Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
verder dan 30 KAL van Lublin meer verwijderd,
toen wij eindelijk het vooruitzicht kregen een tijd
te kunnen uitrusten. Wij hadden de Russen om
11 uur 's morgens uit een klein dorp verjaagd en
tegeD den middag het oord bezet. Nadat de troep
een oogenblik had gerust, kreeg ik het bevel met
een halve compagnie het heele terrein tot aan
onze voorposten te verkennen. Ik stelde daartoe
mijn manschappen in een zwermlijn op, die van
't dorp tot aan onze voorposten zich uitstrekte en
waarbij de afstand tusschen de soldaten ongeveer
20 pas was ik ging in 't midden, en, naar alle
kanten goed uitkijkend, marcheerden wij op die
wijze langzaam vooruit.
Na ongeveer anderhalf uur, toen wij reeds meer
dan de helft van 't terrein hadden verspied, be
merkte ik dat mijn soldaten zeer moede waren
en liet daarom uitrusten. Zij gingen dan ook
dadelijk op den grond liggen, en ik zelf zette mij
op een boomstronk, met mijn sabel in de hand,
om een oog in 't zeil te houden. Opeens zag ik,
dat een korporaal, die op ongeveer 400 pas van
mij lag te slapen, opsprong en door allerlei gebaar
mij iets wilde mededeelen en mij ten slotte met
zijn vinger wenkte bij hem te komen Ik begreep
er natuurljik niets van, dacht eerst dat de man
door de groote vermoeienis zijn verstand had vei-
loren, maar besloot toch maar naar hem toe te
gaan. Op weg zijnde, gaf hij mij door teekens te
verstaan, dat ik niet mocht roepen en op mijn
teenen moest loopen, hetgeen voor mij een beves
tiging van mijn vermoeden was, dat de man gek
was geworden. "Toen ik bij hem kwam, vertelde
hij mij fluisterend dat hij, op den grondliggend,
had hooren roepen, zonder dat hij iemand zag;
hij had alleen het woord hallo verstaan, was toen
opgesprongen, waarna hij mets meer hoorde en
was toen weer op den grond gaan liggen, waarna
hij de stem weer duidelijk had vernomen.
Ik ging daarop dadelijk op den grond liggen en
hoorde eveneens vrij duidelijk hallo, hallo... hallo
Lublin en daartusschen Russische vloeken. Ik stond
langzaam op en zag eenige meters verder voor
mij een mijt bieten met wat aarde toegedekt,
zooals hier op dit bietenveld evenals op de aan
grenzende aardappelvelden regelmatig of afstanden
van ongeveer 100 meters te zien waren. Deze
mijt voor mij was vlak naast een groote struik,
en toen ik dat zaakje wat nauwkeuriger onder
zocht, bemerkte ik een kleine houten deur in een
gat naast de struik, die, dat was aan geen twijfel
meer onderhevig, toegang tot een onderaardsche
ruimte verschafte. Ik liet de mijt omsingelen en
lrapte toen de deur in. Drie boeren zaten daar
in een ruimte van 2 bij 2 meter ongeveer, met
een veldtelefoon. Het waren twee onderofficieren
vau de veldtelegraafafdeeiiog en een officier van
den geoeralen staf, die de opdracht had, zijn chef
in Lublin van alle bewegingen onzer troepen ken
nis te geven. Alleen door een toeval hadden wij
dit telefoon bureau ontdekt, want de deur en het
gat in den grond waren zoo goed door de struik
verborgen, dat wij er waarschijnlijk zonder den
minsten argwaan voorbij zouden zijn gemarcheerd.
De «Jan Pieterszoon Coen'L
Woensdagmiddag liep met goed gevolg van
stapel het op de werf der sNederlandsche Scheeps
bouw Maatschappij" te Amsterdam voor rekening
van de Stoomvaart Maatschappij «Nederland" ge
bouwde duöbelschroefschip «Jan Pieterszoon Coen"
het grootste tot nu toe in Nederland gebouwde
schip
Dit nieuwste mailstoomschip is bestemd om na
gereedheid door de Stoomvaart Maatschappij
«Nederland aan haar bekenden passagiersdienst
tusschen Amsterdam en Batavia te worden toege
voegd.
Maximum-prezen.
De minister van landbouw, nijverheid en handel
heeft aan de burgemeesters in een circulaire be
richt, dat, te beginnen met 2 October a.s., wat
betreft maximum-prijzen, het volgende wordt
vastgesteld
A. Als aanvulling en wijziging van de circu
laire van 5 Sept. j,l.
lo: oeste Zeenwsche tarme, met uitzondering
van zaaitai we, per 100 K.G. f 12.50. De andere
soorten van inlandsche tarwe naar verhouding;
-o. inlandsche rogge, met uitzondering van
zaairogge, per 100 K.G. f 11.
B. ter vervanging van de bepaling van 7
Augustus jl.
lo. tarwebloem, inlandsch, 0 per 100 "K d
f 16.25,
2o. tarwemeel (ongebuild) per 100'K.G. 114;
3o. roggemeel (ongebuild) f 13 per K.g!
De prijzen zijn contant aan fabriek of molen
Voor bakkers en dergelijke meel verbruikers. Aan
tusschenhandelaars moet op verzoek f0,25 korting
worden toegestaan.
C. Als wijziging en aanvulling van de circu
laire van 4 Augustus jl.
lo. wit brood per K.G. f 0.23
2o. bruin brood per K.G. f 0.21
3o. gebroken Qroningsch roggebrood war K G
f 0.12.
Deze. prijzen mogen dus aanleiding zijn tot een
Xerhooging van den broodprijs in de verschillende
gemeenten voor wit brood mot niet meer dan
2 cent, voor bruinbrood envoor gebreken Gro-
ningscb roggebrood met niefe meer dan 1 cent
per K.G.
De prijzen zijn contant, afgehaald aan de bak-
rj of winkel.
Tarwebloem.
De bestuursleden van de Nederlandsche Veree
niging van Werkgevers in het Bakkersbedrijf de
heeren rnr. S, J. Blaupct ten Cafe en H. R.
Hefzel henben gisteren het volgenue meegedeeld
De bakkerij verkeert thans in groete moeilijk
hedende reden hiervan is, dat ongeveer nergens
meer tarweDloem te koop is: bijna alle leveran
ties hebben opgehouden, terwijl de bakkers hoe
genaamd niet weten, wanneer er weer tarwebloem
zal komen. Wel is dezer dagen een hoeveelheid
tarwe met het stoomschip „Rijndam" uit Ame
rika aangekomen, welke vptdoende is, om eenige
dagen in de behoeften te voorzien, maar voor
zoover hun bekend was, is deze nog niet gedistri
bueerd. In elk geval was het volgens hen zeker,
dat van tteze tarwe uit de „Rijndam" uitsluitend
tarwemeel (d. i. z. g. kropmeel, ongeouiid) zal
worden gemalen. De bakkers zitten ermee en we
ten niet, waar zij thans aan toe zijn; verschil
lenden hebben nog maar voor betrekkelijk zeer
korten tijd bloem. Voor het maken van wittebrood,
beschuit, enz. is tarwebloem noodzakelijk En
oiok het z.gj. nood brood (dat o. a. in Den Haag
verkrijgbaar is gesteld) kan zonder toevoeging van
tarwebloem niet bekoorlijk worden gemaakt, aan
gezien het andere onvoldoende rijst."
De eene bakkerij heeft nog' wat meer bfeem in
voorraad dan de andere, zoodat binnen korten tijd
wellicht enkele bakkerijen niet langer witte brood,
beschuit, enz. zullen kunnen bakken, en andere
het nog een tijdje zullen kunnen volhouden. Ver
schillende bakkers hebben zich gehouoen aan de
mi beveling def regeering cm niet langer dan
v-oor een of twee weken meel in te slaan, maar
andere bakkerijen (waaronder enkele coöperaties)
Lebben, naar de heeren meenden te weten, waar
schijnlijk nog wel voor langer tijd bloem in voor
raad- sommige bakkers daarentegen hebben nog
s,echts bloem voor enkele lagen Kunnen nu de
re dien aanzien in gunstiger positie verkeerende
lalkerijen blijven doorwerken, aan kan het ge
volg daarvan zijn, dat de andere bakkerijen hun
kb.ii [en verliezen.
Vandaar groote zenuwachtigheid onder de bak
er rs, tengevolge van de onzekerheiu, waarin zij
verkeeren. Wel hadden de heeren vernomen dat
48,000 ton tarwe zeilende zijn, maar in elk ge
val komt die- hoeveelheid naar hun berekening
te laat aan.
De heeren betreurden het zeer, dat de meelfa
brikanten uit de ingevoelde tarwe alleen krop
meel mogen maken. De reden van uien maatregel
is, oat op die wijze van de tarwe 30 procent
meer meel komt dan wanneer er tarwebloem van
gemaakt wordt. Die 30 procent afval wordt meest
voor veevoeder gebezigd.
Naar aanleiding van deze mededeeiingen heeft
het Rijksbureau v.oor distributie van graan en
meel de volgende inlichtingen verstrekt:
Hot is juist, dat er 48,000 ton tar-.ve uit Amerika
zeilende zijn; maar een groiot gedeelte daarvan
is te Plymouth vastgehouden, omdat onderzocht
moest worden, of zich in de schepen, waarin
cie tarwe geladen is, ook conditionele contraban
de bevond.
Met de „Rijndam" zijn slechts 5000 ton tarwe
aangevoerd. Omdat de regeering niet wist, wanneer
de andere booten met tarwe, die te Plymouth
vastgehouden zijn, zouden worden losgelaten, acht-
ie zij zich niet gerechtvaardigd, van die 5000
ton 30 pet. als veevoeder te laten dienen Van
daar dat, naar gehoopt wordt als zeer tijdelijke
maatregel, van die tarwe alleen meel en geen
bloem mag' worden gemalen. Zoodra echter de
nieuwe booten met tarwe zullen zijn aangekomen,
zal de minister ernstig' in overweging nemen,
caarvan ooV bloem te laten malen,
(d.w.z. gerstebloem, verkregen door maling van
gort) en van boonenmeel.
Men zou ook gebruik kunnen maken van aard
appelmeel en booneDmeel samen. De toevoeging
van boonenmeel dient tot tot verhooging van het
eiwitgehalte, dat abn rmaal laag wordt als veel
aardappelmeel wordt gebruikt.
Zooals bekend zal zijn, neemt het gebruik van
«noodbrood toete Amsterdam is de toevoeging
van 1/6 rijstemeel aan tarwebloem voor brood
bereiding evrplichtend gesteld. Wat echter voor
Amsterdam geldt, doet dit voor het geheele land.
In stede van tot het alleruiterste te wachten, zou
men beter doen, thans onmiddellijk over te gaan
tot het in het leven roepen van algemeen gelden
de voorschriften, tengevolge hebbende bezuiniging
op den voorraad tarwe en rogge.
In de eerste plaats dient men te komen tot een
meer algemeen gebruik van bruiD brood, dat thans
zeer aanbevelenswaardig is, omdat het goedkooper
is en omdat de broodopbrengst aanmerkelijk hoo-
ger is, dan wanneer men van het graan uit
sluitend bloem bereidt en deze voor witbrood
verwerkt.
Ten tweede is het aanbevelenswaardig, de ge
wone bereidingswijze van bruin brood (meestal
gemaakt van een mengsel van evenveel tarwe als
tarwebloem) te veranderen, door ais grondstoffen
te gebruikentwee deelen gemalen tarwe, één
deel tarwebloem an één deel rijstemeel (dit laatste
fijn gemalen). Een geringe speling dient men
te behouden, in verband met verschil van kwali
teit van diverse soorten tarwe en tarwebloem.
Door het Station voor Maalderij en Bakkerij wor
den deze bakproeven voortgezet.
grondstoffen voor brood.
Voor enkele weken hebben we eenige meede-
deelingen gedaan over verschillende bakproeven
door het Station voor Maalderij en Bakkerij te
Wagen ,ngen verricht. Van alle zijden blijkt het
thans noodig op den voorraad tarwe en tarwe
meel zooveel mogelijk te bezuinigen en met oog
hie.rop zijn de onderzoekingen, met betrekking tot
d'ize kwestie aan het Station verder voortgezet.
De gepubliceerde uiikomsten wezen op een goed-
koopere bereiding van wittebrood, waarbij dan in
de eerste plaats gebruik dient te worden gemaakt
van een toevoeging van rijstemeel en vervolgings
van aardappelmeel. Voorts is nog gebleken, dat
gebruik van boonenmeel in dit opzicht aanbeve
ling verdient. Het kan worden aangewend in de
verhouding van één deel boonenmeel op vyf dee
len tarwebloem, desnoods kan van boonenmeel
nog iets meer worden gebruikt.
Het is nu de vraag of ook het bruine brood
goedkooper zou kunnen worden bereid door eenige
toevoeging. De meeste meelsoorten, die daarvoor
in aanmerking komen, zijn echter óf te duur óf
hebben een veel geringere voedingswaarde. Alleen
roggemeel (gemalen rogge) kan een een besparing
op den prijs geven. Het is echter ook reeds van
groot belang te achten, dat men den "voorraad
tarwe en rogge minder snel uitput door andere
grondstoffen voor de brood bereiding te gebruiken,
al geeft dit gebruik dan ook geen geldelijk voor
deel. Ook bij de bereiding van bruin brood dient
dan weer in de eerste plaats rijstemeel te wor
den genoemd. Zeer goed mogelijk is 25% rijste
meel in bruin brood te verwerkenhet aldus be
reide brood laat zich zeer goed nuttigen. Even
eens in iets ruimer mate, geldt,dit van gerstemeel
Militaire Huisvlyt-wedstryden.
Men schrijft ons
Een 20-tal afdeelingen van den Volksbond tegen
drankmisbrnik hebben het voornemen opgevat
tot het organiseeren van Militaire Huisvlijt-wed-
strijden voor de militairen van alle wapens en
diensten, behoorende tot het Bezettingsleger in en
om de forten in de verschillende verdedigingsstel
lingen van ons land.
Men is bij 't organiseeren daarvan uitgegaan
van de overweging, dat het bij het lengen van de
avonden en het guur worden van het weer voor
de militairen een genot moet zijn de vrije uren
door te brengen met een nuttige en aangename
bezigheid, op 't gebied 't zij dan van een prettigen
lichten geestes- of handenarbeid.
Zij roept nu alle bedoelde militairen op tot zulk
een bezig zijn, 't welk niet vermoeit maar ver
kwikt, geen inspanning maar ontspanning be-
teekent.
Het plan bestaat in de verschillende afdeelingen
van het vervaardigde tentoonstellingen te houden
te het begin van December, waar kan worden
'ngezonden :n 2 klassen a. ter mededinging, b.
ter opluistering. In klasse a worden medailles,
geldprijzen en diploma's uitgeloofd.
Mocht iemand naar elders worden overgeplaatst
of naar huis terugkeeren terwijl hij nog eenig
werkstuk onderhanden heeft, dan mag hij daar
mede toch deelnemen aan de wedstrijden.
Aan de Tentoonstelling wordt verbonden een
verloting, waarvan de prijzen zullen bestaan
uit inzendingen, welke door inzenders daartoe ten
geschenke worden afgestaan, of welke van heh>
die in den verkoopprijs een vergoeding trachten
te vinden voor hunne aan grondstoffen en gereed
schappen gemaakte onkosten, zoo-eel mogelijk
door de Commissie zullen worden aangekocht. De
baten der verloting komen aan het Kon. Nationaal
I Steuncomité, opdat de inzenders aldus mede
bijdragen tot leniging van den algemeenen nood.
Het plan, dat bij de militaire autoriteiten veel
sympathie vond, wordt, naar reeds bleek, onder
de militairen met bijval begroet.
Heiligheid aan de Vereeniging van «Het Gilde
van St. Michaël", een keurbende van Amsterdam-
sche mannen en jongelingen, haar Opperherdelijken
zegen te schenken, opdat zij haar heilig doel:
eigen apologetische ontwikeling, behoud en ver
sterking der geloofs in Neerlands hoofdstad, be
strijden van dreigende gevaren, vooral op slechte
en zedenlooze lectuur en gemengde huwelijken
met vlammende ijver nastreve. Tevens vraagt hij
dien zegen te willen uitstrekken tot den
geestenlijken adviseur, het bestuur en leden der
vereeniging, alsmede tot al hare begunstigers, do
nateurs en donatrices, en tot al hare weldoeners.
En moge de Almachtige enz.
Daaronder schreef Z. H. Paus Pius X z.g. in
het Latijn
Aan Onze geliefde zonen, bevorderaars en wel
doeners van zoovele doeleinden, welke tot het in
het in stand houden van het katholiek geloof en
tot het bevorderen van het heil der zielen buiten
gewoon veel bijdragen, verleenen Wij, als bewijs
van Onze dankbare en welwillende gezindheid, met
de grootste liefde den Apostolischen Zegen.
Den 3en Augustus 1914.
P1US P. P. X.
Men begrijpt, datj deze hartelijke woorden uit
de laatste levensdagen van den H. Wider, over
vloeiend van j vaderlijke goedheid, door ons met
dankbare vreugde werden ontvangen en voortdu
rend een krachtige aansporing zullen zijn om,
onder het vaandel van St. Michaël, onvermoeid
te strijden tegen de goddelooze en zedenlooze
lectuur en krachtig de goede en apologetsche
lectuur te verspreiden.
Bezoldiging van gemobiliseerde ambtenaren.
Stct. No. 231 bevat een Kon. besluit, waarbij
is goedgevonden en verbaan te bepalen
Art. 1. Burgelijke ambtenaren en andere door
loopend of voor een bepaald werk in 's Rijks
dienst werkzame personen genieten voor zoo
ver zij vanaf 1 October 1914, bij de gemobiliseer
de strijdmacht anders dan voor de eerste oefening
onder de wapenen zijn vanaf dien datum be
zoldiging aan hun burgerlijk ambt of hunnen
burgelijken dienst verbonden, indien en voor
zoover deze hooger is dan hetgeen zij in militai
ren dienst als soldij, jaarwedde of tractement
genieten.
Art. 2. Aan burgelijke ambtenaren en andere
doorloopend ot voor een bepaald werk in 's Rijks
dienst werkzame personen, wier bezoldiging over
de maanden Augustus September op grond van
Onze Besluiten van 3 Mei 1914 (Staatsblad no.
103), van 4 Juni 1907 (Staatsblad no 142) en
van 2 October 1908 (Staatsblad no 309), geheel
of gedeeltelijk is ingehouden, zullen de ingehou
den gelden alsnog worden uitbetaald, tenzij zij
voor eerste oefening onder de wapenen waren.
Art. 3. Dit besluit treedt in werking op den
tweeden dag na dien der dagteekening van het
Staatsblad en van de Staatscourant, waarin het is
geplaatst.
Zou het niet minder kunnen
Het »Huisgezin« schrijft
Er is weer geklaagd over de weelderige samen
stelling van examencommissies in onze Oost. Gaat
het er hier te lande soms royaal naar toe, erger
nog is het vaak in Indië.
Thans is het examen daar afgenomen voor toe
lating tot de Koninklijke Militaire Academie.
Voor het eerste examen werden zes candidaten
geëxamineerd, voor het tweede één.
Het eerste examen werd afgenomen door veer-
tien 6xa.DQiDa.tor6nvoor het tweede waren er
zelfs achttien noodig
Van de zes candidaten der eerste groep slaag
den er twee. De eene candidaat voor het tweede
examen, die niet minder dan achttien heeren de
rangeerde, slaagde gelukkig.
Het schriftelijk examen van dien eenen candi
daat duurde tien dagen, het mondeling drie.
Bovendien hield de commissie nog twee voor-
loopige bijeenkomsten.
Het verslag, dat al deze dingen meldt, legt
alleen geen kostenrekening over.
Toch ware dit nog het meest interessante
geweest.
Zou het nu niet iets minder grootscheeps
kunnen
Een schrijven van Z. H. Pans Pius X z.g.
Men schrijft aan het «Centrum"
De Propaganda-club «Het Gilde van St. Michiel''
ontving heden door den oorlogstoestand zeer
vertraagd een zeldzaam mooi portret van Z.
H. Paus Pius X met het volgende onderschrift
Allerheiligste Vader,
Kardinaal W. M. van Rossum, meekt Uwe
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
'n den morgen van 2 Oct. medegedeeld door hi t
Kon. Ned. Met. Instituut te De Bildt.
Hoogste barometerstand 766.5 te Vlissingen.
Laagste barometerstand 751.1 te Neufahrwasser.
Verwachting tot den volgenden dagaanvan
kelijk matige tot zwakken noordwestelijken later
wellicht weer krimpende en toenemende wind,
nevelig tot zwaar bewolkt, liter weer kans op
regen, zelfde temperatuur.
Apologetische cursus.
Met gfenoegten zullen velen onzer lezers verne
men, dat het bestuur van den socialen cursus
„H. Thomas vau Aquino" ook, dit jaar eten winter
cursus heeft georganiseerd.
De Eerw. Pater v. d. Handen zal als leider
van dezen cursus optreden.
Naar wij vernemen, zullen de lessen met ge
zang1 worden geopend en gesloten. Zoo- mogelijk
zullen de lessen worden verduidelijkt met licht-
beelden.
Wij twijfelen niet of velen zullen a.s. Woensdag
optrekken naar het Bomdsgebouw, om de eerste
les bij te wonen, en eenmaal kennis gemaakt
zullen zij geen les; meer willen verzuimen
Het ond©rw©rp toch is interessant en actueel
en de inleider waarborgt een prettige en dege
lijke behandeling: van. de stof.
Wij verwijzen voor verdere bijzonderheden, naar
het „ingezonden stuk" van het bestuur.
Op het te 's-Gravenha.ge gehouden examen wis
kunde 1. o. (art. 86) is geslaagd de heer P. A.
Verhoef van hier.
Gisterenmiddag kwam de 7-jarige
\V illem v. Leeuwen, wonende Stationstraat, ter
wijl hij op den Singel aan het spelen was, zoo
ongelukkig te vallen, dat hij daarbij het lechter
bovenbeen brak.
Hij werd in het Ziekenhuis opgenomen.
Aan C. van Pelt Czn., Bqterstraat
alhier, is de leverantie (seizoen 1914—1915) weder
opgedragen van de benoodigde authraciet voor
de Gemeente-gebouwen (Holl. 30 50.)
De directie v a n d e S c h i e d a m s c h e
Bioscoop heeft de 3s uitkeariug van 10% vaa
