De Oorlog.
Buiteulandsch Nieuws.
Binnenland.
overweging zal in het Conclave allicht rekeniBg
worden gehouden. Daarom is het lang niet on
waarschijnlijk, dat de uitstekende figuur van een
diplomaat als kardinaal Ferrata in bijzondere
mate de aandacht van het Conclave trekken zal.
Onder de »Cardinali papabili" is ook onze emi
nente landgenoot kardinaal van Ressum dikwijls
genoemd. Z Em. staal aan nagenoeg heel de Curie,
die hy door jaren lange practijk voortreffelijk
kent, in zeer hoog aanzien. Maar dat hij een
buitenlander is, geldt bij velen nog als ernstig
bezwaar. Mocht in den afschuwelijk-verwarden
toestand, dien Europa thans doorleeft, dit bezwaar
niet overwegend zijn, zoodat de meerderheid van
bet H. College, die nog altoos uit Italianen bestaat,
tot de keuze van een niet Italiaanschen paus zou
kunnen besluiten, dan is onze kardinaal van Ros-
sum, als behoorende tot een geheel onzijdigen
staat, wel de vanzelf aangewezen candidaat.
Adriaan VI zou dan niet meer de éénige Neder-
landsehe paus blijven.
Verder noemde men niet zeideD kardinaaal
Maffi, aartsbisschop van Pisa, als den toekomstigen
paus. Hij is een man van zeldzame geleerdheid,
zoowel in kerkelijke als profane wetenschappen
fvooral sterrenkunde) een voorbeeldig kerkvorst
en krachtig bevorderaar der katholiek-sociale actie
met name der katholieke pers. Hij beschikt over
een meesterlijke pen en niet geringe welsprekend
heid. Doch zijn patriotische toespraak tot het
regiment, dat uit Pisa ten oorlog in Tripoli zou
opmarcheeren,!bracht dezen kardinaal bij sommigen
In verdenking van chauvinistische gevoelens.
Vooral bij de buitenlandscha leden van het H.
College zal dit bezwaar thans opgeld kunnen
doen.
Nog andere »papabili" wordeD onder de Kardi
nalen, met meerdere of mindere overtuiging, ge
noemd. Men vergete echter niet, dat uiteraard
dit alles slechts menschelijke gissingen kunnen zyn.
De H. Geest werkt in iedere Coficlave langs onna
speurlijke, dikwijls wonderbare wegen. Daarom
heeft menig Conclave reeds geheel onvoorziene
verrassingen gebracht. Alleen de uitverkorene
van den H. Geest, die namelijk het meest ge
schikt is voor de grootendeels nog in het duister
zwevende tijdsomstandigheden, wordt paus, om
aan de geheime plannen der Voorzienigheid als
werktuig te dienen. Voor hèm alleen is het
»Tu es Petrus", weggelegd.
Niet ten onrechte is dan ook te Rome het
spreekwoord ontstaan, dat wie als »de toekomstige
paus" het Conclave binnentreedt, dit als gewoon
kardinaal verlaart. Een regel nochtans, waarop
de kerkgeschiedenis meer dan één uitzondering
heeft geboekstaafd.
liefde heeft voor de Schelde, vanwaar zij het
uitzicht heeft over de stad.
Vanmiddag liep hier het gerucht, dat de Koning
te Antwerpen zou zijn teruggekeerd. Pas had
deze mare vat gekregen op de menigte, of alles
stroomde samen voor het paleis, waar het al spoe
dig zwart stond van de menschen. Zelfs werd
verteld, dat te Ostende een schip zou gereed lig
gen om de Koninklijke familie in geval van nood
over het Kanaal in veiligheid te brengen.
De menigte werd in haar vermoeden nog ver-
s"terkt door de aanwezigheid van een patrouille
gendarmen, die voor het paleis met een afdeeling
van de Guide had post gevat.
De nieuwsgierigen werden echter teleurgesteld,
want niemand was te zien. Slechts nu en dan
stopte een auto voor de poorten van het paleis,
waaruit dan een hofdignitaris of een andere auto
riteit stapte. Ik sein U zoodra dé koning in Ant
werpen aankomt.
Vanmorgen sprak ik korten tijd met twee Duit-
sche krijgsgevangenen, die hier zijn binnenge
bracht, op gevaar af voor een Duitsche spion
te worden uitgemaakt door de achterdochtige me
nigte.
De lariehten van het ooilogsterrein zijiï
schaarsch. In België rukken de Duitsche troepen'
nog steeds vooruit, maar in den Fdzas schijnt
het nivt zoo voorspoedig te gaan. De Franschen
heiben Mühlhau&en weer op de Duitscbers ver
overd.
1 egel ijk komen echter de berichten van een
gioote Duitsche overwinning in den Elzas waarbij
niet minder dan 7000 krijgsgevangenen en een
groote massa geschut in handen der Duitscbers
vielen. Uit Berlijn hoort men niets dan Duitsche
overwinningen en uit Parijs niets aan Fransche
overwinningen. Tot voor kort hoorden we uit
Brus- el steeds overwinningen van de Belgische
trot pen
Le waarde van deze officieel© over winnings^
belichten is gelijk nul.
Van den Oosten rjjksch—Servische en Russische
grens valt heden ook weinig te vermeiden.
Zooals wij reeds gisteren in onze telegrammen
meoedeelden heeft ter hoogte van Ha aas een
gevecht plaats gehad tusschen een groot DuitseL
o' rlogschip en elf Engelsche torpedoboolen. Pe
uitslag van den slag is nog niet bekend.
Uit Antwerpen.
De correspondent van het Persbureau Vaz Dias
te Amsterdam seintBe iegerautoriteiten en de
stedelijke magistraten hebben heden-middag al
len vluchtelingen uit Brussel en andere plaatsen
bij proclamatie verzocht naar hunne woonplaat
sen terug te keeren. Ik beu naar het station ge
gaan, doch kon slechts het tegenovergestelde con-
stateeren. De stroom van vluchtelingen, die de
stad binnenkomen, gaat nog onverminderd door.
Wel hebben in de vroegte tal van vluchtelin
gen hun reis naar Gent voortgezet.
Het schijnt, dat de militaire overheid verno
men had, dat in verschillende deelen der stad
wapens en munitie zou zijn geborgen. Er had
althans een streng onderzoek plaats en heden-mor
gen is een Duitsch schip met een groote hoeveel
heid bommen ontdekt, die, naar vanzelf spreekt,
door de overheid in beslag zijn genomen en in
het arsenaal in veiligheid gebracht.
Nog steeds komen aan het middenstatiom trei
nen vol gekwetsten aan. Zij, die zwaar gewond
zijn, worden op een draagbaar naar beneden ge
bracht en per ambulance-auto naar het hospitaal
vervoerd. Andere leunen op verplegers van het
Roode Kruis.
Het Prinsesje, dat zich door al die narigheid
niet laat afschrikken, zag ik heden-morgen op
hare wandeling door de stad bij het Vlaamsche
Hoofd. Het schijnt, dat het Koningskind een voor-
Ik vroeg hun een en ander en zij vertelden mij,
dat zij zich de laatste drie dagen hadden gevoed
met kroten en beetwortelen, die zij op het veldl
hadden gevonden. Dergelijke verhalen over uit
gehongerde krijgsgevangenen komen uit alle dee
len van het land, maar ik wilde mijzelf van de
waarheid overtuigen. Ik vroeg hun verder, of
zij iets wisten te vertellen van gevechten, maar
zij verzekerden mij niets te weten en maakten,
den indruk zeer spoedig van hun regiment te
zijn gescheiden. Overigens maakten ook deze
menschen in al hun armzaligheid den indruk dat
zij zich voelen als kleine radertjes in het groote
uurwerk, dat de „General Stab" heet.
Het beste nieuws verneemt men nog door dan
met dezen, dan met genen te spreken. Zoo ver
telde mij een koopman, die uit Mechelen was
gevlucht, dat in Mechelen in den avond van;
Dinsdag op Woensdag een groot convooi oorlogs
tuig, kanonnen en mitrailleuses waren aangeko
men, bewaakt door een brigade gendarmes en
lanciers. Dit coinvooi hadden de Belgen op de
Duitschers buit gemaakt.
Over de vraag wanneer de toegangen tot Ant
werpen zullen warden gesloten, heeft de pro
clamatie van heden door den Antwerpschen bur
gemeester de Vos uitgevaardigd op last van den
gouverneur der stelling Antwerpen, luitenant-ge
neraal Dufour, klaarheid gebracht. In deze pro
clamatie wordt der b urgerij bekend gemaakt, dat
vanaf Donderdag de toegangen tusschen de ves
tingen zullen zijn gesloten. Het verkeer van voet
gangers en voertuigen van allerlei aard langs de
vesting zal uitsluitend door de stadspoorten mo
gen geschieden.
Een fotograaf, die voor de geïllustreerde bla
den arbeidt en zich te dicht bij de grenzen ver
toonde, werd aangehouden en het duurde wel eerti-
ge uren voor hij zich wederom in vrijheid be
vond. Dat onze vriend, de fotograaf, eanige ang-
siigie uren had doorgebracht laat zich wet begrij
pen, als men weet dat in dezen tijd korte met-i
ten worden gemaakt. Over het algemeen is het
te ontraden zich met een fotogratietoestel te ver
toon, n, want voor gij het weet heett men een
menigte achter zich die U voor ceu spion houdt
en is het zoover dan is „berg Uw lijf" de bood
schap. En geen wonder! Pc „Nieuwe Gazette"
geeft juist vanmorgen weer een groot verhaal
van oen levensgeschiedenis van een deze: dagen
to Brussel aangehouden spionnen en onder een
tuk gedrukt hoofdje „de geschiedenis van een
rj-ionverhaalt het blad hoe de beruchte Peter
'1 hijsen in de Emil Bamingstraat op heetei'daad
l e.rapt weid. Hij stond reeds jaren lang in dienst
van Ponschland als spion en wat nog erger is
uk- spionnen-jager afkomstig uit Arlon en vijftig
j-aa: oud heeft hij minstens de fceltt van zijn
leven aan zijn land een verraderlijk spel gespeeld
en uit platte geldzucht heett hij een afschuwelijke
volmaaktheid bereikt in het verdienen van die
judaspenningen. Na twee of drie jaren in Frank
rijk te zijn opgesloten als spion, vestigde hij zich
als een welgestelde rentenier, terwijl hij opgaf;
het slachtoffer te zijn van een Fransche spion-
nenmanie. De Dreyfuszaak vatte nij aan om zich
als een tweede Dreyfus uit te geven. Zijn br:o>-
caares werden echter als ,oud papier per kilogram
verkocht en tevergeefs; had hij; getracht de Ant
werp sche bladen daarvoor te interesseeren. De
grrote laagheid van zijn karakter bleek vooral
uit de wijze waarop hij zijn inkomen trarblfe te
vermeerderen. Daartoe wees hij' Duitschland de
spionnen aan, die voor andere mogendheden spi
on roerden. Hij deed dit; als volgt. Hij plaatste een
advertentie waarin aan een verstandig jomgmeuseh
die de kunst van fotografeeren verslond, V ij voor
keur oud-militairen, een mooie letrekkiug werd
aangeboden. Hij zond dezen persoon dan eerst
in België en later over de grenzen, waarschuwde
de Duitsche regteering' dat er op hun terrein een
jongmensch zou komen die een bekende spion
was om foto's te nemen. Wanneer deze persoon
aankwam werd hij' dan ook, als zijnde een spion
gearresteerd. Op deze wijze heeft hij den Engelsch-
nan Botram Steward tot 2 jaar vestingstraf doen
veroordeelen. Het blijkt dat de agent van Th ij ren
een Fngelschman in zijn hotel had leeren ken
nen en hem een wandeling had voorgesteld, oat
uil een krijgskundig oogpunt, van groot belang j
was. De agbnt gehoorzaamde, volgde hem en liet
hrm aanhouden. Toen werd hij door een oud-
onuerofficier, die hem in den val liet loepen,
gesnapt. Het uur der vergelding voor dezen af
schuwelijken lafaard is thans geslagen. De naam
van Peter Thijisen zij gevloekt.
Brussel, Antwerpen e.n d,e forten van
Antwerpen.
Verrassend vlug zijin de Duitschers voorbij Leu
ven op Brussel aangetrokken, na de gevechten
van 12, 18—20 Augustus bij Diest en Thienen. Zij
kwamen uit het heuvelachtig terrein omlaag in
het z.g. Scheldebekken en hadden het voordeel
van het terrein. Nu zij; in Brussel zijn blijft de
zeer belangrijke vraag, wat hun oogmerk is met
Antwerpen. De stelling van Antwerpen is, èn
door de geweldige fortenlinie, èn door in
praktijk te brengen inundatie, volgens deskundi
gen zeer sterk en pas na maanden lang beleg
te veroveren. Een beleg brengt echter mede het
zoeken naar een uitweg door de belegerden voor
aanvoer van levensmiddelen. Hiertoe is, wat Ant
werpen aangaat, de Schelde natuurlijk aangewe
zen.
Wanneer de Duitschers echter geen belegering
aanvaarden, maar Antewrpen willen afsluiten, ter
wijl zij naar het Zuiden afzakken, dan komt
Antwerpen en alles wat daarboven te vinden is,
in ietwat gunstiger conditie. En daar de Fran
schen en de Engelschen „ergens" moeten zijn
ten Zuiden van Brussel, zoo is het niet zeer on
waarschijnlijk dat van een. eigenlijk beleg van
Antwerpen thans niet direct sprake zal zijin. Het
geen, om vele redenen, te hopen is.
Te Antwerpen is heden-morg;en in een Duitsch
schip een groote hoeveelheid bommen, wapens
en oorlogstuig ondekt. De regeering heeft er be
slag op gelegd on in veiligheid gebracht. De
openingen tusschen de verschillende vestingen zijn
gesloten voor het publiek en versperd. Het ver
keer tusschen Brussel en Gent is totaal' verbro
ken. De Brusselsche bladen verschijnen niet meer.
Heden-morgen 7 uur werd een Duitsche vlieg
machine boven de stad Gent gezien. Het ge
rucht loopt dat deze te Ostende is neergeschoten
Ook in den loop van den dag werden boven Gent
meerdere vliegtoestellen waargenomen. Te Gent
zijn sedert gisteren 20.000 vluchtelingen en 10
treinen met gewonden aangekomen. In de stra
ten van Gent zijn afbeeldingen van Duitsche vlieg
machines aangeplakt, opdat de bewoners deze
van de Belgische vliegtoestellen kunnen onder
scheiden. Sedert heden-morgen is het treinver
keer met Brussel stop gezet. De burgerlijke en
militaire autoriteiten hebben heden in het pro
vinciaal gebouw geconfereerd.
Volgens de laatste berichten is liet in Brussel
zeer kalm. Door Duitsche cavalerie-patr>uiHes
wordt rondom Brussel gepatrouilleerd. Alle ver
bindingen tusschen Brussel en Antwerpen en het
Binnenland zijn afgesneden. Te Hasselt hebben
de Duitschers paarden en wagens opgeëischt.
Volgens mededeelingen van de grenswachten
bij Esschen zijn op 5 Kilometer afstand van de
grens uhlanen gezien. Volgens onze laatste in
lichtingen is het waarschijnlijk dat er op Bel
gisch grondgebied geen groote slag zal; worden
geleverd. Het grootste deel van het Duitsche le
ger trekt over Ciney naar het Zuiden ten einde de
Eransche grenzen te bereiken.
In den Elzas.
Onder aanvoering van den kroonprins van
Beieren hebben de Duitschen troepen in Lotha
ringen tusschen Mets en Vogezen een groote over
winning behaald. Daarby werden de Fransche
troepen over de geheele linie zware verliezen
toegebracht. Er werden 7000 Franschen krijgs
gevangen gemaakt terwijl veel Fransch geschut
veroverd werd. De Duitschen troepen rukken met
onweerstaanbaren drang voorwaarts en zetten ook
heden den stryd op denzelfde voet voort.
Mtihlhausen is na hevige bajonetgevechten we
derom door de Fransche troepen bezet. Zes ka
nonnen en eenige kisten met munitie werden op
den vijand veroverd. 600 Duitschers werden krijgs
gevangen gemaakt. Het Fransche leger trekt op
van het noorden van Straatburg naar Delme langs
Morhange. 1
Mülhausen is weer hernomen door de Fran
schen. Dit belangrijk bericht komt hierop aan
dat de 480 K.M. frontlijn der Duitschers tus
schen Bazel en Antwerpen in het zuiden, dus
aan den linkervleugel, een deuk naar binnen kreeg.
In het midden, bij Luxemburg, is de toestand
nog omgekeerd. Daar zijin de Duitschers geavan
ceerd. De Elzas, is, zooals men kan welen, naar
I rankrijk toe, hoog gelegen, dit deel heet de
Boven-Elzas, en uit de bosschen en de bergen
in die streken, o.a. bij! Markrich Schirmeck
en Lutzelhausen komen de Franschen opzetten
en zullen, als de krijgskans hen gunstig blijft,
afdalen naar de Beneden-Elzas op Straatsburg
en Sohettstadt aan. Vanuit den Beneden-Elzas,
die vrij vlak is, is het tegenhouden dier troe
pen geen gemakkelijk werk. Zoodat, zooals het
er nu uitziet, de Duitsche legerkorpsen in het
noorden van hun frontlijn (in België) wel goed
vooruit komen, maar in het Zuiden nog niet veel
verder zijn dan bij het begin.
R u s 1 a n d—-O o s t e n r ij k.
Aan het blad „Az-Est" wordt uit Czernowitz
gemeld, dat de Russen verscheidene pogingen heb
ben gedaan over de grens bij Boekowina voort
te dringen. Al deze pogingen werden door onze
troepen krachtig verijdeld. Vooral tusschen No-
vosielitza en Okna leden de Russen ernstige ver
liezen. Onze troepen bezetten het gebied tusschen
Novosielitza-Balamoetovka-Rahavenzy, en ver
nielden hij Okna de telegraaflijnen, alsmede de
Russische postkantoren. Be Russen trachtten op
verschillende punten het voortdringen van onze
troepen te verhinderen, doch werden steeds met
groot verlies teruggeworpen.
0 o s t e n r ijl k—M o n t e n e g r o.
Bij Grahovo hebben de Montenegrijnen een over
winning behaald op de Oostenrijkers.
Uit Cettinje wordt aan de Messagero geseind,
dat de Oostenrijkers, de Montenegrijnen gisteren
hij Crivosscie en Grahovo hebben aangevallen.
De Oostenrijkers werden teruggedreven en vlucht
ten in groote wanorde. Vele dooden en 200 ge
vangenen op het slagveld achterlatend.
Servië.
Ook de Serviërs schijnen aan de winnende hand
te zijn. Zij dreven de Oostenrijksche troepen naar
de Druna.
Bij Stara Moldawa werden de Oostenrijksche
schepen en magazijlnen vernield.
ITALIA
Het lijk van den Pauls is gisteren naar de basi
liek van Sint Pieter overgebracht.
Aan den indrukwekkenden stoet namen deel
een corps Pauselijke soldaten, het Pauselijk hof,
22 kardinalen met den kardinaal-camerlengo Delia
Volpe aan het hoofd, tal van aartsbisschoppen,
Lisschoppen en godsdienstige genootschappen.
Het kapittel der basiliek van Sint Pieter nam
het lijk van den Paus aan den ingang aer basiliek
in consignatie, terwijl een zangerskoor ritueel®
gebeden zong. Het lijk werd neergezet bij' het
confessie-al taai'.
De vice-déken verichtte de absoute in .tegen
woordigheid der kardinalen.
Vervolgens werd het lijk, dat steeds gèdragen
weid op de armen van acht palfreniers, naar
ae Sacramentskapel overgebracht, om daar, om
ringd door kaarsen, ten toon te worden gesteld.
De edelwachten houden de ©erewacht. De hek
ken der kapel werden om 11.15 gesloten.
Na afloop der ceremonie werd het publiek
toegelaten tot bezoek aan het lijk. Duizenden
peisonen stonden op het plein van Sint Pieter
te wachten op de opening der hekken en be
gonnen toen langs het lijk te defileeren.
De karabiniers doen dienst op het plein iei
ham having der orde. Ook in de Sint Pieter
doen de karabiniers dienst.
Het Conclave.
Do Kardinaal van Mechelen Kardinaal Mercier
is per extra-trein uit Mechelen naar Rome ver
trokken ter bijwoning van het conclave.
FRANKRIJK.
Het veroverde Duitsche vaandel.
Nadat, zooals wij vermeld heboen het op de
Duitschers veroverde vaandel eenigen tijd aan
een raam van het ministerie van oorlog te Parijs
ter bezichtiging was gesteld, werd het Woens
dagavond naar het Elysee gebracht, waar het
door een kapitein der jagers te voet aan presiden1
Poincaré werd aangeboden. De president zeide,
terwijl hij het vaandel in ontvangst nam, dat hij
zich gelukkig achtte, als oud kapitein der jagers
te voet, dat het een bataillon der jagers was,
hetwelk het eerste vaandel aan den vyand had
ontrukt en hij richtte levendige gelukwenschen
tot zyn oude kameraden.
Gedurende den nacht bleef het vaandel op het
Elysee en daarna werd het door een compagnie
van de republikeinsche garde naar het Hotel des
Invalides gebracht, door een sergeant gedragen,
niet met den steel rechtop en het doek wappe
rend, zooals een vaandel, dat tegen den vijand
oprukt, maar den steel over den schouder en het
doek hangend, als een veroverd vaandel. Daar
werd het vaandel plechtig onder de hoede van
den gouverneur geplaatst onder toespraken van
militaire autoriteiten en de tonen van de Marseil
laise. In een dagorder, gloeiend van geestdrift,
maakte de minister van oorlog het leger met de
overbrenging van het vaandel naar de Invaliden,
waar zooveel bewijsstukken van Franschen roem
verzameld zijn, bekend.
Koninklijk voorbeeld.
Een leverancier van H. M. de Koningin-Moe
der ontving namens H. M. een schrijven, waarin
hem met het oog op de treurige tijdsomstandighe
den waardoor vele firma's dringende behoefte
hebben aan contanten, verzocht werd, zijn jaar
rekening, die anders na het einde van het jaar
aan H. M. wordt ingezonden, reeds nu in te zen
den, wanneer hem dit gemakkelijk kon zijn.
Wij kunnen H. M. de Koningin-Moeder, die
ons volk zoo dikwijls in het goede voorging,
slechts hartelijk dankbaar wezen, dat zij ook nu
weer het goede voorbeeld gaf, en hopen, dat
dit door velen zal worden nagevolgd. (Vad.)
Weer naar zee.
Nu een zekere rust in de handel en bedrijnen,
terugkeert, gaan weer verschillende IJmuider
stoomtrawlers met toestemming der autoriteiten
naar zee. Zij moeten echter niet te ver van de
kust gaan. i i i
