Dagblad voor Schiedam Omstreken.
f
De Oorlog.
Gratis Ongevallenverzekering
37ste jaargang;
Vrijdag 4 September 1914
No. 11019
fflfl by verlies f»4r
Z. H. Benedictus XV.
De Verkiezing.
Buitenlandsch Nieuws.
Bureau: Boterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
16 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
oyereenioistlg op de polls yermelde voorwaarden,
levenslange Q f) H verlies van
geheele I /Bill een hand,
invaliditeitI L U w voet of oogj I U |J I y y een duimw
wor>it gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam.
by verlies
van
bii
verlies van
eiken ande
ren vinger.
Een jubelklank schalt over landen en zeeën
door heel de roomsche wereld
Habemus Pontificem.
Wij hebben een Paus.
Weer zetelt op den troon van Petrus, het
zichtbaar opperhoofd van Christus' Kerk op aarde.
De Kerkvorsten hebben zich vereenigd in het
conclaaf en voorgelicht door den H. Geest Ifebben
zij gesproken.
En over geheel de wereld, urbi et orbi, heeft
het weerklonken
God schonk ons een nieuwen Paus, Giacomo
della Chiesa, Benedictus XV.
Voor de 266e maal wordt een mensch aange
wezen tot opvolger en door Gods genade tot een
anderen Petrus, van wien Christus zeide»Op
dezen steenrots zal ik mijne Kerk bouwen en de
poorten der hel zullen haar niet overweldigen."
Wy brengen thans onze hulde aan den Opper
herder, wij schenken Hem onze liefde wij onder
werpen ons aan Zijn gezag.
Wij danken God en tvij bidden Hem, dat hij
spare onzen Vorst en Vader, geve Gode, dat het
pontificaat van Benedictus XV begonnen onder
zoo droevige omstandigheden, moge worden een
tijdperk van bloei voor de Kerk en van vrede
voor de menschheid.
God spare onzen Paus Benedictus XV nog vele
jaren, make hem gelukkig op aarde, bevrijde
hem van zijne vijanden en zegene zijn pontificaat,
tot heil der Kerk
Habemus Pontificem.
»De cycloon van den dood blijft rondgieren, de
zondenstraf der volkeren schijnt te moeten volge-
meten tot bitter eindemaar terwijl over de
slagvelden van Europa het dooden orgel der kanon
nen dreunt, voltrekt de Voorzienigheid haar werk
in gebeurtenissen, welke machtiger zijn dan de
berekening der menschen. Te midden der ver
schrikkelijke gerechtigheid, welke op het oogenblik
de geschiedenis schrijft, heeft de verrezen Gekrui
sigde, die met Zijn Kerk zal wezen tot de voleinding
der eeuwen, aan de wereld een nieuwen Sleutel
bewaarder geschonken van het gebouw des Heils,
het eenige, waarvan de muren, op de rots ge
grondvest, overwrikte blijven staan, hoezeer rond
om ook puinen over puinen storten
Het Conclave heeft gezeteld, de gezalfden heb
ben beraadslaagd, terwijl zij volhardden in het
gebed. En zie, in de verlichting des H. Geestes
is over een hunner de uitverkiezing gevallenhij
is opgestaan met gezag bekleed Habemus
Pontificem
Wij hebben een Opperherder! Urbi et orbi
wordt ftians verkondigd, dat voor de 266e maal
het wonderbare is voltrokken en Petrus herleefde
in een der apostolische geroepenen, kardinaal G.
della Ghiesa.
Wij hebben een Paus I De rouwende Kerk
kreeg weer een Vader, de kerkelijke orde, een
oogenblik geschonden door den dood. werd aller
waardigst hersteld, aan de ontluisterde hiërarchie is
weer de kroon opgezet.
Wij hebben een Paus 1 Geen krijg, geen uit
barsting van het menschelijk geweld, geen ver
warring van Europa heeft deze grootsche gebeur,
tenis waarin de H. Geest Zijn werkzaamheid
openbaart en waarmee de historie haar tijdperken
pleegt te verdeelen, kunnen tegenhouden. De
smart over het wraakgericht, waarin de zonden
der volkeren begeven werden, had ons een bemin,
den Opperherder ontnomen, maar zie, nu de
gruwelen zich ophopen onder het angstgeschrei
der natiën verrijst aan de kimmen van het bloe
dige Europa weer een Vredevorst in het blanke
kleed. Hy rijst als de troost der teisteringen, die
ons treffen, en als de hoop van het straks uitge
woede tydperk. Nu herademd de beklemde wereld
een oogenblik in de zekerheid, dat God de vol
keren niet geheel verlaten heeft en de verschrik
kingen een einde zullen nemen. En de Katho
lieken, wier uitzichten in het licht der eeuwig
heid staan, weten, dat hij, die daar komt in den
naam des Heeren, wel droevig is gestemd door
de platgebrande velden der religio depopulata,
welke ontvolkt werden door de slechte zeden
eener verworden beschaving en de slagen van een
straflenden oorlog, maar ook dat hy hen doorschrijdt
»l3 de zaaier van de nieuwe oogsten der Kerk<
die in de angsten en boeten der volkeren zullen
rijpen. God zal hem geleide geven op zijn weg,
om de wereld te herwinnen voor de idealen, die
onaantastbaar zijn voor den strijd der nationalen
hartstochten, en om het^Kruisteeken des vredes
zegevierend te dragen over den stroom van den haat
Wij hebben een PausOpnieuw heeft een van
het uitgezochte college der luisterrijke herders het
offer en de glorie aanvaard des Kruises, en .zich
aan de onmetelijke verantwoordelijkheid van de
opperleiding der zielen, in het Vaticaan gevangen
gegeven voor Christus. Vóór hij eenige uren ge
leden onze Vader werd, was hij nauwelijks aan
ons bekend, gelijk kardinaal Jozef Sarto, eer hij
door de beschikkingen der Voorzienigheid werd
uitgelezen uit dien bewondereaswaardigen adel
der hiërarchie, waarvan elk leven als een model
van ascese en katholieke heldhaftigheid kan wor
den aangezien.
Wij hebben een Paus 1 Neen, gij zijt geen on
bekende voor ons, H. Vader; van het oogenblik
af, dat de verheffing, die niet gij, maar God heeft
gezocht, U plaatste op den Stoel van Petrus, welke
staan zal zoolang de wereld staat, zijt Gij voor
de Katholieken van geen land ter wereld nog een
vreemde
En terwij 1 al uw zonen u van de grenzen der
aarde de gevoelens van hun opnieuw verblijd
kinderschap toestieren, mengen ook de Katholie
ken van Nederland, die gelijk pas nog ons
Doorluchtig Episcopaat in de milde herinnering
bracht - om »hun groot geloof en vromen gods
dienstzin door uwen heiligen voorganger Paus
Pius X als de troost van zijn vaderhart waren
geprezen, hun oprechte huidekreten in deze alge
meene uiting van hartelijk eerbetoon. Gij zijt geen
onbekende, Gij zijt het middelpunt der hiërarchie,
de Drager der Tiaar, het Schild der Kerk, de
Opperherder der volkeren. Als Gij zegent, knielen
wij als Gij spreekt, gehoorzamen wij als Gij
leeraart, gelooven millioenen. Want Gij zijt Petrus,
en onder de belofte, welke aan U gegeven is, gaan
wij de kerkelijke toekomst in, welke, hoe ook de
gevaren grijnzen, opnieuw de vervulling dier be
lofte zal zien »Op dezen Steenrots zal is Mijn
Kerk bouwen, en de poorten dér hel zullen haar
niet overweldigen 1" Tijd".
Eenige bijzonderheden uit het leven van
Z. H. Benedictus XT.
Zijne Eminentie Kardinaal Giacomo della Chiesa
werd op 21 Nov. 1854 te Genua geboren zijne
ouders waren markies Giuseppe della Chiesa en
markiezin Giovanna Migliorati.
Hij deed zijne eerste studiën met veel succes
aan het Colegia Crapanica te Rome, ging vervolgens
over naar de Accademia dei Nobili ecclesiastici.
Etn vlugge, levendige geest kenmerkte den
jongen prelaat mèt een fijnen diepen kijk, die bij
de moeilijkste aangelegenheden dadelijk den
diepsten grond van de meest verwikkelde kwesties
wist te doorpeileu. Daarbij had mgr. Chiesa de
gave zijn gedachten op gemakkelijke en elegante
wijze weer te geven. Een ijzeren geheugen stelde
hem tevens in staat alle opgedane ervaringen en
wetenswaardigheden vruchtbaar te maken en-in
alle omstandigheden toe te passen.
Even hoog en schitterend als de ontwikkeling
van zijn geestesgaven was toen reeds zijn karakter-
Bescheiden en niet op den voorgrond dringend,
was hij van een onbuigzame rechtschapenheid,
maar tevens van een uitnemende en haast
trefïend-trouwe aanhankelijkheid. Vooral was mgr.
della Chiesa een buitengewoon vroom priester.
Hij was meerdere jaren overste van de Derde
oi de van Fransciscus.
Hij begon zijn diplomatieke loopbaan onder de
auspiciën van Kardinaal Rampolla met wien hij
naar Madrid ging, toen deze daar Nuntius werd.
Hij vergezelde kardinaal Rampolla wederom naar
Rome, toen deze Staatssecretaris werd van Z. H.
Paus^ Leo XIII eindigde en kardinaal Rampolla
l|pt Staatssecretariaat neerlegde, benoemde Paus
Pius X den nog jongen kerkdijken diplomaat tot
aartbisschop van Bologna, als opvolger van Kar
dinaal Svampa.
Hier onderscheidde hij zich door zijn eminente
gaven en buitengewonen herderlijken zielenijver.
In Mei van dit jaar werd 'hij door Z. H. Paus
Pius X z. g. tot het purper verheven.
De »Giornale d'Italia" vertelt omtrent de ver
kiezing van den nieuwen Paus
Vóór de stemming van hedenmorgen wist men
reeds op het Vaticaan, dat de meerderheid der
kardinalen het eens was over de verkiezing van
kardinaal della Chiesa.
De voorlezing van de eerste stembriefjes door
de kardinalen-stemopnemers geschiedde onder
diepe stilte.
Onmiddellyk na de aflezing van de dertigste
stem teekende de meerderheid zich af ten gunste
van kardinaal della Chiesa. Er heerschte een
groote spanning.
Vervolgens kwamen er weer 5 of 6 stemmen
voor kardinaal della Chiesa. Daarna kwam er een
kleine onderbreking.
Men kwam aldus aan de 38e stem, waarbij
onder de kardinalen een licht stemgeruis#h op
ging-
Acht en dertig stemmen op de 57 is niet vol
doende al is dit aantal ook het tweederde deel
van het totale aantal stemmen, op een candidaat
uitgebracht daar de mogelijkheid bestaat, dat
een kardinaal op zichzelf zou hebben gestemd en
deze stem wordt niet meegerekend.
Lang hoefde er niet gewacht te worden.
De 39e stem was voor kardinaal della Chiesa.
De andere stemmen werden snel opgelezen.
De architect Schneider bracht een instrument
in werking, waardoor alle troonhemels, behalve
die van kardinaal della Chiesa, werden neerge
laten.
Aller blikken waren naar kardinaal della Chiesa
gericht, die in diepe overweging verslonden was
en met neergeslagen oogen en onbewegelijk daar
stond, moeilijk zijn ontroering beheerschend.
De camerlengo liet het zilveren klokje luiden
onder groote ontroering van de conclavisten en
van hen, die buiten de Sixtijnsche kapel te wach
ten stonden. Dit was het teeken, dat de Paus
gekozen was.
De ceremoniarii traden dan de kapel binnen.
De kardinaal-deken, gevolgd door de ceremo
niarii, begaf zich naar het altaar waarvoor de
nieuwe Paus biddend was neergeknield en richtte
tot hem de vraag, of hij de verkiezing aannam.
De Paus antwoordde, dat hij zich niet tegen
den klaarblijkelijken wil Gods verzette.
De deken van het H. College knielde voor den
Paus neer en vroeg Hem, welken naam hij zou
aannemen. Zonder aarzelen antwoordde de Paus
Benedictus XV. Daarna werd onmiddellijk de
offieieele acte der verkiezing opgesteld.
De Paus werd nu naar de vestiaire bij de sa
cristie geleid, waar hij de pauselijke kleederen
aantrok.
Vervolgens begaf de Paus zich wederom naar
de Sixtijnsche kapel, waar Hij op den troon voor
het altaar plaats nam. De camerlengo en alle
kardinalen knielden voor Hem neer en kusten zijn
hand, waarna Hij hen omhelsde.
Dan stak de camerlengo den visschersring aan
den vinger des Pausen.
Intusschen verspreidde zich het gerucht der
verkiezing door het geheele Vaticaan.
Reuter seint
Prins Chigi ontving om kwart over 11 uur
mededeeling, dat kardinaal della Chiesa tot Paus
was gekozen.
Om tien minuten voor half 12 ontving mgr.
Misciatelli, de gouverneur van het conclaaf, een
briefje van den nieuwen Paus, waarin gevraagd
werd, dat de hekken der basiliek van St. Pieter
geopend zouden worden, want dat binnen weinig
tijds de uitroeping van den nieuwen Opperherder
zou plaats hebben.
Om vijf minuten voor half 12 verscheen de
ceremeniemeester mgr. Respighi op het balkon
voor den middengevel van de St. Pieter en deed
een rood tapijt uitspreiden.
De menigte, welke uit verscheidene duizenden
personen bestond, brak in levendige toejuichingen
los.
Om vijf minuten over half 12 verscheen kar
dinaal della Volpe, deken van de kardinaal-diakens,
op het balkon.
Hierop stond ter rechterzijde mgr. Capotosti,
welke het kruis des Pausen droeg.
Kardinaal della Volpe sprak de ritueele formule
uit, waarbij de verkiezing van kardinaal della
Chiesa werd afgekondigd, er bijvoegend, dat hij
den naam van Benedictus XV had aangenomen.
De menigte op het St. Pietersplein juichte
geestdriftig.
Vervolgens ging zy de basiliek binnen om den
eersten zegen van den nieuwen Opperherder af
te wachten.
Pe Fransche regeering naar Bordeaux .overge
bracht 1 Dit is wel het voornaamste bericht, dat
ons gisteren bereikte.
Men vreest dus voor een insluiting van Parijs.
Het Fransche leger is naar het Zuiuen terug
getrokken. Dit wordt officieel uit Parijs mede
gedeeld in het volgend bericht.
De linkervleugel is tengevolge van de voortge
zette omtrekkende beweging der Diutschers en
om geen beslissendèn slag te aanvaarden, die
onder ongunstige omstandigheden zou kunnen
hel ben plaats gehad, gedeeltelijk naar het Zui
den, voor een ander gedeelte naar het Zuidwesten
te t ug ge trokken.
üe actie in de streek van Rethel (een N.O.
van Reims) heeft het den FranscLen strijdkrach
ten mogelijk gemaakt den vijand voor een oogen
blik op te houden.
Aan het centrum en aan den rechtervleugel,
in Les .Woevres, Lotharingen en de Vogezen, is
de toestand onveranderd.
De bekendmaking: van dit bericht bracht in
Pat ij- grooto ongerustheid teweeg. Vrouwen en
kinderen verlaten de stad.
Be „Liberté" schrijftMen kan zeggen, dat
de Oorlog in het tweede stadium is gekomen.
I e Fr.anachen zijn aan de eene zijde tot de poor
ten van Parijs teruggedreven, aan ie andere zijde
houten zij de poort van Lotharingen stevig toe-
gegrendeld. De Fransche legers staan nog, te Pa
rijs en te Nancy. Zij zijn teruggetrokken, doch
niet overwonnen. De Duitsche linie breidt zich
euneens van de Seine tot de Moezel uit. De
vertinoingslijnen strekken zich uit tot oen Rijn,
maar terwijl de voiorhoede Parijs nadert, is Ber
lijn in onrust over de bedreiging van den inval
de:r Russen. Het versterkte Parijs van 1914 is
oi ie niet meer het versterkte Parijs van 1870.
Op het opgenblik beschermt een gordel van groote
Lu ten Parijs, op e en afstand, w elke een bele
gering eerst mogelijk maakt, wanneer er 700,000
man voor gebezigd worden.
Be „Liberté" schijnt verder te ge moven, clut
ae Duitschers besloten zijn tot oen fcrachtigen
aanval pp een sector. Het blad zegt, dat deze
onaerneming een afdoende bescherming van de
flanken en den rug van de aanvaiskolonne ver-
eischt, en dat zij met een4 halve belegering ge
lijk staat. Gekneld tusschen Parijs en het Fran-
he» leger in het binnenland, aat geheel vri)
is in zijn bewegingen, zullen aldus besluit
ue „Liberté" de Duitschers niet Kunnen sla
gen, indien elk zijn plicht doet. Maar wat er
ook gebeure, de oorlog zal worden voortgezet en
de Fransche legers zullen stand houden.
Het manifest, waarin de regeering bekend maakt,
dat besloten is, de zetel der regeering naai Bor
deaux over te brengenluidt
Franschenl Sedert eenige weken 2ijn onze troe
pen in verbitterde gevechten met het vijandelijks
leger gewikkeld. De dapperheid van onze sol
daten heeft hen op verschillenae plaatsen be
sluie voiordeelen doen behalen, doch in het Noor
den Leeft de druk van de Duitsche strijdkrachten
ons tot den terugtocht gedwongen.
Deze toestand legt den president der republiek
en de regeering een smartelijke beslissing op.
Om te waken voor het nationale welzijn en de
publieke organen zien zij zich voor het oogenblik
verplicht uit Parijs te vertrekken.
Onder leiding van zijn voortreffelijke:! bevel
hebber zal het Fransche leger vol moed en vuur
de hoofdstad en haar vaderlandlievende bevol
king tegen den overweldigter verdedigen.
Be oorlog moet echter tegelijkertijd cp het ove
rige gedeelte van ons grondgebied worden voort
gezet. Zonder vrede of wapenstilstand, zonder
ustpoos of zwakheid zal de heilige strija voor
de. eer van de natie en het herstel van Let ge-
schonden recht wtorden volgehouden.
Geen van onze legers is tot wysen gebracht
