Statou-Generaal
Binnenland.
gtads- en Gewestelijk Nieuws.
den bajonetaanval. Zij stormden met zoo'n kracht
vooruit, dat de vijand nergens lang stand hield.
Het hevigste gevecht viel voor bij Kaba Tepe,
waar de vijand de sterkste troepenmacht landde
•De vijandelijke troepen zijn ontmoedigd, de Tur
ken vol strijdlust. Op verdere landingspogingen is
niet veel uitzicht.
Te Parijs is bericht ontvangen, dat Hamilton,
de opperbevelhebber, de schuld geeft a^n zijn
vliegers, die over de sterkte van de Turksche
troepen aan weerszijden van de Dardanellen on
juiste berichten hebben gegeven."
Van Engelsche zijde wordt in tegenspraak met
bovenstaande berichten gemeld, dat de landing
van troepen geslaagd is. De martieme medewer
ker van de »Times« schrijft
Het aan land zetten van Engelsche en Fransche
troepen gaat geregeld door en met dit begin van
succes mag generaal Hamilton en de bevel
hebbers der geallieerden geluk gewenscht worden.
Men dient echter te erkennen, dat, zoolang we
nog niet vernomen hebben, dat alle troepen en
kanonnen aan wal zijn gebracht en dat zulke
goede posities ingenomen zijn, dat de Turken de
geallieerden niet in zee kunnen drijven en de
landingsplaatsen door hun vuur onbruikbaar ma
ken, er nog groote gevaren te duchten zijn. Thans
worden de operaties zoo uitgevoerd, als zij had
den moeten beginnen, nl. te land en ter zee. Het
is waarschijnlijk, dat de hoofdmacht van de vloot
zich met de forten, de linie van Boulair, Enosen
andere punten bezighoudt en dat een afzonderlijk
eskader het landen der troepen dekt. Het is zeer
waarschijnlijk, dat het zuidwestelijk gedeelte van
het schiereiland Gallipoli het eerste deel der ope
raties vormt en dat de overige landingstroepen
zullen oprukken, zoodra daar een sterke positie
is ingenomen.
Alleen een goede samenwerking tusschen de
staven van land- en zeemacht kan dit moeilijk
werk tot een gelukkig einde brengen.
Er zijn zeer vele transportschepen en het doen
landen der troepen in booten, tegenover talrijke
en krachtig tegenstand biedende vijanden, is nu
niet bepaald een gemakkelijke taak.
Alles schijnt goed gegaan te zijn, en ondanks
de Turksche loopgraven en het prikkeldraad,
waardoor zij beschermd werden, werd er een
aanzienlijke troepenmacht tusschen zonsop- en
-ondergang, aan land gezet. Het is meer dan
waarschijnlijk, dat de aandacht der Turken door
schijnaanvallen op andere punten werd verdeeld
en aaDgezien minstens 12 uur verloopen zijn,
zonder dat onze mannen in het nadeel kwamen,
moeten wij veronderstellen, dat zij in dien tijd de
dichtbijzijnde heuvels bezet, zich ingegraven en
hunne inleidende werkzaamheden met succes vol
bracht hebben.
Wij behoeven niet in beschouwingen te treden
over de sterkte der gelande troepen, maar er
moet op gewezen worden, dat het schiereiland
Gallipoli nergens zeer breed is en dat slechts een
bepaald aantal troepen op een zeker punt met
succes gebruikt kan worden. Wanneer Sir Ian
Hamilton te Enos geland zou zijn, om al de
Turksche legers te bevechten, zou hij zich na-
deelen hebben bezorgd, maar met zijn troepen
over het schiereiland verdeeld en zijn flanken
beschermd door de vloot, is hij in een geheel
andere positie.
Waarschijnlijk zöllen de Duitschers, bevreesd
voor een aanval op de achterzijde van de verde
digingswerken aan de Straat, de Turken aanspo
ren tot krachtige pogingen om ons te verdrijven
en als zij daarin niet slagen, overgaan tot 't aan
leggen van loopgraven. Niemand moet Hit dit
aanvankelijk succes echter de conclusie trekken,
dat onze troepen een gemakkelijke taak zullen
hebben. Het tegendeel is waar. Maar wanneer zij
zich eenmaal goed op 't schiereiland genesteld
hebben, kunnen zij naar believen versterkt worden
en het vuur van de schepen, dat nu gecontroleerd
kan worden door waarnemers aan land, kan in
ruime mate bijdragen tot het succes van den
aanval.
EenDuitschelezing.
Het Duitsche hoofdkwartier meldt officieel
Onze tegenstanders houden zich in hun officieele
mededeelingen niet stipt aan de waarheid. De
onwaarheden nemen echter thans van dag tot dag
grooter omvang aan. Het Havasbericht van 27
April, 3 uur 'snamiddags, bevat o.a. den zin: De
Hartmannsweilerkopf, welke gistermorgen vroeg
genomen werd, is door ons in den loop van den avond
heroverd en wij maakten gevangenen. Het tele
gram van 11 uur 'savonds zegt: Bij de Hart
mannsweilerkopf gingen wy tot het offensief over
en nadat wij den top genomen hadden, rukten
wij 200 meter op de Oostelijke helling vooruit.
De feiten zijn echter, dat de Harmansweilerkopf
op den avond van den 25sten door ons veroverd
werd en sedert dien in ons bezit gebleven is. De
aanvallen der Franschen op den avond van den
25sten werden krachtig afgeslagen en bij geen
enkelen aanval gelukte het den vyand tot aan
onze stellingen te komen. Krijgsgevangenen kun
nen de Franschen dus niet gemaakt hebben. Den
27sten April ondernamen de Franschen in het
geheel geen aanval.
Hetzelfde Havas-telegram bevat den zinnAaa
het communiqué van gisteren is niets.toe te voe
gen, behalve, dat onze vorderingen ten Noorden
van Yperen en op de Maashoogten voortduren
waaraan den 27sten om 11 uur 's avonds werd
toegevoegd Ten Noorden van Yperen duren onze
vorderingen voort, evenals die der Engelschen.
W ij maakten tal van gevangenen en veroverden
oorlogsmateriaal, bommenwerpers en machinegewe
ren. In ons communiqué van 27 April is helder en
duidelijk de linie aangegeven, die wij genomen
en versterkt hebben. Voor deze lijn zyn alle
Fransche en Eagelsche aanvallen op een misluk
king uitgeloopen. Waarom geven onze vijanden
niet aan hoever hun vorderingen zich uitstrekken
Uitgezonderd bij het opgeven van het platgescho
ten Lizerne is geen enkele Duitsche soldaat ook
maar één stap geweken. Bij de vrijwillige ont
ruiming kunnen weliswaar drie onbruikbaar ge
worden machinegeweren en eenige gewonden, die
met getransporteerd konden worden, in handen
van den vijand gevallen zijn. Bom men-werpers
zijn echter niet verloren.
En hoe het met het succes op de Maashoogten
staat blijkt uit de Fransche berichtgeving, die
van een loopgraaf van Colonne spreekt. De straat
La Grange Trancté de la Calonne is een lange
boschweg, die de linie der Duitsche en Fransche
loopgraven loodrecht snijdt. Van de Fransche
stelling zijn op een breedte van 1250 meter alle
achter elkander gelegen loopgraven, met inbegrip
van de zich in dezen sector bevindende batterij
stellingen genomen en tegen alle aanvallen ver
dedigd. Een verdere bespreking is dus overbodig.
Van het Oostelijk ootfjo gs t e r r e i n
wordt, ujt Weenen gemeld
De algemeene toestand is onveiandem.
Aan het front in Russisch-Polen en de Kar-
pa then hebben in verschillende sec toren hevige
ariilleiiegevechten plaats. Onze artillerie heeft met
zeer veel succes op de Russische munitie-berg
p'aatsen gevuurd.
In het Opor-dai trachtte ae vijand na een
arti.lerievuur, dat verscheidene uren vruchteloos
voortduurde, desi nachts een aanvai !e doen tte-
g<. n de hooggelegen stellingen onzer infanterie.,
Hn werd echter na een koit gevecht aan het
g arische fr;ont afgeslagen.
Het Duitsche Hoofdkwartier deelt mede: Ten
Zuiden van KaJwarja bezetten wij. het dorp Ka-
wale en de hoogte ten Zuiden daarvan. Pij:
Dachowo, ten Zuiden van Sochaczew, namen wij
een Russische steunpunt.
Het protest vanMgr. Heylen.
De »Tijd" geeft thans een uitvoerig overzicht
het door den bisschop van Namen, Mgr. Heylen,
tot het Duitsche gouvernement in Brussel en in
Namen gerichte protest.
Een tegen de Duitsche beweringen betreffende
de franctireurs-incidenten en het deelnemen der
Belgische geestelijken aan deja oorlog.
In het bijzonder protesteert de bisschop tegen
de Duitsche beschuldiging, dat Belgische burgers
op de militairen zouden geschoten hebben, terwijl
de Duitsche soldaten zich in alles waardig zouden
gedragen hebben, en zich aan geen enkelen gruwel
zouden hebben schuldig gemaakt.
Vervolgens geeft mgr. Heylen een gedetailleerde
opsomming van door Duitsche soldaten bedreven
gruwelen, en verhaalt, hoe mannen in tegenwoor
digheid van hun vrouwen en kinderen vermoord
werden, hoe de Duitsche soldaten de huizen bin
nendrongen en daar onschuldigen van het leven
beroofden enz. Ook worden talrijke nieuwe be
wijzen voor talrijke feiten van schending van het
oorlogsrecht door Duitsche soldaten aangebracht.
De bisschop ontkent, dat de Belgen zich als
priesters verkleed hebben om den franc-tireurs-
oorlog te voeren.
Daarentegen doorkruisten talrijke Duitsche
spionnen in priesterlijk gewaad België. Bij de
witte paters van de abdij der Norbertijnen te
Lelie werden 24 togen gestolen, welke doer Duit
sche spionnen op auto-tochten door België ge
dragen werden. Zelfs was mgr. Heylen verplicht
de Norbertijnen te verbieden hun kloosterkleed
te dragen, opdat men met zekerheid zou kunnen
zeggen, dat hij, die geschoten had, een Duitsche
soldaat en geen Belgische kloosterling was,
Een zeeslag?
Uit Vlissingen wordt gemeld, dat daar gis-
teien onafgebroken zwaar kanongebulder fa go,
hooid uit de richting! van het lichtschip Noord-
Hinder. Men acht het waarschijnlijk., dat een zee
slag aan den gang' is.
Het tor pedeeren van de „Ellis:
piantos". i
Nadat de Griefeche regeering van haar con
sul te Amsterdam bericht ontvangen hau van
het torpedeeren van het Grieksche stoomschip
.,FllispiO!ntotsi"j, droeg zij haren gezant te Berf-
lijn op, de noodige stappen in deze te doen. De
Duitsche regeering heeft thans1, volgens een
bericht uit Athene aan de „Frankfu ter Zei-
eieren 4 pet van alle verliezen. Naar dien maat
staf zou het Russische leger 1,790,000 minderen
hebben verloren. Daarbij moeten dan nog' worden
gevoegd 1,240,000 gevangenen, en een evenredig
amuai zieken, zoodat het. gchcele verlies, maar
schaiting, vier mill/ioen zou bedingen. Daarbij
dient te worden overwogen, dat het Russische
if go: sedert maanden, ten gevolge van vooraf
gaacde verliezen aan officieren; op volledige sterk
te" van manschappen heeft gjestaan maar met
een mandor aantal officieren, zoodat oo genoem
de schatting zeer matig; moet worden geacht, en
de verliezen waarschijnlijk hoo'ger zijn.
De 28 jarige prins Ernst vo.n Aren-Ie:g', is,
nadat hi; reeds1 tweemaal gewend was, Dij de
laatste gjevochten in Champagne gesneuveld.
f'rins Arenlierg; was in Parijs geboren en mét
fhciese de la Rochefoucauld gehuwd. Hij diende
?n hét Fransche leger als reserve-luitlenmit bij
.3£ste regianent-infanterie.
tung, verklaard, dat zij onmiddellijk order
heelt gegeven een onderzoek in t,e stellen en
volgens de tot heden vastgestelde feiten
schijnt het niet uitgesloten, dat een Duitsche
duikboot jiooir een ongelukkig toeval de „El-
lYpontos" getorpedeerd heeft.
Een aanval op een Griefcsch schip, heeft,
niet in de bedoeling gelegen. Ce Duitsche xe-
geeiing zal, zoo het ttorpedeeien door een
Da it-rh-e duikboot bewezen wordt, haar leeo we
zen over het gebeurde uitdrukken en schade
loosstelling betalen.
Allerlei Nieuws.
Volgens de „Raesski Inwalia" bedroeg het
ver.les aan Russische officieren in den oorlog
tot 2 April o. a. 71,600. Het verlies aan min
deren w.orat niet opgegeven. 1
De „Neue Freie Pres.3-e" merkt daarbij op. In
vree",ere oorlogen bedroeg' het verlies aan ofrU
TWEEDE KAMF.H
Vergadering van Donderdag 29 April.
Oneerlijke concurrentie.
De heer Aal b e r s e zet zijn gisteren onder
broken rede voort. Spr. verklaart, dat de bestrij
ding van zyn otwerp hem zeer is meegevallen
omdat deze bestrijding zich hoofdzakelijk richtte
tegen excepties.
Verweer ter principale heeft spr. alleen
vernomen van den heer Ter Spill. Alleen deze
heeft zich principieel tegen strafwetgeving op dit
punt verklaart.
Spr. behandelt allereerst de vier hoofdpunten,
n.l. Ie. de urgentie, 2e. de economische
beschouwingen, 3e. de r e c h t s-p h i 1 o s o f i -
s c h e beschouwingen en 4e. het j u r i d i s c h e
debat.
Van de urgentie waande spr. ieder overtuigd. Spr.
geeft nog tal van voorbeelden van oneerlijke con
currentie. J
Een motorenfabrikant deelde mede, dat slechte
motoren door een ander onder zijn (klagers) merk
en naam worden verkocht.
De heer M e n d e 1 sDat zou onder oplichting
kunnen vallen.
De heer A a 1 b e r s e Dat moet u maar eens
zien klaar te spelen.,Ik heb het een paar keer ge
probeerd, maar mij is het nooit gelakt. Zoo zijn
er talloos velen, die door bedriegerijen hun eigen
zaak trachten te bevoordeelen.
Thans het tweede puntde economische
beschouwingen, waarbij spreker tot de
redevoeringen van de heeren Mendels en Van
Doorn komt. Nooit heeft hij het voorgesteld, of
dit ontwerp zou leiden tot de regeneratie van
den middenstand. Zulk een enormiteit heeft trou
wens ook nooit eenig middenstander geuit. De
heer Mendels verkondigde weer, dat de midden
stand wordt doodgedrukt tusschen de arbeiders
beweging en het grootkapitaal en zijn raad aan
de middenstanders is»Hang je maar op, want
je gaat er onder." (Gelach).
De heer Mendels gaf overigens een slecht
beeld van den middenstand. Het soezerige krui
deniertje typeert niet den middenstander, die zich
door organisatie heeft sterk gemaakt tegen het
kapitaal en tegen de coöperatie.
Met voorbeelden uit het buitenland toont spr.
aan, dat deze wet vooral preventief zal werken.
Daarna het derde punt de rechtsphilo-
10 softs che beschouwingen. Spreker
heelt in de Memorie van Toelichting aangegeven
wat hij als den rechtsgrond van het ontwerp aan
vaardde, maar hij kan zich volkomen begrijpen,
dat andere leden op een anderen rechtsgrond hun
stem motiveren. Hoe men hierover echter denke
tot de redactie van het ontwerp doet het niet toe!
Spr. verdedigt uitvoerig den door hem gekozen
rechtsgrond en behandelt na de pauze de juridi
sche bezwaren, die tegen het ontwerp zijn aan
gevoerd.
Spr. is voorstander van civiel rechterlijke maat
regelen, maar meent, dat deze niet voor straf-
rechterlyke moeten gaan.
Gesteld, dat het civiel recht wordt gewijzigd
en aangevuld, dan volgt daaruit toch niet", dat
strafrecht-maatregelen onnoodig zijn geworden
Integendeel. Spr. noemt gevallen, waarin het
civiele recht onvoldoende bleek, om oneerlijke
handelingen tegen te gaan. In tal van bladen
werd bij advertentie een uitverkoop aangekondigd
waarbij mr. Koning, advocaat te Amsterdam,'
goederen zou verkoopen uit het faillissement der
hrma Van Putteren onder toezicht van deurwaar
der Van Leeuwen. Al deze namen bleken gefin-
geerd. Noch de advocaat, noch de deurwaarder
bestonden, en eeD aanklacht wegeDs oplichting
ingesteld tegen degenen die den uitverkoop hielden
werd niet-ontvankelyk verklaard. Zoo is nu een
maal het civiel recht. Er was tegen de zaak
niets te doen. Spreker noemt meerdere voor
beelden.
Uitvoerig zet spr. uiteen waarom hij een alge
meene bepaling de voorkeur gaf boveu een stel
specialiseerende bepalingen, die telkens worden
ontdoken. Spr. wil het amendement-v. Hamel
overnemen zoodat ook de handelsreiziger, de direc
teur van een N. V. of de depothouder, die oneer-
lyke concurrentie plegen maar niet om »eigen
debiet" uit te breiden onder de wet vallen.
De algemeene besebouwingen worden gesloten.
Het wetsontwerp komt in stemming en wordt
aangenomen met 64 tegen 6 stemmen, die van
de heeren Van doorn, de Beaufort, Tydeman
Drion, ter Spill en de Stuers.
De heer Aalberse wordt door vele leden geluk-
gewenscht.
De schriftelijke en mondelinge verdediging van
het voorstel in de Eerste Kamer wordt aan den
heer Aalberse opgedragen.
Landbouwverloven.
Aan de orde is de interpellatie-Albarda, in zake
verlof aan militairen, die voor eigen gebruik
levensmiddelen verbouwen.
De heer Al bar da zegt, det de landbouw
verloven slechts verleend worden aan grootgrond
bezitters, die daardoor worden bevoordeeld.
Spr. waarschuwt tegen de groote klassebevoor-
rechting, die thans in het leger plaats heeft, en
die onder de militairen veel kwaad bloed zet. Hij
waarschuwt den minister voor de gevolgen van
dit systeem. Het doel der interpellatie is een
practisch resultaat te bereiken, doch spr. wacht
eerst het antwoord des ministers af, alvorens een
motie in te dienen. Is de minister bereid, alsnog
een regeling te treffen, om ook aan de kleine
grondbezitters verlof te geven om hun land te
bewerken
De minister van oorlog zegt dat de
heer Albarda steeds sprak van »arbeiders« en dat
is iets anders dan »landbouwers«. Spr. heeft, als
bij van landbouwers spreekt, het oog op de be
roepslandbouwers. Met de belangen *an deze per
sonen is gemoeid het belang van de gebeele be
volking. Spr. heeft aanhoudend overleg gepleegd
met zijn ambtgenoot van landbouw. Hij wilde de
landbouwers ter wille zijn, maar moest ook net
oog houden op de legerbelangen. Geenszins zijn
de bezitters bevoordeeld. Natuurlijk dat zij, die
voor de geheele bevolking verbouwden, allereerst
recht op verlof kregen, en dan nog alleeD, wan
neer zij geen hulp hadden of krijgen konden. Zij
kregen een verlof van 4 tot 14 dagen. Hieruit
volgt reeds, dat de zeer groote bezitters ook
werden uitgesloten, want voor hen zou 14 dagen
niet voldoende zijn geweest.
Spr. zegt, dat voor degene, die een klein stukje
grond te bebouwen hebben het gewone verlof
voldoende is. Spr. is niet bereid een speciale rege
ling te treffen om nog extra verlof te geven.
De vergadering wordt verdaagd tot Vrijdag
half twaalf.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer is thans in openbare verga-
dering bijeengeroepen tegen a. s. Dinsdagavond
halfnegen.
Veiligheid op zee der haringschépen.
Vele van de haringschepen, die dezen zomer
aan de visscherij deelnemen, hebben behalve het
vischnummer ook nog het woord »Holland« op de
verschansing geteekend om evenals de koopvaar
dijschepen reeds in de verte als Nederlandsch
schip kenbaar te zijn.
Mr. V. H Rutgers.
Mr. H. Rutgers1, die benoema is tot Kur-
e.-ler van Boskoop-, is het te s-Giaven.li age
wonende (antirev.) Kamerlid voor Hilversum.
F. Koch Jr. -j-
Te Rotterdam is: overleden de heer F Koch
'rc'01raul van Z witserland aldaar. Sedert 1903
was hr als zoodanig werkzaam
Hr. Ms »Heemskerck" teruggeroepen.
Aan Harter Majesteits pantserdekschip „Heetma-
Keick", thans vertoevende te Curasao (West-Indië)'
is| telegrimsch order verstrekt om via Paramaribo',
Newport News (V S. van Noord-Amerik r) en
Faval (Azofflen) de terugreis naar Nederland te
aanvaarden
Het séhip kan haltf Juni hier te lande worden
verwacht
Aardappelen.
De Minister van Landooü.w, Nijverheid en
Handel heeft bepaald, dat ook alle soorten jwfit-:-
vleeajge aardappelen voor uitvoer in aanmerking!
komen
-k t buitenlandische afnemers is overeengeko
men, dat de maximumprijzen van de aardappelen
zijn gtesteld op f4 per 70 kilogram vooir1 klei-
aairdapjpelen en op f 3 50 per 70 kilogram voor
zand- en veenaardappelen, een en ander franco
wagon of schip.
Het verkeer met Engeland.
Gister zijn twee schepen uit Rotterdam de
sKortenaer en de rAtlas", in zee gegaan naar
Engelsche havens, - de sKortenaer", op weg
naar Rio de Janeiro, naar Barry Dock in Wales,
om daar kolen te laden, de »Atlas" naar Swansen.'
De reederij van de sKortenaer,' geloofde, af
gaande op bericht uit Barry, dat het schip er,
in weerwil van de kennisgeving dat het
verkeer tusschen ons land en Engeland was stop
gezet, zou toegelaten worden. Men wist te Barry
niets van een verbod dienaangaande.
Heden-ochtend vertrokken de s.s. »Ystroom''
en sVesta" van Amsterdam resp. naar Londen en
owansea.
Aangehouden schepen.
Sinds den 20en April wordt het Nederlandscbe
stoomschip ^Eendracht" der firma van Gelder
Zonen door de Engelschen te Sheerness vastge
houden. De eigenaars ontvingen een schryven van
den kapitein, die zegt omtrent de beweeg
redenen der aanhouding niets te weten. Het schip
was geladen met tapiocameel voor Amsterdam en
oud-papier voor Velsen.
Nederland en China.
Reuter seint uit Washington
De Nederlandsche Gezant van Rappard deelde
aan minister Bryan mede, dat Nederland en China
onderhandelen over een arbitrage-verdrag en den
president der Vereenigde Staten tot scheidsrechter
zouden willen benoemen:
De minister beloofde zich te vergewissen of de
president de benoeming eventueel zou willen aan
vaarden.
De verjaardag van Prinses Juliana.
Ter gelegenheid van den verjaardag van prinses
Juliana wapperde beden van den toren der Groote
erk en tal van openbare gebouwen en particu-
here huizen de Nederlandsche vlag.
l
