Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
lou lö
TWEEDE BLAD.
t.
Gratis Ongevallenverzekering f 1 f) f| f) 1
37ste Jaargang.
Zaterdag 7 November 1914
No. 11074.
oyereeaiomstig op ie polis yermelfle voorwaarden. f (J U U
Gemengd Nieuws.
Bureau: Boterstraat 50, Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post f2.— p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
A d v e r ten tien: Familieberichten 20 et. per regelHandelsadvertentiën
regels :l_ ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
b«
levenslange
geheele
invaliditeit
bil
verlies van
een hand,
n -oet °f °°gs (UU I U y een duimK
»e_yerzekering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam,
bjj verlies
van
Pfin bÖ veriies ftj I-
by
verlies van
eiken ande.
ren vinger,
Men schrijft van de grens aan het ,,N. v. d.
J>." de volgende aardige schets:
De jjeraoionsbeschirijving van den Hollandschein
soldaat zou, naai* Hildebrand's manier, saam te
stellen zijn uit fragmenten van dein polsdrager,
den jager, den voerman den bjOfer en 'den Iiol-
landischen jongen. Teeh, wie hem in de eerste
Octoberdagen van dit jaar aan de zuidgrens van
ons land mocht aanschouwen hij heeft kpn-
nen opmerken, welk merkwaardig, beeld jn het
licht van den naburigen oorlogsbrand ontstond.
Ik wou u dat even sclietsen niet meer: dan
een paar' Ijosse indrukken.
Roosendaal het perron hij avond. De Hol
landsche soldaat is present 't zij dat men
hem daartoe voor dienst heelt gecommandeerd',
't zij dat hij enkel als belangstellend toeschou
wer van elders gekomen is. Hij kijkt kalm naar
den uit Esschen aansnellenden trein twee mi
ni ten later deelt hij u in 't voorbijgaan meè, dat
het de vierde extra is' met een Belzenlocomotief
en Belzenstokers, iets, wat in gewone omstan
digheden volstrekt niet mag. Een dichte men-
sthenmassa heeft eensklaps de perrons over
stroomd de soldaat 'kojnt in actie: hij heelt
een doel ontdekt.
„Juffnou, geef je pakkie maar hier", zegt hij
goeiig tegen een sjofel menschje, dat, gov.olgd
door drie angstige kinderen, in iederen arm een
reusachtige baad met goed torst. Eén «ogenblik
Kijkt de Liei'sche of Leuven scire hem perplex
aan, dan lacht ze dankbaar en hij neemt zooveel
hij dragen kan. Let nu op, hoe consciëntieus
hij zijn ta,ak vervult. De juffrpuw mag' jn haar
confusie driemaal de trappen van den tunnel
op- en afgaan, hij volgt geduldig en onverstoor
baar Raad geven kan hijl niet, daarvoor be
grijpt hij zelf te weinig van de drukte in het
grooto station. Iets zeggen doet hij ook niet.
Hij helpt alleen en dat is voldoende.
Om niet te vergeten is' ook het volgende. Voor
op gaat de moeder, een van die arme boeren
vrouwen, wier man voor Antwerpen vocht en
die bij de nadering; van den Duts haar aardappel
veldje en haar geit in den steek heeft gelaten,
cm met een zuigeling van drie maanden 'te vluch
ten Ze houdt het kind in oen omslagdoek te
gen zich aan in de andere hand wat klee-
ren in een wit laken geknoopt Achter haar de
soldaat Op bijna een armlengte voor zich uit
draagt hij een heel klein zuig'fleschje met hel
derwitte melk, hij houdt het precies verticaal,
zóó, dat geen druppel verloren gaat Hij! kijkt
er naar met een toewijding1, die hij hij oen kruit-
transport niet aan den dag zou leggen hij
loodst het veilig; d«o;p de dichte menigte, tot
een rustig hoekje in een dei' wachtkamers js
bereikt 1 i
Menigeen van deze soldaten is zelf vader
als zijn kind eens in den killen najaarsnacht
een vreemd land werd ingejaagd!
Doch, neen! vreemd kan het den vluchtelingen
niet voorgekomen zijn. Wat zich te Roosendaal
voordeed, begon reeds1 even voorbij1 Esschen „Hij
Pel een boterham .minder en helpt een vluchte
ling meer", zou men met een variant Hildeorand
kunnen nazeggen. De soldaat begon waar de
ncutraliteit'szione ophield en hij strekte zijn be
moeiingen uit tot ver het binnenland in „Of ze
asjeblief even naar den straatweg móchten, pm
de vluchtelingen te helpen", vroeg' een gloep
in een der Brabantsche plattelandsgemeenten Men
had ze moeten zien loopen met een zak, waarin
ieder vrijwillig' zijn half ration brood had ge
stort Dat er Belgen zouden komen, wier maag
tegen dat stevige voedsel niet bestand was, daa '-
aan dachten ze eerst niet, maar menige huifkar
hield halt, waarop vijl, zes kinderkopjes nit een
chaos van kussens, doeken en balen kwamen
gluren De lipjes waren droog melk! riep een
Rotterdamse he bootwerker en ging bij aen veld
wachter' in de buurt alvast een paar emmers
'alen in de weiden langs den weg had men
Z0(' juist koeien genoeg binnen,gedreven, ze kon
den bijna gleen poot meer verzetten, maar' een
paar mondjes' melk hadden ze in elk geval nog
En de boefenmilicdens deden even hun werk, of
,ze bij moeder thuis waren weer anderen na
rren de volle emtaers over en liepen ermee langs
de karren Een zorgzaam onderofficier had glaas
jes meegebracht, leegp mosterdglaasjes, Jjor den
kok inderhaast schoongespoeld Daaruit „ronk
dankbaar de lange rij1 kindeirmondjes en de kara
vaan. tnojk weer verder, niemand wist waarheen
DaLalles is nu al weken geleden De Holland-
si he soldaat is teruggekeerd tot zijn garnizoens
oefeningen. Al pruimend legt hij gelaten zijin 25
of 30 K.M. per, dag af. Als hij door het terrein
-kruipt, rammelen in zijn zak een s'cherpe Fran
sche patroon en een Duitsche granaatscherf te
gen elkaar. De talrijken, die hij hielp, hebben
hem dat als aandenken gtegeven, opgeraapt in
hel brandende Antwerpen. Sommigen hebben zelfs
een vreemde veldflesch of een koppel, iïie hun
werd toegeworpen uit een voorbijsnellen.:,en trein
met geïnterneerden. Hij' helpt geen vluchtelingen
meer integendeel, contact van welken aard
ook is hem ten strengste verboden. Als zijn tante
uit .\oonl-Hchui wou hom. komt bezoeken, met
d.e laatste Brusselsche mode in kleeaing en heed,
en vooral als ze hem daarbij een pasje over
reikt (een thuis vervaardigde bloedworst of zoo
iets), laat ze dan bedenken, dat een zoodanig
optreden op' den belanghebbende den schijn kan
werpen, al's stoofde hij zich in gteenen deel aan
de hem van hoog'erhand gegeven, nadrukkelijke
bevelen.
Wat een militair motor-wielrjjder moet kennen.
Aan het Technisch Bijblad van „De Kampioen"
ontleenen wy het navolgende
Een Engelsche beroepsrijder, die eenige weken
als militair motorrijder aan het front dienst
deed en zwaar gewond naar zijn land terug
keerde, deelde aan een der vlakbladen merk
waardige staaltjes uit zijn kortstondige, maar
fel bewogen militairen loopbaan mede, en wees
er o. a. op, dat verscheidene goede amateur
rijders na één week ooriogspraktijk al tot de
ervaring waren gekomen, dat de kunst om een
motorfiets goed te berijden in het militair be
drijf weinig beteekent wanneer de rijder niet
tevens over uitgebreide technische kennis en
een ongelimiteerde handigheid beschikt om de
machine, zoowel overdag als 's nachts, steeds
bedrijfszeker te kunnen houden, en zulks niet
tegenstaande de hoogfet abnormale condities
waaronder de motoren moeten werken.
De eerste verrassing voor de Engelsche vrij
willigers was de toestand der wegen, die door
het zwaar militair transport gedurende regen
achtig weder in modderpoelen waren veranderd.
Tal van rijders moesten erkennen, dat hun rij
kunst hier te kort schoot. In wedstrijden en
24-uurs-recordritten hadden zij in één uur af
standen afgelegd waarvoor zij thans een halven
dag noodig hadden.
De „aardigheid" ging er dan ook al heel gauw
af temeer, omdat voor het schoonmaken en ver
zorgen der motoren geen mannetjes disponibel
waren. Dat moesten ze zelf doen en dat in den
tijd dien ze anders als'rusttijd zoo goed hadden
kunnen gebruiken. Hun voornaamste indruk van
den dienst was, dat de oorlog een haastig metier
is. Dingen, die men onder normale omstandig
heden met zorg en overleg kon doen, moesten
thans oogenblikkelijk gebeuren. Een bandrepa-
ratie in de modder en onder stroomenden regen
werd een gevaarlijk avontuur wanneer men vijf
minuten tevoren met vol gas aan een vijande
lijke patrouille was ontsnapt, en op het gebied
van snelreparatie de noodige handigheid miste.
Het ongeluk wilde, dat machines, die in het
vreedzame toerisme een jaar dienst konden doen
zonder eenige storing, onder de gruwelijke be
handeling allerlei raadselachtige kuren gingen
vertoonen. Het geploeter door modderpoelen,
het gejakker over onbeschrijflijk slechte wegen,
het gebrekkig onderhoud, dat alles veroorzaakte
lastige bedrijfsstagnaties, waaruit de rijders zich
zelf maar moesten zien te redden, omdat van
deskundige hulp op het oorlogspad nergens
sprake kon zijn.
Zoo stonden dan vele bekwame rijders, die
dozijnen betrouwbaarheidsritten zonder straf-
punten hadden afgelegd, voor puzzles zonder
tal. Een, die in opdracht had, een infanterie-
colonne gedurende 30 K.M. in stapvoetstempo
te volgen, stelde er een eer in het bevel volgens
de letter op te volgen en reed zeven uren op de
kleine versnelling, met het gevolg, dat de klep
pen verbrandden en de zuiger vastliep.
Een ander, die een spoedcommissie over een
abominalen Belgischen keiweg in maximum
snelheid meende te kunnen uitvoeren, brak zijn
frame en moest naar 't hospitaal worden ver
voerd. Zijn plaatsvervanger reed op hetzelfde
traject de spaken uit het achterwiel en ver
nielde de velg. En 's anderendaags, toen zijn
regiment al een paar uren op marsch was, stond
hij nog in een klein werkplaatsje aan een inder
haast gerequireerde velg van een antieke mo
torfiets de nippels vast te draaien en de spaken
te spannen, toen de nadering van den vijand
werd aangekondigd. Daar hij als „texter" aan
een Engelsche fabriek met alle reparaties ver
trouwd was, gelukte het karwei zeer vlot, en
wist hij juist bijtijds de plaat te poetsen.
De groote fout, die in het Engelsche motor
rijderskamp werd opgemerkt, was de verschei
denheid van fabrikaten, die aan de campagne
deelnamen. De rijders konden elkander dan ook
zelden met verwisselstukken uit den brand
helpen.
Maar boven alles bleek, dat de militaire mo-
torwielrijder niet voldoende toegerust is voor
zijn zeer zwakke taak; wanneer hij behalve een
volleerd motorrijder en kenner van het land,
waarin hij zich beweegt, niet tevens is een per
fect motortechnicus, die alle kunstjes en foefjes
van het reparatieatelier verstaat, die met ge
ringe hulpmiddelen in een minimum van tijd
allerlei storingen weet te verhelpen en die de
diagnose van een bedrijfsstoring reeds heett
opgemaakt op het oogenblik, dat zij zich open
baart.
Want dit staat vast: tijd voor diepzinnige
overpeinzingen over een raadselachtig defect
bestaat in het vuur der militaire aefcie niet.
Motor en rijder moeten van zessen klaar zijn,
altijd en onder alle omstandigheden. Is de rijder
iemand, die nog raadsels in zijn motor tot op
lossing moet brengen, dan is de kans groot, dat
hij als krijgsgevangene al den tijd krijgt over
het groote raadsel na te denken.
Duitsch plan van een inval in Engeland.
Generaal von Ardennen, die generaal-adjudant
van het ministerie van oorlog te Berlijn was, heeft
in de sSüchsischer Staats-Anzeiger" een artikel
gepubliceerd, waarin hij het landingsplan in En
geland van de Duitsche troepen uiteenzet. Het
»Vad." geeft er de volgende passages uit
Wanneer de Engelsche bewaking van onze
zeestellingen Borkum— WilhelmshaferiHelgoland
Brunsbuttel, aldus de generaal, al bijna onmo
gelijk is onder de tegenwoordige omstandigheden
tot nu toe heeft zij nog niets geen succes
gehad dan zal zij totaal onmogelijk worden,
zoodra België en de noordkust van Frankrijk tot
aan de monding van de Seine in Duitsche handen
zijn.
Het nieuws, hoewel onwaarschijnlijk, van den
terugtocht der Franschen uit Boulogne opent een
nieuw verschiet voor de toekomstige positie van
Duitschland in dezen strijd. Mettertijd zullen wij
in het bezit zijn van Calais en waarschijnlijk o^k
van Dieppe en Havre. Bij Calais vernauwt het
kanaal zich tot een breedte van 35 tot 40 kilo
meter. Onze kanonnen van 30.5 hebben een
draagwijdte vaD 14 K.M. (de hoogte welke het
projectiel kan bereiken is 3470 meter). De draag
wijdte van de 42 c.M. is nog grooter. Engeland
kan zich voorbereiden op nog andere verrassingen
van onze artillerie. Zelfs indien wij niet van uit
de Fransche kust op Engeland kunnen schieten
kan toch een veiligheidslinie gevormd worden
voor onze Duitsche schepen, een linie, die meer
dan de helft van de bevaarbare wateren dekt. De
Fransche havens zouden dan de uitgangspunten
kunnen zijn van torpedobooten en onderzeeërs,
kruisers, lichters enzen ook van onze zeppelin»
Deze havens op de Fransche kust kunnen dan
absoluut onneembaar gemaakt worden van uit de
zee, door dubbele of driedubbele rijen mijnen,
met een bijzondere verankering. Mijnen in die
wateren te verankeren is betrekkelijk makkelijk.
Met die drievoudige rij mijnen tusschen de
Fransche en Engelsche kusten, zouden de groote
havens van het westen, Portsmouth en Plymouth
van de Noordzee afgesneden zijn. De verbinding
met Schotland zou bemoeilijkt worden."
Vervolgens zet generaal Von Ardenne uiteen,
hoe de mijnen op dubbele linie zouden verankerd
liggen en hij voegt er aan toe, dat de 3fdeeling
torpedobooten en onderzeeers dan ook in actie
zou treden. »Een guerilla oorlog, zegt hij met
onze onderzeeërs, bijgestaan door onze luchtkrui-
sers, zal den vijand heel wat ongerustheid be
zorgen.
»In de Fransche havens, welke tegenover Groot
Brittannië liggen, zou onze vloot ook werk vinden
als vernietiger van den handel. Dit schijnt te
gemakkelijker, nu Engeland herhaaldelijk het
internationale recht heeft geschonden. Dat dit
voor de Engelsche eilanden geen pretje zal zijn,
kan men wel reeds alleen hieruit begrijpen, dat
Engeland, wat betreft de voeding, van de andere
landen afhankelijk is. Iedere storing in het ver
schaffen van dit voedsel zou dat land gevoelig
treffen. Reeds nu zijn onze koopvaardijjagers en
het vernielen van schepen met contrabande een
doorn in 'toog van Engeland. Wanneer de eigen
dommen op zee niet meer veilig zijn, komt er
een ernstige vermindering van den invoer.
Ondanks Engeland's mijnen en zijn groote vloot
is het steeds bang geweest voor een landing in
Engeland. Wanneer de Fransche kusten in onze
handen zullen zijn, zal een inval, die nu als een
dwaas verhaaltje beschouwd wordt, makkelijk
worden, vooral wanneer Engeland voort blijft
gaan met het zenden van troepen buiten zijn
eiland.
De voorbereidingen door Napoleon in 1804 ge
nomen, om de Fransche kust te bereiken zijn in
militaire kringen wel degelijk besproken en dat
niet alleen uit historisch oogpunt.
Engeland en de Mohammedanen.
Het opstaan van den Turk Duitsland's en
Oostenrijk's wapenbroeder ten oorlog heeft aan
Engeland niet weinig bezorgdheid veroorzaakt,
schrijft de »Tijd". Eerst de Duitsche onderzeeërs,
daarna de poging om den weg naar Calais te
forceeren, thans de oorlogfakkel, geworpen onder
de onderdanen van den Khalief, van wie er milli-
oenen wonen in het Britsche koloniale rijk of in
de protectoraatssferen. De regeering in Britsch-
Indie heeft, teneinde de Mohammedanen zooveel
mogelijk rustig te houden, een kennisgeving,laten
publiceeren van den volgenden inhoud
»In verband met het uitbreken van den oorlog
tusschen Groot Britannië en Turkije welke, tot
het leedwezen van Groot Britannië, is veroorzaakt
door de onberaden, niet uitgelokte, doch opzet
telijke actie van de Turksche Regeering, is de
Onderkoning door de Britsche regeering gemach
tigd de volgende openbare mededeeling te doen
met betrekking tot de heilige plaatsen van Arabië,
met inbegrip van de heilige tempels van Mesopo-
tamië en de haven van Djeddah, opdat geen
misverstand moge bestaan bij Zijner Majesteits
zeer getrouwe Mohammedaansche onderdanen ten
aanzien van de houding zijner regeering in dezen
oorlog, waarbij geen vraagstuk van godsdienstigen
aard betrokken is. Deze heilige plaatsen en
Djeddah zullen gespaard blijven voor aanvallen of
hinder van Britsche strijdkrachten te land of ter
zee zoolang geen botsing ontstaat met pelgrims
uit Britsch-Indië naar de bedoelde heilige plaatsen
en tempels. Op verzoek Zijner Majesteits Regee
ring hebben de regeeringen van Frankrijk en
Rusland hun dezelfde verzekering gegeven."J
De Britsche regeering voorziet welk een ont
zettende ramp voor haar een opstand tegen haar
gezag zou beteekenen van alle mohammedaansche
elementen. Die in Perzië houden zich tot dusverre
vrij rustig. De bladen verklaren, dat de oorlog
met het geloof niets te maken heeft en doen uit
komen, dat de voornaamste plicht der'Mohamme-
danen is zich te houden aan hunne moreele ver
plichtingen van trouw jegens de Engelsche krooD.
De Mohammedaanschen bond in het president
schap Bombay heeft.den onderkoning een telegram
gezonden, waarin verzekerd wordt dat de Moham-
