bevolking gestraft moeten
worden, overbodig, waar dit reeds door den
Gouverneur-Generaal geschied is; en overigens
achtte hij haar onuitvoerbaar, omdat de regee-
ï-ing, gelijk gezegd, niet kan ingrijpen in deze.
De heer Schaper wijzigt bij de replieken de
motie-Mendels zoodanig, dat de Kamer als haar
oordeel uitspreekt, dat wreedheid en mishandeling
jegens de inlandsche bevolking met de grootste
gestrengheid behoor en te worden tegengegaan en
geenerlei vergoeilijking zullen mogen vinden in
het te behalen succes-
De heer Bogaardt acht de motie overbodig,
nu de zaak zelt in de Kamer reeds genoeg is
afgekeurd en de heer Lohman vraagt ook wat
nu eigenlijk nog bedoeld wordt, nu iedereen t
eens is in zijn afkeuring van heigeen geschied is.
De heer Scha.per, dit laatste met nadruk
constateerende, trekt hierop de motie in.
Bij de onderafdeeling arbeidsinspectie en koeli-
werving spreekt de heer San nes uitvoerig over
de verschillende misbruiken bij de koeliwerving
en oefent in verband daarmede critiek op de
wervingsordonnanlie.
De Minister van Koloniën deelt mede,
dat aan den Directeur van Justitie de opdracht
is gegeven om het geheele koeliwervingsvraagstuk
in studie te nemen en op dien arbeid wil den
Minister thans niet vooruitloopen. Het zal wel
niet lang meer duren of er zullen concrete voor
stellen te wachten zijn.
Heden voortzetting.
De Paleis-Raadhuiskwestie te Amsterdam.
De stadsadvocaat, mr. J. Kappeyne van de Cop-
pelo, die in oppracht van B. en W. een uitvoerig
rapport heeft uitgebracht omtrent de kwestie,
of, van juridisch standpunt bezien, de regeering
terecht het paleis op den Dam beschouwde als
Rijkseigendom, »dat niet zonder meer aan de ge
meente kon worden afgestaan", concludeert, naar
de »Tel." meldt »dat het Amsterdamsche stadhuis,
van oudscher stedelijk eigendom, nóch ander ko
ning Lodewijk Napoleon, nóch onder keizer Na
poleon, nóch onder de regeerende vorsten uit het
Huis van Oranje, van eigenaar is veranderd
dat het integendeel, hpewel met gewijzigde
bestemming en ingericht tot vorstelijk verblijf,
nog steeds behoort tot de stadsgebouwen, en ook
thans nog is het eigendom van de gemeente
Amsterdam."
De Ziektewet.
Een vergadering van besturen van ziekenfond
sen, aangesloten bij de landelijke federatie ter
behartiging van het ziekenfondswezen, heeft het
bindend besluit genomen, dat plaatselijk niet meer
met doktoren mag worden onderhandeld, maai'
dat dezen moeten worden verwezen naar de fede
ratie. die dan voor de betreffende vereeniging de
onderhandeling zal voeren.
Partijbestuur S. D A. P.
»Het Volk" meldt, dat tot leden van het par
tijbestuur der S. D. A. P. gekozen zijn de heeren
J. A. Bergmeijer, te Dordrecht, en L. Hoejenbos,
in Den Haag.
3de Vredesconferentie.
De Nederlandsche commissie tot voorbereiding
van de 3de Vrederconferentie, is dezer dagen
meermalen in vergadering bijeen geweest.
De „Koningin-Regentes" naar Beyroeth.
Reuter seint uit Algiers d.d. gister
De Hollandsche kruiser »Koniningin-Regentes",
komende van Den Helder, stoomde heden de haven
bij
