Dagblad voor Schiedam en Omstreken
TWEEDE BLAD.
I oUT19
Arm volk!
Gratis Ongevallenverzekering
37ste Jaargang.
Donderdag 24 December 1914
No. 11114.
fOfl bg verlies ii C
oïereenïomstig op 4e polis vermelde voorwaarden,
Binnenland.
BureauBoterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post f 2.— p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Ad ver ten tien: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
1 b regels 9- ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
bii verlies
De
levenslange
geheele
invaliditeit; M
verzekering wordt gewaarborgd door de
verlies van
een hand,
voet of oog
Hoüandsche Algemeene
bU
dood
V erzekeringsbank,
van
een duiin
gevestigd te Schiedam.
og
verlies van
eiken ande
ren vinger.
Aan onze Katholieke Landgenooten
Een zalig KerstfeestEen gelukkig Nieuwjaar
Terwijl het Kerstfeest 1914 en Nieuwjaar 1915
voor velen in ons werelddeel geene dagen van
vreugde en geluk zijn, kunnen wij Nederlandsche
Katholieken, God danken dat ons Vaderland nog
gespaard blijft voor de rampen van den oorlog.
Getrouw aan de gewoonte van vorige jaren,
willen wij U ook thans een dringend verzoek doen
aan de vooravond der a.s. feestdagen.
Laten wij
lo Geen alcoholhoudende dranken aanbieden
aan kinderen en aan hen, van wie wij weten,
dat zij bij dergelijke gelegenheden lichtelijk de
grenzen der matigheid overschrijden.
2o Ons onthouden van allen aandrang om hen,
die geen alcoholhoudende of geen sterke dranken
willen gebruiken, in dat besluit te doen wankelen.
3o In plaats van alcoholhoudeude dranken op
te dringen, ook alcoholvrije dranken beschikbaar
stellen.
De gulle gastvrijheid zal er Diet onder lijden
en zoowel gastheer als gasten zullen tevreden zijn.
Ons Vaderland en ons H. Geloof hebben krach
tige vastberaden mannen en flinke offervaardige
vrouwen noodig, heldere hoofden en warm klop
pende harten. Het is onze vaste overtuiging, dat
aulke mannen en vrouwen ook in en door den
strijd tegen het alcoholisme kunnen, moeten en
zullen gevormd worden.
Volgt dan onzen raad en aanvaardt hem met
onze wenschen als het woord van een oprechten
vriend.
Zalig Kerstfeest! Gelukkig Nieuwjaar!
Het Bestuur van «Sobriëtas"
Cu. Ituus de Beerenbrouck, voorz. Maastricht.
Henri Perry, Maastricht, secretaris.
De geest onder de Belgische geïutorneerde
militairen
Onder het opschrift «Een pynlijk inci
dent" publiceerde Dr. Fredenk van Eeden in
»Groene" van 13 Dec. een psychologische gevoels-
theorie over de militaire maatregelen, die onlangs
tot handhaving van orde en tucht door het Ne
derlandsche bewakingsdetachement in 't barakken
kamp voor geïnterneerden bij Zeist werden ge
nomen, 4met het door een ieder betreurde gevolg
van 8 dooden en 18 gewonden.
De le luiteiiant der artillerie W. G. de Bas
komt in de nieuwe Rotterdamsche Courant" van
Zaterdag 19 December den publicist bestrijden
en neemt hem daar danig u faire over zijn
van weinige practischen zin getuigende beschou
wingen.
Het zou ons te ver voeren hier het meesterlijk
betoog van den officier die op zoo vaardige
wijze de pen hanteert, al is de sabel zijn dage-
ljjksch wapen in zijn geheel te geven. Maar
enkele passages willen wij uitlichten, die een
eigenaardige kijk geven op de toestanden in de
interneeriDgskampen en op het moreel der Bel
gische troepen, hetwelk blijkt niet al te schitte
rend te zijn geweest.
Luitenant de Bas vertelt
«Toen op 2 November jl. tegen den wil en
raad van tot oordeelen ter zake bevoegde autori
teiten op last der regeering het barakkenkamp door
COOO geïnterneerden uit Amersfoort werd betrok
ken, was in het lange na nog niet voltooide kamp
voor 6000 man werk te over. Een staf van circa
30 man koks en 10 man magazijnspersoneel werd
georganiseerd, schrijvers en teekenaar gekozen uit
bitter weinigen, die zich vrijwillig voor arbeid
aanmeldden. Maar er viel nog zooveel meer te
doen I iMeuwe barakken moeten worden ge
bouwd, in aanbouw zijnde loodsen afgetimmerd
worden, waterleiding en electrische installatie
worden aangelegd, he t terrein worden geëgali
seerd, de uiterst slechte mulle- aan en toegangs
wegen tot het kamp worden verbeterd, nieuwe
wegen voor dagehjksche zware transporten worden
aangelegd brood, vleesch, levensmiddelen dage
lijks over moeilijk heideterrein naai de magazijnen
worden gesleept, duizenden stroo- en kussenzakken
worden gevuld, kanalen van afvoer van water
worden gegraven, enz. enz. enz. Ik herhaal hier
nadrukkelijkwerk te over voor 6000 man I
Maar u zegt het terecht, mijnheer van Eeden.
«men zegt, dat ze niet willen". Ze willen niet!
Voor al deze werkzaamheden, in 't belang der
geïnterneerden zelf, werden corveeën gecomman
deerd onder leiding van Hollandsche, soms Bel
gische officieren met Belgisch kader onder Ne
derlandsche bewaking. Zonder uitzondering werd
door de officieren geklaagd over onwil en stelsel
matig verzet tegen eiken arbeid, gemis aan
discipline en eerbied voor, gehoorzaamheid aan
hun eigen kader. Het fourageeren der levens
middelen en brandstoffen ging met merkbaren
tegenzin. Zakken met rijst en zout, over een
K. M. afstand te vervoeren van den harden
Amersfoortschen straatweg naar de kampmaga
zijnen, werden achter boschjes en struiken of in
de hei teruggevonden, 't Werd soms avond, eer
met veel moeite Belgisch kader een corvee uit de
barakken kon bewegen bij motregen levensmid
delen te fourageeren.
Zakken met aardappelen en brandstoffen, waar
van de. dragers zich eigendunkelijk hadden ont
last, werden bij herhaling aangetroffen op den
weg van magazijn naar de keuken. Een corvee
van 250 man kon in 6 uur tijds slechts noode
1000 stroo- en kussenzakk n vullen. Van 9 uur
's ochtends tot 4 uur 's namiddags werd door 250
man getorst, zes voer stroo ("circa 1800 bossen)
ongeveer 20 m. verder in de barakken op te tas
sen. Op alle mogelijke en onmogelijke wijzen
trachtten de meesten zich arglistig aan eiken ar
beid te onttrekken, terwijl ook in 't Belgische
leger de korporaals-distinctieven een zekeren
waarborg bleken te vormen om stelselmatig de
lijn te mogen trekken. Als bij vertrek uit een
loods binnen 'tkamp appél werd gehouden, bleek
Do-ar MAX.
Hij stapte in diep gepeins het redactiebureau
binnen en zette zich lusteloos voor z'n lesse
naar. Daar greep hij naar papier en inkt en
zuchtte knabbelend op z'n penneh ouder
Wat zal ik vandaag weer verzinnen,!..
Maar de ideeën wilden niet komen en
De opgespleten Saterspoot
Gedompeld in een moddersloot
Van edik, roet en gal,
M.a.w. de ingedoopte pen bleef werkeloos zwe
ven boven het smetteloos blank papier.
Dat wordt 'n heele toer om geregeld wat
nieuws te vindenEn een clericaal schan
daaltje moet er zijn, minstens drie keer in de
Week en als het kan eiken dag!Zoio'n sus
pect verhaaltje met 'n luchtje er aan, daar zijn
de lezers gék opDa,t smeren ze ah Gruyère-
kaas op hun boterhamZonder dat pikan
te nieuwtje is de krant z'n geld niet waard......
Komaan, wat zal het wezen
Doch het papier bleef maagdelijk wit als
bergsneeuw.
Wat 'n hondenbaantje! lederen dag je her
sens af te pijnigen voor een nieuwe schandaal
kroniek. Telkens wat anders, maar altijd waar
schijnlijk.
'n Eerbiedwaardige kroniek, dat moet gezegd,,
dat Kerkieuws van „De Volksvriend"
Daar zou je de pet voor afnemenMaar doe
ik het niet, dan doet een ander het...... En
je moet t och leven ten slotte, je hebt kinderen
thuis
Hij grinnikte van ingehouden pret.
A\ at stupide onzinZe moesten eens
wetenKerkelijk redacteur! Fabrikant van
Kerknieuws, déposé, bréveté et garantiIk,
die in geen dertig jaar een kerk van binnen
gezien, een preek gehoord of 'n pastoor gespro
ken hebZe moesten eens wetenMaar
laa.t ik nu opschieten
De journalist greep nogmaals naar zijn pen
en streek met de hand langs het voorhoofd.
Een zedenschandaal Een pastoor die
bij den uitgang reeds de baraksterkte met 29
man verminderd, die rechts en links de colonne
verlieten om onder de foule kameraden ter weers
zijden te verdwijnen. Eenmaal buiten 'tkamp in
boschrijk terrein verspreid wat overigens zeer
op de nieren blijkt te werken werd de kans
op ontsnapping aanzienlijk vergroot en't overzicht
uiterst moeilijk. Kleine kroegjes en hotelletjes
maakten er een zaakje van, den geïnterneerden
gelegenheid te verschaften zich in burgerkleeren
te steken en te ontkomen. De civiele plunje,
meestal met zekeren levenden inhoud, werd be
nevens sterkendrank op allerlei slinksche wijzen
door de getrouwe en liefhebbende betere helften
van 'tgezin meermalen binnen 'tkamp gesmok
keld. Kortom met onwillige honden is 't slecht
hazen vangen de geïnterneerden verkozen te
lantervanten, te kaarten, hout te snijden, bezoek
te ontvangen maar, meerendeels, niet te werken
doch wel te eten. Nu zwijg ik nog over 't gemis
aan begrip van 't mijn en 't dijn, dat met derge
lijke werkzaamheden duidelijk aan 't licht trad.
Het aantal M3. hout, de lengte aan asphaltpapier
en draadleiding, welke de aannemers te Zeist te
kort komen, is wonderlijk I Partijen levensmidde
len en kleedingstukken, die over 1 K.M. afstand
met handenarbeid van den Amersfoortschen straat
weg naar de kampmagazijnen werden vervoerd,
waren zeer aan krimpen onderhevig. Vooral arti
kelen als brood, ka'as, sokken en dekens bleken
zeer bewegelijk. Enkele dagen na zulk transport
zag men enkele geïnterneerden meestal als eski
mo's .uitgedost in boufanten, mutsen of sokken,
die bij nadere beschouwing merkwaardige over
eenkomst vertoonden met vermiste dekens."
De gevolgen van deze misstanden en misdra
gingen konden niet uitblijven:
«Herhaalde ontsnapping, smokkelarij van bur-
gerkleeding en sterkendrank leidden tot ver
scherpte controle en verscherpt toezicht door
maréchaussees, veldwachters en recherche. De
«gasten" van dr. van Eeden vonden, blijkbaar met
hem, dat «het gastrecht werd geschonden", toon
den zich geen «Johannisjes", doch fokten ontrust,
lawaai en rumoer, op grooten afstand hoorbaar,
wat ten slotte leidde tot een attaque op de quasi
cantine, die kort en klein werd geslagen en ge
plunderd werd".
Het zoo betreurenswaardige verzet tegen de
Nederlandsche militairen, dat zulke bedroevende
gevolgen heeft gehad, vond dus zijn oorzaak in
den minder goeden geest onder de geïnterneerde
Belgische militairen.
Onzen soldaten en den Nederlandschen autori
teiten trelt dan ook absoluut geen blaam. Zij
hebben met uiterste lankmoedigheid veel geduld
en veel door de vingers gezien.
Moge de geest onder de Belgische troepen be
teren en het eerzame en njjvere handwer^. hen
van het kwade afhouden. Ook hier is 't weer
bewezen, dat ledigheid «des duivels oorkussen"
1S1 »Rsb."
De lessen van dezen oorlog.
In de laatste aflevering! van de „Militaire Spec
tator wordt in het maandelijfedh overzicht van
vermist wordtEen monnik die er van door
gaat. Maar dat is al zoo afgezaagd, zoo ho
peloos beduimeldWacht eens, ik ben er...
Ier afwisseling voor de abonnees zal het van
daag een finanti eel schandaaltje zijinDaar
gaat-ie
De pen kraste nu over het papier.
Waar zullen we het stuk laten spelen
In Italië maarDat 's vèr yan huis, daar
gaan ze toch niet kijken
Het stond er:
„Van onzen particulieren correspondent te Ro
me."
Die is er wel niet, maar dat doet er niet
t°eIk heb overal correspondenten, die me
trouw op de beurt wat schrijvenNooit alle
maal tegelijk, maar altijd één voor één! O, wat
stommelingen, die alles maar slikken!En
wal meldt ons die correspondent:
„Het gerucht gaat dat in een Bisdom van
Italië
Zie je'n Bisdomen daar er wel
40 in Italië zijn, krijgt niemand het in z'n her
sens eens informatie te nemen
De pen kraste onbarmhartig voort.
oen oorlog1 er1 de aandacht op gevestigd, hoezeer
door het verloop van den tegen woordigor. toe-
tand een aantal strategische regelen te schande
worden gemaakt dopr hetgeen op het Westelijke
fi'jont gtesfchiedt, met name door de lengte en
de veerkracht van dit front, en den tijd, gedn
rende welken het ziclh heeft gehandhaafd
„Ja werkelijk", zegt de schrijver o a „waar
om zou men met de feiten voor ooge niet
erkennen, dat daarop alle strategische opeïatièn,
welke den veldheeren van vroeger dagen roem
en succes brachten, mislukten? Zoowel cte stra
tegische omvatting als doorbreking ledea Lij her
haling1 échec; men zou er waarlijk t"e komen
te gelooven, dat deze vroeger zoo bij uitstek
beslissende handelingen hebben afgedaan en
slechts tot historische begrippen, die in oen mo
dernen oorlog1 geen beteekenis meer bezitten, zijn
geworden.
„Wie herinnert zich niet zoo menig voorbeeld
uit de Napoleontische veldtochten, waarin tie
(innate Keizer vooral tegenover bondgenootschap
pelijke legers in uitgebreide opstellingen met zijn
heimelijk voorbereide, bliksemsnel doorgevoerde
doorbrekingen een schitterend succe s, een afdoen
de beslissing' bevocht?
„En hoe vaak niet hadden hij en ook groote
veldheeren uit later eeuwen hunne overwinning!
aan een welgteslaagde omvatting: le danken? En
thans? Beide procédés blijven zonder noemens
waardige uitwerking.
„De doorbreking1 stokt te midden van haai'
ontwikkeling! en kan niet worden oom geveerd
men denke aan St. Mihiel, aan Rove en
Albert de omtrekking wordt hoogstens tot
omvatting' en bereikt als zoodanig geen ,anctei
succes dan de verlenging van het vijandelijk
front. i
„De verklaring' van deze eigenaardige, doch
ho ogis tg e wicJh ti ge strategische evolutie wil mij
voorkomen de volgende te zijn.
„De .onttrekking! is na de toepassing der vlieg
tuigen dus door verkenning uit de lucht, een
voudig onmogelijk geworden.
„Een omtrekking' toch wordt geheel buiten
V. vijands waamemingskring op aagmars'eheo at-
stands aangezet en zoodanig doorgevoerd, dat de
daarvoor bestemde groep op hel juiste oogenblik
uit een gfeheel onverwachte en voor den vijand
zeer gevaarlijke richting' (rug en Bannen) tot uit
werking komt; men denke o. a. aan Koniggratz.
A üegtuigen maken dergelijke pogingen geheel illu
soir, omdat zij den waarnemingskring zonver uit
breiden, dat dergelijke pogingen buiten 's vijands
gerichtsberei'k eenvoudig onuitvoerbaar zijn. Ter
wijl zijn omtrekkende groepen nog eenige gefol
ieerde dagmarschen moeten afleggen, om ter plaat
se- te komen, heeft de vliegenier binnen enkele
uren het booze opzet gemeld en blijft alle tijd
beschikbaar voor het nemen van tegenmaatrege
len
„Maar de doorbreking dan? Ook oeze - de
krijgsgeschiedenis, die op 't' oogenblik in Noord-
Frankrijk wordt gemaakt, bewijst het - lijdt oeti-
Zich een sterk staaltje van wanbeheer
heeft afgespeeld, wel geschikt, helaas, om de
gemoederen der geloovigen te schokken...:..
Verduiveld fijn gevonden, die toon van
godzalig medelijden of men er zelf beduusd van
wasD«.t paktdat gaat. er in als de
gesmeerde bl
De Bisschop had een zijner eerbiedwaar
digste priesters tot ontvanger benoemd en hem
het opzicht toevertrouwd over de rijkvloeiende
collecten in dit bijlgeloovig land
Perfectmaar dat „ontvanger" klinkt
minder goed! Zoo niet in kerkelijken stijl 'tDoet
zoo gewoontjes aan of 't van de civiele admini
stratie was. Wacht, daar heb ik het...... 'tMoet
„rentmeester", of beter nog „schatbewaarder"
zijn.
Die schatbewaarder nu is plotseling ver
dwenen en met hem de kas met 150.000 gul
den
Zou dat genoeg zijn, 150.000 gld.? Zot ik
nog meer, dan loopt het de spuigaten uit. O,
maar, wal doe ik dom! Ik zet daar* guldens
'neer en 't speelt in Italië. Dat moeten lires
zifn.
bjj
