2' ^JZbe/r^ijdK' °iet b*»h
HerCln2! 1d m,SSen 5 Engelaad
Zaterdag
20 Febr. 1915,
TWEEDE BLAD.
No. 11160.
herhalen van den oorlog.
Gemengd Nieuws.
l)e n, Pe ®'euwe Zeeoorlog.
een 5 e"'scb"Westfalische Zeitungcc publiceert
»18 Febr bf)'an®wekkend hoofdartikel, getiteld
een^^6 Pebruar' kani naar het blad opmerkt,
schied** grootste mü'Pa'en zijn in de wereldge-
hieuw6n'Sd3g waaroP de aangekondigde
tann pkase hen zeeoorlog tegen Groot-Brit-
hilisch eCD aanvan8 neemt. De »Rheinisch-West-
Ehgeland '6^1 den nadruk °P> dat Duitschland
schat h D^et te rechtvaai"digen wijze gering-
slecht kfie^' ^en sPrak van huurlingen en een
lijk emande vloot. Maar laten wij thans open-
hitste? eDnen dat die Britsche huurlingen zich
r,aatn .en gedragen hebben en dat wij de zooge-
aam»r 6 onbemande vloot tot nu toe niet kunnen
6ri| 1161 beg'n van den oorl°g was het
tigen tQS andverraad beschouwd als men in rus-
gende L- °P dC groole hulpmiddelen en de drei-
be bracht van Uroot-Brittannië wees. Wij
Groot^ m6t deZe vernietiging in woorden van
gelsch anmë D00it kunnen meegaan. De En-
«iet. rVC rslDoraal te verwijten raakt men hem
gezicht ri' eenige dat weh»cht zijn onbeweeglijk
Wh o, °et veranderen is een teeken van kracht.
Zeeëa &an V°°r ket ^e'1 dat onze kruisers de
kleine itT heheerschen kunnen en dat wij onze
k°lon.ën hem11 I6'10?11; °p,den duur zullen alle
heerscht n™ tCD deel vallen die de zee be"
WaPen. d aLlrr0? grepen wiJ naar een nieuw
Engeinnn e«, 214 boorde een serie schepen op
tijken v S lkusl in den grond. Dit was het
gewonden0 were'dvuurwerk> waarvan het op
slaan r Jerk langzaam afloopt tot het zal
Werk' sl° D 18e Fabruari zal het wereldvuur-
do°r den&an kel slaaQ Zal de nieuwe slag
is ,tegeastander kunnen worden afgeweerd.
juist wii A ef:jnige vlaa8- °nze lezers weten dat
ten- Hii h6n Engelschnuan ais mensch hoogschat-
Sche deii 660 aaDta' van de beste Germaan-
wij ket eg 6n' ^let Ware beter te wenschen dat
Van Deer,?? ™erden' doch waartoe zou het dienen
Wil heer 16 Spreken als En«eland alleen
v°°r ons staat de februari thans
hebben ve vervaldag van den wissel. Wy
Zal aflossen r°UWen dat de admiraliteit dien wissel
niet gemaTt* ,.®,enige te6enslagen gebeuren, maar
Want één 2a' Engeland zich verloren geven,
oorlog si0 l 'S zekerindien de nieuwe zee-
hednidt h?t voor^T*86 Ullwerk,ng beeft dan
en voor de Rri? h* msche bevolking de honger
heerschapoii ne der Wereld"
niet ons Dönieuwe zee°orlog beduidt nog
Britsche '®e°Verw,cht' maar het ophouden van het
ter zee vno?VenW1Cht' WlJ kunnen het overzicht
v°°r ons ri r 6 Srilscbe scheepsplanken zal
de schoonste symfonie zijn."
Russische minister van Financiën
Be m geïniervieuwd.
'erblii/.^n11 heeft 8ebru,k gemaakt van het
Einanciën Van den Rhssischen minister van
Bark I h °m hem te mtervieuwen.
"hedewerkn 6 06 volgende verklaring tegenover de
»Het V8n hCt Parflsche blad af:
dnrende 'l mij ®°eilijk gevallen Petersburg ge-
«jdstip waa" geh:e,6..maand tG Verlaten' °P een
ded'gen v 1 m^n wetsontwerp moest ver-
tribune dp!°ü commissie en vervolgens op de
de hoodzatlro'k8 j Ik bea ecbter gezwicht voor
'hinisters-r 6/J deel te nemen aan de drie-
het volle lw T ,m UW sfad' die eenstemeer
eehsgezindh«'H n latCn Va"en op de volmaakte
dfie verbond' 6F °P a"e Punten onder de
tijd heeft H?11 mogendheden bestaat.. Te zelfder
daartoe de hPatri°titlsche botooging in de Doema
1915 aauleidin r glDg °VCr de begroot'hg van
eensgezindhP Hg- g8u' met dezelfde duidelijkheid de
P.I..ÏÏ1 b" gMteld, wellie tusscheo
'ot ledrrtlJen Van mijn land bestaat- Men
6r bestaat onjS d® overwihning behalen en
l6ker is van m hCt geheele r»k' die niet
En o zegepraal.
Men zoTt kan deze solidwiteit opmerken.
?en" ontoeSd U'tdrukking ^eal|ieer-
Lo»den PaH ia' Men handelt en denkt te
Vo,k' en P8 eDJ Petersburg als één ontzaglijk
8lngen va men dan hoort spreken van de po-
te zaaien d 6D V1J,and °m tweedracht onder ons
Middelen dan°°[ 'eugenachtige en laster-
verachtel«k L r ?CD Diet anders doen dan er
Dat ko gllmlachen-
vÜand, .d°emlo0mdat onze vijanden, of liever onze
6 ra«npen dt d' U ontkelend heeft, en van
^Dez0 '•■vloeiem' °nVermijdelijk voor hem uit
g6C T°^r Uï' alS de militaire actie
>Veren zwjn°g 8ng Dadat de kanonnen en ge-
I°0rt8ezet In nu U 7 ander gebled worden
611 economischpn reeds nemen maatregelen om
zetten. SChen 00rl°g z°hder genade voort te
^nÜdernir-plered®°' die de "misters van Finan-
hzacht Het „n1 te Par»3 heeft samenge-
!?ilihg, niet genoïz kf'-dat W^' na de vrede*
J°ort' schadeloosstelling den Duitschers een
«oosstellmg te betalen, door hun de
middelen te laten, waardoor zij zich ten onzen
koste en op onze eigen markten zouden kunnen
herstellen en verrijken.
De les der tijden, die aan dezen oorlog vooraf
gingen, zal niet worden vergeten. Met het goud,
dat het door ziju handel in Rusland Frankryk en
Engeland, bijeenraapte heeft Duitschland zijn ka
nonnen kunnen gieten, zijn Zeppelins en zijn
dreadnoughts kunnen bouwen. En thans heeft
het onze fabrieken en werkplaatsen in Polen, in
België en in het Noorden van Frankrijk in puin
geschoten. Misschien verbeeldt het zich wel, dat
het ons aldus kan dwingen, bg zijn eigen fabri
kanten de koopwaren te koopen, die wij zeiven
voorluopig niet meer kunnen maken. Duitschland
wete echter wel, dat onze markten voor goed
voor dat land gesloten zullen blijven.
Hier volgt een staatje, dat zijn tyd gehad heeft
De Fransche export in Rusland bedroeg een
jaar geleden nauwelijks 57 millioen roebel. Die
van Duitsche bedroeg 650 millioen roebel. Hoe
is een dergelijke wanverhouding te verklaren?
Zeer eenvoudigDe Duitschers kennen Rusland
als hun beurs, zij hadden het overstroomd met
hun agenten en handelsreizigers, die tot in de
allerkleinste, verst-afgelegen stadjes doordrongen.
Herhaaldelijk kregen wij zelfs door hun toedoen
Fransche koopwaren, natuurlijk tot hun voordeel
belast met een hooge commissie.
De Duitsche regeermg stelde al haar doorzet-
tingsvermqgen en groote handigheid in het werk,
om den handel barer onderdanen te begunstigen.
Een voorbeeld Door bemiddeling van zjjn con
sulaire agenten had het Keizerlijk Handelsdepar
tement een uitgebreid onderzoek laten instellen
naar de solvabiliteit van alle Russischs handelaren.
Dat werd een gansche bibliotheek van informaties.
Richtte zich nu een klant uit Potersburg, Moskou
of Odessa tot een Duitsch fabrikant, dan was het
voor dezen laatste voldoende, even deze informa
ties na te staan, en hij wist onmiddellijk wat hij
wilde weten-
Onze Fransche vrienden zullen voortaan de
Duitschers op de Russische markt vervangen,
maar daarin zullen zij niet slagen dan wanneer
zij zich de Duitsche methode eigen maken. Zij
moeten ons komen opzoeken, onze behoeften ter
plaatse bestudeeren, benevens onze gewoonten en
gebruiken op handelsgebied. Zegt hun, dat zij bij
ons alle gewenschte hulp en bescherming zullen
vinden. Zij zullen met open armen worden ont
vangen.
Wat mij-zelf betreft, zal ik voor geen moeite
terugdeinzen om hen tevreden te stellen, over
tuigd als ik ben, dat ik zoodoende niet alleen
het werk van een oprecht vriend van Frankryk
verricht, maar ook handel als Russisch staatsman
eu patriot.
Van dit oogenblik af moeten wij dezen econo-
mischen en commercieelen veldtocht gezamenlijk
voorbereiden.
Uitwerking van granaatvuur.
De „Lancet" bevat een belangwekkende studie
van den Britschen oflicier van gezondheid C. H.
Myers over de physieke gevolgen van den „shock"
door granaatvuur. In de drie gevallen, welke hij
tot in bijzonderheden behandelt, van drie sol
daten, in wier nabijheid een groote granaat
ontplofte, was het gehoor ongedeerd gebleven.
Daarentegen waren gezicht, reuk en smaak
tijdelijk afwezig of sterk verminderd. Zeer slecht
zien, het niet in staat zijn om zoute en zure
stoffen te proeven en, in twee van de drie ge
vallen, verlies van geheugen, waren kenmerkende
symptomen. In alle gevallen trad door rust en
hypnotische suggestie van lieverlede verbete
ring in.
De Duitschers hebben in Polen, naar de bij
zondere correspondent van de „Daily Chronicle"
meldt, voor het eerst gebruik gemaakt van
gianaten met een lading van meliniet en een
andere onbekende stof. Een der gevolgen van
meliniet is, dat degenen, die in de nabijheid
van de ontploffing zijn, tijdelijk verblind worden.
De lucht bleef hangen aan de lichamen der ge
wonden, zoodat de dokters in het hospitaal ge
noodzaakt waren om van tijd tot tijd naar
buiten in de open lucht te gaan, ten einde weer
op hun verhaal te komen.
De laatste Mis.
In de »Matin« schreef een militaire dokter het
volgende
s Nachts waren we aangekomen in het dorpje
Vassincourt. Toen onze wagens op de bestemde
plaats waren gebracht en de gewone orders waren
volvoerd, spoedden we ons naar den keukenal
len vergingen bijna van honger. De kok had
niet zoo gauw aan versch vleesch kunnen komen
en had daarom maar geconserveerd vleesch klaar
gemaakt met overheerlijke tomatensaus.
Toen mijn honger wat gestild was, kwam een
ordonnance binnen met de boodschap
Kapitein (die goede kerels konden zich maar
niet gewennen om mij anders te noemen, omdat
zij altijd letten op mijn drie tressen), Kapitein,
iemand vraagt u te spreken.
Laat hem maar binnenkomen.
Daar komt een van myn brancardiers, een
flinke kerel met vriendelijk gelaat en bescheiden
manieren. Ik geloof, dat ik hem nog nooit had
gesproken.
Mijnheer de dokter, daar het morgen Zon
dag is, wilde ik u vragen, om in de kerk hier
de Mis te mogen lezen.
Zoo ben je dus
Ja, ik ben kapelaan op ons dorp.
Best.
Dank u, dokter.
Toen hij weg was, zei een van ons
Als we eens naar de Mis gingen
Met aigemeene stemmen besloot het keuken-
personeel morgen gezamenlijk naar de H. Mis te
gaan van den brancardier. Men waarschuwde
ook de twee andere ambulancen onzer afdeeling
het voorstel werd met geestdrift aangenomen.
Het was Zondagmorgen. Wijl ik de oudste
was, nam ik de eereplaats in, voer het koor. De
officieren van administratie namen plaats in de
banken. Daar achter verplegers en brancardiers)
die ons gevolgd waren om ook eens te gaan zien.
En de manschappen op han beurt wilden ook zien
waarna de verplegers en brancardiers gingen
kijken.
De brancardier, die de H. Mis zou lezen, kwam
binnen. Ik zag dat de roode soldatenbroek onder
zij alb en kasuivel uitkwam. Men stond tegen
over den vijand en de priester-soldaten hadden
geen tijd om hun uniform uit te trekken.
Ik ga u niet eene Mis beschrijven dat zou ik
ook niet kunnen, want voor zoover ik mij kan
herinneren, had ik ze, sedert mijn eerste Com
munie niet meer bijgewoond, dan alleen bij ge
legenheid van eene huwelijks- of begrafenisplech
tigheid, maar dat telt niet mee. Ik herinner me
alleen nog, dat ik in het begin in het geheel niet
op mijn gemak was, omdat ik in totaal niet
wist, wanneer ik moest opstaan, gaan zitten of
buigen.
Ik had me daarom voorgenomen, om maar
steeds rechtop te blijven staan, toon ik echter
bemerkte, dat de verpleger, die die de Mis diende,
namelijk een seminarist, mij met de hand een
teeken gaf om te gaan zitten en na een oogenblik
weer met dezelfde hand mij te kennen gaf dat ik
moest gaan staan. Ik heb zoo het voorbeeld ge
geven, gelijk mijne waardigheid zulks eischte ten
de anderen deden mij trouw na.
Opeens keert zich echter onze brancardier
priester om en gaat voor ons preeken. Hij begon
met er op te wijzen, dat allen die in de kerk
zich bevonden, soldaten warendat allen, die
deze Mis bijwoonden, hier waren voor hun va
derland, terwijl velen, hun ouderdom in aanmer
king genomen, anders beter rustig hadden kunnen
thuis blijven. Er waren er wel onder ons zoo
vervolgde hij die den goeden God en Zijne ker
ken een weinig verwaarloosden, maar dat wij Hem
allen moeten dienen door onze daden.
Daarna sprak hij over onze familie, onze be
angstigde vrouwen en kinderen, die ons misschien
nooit meer zullen terugzien, gelyk zoovele ande
ren, die in den dienst der gewonden zijn gestorven
voor hun plicht.
Op dat oogenblik gevoelde ik iets, alsof er een
traan over mijn gelaat rolde, ik keek rechts naast
me en zag den apotheker een likkepot weet
je, die aan niets gelooft zelfs niet aan zijn medi
cijnen zijn gezicht hevig vertrekken om niet
te laten zien, dat het hem had getroffenlinks
van me haalt de andere dokter zijn zakdoek te
voorschijn en begint heel hard te snuiten.
Ik neem eveneens m'n zakdoek en begin te
snuiten en even daarna hoort men hetzelfde van
alle kanten. Vanaf het koor tot aan den deur;
doen ze allemaal, alsof ze niet schreien, maar een
weinig verkouden zijn. Doch heel achteraan zat
er een heel hard te snikkenhet was Sidi, oud
soldaat van Afrika en in politiek, oppasser van
een park op Montmartre.
Juist op dit oogenblik, om ons gelegenheid te
geven ons hoesten wat te verbergen, schudt heel
de kerk en hoort men een geluid dat heel anders
klonk dan het aanslaan een van orgel. Het is een
kanon, dicht bij ons. Men loop naar de deur, ik
heb nog juist even den tijd, om den priester ons
te zien zegenen met wijdsch gebaar daarna haast
hij zich naar de sacristie om de priesterkleederen
af te leggen en weer soldaat te worden.
Het is de laatste Mis geweest voor enkelen van
ons, die te Vassincourt wareh op dien schoonen
herfst-Zondag. Het was ook de laatste Mis voor
de arme kerk, waar wy hadden geweend ook
zij stierf als soldaat, zy kwam in de vlammen
om.
weet niemand, zegt het »N.
Een stuk
Eergisteren is te Hilversum oip lieeterüaad
beti'.pt de rijwielhersteller J. J., van Amsterdam,
Uen hij in de tijdelijk onbewoonde villa van H.
aan de Van Hengellaan aldaar koperen voor
werpen wegnam.
Bij zijn aanhouding1 dreigde hij: met een mes,
eri zette het daarna op een loopen. De politie
had hem echter spoedig! gevat.
Het dragen van schoenen. De schoe
nen maken een zeer belangrijk deel van
onze kleeding uit. Zonder kraag, zonder hoed
zonder das, kunnen we in een gezelschap ver
schijnen, maar zonder schoenen gaat het toch
niet.
Wanneer voor het eerst schoenen zijn gedragen
van een dierenhuid voor zool, een stuk in reepen
gescheurd voor riemen, dat was het eerste san
daal. De Egyptenaren vlochten hun schoeisel van
de bladeren van den papyrusboom. De riemen
zaten aan de zool bevestigd, zoodat men de voet er
tusschen moest schuiven. Deze, wyze van de
sandaal aan te hebben vindt men bij de Noma
dische volken terug. De sandalen by de Arabie
ren in gebruik, herinneren er nog volkomen aan.
De Egyptische zool was reeds met een gouden
versiersel voorzien. De Assyriërs maakten hun
schoesel meer aan den voet sluitend, door er
hakstukken aan toe te voegen. Ook de halfhooge
laar was bij hen bekend.
De Israëlieten droegen dezelfde soort.
Zooals de meeste volken liepen zij binnenshuis,
blootsvoets. Voor het betreden van den tempel
ontdeed zich de Priester zoowel als de leek van
zijn schoeisel, evenals thans nog de Mohammedaan
bij het betreden zijner moskee.
Maar als wy nu eens nagaan, hoe onze voor
ouders hun voeten bekleedden, dan blyk alvast,
dat de Germanen, ten tijde van de komst der
Romeinen geen schoeisel hebben gehad. De vrouw
evenwel droeg een schoen waarvan het zyleer,
rondom door band om den voet getrokken werd.
De Bourgondiërs hadden in de vyfde eeuw lee-
ren schoenen, die tot over de enkels reikten.
In de elfde en twaalfde eeuw hechtte men al
zeer veel aan een netten schoen en de vyftiende
eeuw werd de punt van den schoen steeds langer.
Sommigen meenen, dat de tuitschoen in ge
bruik gebracht is door Graaf Tulco IV, van anjou,
die in het laatst der elfde eeuw op den gelukki
gen inval kwam om door zijn langen schoen zyn
mismaakte voeten te verbergen. In ieder geval
werd het in de veertiende eeuw een heerschende
mode.
De spitsen waren dikwijls driemaal zoo lang
als de voet zelve, en ze waren nu eens slap, zoo
dat ze bij iedere stap op en neer fladderden
dan weer stonden ze stijf, opgevuld naar boven,
of terzijde omgekruld.
Gewoonlijk hing de lengte der tuit van den
stand van den drager, zoodat de aanzienlijksten in
rang de langste schoenen mochten aantrekken.
Waarschijnlijk heeft het spreekwoord »hij leeft
op een groote voet®, daaraan zijn ontstaan te
danken.
Op het einde der 15de eeuw kwam er gelukkig
een einde aan deze bespottelyke mode. Hoe men
er op eens zoo toekwam die geloofkoosde dracht
te laten varen, is moeilijk te bepalen.
Intusschen verviel men nu weer geheel in een
tegenovergestelden vormde lange smalle schoen
werd nu buitengewoon breed en kort. De breedte
van den voorschoen bedroeg soms drievierde deel
van de lengte van den voet. Deze breedte was
wel niet zoo hinderlijk als de lengte, maar men
had nu grooten last van het binnendringen van
water eo slijk, vooral toen men, om nog meer
ruimte te geven aan den voet wijde insnijdingen
er in maakte. Deze openingen waren naar ver
kiezing grooter of kleiner, meer of minder talrijk
en zij gaven gelegenheid om de kleeding nog
meer bontheid te schenken. De voering toch, die
door de insnijdingen zichtbaar was, had steeds
een andere kleur dan het bovengedeelte en puilde
er dan ook wel overheen. Mannen en vrouwen
uit alle standen, droegen deze soort schoende
mindere burgers eohter zonder stollen en insnij
dingen.
Id de 2e helft van de XVIde eeuw verkregen
de schoenen meer den gewonen vorm van den
voet. De insnijdingen bleven echter nog lang in
den smaak. De onderschoenen waren vervangen
door overschoenen, die dikwijls met bont gevoerd
werden. Oorspronkelyk moesten deze dienen om
den voet warm te houden, maar spoedig droegen
de weelderige heeren ze zoowel 's winters als
zomers. In de helft der XVIIde eeuw begon de
Spaansche mode sterken invloed op die der andere
volken uit te oefenen. De Spanjaard had al lang
den breeden schoen afgeschaft en droeg nauw
sluitende, spits eindigende schoenen, die wel den
voet, doch niet den enkel bedekten. Bonte lappen
of doffen werden er in plaats van de insnijdingen
opgenaaid. Men droeg ze van allerlei kleuren,
doch witte zijden waren de prachtigste. De onder
schoenen der vrouwen werden van kurk of hout
en met .zeer hooge hakken voorzien. Kleine da
metjes vonden hierin een middel om langer te
schynen. Sommige hadden hakken van twee voet
hoog en voor de heeren was het dus ruimschoots
een gelegenheid, zich verdienstelijk te maken,
door zulk een wandelend gevaar te ondersteunen.
Onder Lodewijk XIV kwam de hooge stjjve
laars in de mode, die algemeen aan het hof ge
dragen werd. De vrouwenschoen uit de XVIIde
eeuw kenmerkte zich nog steeds door zeer hooge
hakken. Napoleon I was bijzonder gesteld op fraai
en net schoeiselonder zijn regeering had men
een bijzondere voorliefde voor al wat Grieksch
was en de oorspronkelijke sandaal kwam met
eenige variatie weer in de mode
En nu vooral lage verlakte schoenen, liefst met
breede veters geregen en laarsjes uit tweeërlei
kleur van leder of laken en leder vervaardigd be-
hooren tot den ïbon ton«. Wat zal het zijn over
een tijdje
zijn oni k 'S 6en man van de daad- Door hem
