Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
EERSTE BLAD.
I bil ZZ; f 13
Gratis Ongevallenverzekering f
37&te Jaargaa-
Zaterdag 25 Juli 1914.
No. 10985.
Bureau: Boterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
°0 ct., franco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
oTereeüoiDslis op de polis Yermelde voorwaarden.
Ad verten tien: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
1 -b regels 92 ct.; elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
ÈSSelijteïeUrenmededeelingen 35 P' conditiën -or
levenslange f O f| f) verlies van
orereen» op de polis vermeide Foorwaarden. I UUU mvïiidueit8 LUU voe? «Kg
De _verzekering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algêmeeno
bjj verlies
van
een duim
Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam
Pftf] b5 verlies |*J l-
Wj
verlies van
eiken ande
ren vinger.
Dit nummer bestaat uit twee
maden en een Geïllustreerd
Zondagsblad.
Buitenlandsch Nieuws.
Oostenrijk en Servië.
Het ultimatum.
Volgens een nader bericht uit Weenen is aan
e nota, door Oostenrijk aan Servië gezonden en
waarop, zooals men weet, vóór heden-(Zaterdag)
stond 6 uur antwoord wordt ingewacht, nog een
•fteoiorie toegevoegd.
in deze bijlage wordt het resultaat omschreven
van het onderzoek te Sarajewo, voorzoover het de
'n de nota genoemde Servische ambtenaren
betreft.
Volgens de memorie is uitgemaakt, dat het
P an om den aartshertog-troonopvolger gedurende
ZlJQ verblijf te Sarajewo te vermoorden, te Bel
grade is uitgebroed door Prinzip, Cabrinowits, een
zekere Mila Tviganowits en zekere Trifko Graber^
met medewerking van majoor Woja Tancox.
Zes bommen en vier browningpistolen werden
aan Prinzip en Cabrinowits te Belgrado door Tsi-
ganiwits en majoor Tancox ter hand gesteid. De
ommen zijn handgranaten, afkomstig uit het arse
naal van de grenswacht Sjabats en Losnica.
Voor het gelukken van den aanslag te verzeke
ren, leerde Tsiganowits aan Prinzip, Graber en
abrinowits het gebruik van de bommen en het
Schieten met brownings.
Om Prinzip, Cabrinowits en Graber over de
osnische grens te kunnen krijgen en wapenen in
osnië te kunnen binnensmokkelen, organiseerde
siganowits een stelsel van geheim vervoer. Ka
piteins van de grenswacht Sjabat en Losnicai
a smede douanebeambten van Roediwoj, Erbits
en losnica begunstigden het binnenkomen van de
misdadigers met hunne wapenen in Bosnië.
Le inhoud van het ultimatum wordt
meegedeeld.a an de groote
mogendheden.
e Oostenrijksch-Hongaarsche gezanten in Duitsch-
and, Frankrijk, Engeland, Italië, Rusland en
aikije, hebben opdracht gekregen, den inhoud
n de nota ter kennis van de regeeriogen te
rengen, waarbij zij geaccrediteerd zijn en tegelijk
n°g eens de aandacht te vestigen op de Servische
Politiek, die er toe leiden zal de losmaking van
e' Oostenrijksch-Hongaarsche gebied aan de
efvische 8retis voor te bereiden. Servië is de
P aats van een verdachte agitatie geworden.
In Hongarije.
Lit Boedapest wordt gemeld
Oe Hongaarsche minister-president, graaf Tisza,
eeft n0g gisteravond de vertegenwoordigers der
pers ontvangen en hen over de nota inlichtingen
Segeven. De commentaren der Boedapester pers
men aldus beschouwen als door hem geïn
spireerd. Alle dagbladen spreken op oorlogzuch
ten toon. De «Pester Lloyd" schrijft«Onder
e °ogen der Servische regeering werd de samen-
Zwering georganiseerd, welke tot de vermoording
Van onzen troonopvolger geleid heeft. Onze mo
narchie zal zich door niets laten alleiden van de lijm
le in de nota getrokken is. Als de termijn verloopen
's> moeten wij van Servië een duidelijk onomwon-
en «ja" hooren. Elk ander antwoord zal als
«neen" opgevat worden en de noodzakelijke gevol-
£en na zich sleepen. Wij zelf willen den oorlog
met, maar als Servië den oorlog wil, dan zal het
'en ook voeren. Maar of de oorlog met Servië
gevocaliseerd blijft of niet, maar of de conflict nog
""gebreide verwikkelingen met zich sleept, of
"'et, zonder aarzeling en onverzoenlijk zal de mo
narchie haar zwaard trekken."
t)ok (je Hongaarsche minister van Financiën
eeft den vertegenwoordigers der groote kranten
Persoonlijk de nota medegedeeld, opdat het be-
Lcht de geldmarkt niet onvoorbereid zou treflen.
e groote banken zijn van meening dat handel
de industrie in staat zijn energiek tegenstand
f bieden, wat ook de gevolgen der démarche
ZlJn. Mocht het noodzakelijk zijn, dan zal men
°°r meerdere ondersteuning der kleine maatschap-
Pijen en particuliere personen, den oorlog het
n°°fd weten te bieden.
Bij den aanvang van de gister gehouden zit
ting van de Kamer van Afgevaardigden, zeide de
voorzitter
De démarche van Oostenrijk-IIongarije behoeft
niet gerechtvaardigd te worden. Zij is eerst na
rijp beraad ondernomen, is geen aanval en betee
kent ook geen provocatie, daar wij in de nota niets
eischen, dan wat Servië ons volgens zijn plicht als
nabuur moet toestaan. Niemand'kan ons verwij-
tsn, dat wij twist zoeken, en een oorlog wenschen.
Wij hebben veeleer het uiterste geduld geoefend.
(Algemeene enstor machtige bijvals-
betuigingenj.
Graaf Andras-y verklaart namens alle fracties
der oppositie, dat de betrekkingen met Servië
onhoudbaar geworden zijn. De oppositie zal in
dit oogenblik, niettegenstaande zij principieel
tegenover de regeering staat, haar patriottische
verplichtingen geheel nakomen.
Tenslotte verzocht graaf Andrassy het huis te
verdagen.
I u Servië.
Volgens berichten in - Tschechisehe politieke
kringen te Praag ontvangen, zal het antwoord van
Servië op de Oosteniijksche nota bestaan uit een
protest aan de Europeesche mogendheden.
Het persbureau meldt, dat minister president
Pasitch gistermorgen vroeg naar Belgrado is
teruggekeerd.
Uit Belgrado wordt gemeld Hier gaat het ge
rucht, dat minister-president Pasitch onmiddellijk
naar Petersburg vertrekken zal.
De correspondent van de «National Zeitung"
seint uit Semlin
Uit goed ingelichte bron verneem ik dat de
Servische regeering zoo lang mogelijk zal talmen
met de beantwoording der Oostenrijksch-Hon
gaarsche nota. Voor het geval Oostenrijk IIoDgarije
tegen Servië met wapengeweld mocht optreden,
zal Servië in het begin een passieve houding aan
nemen en Belgrado, dat buitendien strategisch
niet houdbaar is, ontruimen en de Oostenrijksche
troepen zouder den minsten tegenstand Servië
laten binnenrukken. Reeds vóór verscheidene
dagen zijn uit het koninklijk paleis alle zaken
van waarde en kostbaarheden, die aan den koning
en de koninklijke familie toebehooren, naar Nisj
gebracht.
De «National Zeitung" verneemt uit Belgrado
Na het overhandigen van de Oostenrijksche
nota is de stemming hier thans buitengewoon
ernstig, hoewel de stad nog steeds zeer rustig is.
Sedert de vroege morgenuren heeft onaf
gebroken een buitengewone zitting van den
ministerraad plaats. Minister-president Pasjits, die
zich met zijn kabinetchef per automobiel op de
verkiezingsreis bevond, is al weer naar Belgrado
teruggekeerd. Het Oostenrijksch ultimatum wordt
hier algemeen als onaannemelijk voor een souve-
reinen staat beschouwd. In Belgrado twijfelt nie
mand er aan, dat Rusland Servië tegen Oostenrijk
zal bijstaan. Men is zeker, dat Rusland tengevolge
van de buitengewoon groote scherpte der Oosten
rijksche nota een gewapend ingrijpen van Oosten
rijk niet lijdelijk zal aanzien. Men gelooft zelfs,
dat bij het uitbreken van een oorlog Italië
Oostenrijk onmiddellijk ernstige moeilijkheden in
Albanië zal veroorzaken. De bevolking is op het
uitbreken van den oorlog voorbereid.
De Oostenrijksche gezant
te Belgrado.
De Oostenrijksche gezant te Belgrado, baron von
Giesl, heeft de opdracht, in geval de Servische
regeering vóór Zaterdagavond te zes uur niet heeft
medegedeeld, dat zij de eischen, vermeld in de
nota van 23 Juli, onvoorwaardelijk zal inwilligen,
met het geheele gezantschapspersoneel Servië te
verlaten.
Wat zal Rusland doen?
De gister gehouden kabinetsraad duurde bijna
vier uur. Men verzekert, dat Rusland onmiddellijk
tusschenbeide zal komen en van Oostenrijk zal
vragen den termijn voor het beantwoorden van
het ultimatum te verlengen, teneinde aan de
Eur opeesche diplomatie den tijd te geven, al haar
invloed aan te wenden.
De Parijsche «Intransigeant" verneemt van
officieele zijde uit Petersburg, dat Rusland en
Frankrijk gemeenschappelijke stappen doen tot
behoud van den vrede tusschen Oostenrijk en
Servië.
De Russische «Staatscourant'' maakt het vol
gende communiqué openbaar
De keizerlijke regeering, bezorgd over de mo-
gelijke gevolgen van het ultimatum door Oosten
rijk-IIongarije bij de Servische regeering ingediend,
volgt opmerkzaam de ontwikkeling van het conflict
tusschen Oostenrijk-IIongarije en Servië, waarin
Rusland niet onverschillig kan blijven.
Zal de oorlog gelocaliseerd bi ij ven?
Aan de «Frankfurter Zeitung" wordt uit Wee
nen gemeld
Wij kunnen verzekeren, dat er in de kwestie
der Oostenrijksche nota aan Servië, tusschen alle
Driebond-mogendheden eene volkomen overeen
stemming bestaat. Hieruit blijkt voldoende hoede
internationals politieke toestand is.
Uit Berlijn wordt aan hetzelfde blad geseind,
dat aldaar de vaste overtuiging bestaat, dat een
eventueel Oostenrijksch-Servisch conflict gelocali
seerd blijft en een militaire inmenging van
Duitschland niet te vreezen is. Indien Servië de
nota terugwijst, zal Oostenrijk militair optreden
Rusland zal zich echter waarschijnlijk van een
oorlog laten terughouden.
Over het mogelijke resultaat der Oostenrijksche
nota loopen te Berlijn de meeningen uiteen. Een
diplomaat meent, dat Servië zal toegeven, omdat
het toegeven moet, terwijl andere Balkandiploma
ten daarentegen de meening zijn toegedaan, dat
alles van Rusland afhangt.
Uit de Weenschepers.
De bladen verklaren eensluidend, dat de nota
het begin is van een verdediging, niet van een
aanval van de monarchie. Zij toont vastheid van
wil, maar verlangt niets van Servië dan wat Ser
vië uit eigen beweging tot bescherming van zijn
aanzien in het oog van Europa moet doen. De
heele pers spreekt de hoop uit, dat Servië door
snelle aanneming van de eischen de verdenking
dat het met de moordenaars gemeene zaak zou
maken, zal afwijzen en niet den oorlog, maar den
Vrede verkiezen zal.
Het «Fremdenblatt" schrijft als volgt
«De aanslag te Sarajewo heeft de geheele we
reld doen zien, welke gevaren ons bedreigen en
heeft ons gewezen op de dringende noodzakelijk
heid, tot eiken prijs ons rust en veiligheid te
verzekeren.
«De nota aan de Servische regeering overhan
digd is het werk van zorgvuldige overweging en
de daarin gestelde eischen gaan niet verder dan
hoog noodig is. Maar die eischen, zooals ze daar
hggen, moeten wij dan ook onvoorwaardelijk
handhaven, want liet gaat er om, de mijnen die
Servië tot diep in ons Zuid-Slavisch gebied ge
graven heeft, te vernietigen.
«Onder den invloed d r Groot-Servische propa
ganda zijn toestanden ontstaan, die wij niet langer
mogen dulden. Servië heeft ons overdekt met een
net van vereenigingeo, die onder het mom doel
einden van beschaving na te streven, overal haat
tegen ons prediken. Naar Bosnië, Herzegowina en
Kroatië worden bestendig afgevaardigden gezonden,
om de bevolking tot afvalligheid te verleiden en
haar vereeniging met Servië in de naaste toe
komst voor te spiegelen. De Servische regeering
heeft ondanks haar uitdrukkelijke beloften niets
gedaan, om daaraan een einde te makenen dat
zij die beweging heeft toegestaan, is als een stil
zwijgende instemming opgevat.".
Het «Fremdenblatt" zet dan uiteen, hoe de
moord van Sarajewo slechts uitvoerbaar is gewor
den door daadwerkelijken steun van Servische
onderdanen en dat Oostenrijk-IIongarije thans
besloten is, aan dien ondraaglijk geworden toestand
een einde te maken.
«Geen staat mag zijn aanzien, het leven van de
hoogstgeplaatsten, zijn rust en economisch welzijn
laten ondergraven door een beweging, die tot eind
doel heeft, gedeelten van zijn grondgebied los te
scheuren.
«Tot vervulling onzer eischen is aan Servië een
korte termijn gesteld. Wij willen de crisis, die ons
economisch leven bedreigt en geheel Europa ver
ontrust, niet noodeloos verlengen. Wij willen een
onhoudbaren toestand zoo snel mogelijk uit de
wereld zien en de openbare meening in Servië
overtuigen van onze vastbeslotenheid, eindelijk tot
klaarheid te komen. Wij hopen dat Servië zich
voor onze eischen binnen den gestelden termijn
zal buigen. Aan onzen wil, om ons standpunt
onder alle omstandigheden te handhaven, mag het
evenmin twijfelen als aan onzen oprechten wensch,
dat in de toekomst een betere verstandhouding
tusschen Oostenrijk-Hongarije en Servië zal ont
staan."
V\ a t de Buitsche bladen zeggen.
De «Vessische Zeitung" schrijft: «Wij houden
het voor onwaarschijnlijk, dat de Servische re
geering de eischen van Oostenrijk afwijzen zal.
Het eerste gevolg zal vermoedelijk een kabinets
crisis in Servië zijn, maar met de binnenlandsche
politiek van Servië kan Oostenrijk geen rekening
houden. Wanneer de gestelde termijn afgeloopen
is, zal men vernemen, welke maatregelen Weenen
zal treflen om zijn eischen voldoening te verschaffen.
Het «Berliner Tageblat" vindt, dat de nota niets
beleedigends voor de Servische regeering hebben
kan en dat de eischen van Oostenrijk zonder uit
zondering moeten worden iugewilligd. Want het
is zegt het blad in het internationale ver
keer nog steeds niet gebruikelijk dat men zijn
politieke doeleinden met bommen en revolvers
tracht te bereiken en aldus de struktuur van een
buitenlandsch rijk tracht te vernietigen. Hoezeer
ook ieder normaal en beschaafd rnensch het be
houd van den vrede wenschen moet, zoo moet
men toch erkennen, dat Oostenrijk, niet anders
handelen kan.
De «B. Z. am Miitag spreekt de meening uit
die men in Berlijnsche diplomatieke kringen
overal hooren kan - dat de strijd tusschen Oos
tenrijk en Servië een conflict tusschen beide lan
den zal blijven. In dezen zin zal Berlijn geheel
zijn autoriteit aanwenden. iMocht echter door
andere invloeden de kwestie zich tot een Euro-
peesch conflict ontwikkelen, dan zal men zich er
nergens over vet wonderen, zoo Duitschland met
het oog op zijn verplichtingen als bondgenoot, zijn
geserveerde houding laat vareD.
De officieuse «Lokul-Anzeiger" zegt«De Oos
tenrijksche nota heeft de waarde van een histo
risch document van den eersten rang. Men heeft
te Weenen lang gepraat en overwogen, maar men
heeft eindelijk besloten den stier bij de horens te
grijpen en deze vast te houden, tot voor de toe
komst rust en vrede vetzekerd zijn. Thans moet
er met Servië afgerekend worden. Te Belgrado
zal men de nota als een desastre beschouwen.
Met verzoeken en beloften zal Oostenrijk zich
niet meer laten afschepen, derhalve heelt Servië
geen keus en moet snel besluiten. Het zal zich
misschieD tot Petersburg wenden of tot Parijs,
Boekarest en Athene, maar het zal alles niet baten.
Te Weenen weet men, wat men wil en er is
geen terugtrekken meer mogelijk vóór de gestelde
eischen geheel en al aangenomen zijn.
«Servië zal de eischen van Oostenrijk—Honga
rije inwilligen of te gronde gaan.
Het «Beiliner Tageblaat" zegt
«Men zal de eischen, door de Oostenrijksch-
Hongaarsche regeering gesteld naar aanleiding
van hetgeen zij in zake de groot-Servische agitatie
geconstateerd heeft, als volkomen gegrond moeten
beschouwen."
De «Kreuzzeitung" merkt op
«De nota beantwoordt in ieder getal aan de
achting, die Oostenrijk—HoDgarije na den aanslag
van den 28en Juni aan zijn prestige en waardig
heid als groote mogendheid verschuldigd is."
De «Deutsche Tageszeitung" laat zich aldds
over de nota uit
«Wannéér de beperking van het conflict tegen
de verwachting in onmogelijk blijkt, zul Duitsch
land zijn plicht als bondgenoot onomwonden en
met alle kracht nakomen.
De «Germania" zegt:
«In het geheele beschaafde Europa zullen de
nota zoowel als de heden gepubliceerde uiteenzet
tingen van 't «Fremdenblatt" als de bevrijding
van de nachtmerrie werken"
De «Kölnische Zeitung" schrijft aan het slot
van een artikel over de Weener eischen.
«Het is juist bij dit geval ten zeerste te hopen,
dat wanneer het tot een oorlog komt, de strijd
gelocaliseerd zal blijven. Het punt van den strijd
ligt in de nabijheid van het Europeesche kruit
magazijn. Evenzeer is het te hopen, dat de groote
mogendheden het rechtvaardige van de Oostenrijk
Hongaarsche eischen in zullen zien en dat daar
om geen harer haar steun aan Servië geven zal."