Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
ïoüJlö
EERSTE BLAD.
De Oorlog.
In de Voorhoede.
Gratis Ongevallenverzekering f
37ste Jaar£aii£.
Zaterdag 31 October 1914.
No. 11068
Qffideeie berichten.
Buitenlandsch Nieuws.
F EU IL L E T OS,
Bureau: Boter straat 50, Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50,, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Ad ver tent iën: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
boekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
oyereeiïomstii op de polis Femelde voorwaarden.
De verzekering
b\j verlies
levenslange f Q fl (1 verlief van
geheele I 1111 een hand,
invaliditeitI dL U w voet of oogI UU l|Ull een duim
wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam
van
ft f| b*i verlies 4 P
by
verlies van
eiken ande
ren vinger.
Dit nummer bestaat uit twee
bladen en een Gcïllnslreerd
Zondagsblad.
DRANKWET.
Burqemeester en Wethouders van Schiedam;
Gelet op artikel 12 der Drankwet
Brengen ter openbare kennis, dat bij hen is in
gekomen le een verzoek van Catharina Louiza
de Waal, echtgenoote van Henri Joan de Jong
om vergunning voor den verkoop van sterken
drank in het klein, voor gebruik ter plaatse van
verkoop in het benedenlokaal van het pand Lange
Haven no. 118;
2e. een verzoek van Dirk Koring om vergun
ning voor den verkoop van sterken drank in het
klein voor gebruik ter plaatse van verkoop in
het benedenlokaal van het pand Lange Haven
no. 118.
En herinneren dat binnen 2 weken na deze
bekendmaking tegen het verleenen van de ver
gunning schriftelijk bij hun College bezwaren
kunnen worden ingebracht.
Schiedam, 31 October 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
De slag bij Nieuwpoovt.
De strijd schijnt een voor de Duitschers on
gunstige wending te nemen.
De militaire medewerker van de „Times"
zegtDe groote offensieve beweging der Duit
schers tegen Calais schijnt mislukt te zijn. De
kwestie, thans aan de orde van den dag, is
wat zullen de keizer en zijn volgelingen, zijn
1300 raadgevers nu doen
De Duitsche verliezen gedurende de laatste
tien dagen overtreffen, naar gemeld wordt, alle
vroegere en de Duitschers staan nu voor een
nederlaag aan beide fronten, terwijl hunne vij
anden dagelijks sterker worden.
De tegenspoed werkt demoraliseerend op de
troepen. Uit Sas van Gent seint men, dat hon
derden Duitsche soldaten, na zich van burger-
kleeding in Gent te hebben voorzien, de Hol
landsche grens trachtten over te schrijden. De
controle voor de reizigers is thans enorm ver
scherpt en zonder goede papieren kan men de
gi'ens niet overkomen.'
Hoe groot, de overwinning der Russen aan oen
Weidssel is geweest, is nog steedss niet gebleken.
Een Russisch communiqué meldt, dat de Rus
sen S try low, Racliow en Nowo Miasto hebben
liezet en dat de cavalerie tot in Radow is door-
Door C. G. J. M.
2)
'Arme man", zei de directeur, toen Lauter zich
verwijderd had. »'t Is mijn opzichter. Voor zijn
kwaal is geen kruid gewassen".
»'t Is een socialist in merg en been", voegde
Albert er bij, terwijl hij zijn ontmoeting met
Leóna verhaalde,
De directeur antwoordde niet, maar haalde ver
scheidene dagbladen te voorschijn, die artikelen
behelsden, door Lauter geschreven.
»Maar, ik begryp u niet, Otto. Gij kent de
"e denkbeelden van Lauter en stelt hem tot op
zichter aan. Hjj zal de werklieden tegen u op
zetten".
Otto begon te lachen.
»ITet woord democratie jaagt mij geen schrik
a&n", zei hij. 'Als ik evenals hij steeds onder
vonden had, dat de kapitalist den werkman on
waardig verdrukt, dan zou ik ook naar een nieuwen
stand van zaken verlangd hebben".
De volgende dagen bezocht Albert de
rffi)n en zag tot zijn groote verbazing hoe zijn
moeder door de arme werklieden bemind
en geacht werd. Voor allen had hij een bemoe-
gedrongen en da,t ook de laatste Duits'ch-Oo.uen-
rijiksche troepen van den Weichsei leruglf.rokken.
Wat de spanning1 tusschen Buifschkmcl tn Por
tugal betreft,
De Duitschers spreken de Engelsche berichten
tegen als zouden Duitsche troepen een inval heb
ben gedaan in-Angela, doch thans wordt officieel
u.'1. Loremc© Marquez bijzonder gemeld over dezen
inval, waardoor het eerste bericht Weer waar
schijnlijker woirdt, doch dat het tevens blijkt dat
hier een klein grensincident, betreft, /ooals die
wel meer zijn voorgekomen, aoch dat volstrekI
geen „Casus belle" behoeft to zijn.
Bvj den VB gespannen toestand tusschen Rus
land en Turkije is het thans tot een conflict
jgtekbmen.
Fen Tiu'ksche kruiser heeft Theodosia in de
Ki irn gebombardeerd en beschadigd de kathedraal,
de Grieksche kerk en de opslagplaatsen van do
haven.
Deze kruiser zou de „Breslau" zijn geweest,
terwijl de „Himidieh" bij Novorossisk verscheen.
Het schijnt dat het gouvernement van de Kaap
kolonie met succes don opstand bestrijdt. Reeds
heeft een aantal rebellen zich onue.'worpen en
géneraal Botha meldt dat de rebellen-coinlmando
van Beyer uit zijn gebleven en dat Revers zelf
is gevlucht. Men weet niet waarheen
FRANKRIJK.
Het officieel© communiqué van gisteren luidt:
Op onzen uitersten linkervleugel heeft het Bel
gische leger bet dal van den benedenloop' der
Yser onder water gezet, 'tgeen de Duitschers,
die de rivier waren overgetrokken, heeft genood
zaakt tot den terugtocht, tijdens welken zij he
vig zijn beschoten door de Fransche en Bel
gische artillerie.
D© Duitschers hebben gisteren zeer hevige te
genaanvallen gedaan op Fransche en Engelsche
troepen, die ten noordoosten en ten oosten van
Yperen oprukten. Zij hebben echter onzen op-
marsch niet kunnen stuiten.
Engelsche troepen, die op verscheidene punten
ten noorden van La Bassée werden aangevallen
door een Vijandelijke overmacht', hebben door een
krachtig offensief het in die streek verloren ter
rein herwonnen. Voorts hebben de Engelsdhen
de .aanvallen der Duitschers op verscheidène an
dere punten van hun front afgeslagen en hun
aanzienlijke verliezen toegebracht.
Alles bijeengenomen hebben wij bijna overal
vorderingen gemaakt, met name bijl enkele dor
pen tusschen Atrecht en Albert, op de heuvels
op den rechteroever der Aisne, benoden Soissons
en ten noorden van Verdun.
BELGIë.
De Belgische regeering heeft do volgende mobi
lisatie-order afgekondigd
Mobilisatie van de lichting 1914.
Jongelieden van 18 tot 30, die het wenschen,
kunnen zich opgeven en zij' zullen naar Rouaan
digend en welwillend woord over.
'Gij kunt u niet verbeelden", zei Otto tot hem
'hoe zwaar mijn taak in den beginne was. De
menschen werden als dieren behandeld. Ik ver-
verkortte den werktijd, verhoogde het loon en
schafte stoommachines aan. Binnen twee jaren
zal het dorp een geheel ander aanzien hebben.
Begrijpt gij nu, dat ik deze plek niet verlaten
mag. Ik zou 't mij mijn leven lang verwijten.
De herfst brak aan. Albert vertrok niet. De
werklieden kenden hem en groetten hem gemeen
zaam zelfs de oude LeÓDa bejegende hem minder
stuursch, sedert zij hem aan de sponde van een
armen zieke ontmoet had.
't Was een arme drommel, die een afzichtelijke
wond aan het been had.
Leóna zag met verbazing, dat de jonge genees
heer zonder tegenzin de wonde verbond en steeds
een opbeurend woord voor hem over had.
'Gij vergist u", zei zij op spottenden toon, »de
arme kan u niet betalen".
'Dat weet ik", antwoordde de jonge man.'Zijn
er nog meer zieken in het dorp Noem ze mij.
Om hun schuld behoeven zij zich niet te bekom
meren. Die wordt in het boek des levens opge
schreven".
De vrouw gaf met wantrouwend gelaat de
namen van verscheidene zieken op, waaronder
ook den opzichter Lauter.
ïlloe komt het toch", zei hij tot zijn broeder,
»<lat men hier niets verstaat van de kunst om
zieken te verplegen De meests alledaagsche
worden gezonden. De vrijgezellen, die zich niet
opgeven, zullen opgehaald en naar Calais gezon
den worden voor het doen van werk.
De oude burgerwachten kunnen, tot den leef
tijd van 45 jaar dienst nemen. De niet genoeg
geoefenden zullen naar Rouaan worden gezonden.
Zij die dadelijk diensten aan het leger kunnen be
wijzen inbeten zich naar Calais begeven en kun
nen daar dadelijk ingedeeld worden. Zij mogen
zelf hun regiment kiezen.
De Achelsche Kluis.
Een ingezetene uit Stratum deelt aan het
„Eindhovensche Dagblad" mede, dat hij dezer
dagen met pater Servatius de Achelsche kluis
yan binnen heeft bezichtigd. Hij was de eerste
ha den uittocht der Duitschers.
In de kapel kon men, volgens zijn mededee
ling, niet zien dat er Duitschers geweest waren.
Van vernieling was niets te bespeurenslechts
vijf deuren en vijftig ruiten waren beschadigd.
De aangerichte schade beliep ten hoogste f100.
De wijnkelder was bijna geledigd; van de bijna
2000 flcsschen waren er slechts 10 overgebleven.
In de lokalen die voor het Roode Kruis bestemd
waren, hadden oogenschijnlijk de officieren ge
logeerd. Bier schenen zij in overvloed te hebben
gehad en er was nog anderhalf vat overgebleven.
Halfgeschilde aardappelen en roode kooien lagen
nog op den vloer. De Duitsche commandant had
tot pater Servatius gezegd, dat er niets vernield
zou worden, en hij heeft woord gehouden. Ook
had hij verzocht dit te publiceeren. Al hetgeen
op Hollandsch gebied stond was ongedeerd ge
bleven. Een hoeveelheid ongedorscht koren was
niet door hen medegenomen. Het gerucht, dat
verspreid was, dat de beelden zouden zijn ver
nield, is geheel onwaar.
R r'u s s e 1.
Men schrijft ons uit Gent
Ik bezocht Brussel waar de Duitschers van
het Paleis van Justitie een ware vesting maken.
Zij hebben borstweringen van zandzakken op
gericht. Op de koepel van het Paleis van
Justitie én tusschen de zuilen zijn mitrailleuses
geplaatst. Ondanks de maatregelen door de
Duitschers getroffen en welke buitengewoon
streng zijn kan men zonder moeite de stad in
en uitgaan, doch het verkeer per rijwiel is ver
boden en een ieder die op een rijwiel wordt
aangetroffen, wordt evenals te Gent en in andere
plaatsen van het door de Duitschers bezette
grondgebied als verdacht behandeld.
Te Gent en in de omstreken schaffen talrijke
Duitsche soldaten zich burgerkleeding aan ten
einde aldus te deserteeren. Een groot aantal
heeft op deze wijze de Hollandsche grens over
schreden en verscheidene honderden hebben
aldus in den loop der laatste dagen hunnen ge
lederen verlaten. Een zeer streng toezicht wordt
dan ook gehouden op alle kleermakerszaken en
de strengste straffen zijn gesteld op het leveren
van burgerkleeding aan Duitsche militairen. Ook
worden de wegen en treinen naar Holland be
waakt en de reizigers moeten allen hunne pa-
voorschriften der gezondheidsleer worden ver
waarloosd".
De directeur fronste de wenkbrauwen.
De geneesheeren ontvluchten deze plaats, zoo
dra zij maar eenigszins kunnen", antwoordde hij
'meestal moet de geneeskundige hulp uit de stad
komen".
»Zoolang ik hier ben, zal men niet ver behoeven
te gaan", hernam Albert.
Zijn komst was inderdaad een zegen voor de
arme zieken. Alleen tegenover Frits Lauter stond
hij machteloos. Met verbazing vernamen de dor
pelingen de tijding dat de verwoede socialist een
priester had ontboden.
'Maar cjie priester zal hem dooden", zei Leóna
toen de tijding haar ter oore kwam. Hij haat
de soialisten en bedreigden hen in zijn laatste
predikatie met het vagevuur en de hel".
Toch doodde de priester den armen Lauter niet
en Leóna, die hem gevolgd was, ontmoette aan
het ziekbed tevens den directeur en zijn broeder.
'Zie eens, Lauter", zei de priester vriendelijk.
»wij verlangen allen naai* een nieuwen staat van
zaken, maar velen willen dit doel bereiken langs
verkeerde wegen. Met onze zwakke krachten ver
mogen wij niets, tenzij God ons helpt, 'tls een
groote eer, als God ons als goede soldaten be
schouwt, als hij ons een plaats in de voorhoede
aanwijst, waar de moeilijkheden het groots zijn.
Ik heb uwe artikelen gelezen, Lauter. Veel
goede wil, vele dwalingen, veel hartstocht, veel
machtelooze woedeDoch de goddelijke barm-
pieren toonen. Iedere jonge man wiens papieren
niet volkomen in orde zijn wordt als verdacht
beschouwd.
Te Gent is het nog steeds kalm, doch het
brood begint schaarsch te worden. Bij de aan
komst van de Duitschers was al het meel op
de booten geladen en naar Sas van Gent ge
voerd. Deze booten kunnen thans niet meer
terugkeeren daar zij door de Duitschers in be
slag zouden worden genomen. De socialistische
wethouder Anseele die door de Duitschers in
gijzeling wordt gehouden, en de betrekkingen
tusschen de stad en de Duitsche overheid on
derhoudt, vroeg machtiging het graan weder in
België te laten invoeren. Hij vestigde er de
aandacht op dat anders ellende zou ontstaan en
een oproer te vreezen was. Ook- is er sinds
twee dagen geen steenkolen meer, waardoor een
der voornaamste fabrieken genoodzaakt werd
hare deuren te sluiten. De heer Anseeie vroeg
dus eveneens machtiging om de stad van steen
kool te voorzien en het Duitsche bestuur ant
woordde, dat ze de beide kwesties onder de
oogen zal zien. Men verwacht inmiddels een
gunstige beschikking. Alle dagbladen behalve
de „Flandre Libérale" zijn weder verschenen,
doch zij moeten hun tekst aan de Duitsche
censuur toonen. Deze evenwel is niet streng.
Een oorresp. van „De Tijd" schrijft.:
De Belgische soldaten, die de slagen van Luik,
Halen, Ilaeoht en Antwerpen op hun actief heb
ben, strijden met een verbitterde woede. Het gaat
om het behoud van het laatste, heilig stukje
grond, dat nog ongeschonden rest.
Nu ze weten en zien dat Franschen en En-
gelschen aa,n hun zijde strijden, gaat de strijd
met. een hernieuwde kracht. Heerlijk is het voor
beeld van hun koning, die niet achter, maar
midden hen staat in een slag. Het was in de
nabijheid van Mechelen toen ik hem het laatst
in het vuur zag staan, terwijl we gekwetste
soldaten wegdroegen. Hij stond in een loop
gracht, kalm met een sigaret tusschen de lip
pen, terwijl de projectielen boven zijn hoofd
heenvlogen of bezijden hem openbarstten. Den
Viori'gen dag waren er een paar officieren ge
weest, die de zwakheid of de lafheid hadden
begaan, zich achteraf te houden, terwijl hun
mannen streden. „Ik zal hun toonen, hoe een
officier zich gedraagt," zei de koning, toen hij:
het vernam, en bijl deed het. Het was trou
wens te Antwerpen geen geheim, dat Zijlne
Majesteit, daar onverwacht en alleen in een ho
tel is gegaan, waar officieren wat al te nach
telijk verbleven, en hen herinnerde aan hun
plicht. i I
Ook aan de stellingen, die thans langs de
kust verdedigd worden door de Belgen, gaat
de moedige koning de zijden voor. In de
«ogenblikken, waarin gepoosd wordt van den
strijd, is hij van. de soldaten een koninklijke
kameraad. Hij glimlacht als men hem spreekt
over de geweldige politiemacht, waarmee de
Duitsche keizer zich te velde omringt. Ik heb
hartigheid neemt den berouwhebbenden zondaar
in genade aan".
Lauter boog het hoofd, terwijl dikke tranen
langs zijn vermagerde wangen vloeiden. De priester
hield hem een kruisbeeld voor. Zenuwachtig be
woog hij zijn hand, als zocht hij iets- Hij grijpt
de hand van den directeur en fluistert: 'Blijf in
ons midden 't zou een ramp zijn, indien gij ver
trekt. Gij zijt goed, gij..
De inspanning heeft zijn krachten uitgeput
met spanning wacht hij het antwoord af.
»Ik zal blijven; dat beloof ik u. Zoolang het
noodig zal zijn", antwoordde Otto bewogen.
Lanter sloot de oogen een uitdrukking van
vrede gleed over zijn gelaat. Hij drukte het kruis
beeld aan de lippen en sliep eenige uren later in,
om niet meer te ontwaken.
Van mond tot mond ging door het dorp de
blijde tijding dat de directeur blijven zou. Thuis
gekomen vroeg deze zijn broeder naar zijn plannen
voor de toekomst,
»Gij hebt mij overtuigd Otto" zei deze. »Ik
neem mijn benoemiDg in de stad niet aan. Ik zal
u in uwe edele taak bijstaan".
»Neen", sprak Otto hem tegen, »dit offer is te
groot. Een schitterende toekomst lacht u tegen".
'Goede soldaten behooren in de voorhoede",
antwoordde de geneesheer.
Ditmaal hebben zij elkander begrepen. Zij zijn
niet alleen broeders door het bloed, maar hun
zielen koesteren hetzelfde ideaal'Ilooger, steeds
hooger»Rsb".
■n-m—in -