Dagblad mor Schiedam en Omstreken.
Gratis Ongevallen verzekering
3?.si»- Jaaraau^,
Zaterdag II Juli 1914
l\o. 10973
tfomeiiffd Nieuws.
Bureau: Boterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., tranco p. post ƒ2.— p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regelHandelsadvertentiën
0 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
ran
by verlies
van een
by
verlies van
eiken ande-
ren vinger.
0 «ede va ng s t. De politie te Zutphen heeft
de hand gelegd op twee zeer gevaarlijke perspoen,
de Du it schors 1. S. en E. M. Zij hadden hun
intrek genomen bij twee IJuitsche vrouwen in de
Hoven, waar zij werden gearresteerd, ver
dacht van verschillende diefstallen jn Duitseh-
land te hebben gepleegd. Zij zijn in het huis
van bewaring' opgesloten, tot. hunne uitlevering
is toegestaan. (Zutph. Court.)
D e vi ij e Z a t er d a g' m i d d a g i.n 1) ui.ts c h-
a 11 d. De Duitsche bond van Vakveieenigingen
heeft bij den Rijksdag' een petitie ingediend, waarin
verzocht wordt door een wetsontwerp' voor alle
arbeiders den vrijen Zaterdagmiddag in te
"v oeren. Ook wordt er in het verzoekschrift op
gewezen, dat in Engeland deze vrije Zater
dagmiddag reeds lang bestaat en dat zich
daar geen moeilijkheden bij1 ue invoering heb-
en voorgedaan. Deze kwestie zal ook het in
ternationale congres voor wettelijke bescher
ming der arbeiders, dat in de maand Septem-
samenkomt, voorgelegd worden.
n g e 1 u k k e n, Gisternamiddag wilde ue 76-
j'iiige vader van den (stationschef te Egmond
aan Zee op- de reeds in -beweging: zijnde tram
s appen. Hij stapte mis en beide boenen werden
K-m afgereden; even later is de oude man over
leden.
ergiftigd. De dochter van den arbeiaer
Vd- te Slagharen (Grom) is Donderdag ge
resteerd, omdat zij het water in üe put van
aar buurman heeft vergiftigd. Zij hééft békend.
Diefstal. Te Zaandam is uit eet*, door een
u van het personeel der firma Verkaue in de
a niek opgehangen jas een bedrag van f120 ont
vreemd. I)e politie doet onderzoek.
oschbrand. Opi de Belgiisch-Limbui'gsche
b'rns heerscht sedert Woensdag een hevige bjoecli-
tond, welke Donderdagavond is overgeslagen
n.aai de hosschen ouder de gemeente Weert. Fr
^'J" reeds ongeveer 150 hektaren dennenbosch
'land, welke aan verschillende eigenaren toe-
aehooren
Ni
e u w e bergspoor weg. Uit Eiablerei;
n- geschreven, dat daar Maandag' 6 Juli, de
Wou we electrische bergspoqrweg' tusschen Diable-
d S en ^'C Sépey geopend is. Het is ©en won-
ij! Vïm ingénieurswehk, want op dit korte tra-
\an 9 kilometer; moesten niet minder dan
v u,1nels geboord worden en twee bruggen, waur-
an de een 64 meter lang is, en de anderv die
es Planches" 80 meter hoog boven de ruïne
hu,.^houwd, met een boog van 64 meter. De
"-'Jhjikheden, die pverwonnen moesten worden,
het'T' niet ê<ering' want niet voor niet heet
geve ^er "leS Hiablerets", een naam, die g'e-
he n iS' 0ïnda,'J volgens de overlevering deze
dij8611 lieWl00ml worden door boo ze duivels,
ten' Wa* ^an men andera van duivels verwach-
door feeds met clkaar 'overhoop liggen en
hel 'Un gevechten zel£ö lawines veroorzaakt
vele en' Za0alS die van 1714 en 1749, waarbij
ook .!nCnSthen moeten ziJn omgekomen. Doch
dern duivels ziJn door andere duivels, mo-
Hiabl gfenieUiïS' bestoe<ien en ,Tlot succes en
Cis 1173 meter hoven, de zee
'*:tl ideaal plekje geworden.
gelegen,
in d m P1 oA-tunnel. Het noemde verkeer
<W .J,,p'lon4unnol is weder hervat, na Maan-
Var Urtende deïl geheelen dajg; en een gedeelte
einde T naCht 'onderhroken te, zijn geweest, ter.
j en spoorweg te herstellen.
de nacht van Maandag' op Dinsdag, zijn
laan i Milaan-Parijs en Parijs-Mi-
gepassJS11" ZOinder ongelukken in d«a tunnel
SewponS M F ^en V6el langza:mei' dan
Spion na ge. Het is thans vastgesteld, dat
de wegens verk©iop van vestingplannen gearres
teerde sergeant-majoor Pohl in verbinding met
Rusland gestaan heeft. Hij heeft de teekeningen
aan den militairen attaché van het Russische
gezantschap te Berlijn af geleverd en daarvoor
ongeveer 1000 mark ontvangen. Uit het onderzoek
is gebleken, dat Rusland een omvangrijken spion
na gedienst in Dujtschland onderhield en dat hier
voor hoofdzakelijk Duitschers werden gebruikt.
II o,og' water. Men meldt uit Wiesbaden. De
Boven-Rijn stijgt snel. De zijrivieren zijn sterk
gewassen en op vele plaatsen zijn de oevers
overstroomd. Ook het meer van Coristanz is op
vele plaatsen buiten de oevers getreden. Uit het
canton Schweiz komen eveneens hoog weerbe
richten. In de stad Bern zijn de laag'stg'eiegen
gedeelten overstroomd.
De instorting te Lichten.berg. Uit het
onderzoek naar de oorzaak van de instorting'
der remtoestellenfabriek te Lichtenberg is geble
ken, dat de belasting der zolders ver het door
de wet veroorloofde gewicht had overschreden
en dat de ramp daaraan te wijten is. Het be
drijf in het nieuwe gebouw van de fabriek is
derhalve door de autoriteiten stop gezet, om
verdere ongelukken te voorkomen. Ook de
arbeiders en beambten der fabriek kunnen den
arbeid niet eerder hervatten vóór maatregelen
getroffen zijn, om een herhaling van een der
gelijk ongeval te voorkomen.
Verongelukt. Te Neu-Köln, een voorstad
van Berlijn, heeft gistermiddag' een ernstig onge
luk plaats gehad. Het wild geworden paard van
een ziekentransportwagen rende tegen een lan
taarnpaal, zoodat alle inzittenden op straat ge
slingerd werden, waar zij met ernstige verwondin
gen bleven liggen. In het geheel zijn vier perso
nen zwaar gekwetst, terwijl bovendien een zwaar
gewond meisje, dat naar een hospitaal werd ver
voerd, daar bet eenige ©ogenblikken te voren
overreden was1, bij het ongeval werd gedood.
Het gebruik van petrole-um in vroe
gere eeuwen. Het algemeen branden van pe
troleum is nog betrekkelijk zoo kort in zwang,
dat men allicht geneigd is aan te nemen, dat
ontdekking en gebruik er van hoogstens uit de
vorige eeuw dateeren. Weinig is onjuister dan
dit vermoeden; petroleum immers behoort tot de
oudst bekende en gebezigde stoffen. Reeds in.
de tweede eeuw onzer jaartelling: toch werd ze
in aanmerkelijke hoeveelheden uit Perzië naar
bet westen geïmporteerd en ,o.a. in Constantino-
pel gebnuikt tot. het verhitten dér door keizer
Septimius Severus (1.93—211) gebouwde pronk-
baden. En na de verovering van Perzië in de 7e
eeuw door de Arabieren nam het vervoer van
petroleum naar 't Perzische woord naft „naph
tha" genoemd zelfs in zeer aanzienlijke matei
toe.
Bij de middeleeuwsche schrijvers komen dan
ook telkens opgaven betreffende petroleum voor.
In de „Chem. Ztg." deelt een vermra.ue kenner
der geschiedenis van de chemie een en ander
dienaangaande mede, hetgeen het „N. v. cl. D."
vertaalt
Uit zijne mededeelingen blijkt, dat petroleum
soms al voor zeer interessante doeleinden dien
de. Zoo berichten de annalen van den geschied
schrijver Fabari (839—923) dat.de naar Indië
en China zeilende Arabisch koopvaarders steeds
luidjes aan boord hadden, ervaren in het be
strijden der zeeroovers door- middel van liet z.gl.
Grieksche vuur. Dit laatste was een door den
Syrischen bouwkundige Kallinikos uitgevonden
menglsel van petroleum o,f petroleum verbindingen'
met gebrande kalk, dat in aanraking met water
gébracht, ontbrandde. In de 7e eeuw was dit
Grieksche vuur al in Constantinopel bekend; en
volg'ens den in 869 overleden polychistor Al. Ga-
hiz, hadden de Arabieren het van de Grieken
leeren kennen. Ook de Chineezen, die in de 7e
en 8e eeuw op de havens in de Perzische golf
voeren, bedienden zich van naphtha tegen do
veelvuldige overvallen der piraten.
Als geducht oorlogswapen deed petroleum méér
dienst. Wüstenfekl memoreert b.v. in zijn „Ge-
schichte der Fatimiden Khalifen" eene vertelling,
volgens welke de heheerscher aller ge]oovigen
in den oorlog tegen den khalif van Egypte in
115 tegen dezen een vloot uitzond, die, weliswaar
slechts uit 25 schepen bestond, maar welvoorzien
was van oorlogsmateriaal en naphtha, zoouat in
den zeeslag1 bij Raschid (Rosette, bij de minding
van den Nijl) het. grootste deel der vijandelijke
vloot verbrandde.
Be Europeesche berichtgevers uit den tijd der
kruistochten hebben het zelfs héél druk over het
veelvuldige en succesvolle gebruik, dat de Sara-
renen maakten van petroleum en soms ook van
het Grieksche vuurhiermede staken zij. nl. de
belegeringstorens en de sormwerktuigen der
kruisvaarders in den brand. Het door Wüstenfeld
vertaalde anonyme Arabische verzamelwerk „Het
boek van het krijgswezen der Moslems", dat wel
iswaar van omstreeks 1300 dateert, doch grooten-
deels over veel ouder tijden handelt, maakt even
eens melding van w'erpmachines, waarmee bran
dende naphtha werd geslingerd.
Zelfs bestond er volgens dit werk een spe
ciale afdeeling van soldaten te voet: de „slinge
raars van naphtha en mengkruiden" welke laat
ste, zooals uit de niet veel heldere uiteenzetting
kan afgeleid worden, met een mengsel van naph
tha, zwavel, groenen ij'zersteen urine en azijn
schijnen gevuld geweest te zijn. Verder diende
naphtha ook tot vervaardiging van vuurpijlen.
Zoodanige kwamen reeds omstreeks het jaar
400 voor. Ten minste, Ammianus Marcellinus,
een geschieschrijVer uit dien tijd, merkt op, dat
keizer Julianus Apostata er gebruik van maakte;
die pijlen bevatten een bepaalde hoeveelheid bran
dende naphtha en mochten slechts met matige
snelheid worden afgeschoten, opdat ze niet tij
dens de vlucht uitdoofden. Ook het Arabische
compileerwerk „Fihrist", dat uit de 10de eeuw-
dateert,' memoreert, op grond van nog andere ge
schriften het gebruik van naphtha te naphtha-
sproeiers in den oorlog evenals het slingeren van
vaten met naphtha, die dan door middel van
vuurpijlen in brand geschoten werden.
Overigens werd petroleum ook in de genees
kunde gebruikt, als zalf en ontsmettingsmiddel
met name in den vorm van het dikwerf zeer ge
prezen „naphthazout", een steenzout uit de na
tuur, dat met naphtha gedrenkt was. Reeds in
de 9e eeuw werd deze toepassing aangetroffen
en later vindt men 't middel sterk aanbevolen,
o.a. bij Ibn.-Al-Awan in het „Landbouwboek",
(omstreeks 1250); ook in de veeartsenijkunde w erd
dit, naphthazout gebruikt. Onder „zuivere" naph-
he]der-gekleurde vloeistof; want gedistilleerde
tha schijnt men hier te moeten verstaan de klare,
die Dimeschi in 1300 noemt schijnt nog niet
zoo vroeg vervaardigd te zijn. De Europeesche
artsen dier tijden, die heel goed bekend waren
met; den artsenijlschat der Arabieren, maken er
ten minste geen melding van.
Voor verlichtingsdoeleinden maakte men van
petroleum óók al zeer vroeg gebruik; het eerst
schijnt zoodanig gebruik in de 9e eeuw te zijn
voorgekomen. Men brandde petroleum toen ook
reeds in lampen. (Terloops zij' vermeld, dat het
Fransche chandelle is af te leiden van het Ara
bische „kandil." Kaars, bougie, stamt van Bu-
gia|l en naam eener haven in Noord-Amerika,
die in de middeleeuwen vermaard was om haar
uitvoer van kaarsen). Omstreeks 1100 en 1200
schijint het branden van petroleum in lampen
toch nog vrij! zeldzaam te zij'n geweest.
In zeer gr.ooten omvang schijnen de verkwis
tende Egyptische khalifen van de Fatamiden-in-
dustrie petroleum te hebben betrokken en opge
hoopt, en zulks niet alleen om er in tijd van
oorlog gebruik van te maken, doch ook ter vol
doening hunner weeldezucht. Zoo trok b.v. in
1002 een troep soldaten, blijkbaar de lijfwacht
van den heerscher, óp „met brandende fakkels";
omtrent het jaar 1077 vermeldt de kroniek, dan
bij1 een opstand het paleis van' den khalif te
Kaïro door brand verwoest werd, waarbij niet
alleen tal van kostbaarheden vernield werden,
doch ook niet minder dan 10.000 kruiken en
even zooveel flesschen met naphtha te loor gin
gen. Al bevatte elke flesch slechts 5 L„ dan
zijn hier toch totaal 100.000 L. petroleum ver
brand, wel een bewijs, dat het winnen en ver
zenden van dit artikel toentertijds reeds op groo-
te schaal plaats vond. Dat petroleum toen betrek
kelijk nog heel duur was, is hieruit af te leiden,
dat ze tot de schatten, in het slot van de khalif
bewaard, behoorde.
Geen blindheid meer. Uit Stcckhqlm ver
nemen wij: Onder de ontvangers van oen Nobel
prijs behoorde 't vorig jaar ook de Zweeasche
ingenieur Dalén, de uitvinder ran het zg. zonne-
vent.iel, waardoor gasvlammen automatisch a.an-
en uitgaan, naar gelang van de sterkte van het
zonlicht. Deze uitvinding was vooral voor de
kunstbelichting van groot belang. Kort voor de
verdeeling van den Nobelprijs overkwam Dalén
echter een groot ongeluk; ten gevolge van een
explosie bij proeven met een nieuw gasmengsel
voor gasaccumulatoren werden zijne .pogen ern
stig beschadigd. Ondanks de zorgvuldige verple
ging door zijn broer, prof. Dalén, specialist in
de oogheelkunde, werd de uitvinder totaal blind.
Kort daarop begaf prof. Dalen, die niets liever
wilde dan zijn broer het gezichtsvermogen terug
geven, zich naar het Rockefeller-instituut te New-
York, waar de beroemde prof. Carrel zijn be
kende transplantaties uitvoert. Dit instituut .i*
uitgerust met de beste instrumenten, die men
zich denken kan. Hier werkte prof Dalén sa
men met prof. Carrel aan een transplantatie van
hel hoornvlies van een gezond oog op een blind
oog, om den blinde weer te doen zien.
Prof. Dalén is thans teruggekeerd ën meldt,
dat Carrel er p'ractiseh in geslaagd is, het hoorn
vlies over te brengén, althans voor zoover het
gelukte, een ziek oog, dat slechts een klein stukje
hoornvlies noodig had, op deze wijze te „icpa-
reeren". Het is echter moeilijk geweest het ge
opereerde oog voor goed bet gezicht weer te
geven, want na. eenigen tijd werd het gezicht
weer zwakker. De transplantatie van een vol
ledig hoornvlies is al heel moeilijk gebleken. Hij
zet nu zijn studiën voort en hoopt nog eens zijn
lircer te kunnen genezen. Mocht oe operatie sla
gen, dan breekt ook voor andere blinuen een
gelukkigen tijd aan.
V o o r z o r gi e n b ij o e s t er v e rtoo p. Lom-
Lardo Pellegrino heeft in de Rjvista de Igiene
e Sanita publica de resultaten van zijne onder
zoekingen van oesters medegedeeld. Hierbij was
hem gebleken, dat oesters een zeer verschillen
de bacteriologische flora bezitten, maar dat deze
bijna altijd van dezelfde soort zijn als die van
het milieu waarin Je oesters leven. Gewoon
lijk zijn de weefsels van den oe3ier steriel, minder
zuiver is echter het water in de schelpen. Oesters,
die gedurende 24 uren in open zee gelegd wor
den, ondergaan hierdoor eene zuivering en wor
den weer steriel. Daarentegen werden oesters,
welke op kunstmatig geïnfecteerde banken gelegd
worden/teil slotte ziek en stierven. Het vleesch
van zieke en dood© oesters heeft een verhoogde
giftige uitwerking. De pathoigeene kiemen ver
krijgen een grooter kracht.
Het is volgens Pellegrino van het hoogste be
lang, dat de oesterbanken zoo zuiver mogelijk
gehouaen en het water niet verontreinigd wordt,
voorts dient men te zorgen dat cie herkomst
van de oesters en mosselen steeds na te gaan is.
Ook dient de verkoop aoor rondreizende koop
lieden verboden te worden, en moeten de oesters
ten minste 24 uren in open zee bewaar t worden
voor zij ter markt gebracht mogen worden,
terwijl de niet verkochte oesters weer in zee
teruggelegd moeten worden.
'ij.rts. v. Soc. Ilygiöne.)
P e s 1 a n ge n in Engelse h-I n d i Blij.
keus de jongste opgaven der Engels'ch-Indisohe
Regeoring .zijn in 1913 in Pendsjab 909 personen
ten gevolge van slangenbeet gestorven, togen 797
in het daaraan voorafgaande jaar. In het geheel
werden in'de provincie in het. laatste jaar 3080
slangen gedood, waarvoor 387 rupijen aan pre-
miën werden uitbetaald. In 1913 wercen 1052
stuks vee, in 1912, 1799 door slangen gedoou
De eerste vrouwelijke arts. De En-
gelscbe vrouwen hebben er zich langen tijd op
is
