Gevaarlijke vrienden.
Zaterdag
15 Mei 1915.
TWEEDE BLAD.
Binnenland.
Gemeenteraad.
„BE V1LLETO N.
Uit de Pers.
No. 11230.
De reis van dr. Nolens.
rif. Nolens is na zijn terugkeer uit Rome gis-
l'i -ochtend ontvangen door minister Cort van
der Linden, tijdelijk voorzitter van den minis
terraad, aan diens departement.
Belasting-ambtenaren.
L'e belasting-ambtenaren, die tot dusver onder
e wapenen waren, zoowel milicien-soldaat als
gegradueerden, keeren naar hun standplaatsen
'•'rug, ten einde daar weer in hun betrekking
'ii de administratie der directe belastingen, in
voerrechten en accijnzen werkzaam te zijn.
Noderlandscli Gezantschap by den H. Stoel.
t it goede bron vernemen wij, dat nu spoedig
j e benoeming van een Nederlandschen gezant
"J den IJ. Stoel kan worden tegemoet gezien.
(Centr.)
Marino-machinistenschool.
Ingediend is een suppletoire marine-begrooting
•n verband met kosten (f 10.000) verbonden aan
1 tijdelijke verplaatsing van de marine-machi-
"isten-school van Hellevoetsluis naar Dordrecht.
belmoren. In plaats van tot dien maatregel, welke
ongewenscht wordt geacht, over te gaan, meent
de regeering de voorkeur te moeten geven aan
een wettelijk verbod, dat uit den aard der zaak
slechts een tijdelijk karakter draagt.
Daar er zich gevallen kunnen voordoen, dat van
uitvoer naar het buitenland, of overlading op
vreemde vaartuigen geen sprake is, bijvoorbeeld
wanneer een visschersvaartuig de Zuiderzee of de
Zeeuwscbe stroomen blijft bevaren zonder zich
buitengaats te begeven, dan wel dat er voldoende
zekerheid kan worden verkregen, dat eene be
perkte hoeveelheid der onder lo. bedoelde goe
deren bestemd is voor een zich buitengaats bevin
dend Nederlaudsch visschersvaartuig, is het wen-
sehelijk de mogelijkheid te openen om in bijzondere
omstandigheden geheel of gedeeltelijk dispensatie
van het verbod te verleenen.
Beu rssl uiting.
'if minister van. financiën; gehoord liet advies
1 commissie van deskundigen voor de Beurs
1914; heeft goedgevonden te bepalen dat
V Zaterdag 22 Mei 1915 de beurzen voor den
Sdd- en fondsenhandel zullen zijn gesloten, (a,ls-
j"de dat. die dag voor geldleeningen, als bedoeld
111 afdeeling V der Beurs voorschriften 1914, niet
Ms werkdag zal worden beschouwd. (Stct.)
Verbod om sommige artikelen te. laden in of
to vervoeren met vissehersvaartnigen.
De ministers van marine, van landbouw, nij-
Ve'beid en handel en financiën hebben een wets
ontwerp ingediend, houdende verbod om sommige
a'tikelen te laden in of te vervoeren met visschers-
vaartuigen.
Daarbij wordt voorgesteld dat
j° 'n. van oorl°g °f oorlogsgevaar het ver
fden is jn vissehersvaartnigen goederen, waar
in de uitvoer verboden is, in te laden of te ver-
voeien, voor zooverre die goederen niet noodig
Zl|n voor uitsluitend gebruik aan hoofd;
-o- door of namens den minister van marine,
guneer bijzondere omstandigheden daartoe aan-
ing geheel of gedeeltelijk dispensatie
<an worden verleend van dat verbod
°°- dat hij, die in strijd met het genoemde
^6' b°d eenig goed inlaadt of vervoert, wordt ge
valt met gevangenisstraf van ten hoogste vijf
honderd gulden.
D»t zoodanig goed kan worden verbeurd ver
aard en dat feiten bij dit artikel strafbaar ge-
e worden beschouwd als misdrijven.
Ier toelichting van deze wetsvoordracht wordt
gezegd
j,0ffngezien er gegrond vermoeden beslaat, dat
v e eren, waarvan de uitvoer verboden is, door
^schers naar zee worden uitgevoerd, hetzij met
da° ltstreeksche bestemming naar het buitenland,
0 wel met de bedoeling om ze in zee op andere
j^'epen over te laden, en het niet wel doenlijk is,'
gaa a"e visschersvaartu'gen» welke naar buiten
Schn; te controleeren, hetgeen bovendien de vis-
hUneiS Zeer zou hinderen in de uitoefening van
hed b8dr«f' is het ()nder de hui(iige omstandig-
Duitsche projectielen in ons land.
Lenigen tijd geleden is bericht, dot er vier
projectielen, afkomstig uit kanonnen van 15 cM.
en wegende 36 kilogram, waren neergekomen,
in den Hedwigpolder, gemeente Graauw (Zee
land), vlak bij de Belgische grens.
Thans meldt men:
Op den 6den dezer zijn, bij het inschieten
van kanonnen van een der forten van Antwer
pen, eenige granaten ongelukkigerwijs op Neder
laudsch grondgebied terecht gekomen.
Het Duitsche gouvernement-generaal in België
heeft onmiddellijk een ernstig onderzoek te dezer
zake ingesteld, en de Duitsche gezant in Den
Haag heeft, in opdracht van zijn regeering, haar
ernstig leedwezen wegens deze betreurenswaar
dige vergissing betuigd.
Buitengewoon oorlogserediet.
Het, Nederl. Correspondentie bureau meldt
De mededoeling door den minister van oorlog
bij de jongste" Kamerdebatten over liet wetsont
werp- in zake het nieuwe buitengewoon crediet
gedaan, als zou van de in 1914. beschikbaar ge
stelde buitengewone credieten tot een bedrag van
honderd millioen gulden, vermoedelijk ongeveer
15 millioen onbeschikt zijn gebleven, heeft aan
leiding gegeven tot misverstand. -
Daarom wordt er de aandacht op gevestigd,
dat de beide in 1914 toegestane buitengewone
credieten, elk van 50' millioen, niet anders waren
dan. verhoogingen van de gewone ocrlogsbegroto-
t.ing voor het dienstjaar 1914. Vandaar, dat de
bedragen, waarover op- 31 December 1914 niet
was beschikt, verder onaangeroerd moesten blij-
ven* omdat het den minister niet vrijstaat, voor
uitgaven, gedaan in 1915, gebruik te maken van
fondsen, hem voor 1914 toegestaan.
Hieruit volgt tegelijkertijd, dat van de op; 12
dezer door de Tweede Kamer gevoteerde nieu
we 50 millioen, dienende ter v-erhooging van de
oorlogsbegrootihg vo-o-r 1915, in de afgeloopen
41/2 maand reeds een zeer aanzienlijk deel is
verbruikt.
Deze som werd voldoende geacht om het werk
door werkeloozen te doen uitvoeren. De heeren
Gerlach en Dominicus hebben spr. echter ver
klaard, dat zij onmogelijk konden begrooten hoe
veel het zou kosten als het door werkeloozen
werd uitgevoerd. Spr. zegt dat het werk beter
kan worden aanbesteed, met de verplichte bepa-
ling, dat Schiedamsche arbeiders moeten worden
gebezigd. De aannemers blijven altijd beneden de
bagrooting en zorgen wel, dat ze er zelf geen
geld bijleggen.
De heer Dubbelman gelooft, dat. men aan
zijn woorden in de vorige vergadering gesproken
een verkeerden uitleg heeft gegeven. Spr. heeft
niet bedoeld te zeggen, dat men de menschen
•maar ondersteuning moest geven in plaats van
hen te laten werken. Spr. geeft de voorkeur aan
werkverschaffing boven ondersteuning. Maar de
werkverschaffing moet niet zulke ontzettende
oilers kosten. Het geld moet goed besteed worden.
De heer v. d. Hoek meent, dat men in plaats
van te mopperen over de hooge kosten een woord
van hulde moest brengen aan die enkele vak-
menschen, die de leiding bij dit werk hebben
gehad en het zoover met de niet-vakmenschen heb
ben gebracht. Bij iedere aanbesteding worden door
de aannemers de beste arbeiders er uitgezocht en
nat waren menschen, die vroeger nooit een schop
hadden gehanteerd. Dit bewijs: weer te meer de
zedelijke wasrde van de werkverschaffing.
Wethouder v. Westendorp zegt, dat de
directeur wel een begrooting had kunnen maken.
De directeur heeft de begrooting voor den vijver
gemaakt volgens de resultaten bereikt met de
werkeloozen bij het maken van het zwembasin.
Maar de beste van de menschen zijn naar de
aannemers gegaan en er zijn misschien nog wel
andere factoren bij gekomen, waardoor het werk
duurder is geworden. Spr. begrijpt niet dat er nu
nog over het werk gezanikt wordt. Het werk is
begonnen als werkverschaffing en nu er nog maar
lo menschen aan het werk zijn wil men anderen
het werk laten afmaken. Spr. vindt het een af
schuwelijke verdachtmaking, dat de menschen
langer over het werk zouden doen omdat ze we
ten, dat het afloopt.
Wethouder Goslinga zegt, dat hij aan den
laad de beslissing heeft willen laten. De directeur
heeft aan spr. gezegd, dat hij voor 500 gld. het
werk kon afmaken zonder werkeloozen. Spr. heeft
er geen bezwaar tegen dat het werk door de
werkeloozen wordt afgemaakt, maar spr. meende
oeze gegevens aan den raad te moeten verschaf
fen, opdat deze een beslissing zou kunnen nemen.
De heer v. d. Velden zegt, dat de directeur
de begrooting heeft gemaakt om met werkeloozen
het werk te doen voor 4000 gld. en nu blijkt toch
dat hij er niet komt. Spr. acht aanbesteding beter.
Wethouder v. Westendorp kan niet be
grijpen, dat nu het werk bijna af is er nog zoo
veel over moet gesproken wórden.
Wethouder Goslinga komt op tegen de
voorstelling als zou hij zijn tegen het uitvoeren
van het werk door de werkeloozen. Grondbedrijf
wordt commercieel beheerd. Hij zegt dus, voor
gld. kan het werk afgemaakt worden, maar
eQ !ïn 1,3 landsbelang wenschelijk, de inlading
'et vervoer tegen te gaan van dergelijke goe-
en voor zoover die niet bestemd zijn voor uit
eend gebruik aan boord.
helettl eiDde d'e haDdelil3Sen ook te kunnen
niet 6n 'n de havens' en v'sschersplaatsen, welke
staat Rt<lat VaU be'eg zidD verklaar(h zou die
overj °°k moeten worden afgekondigd in alle
gele'56 aan de Noordzee en aan de Zuiderzee
gemeenten, waar visschersvaartuigen thuis
Wethouder v. Westendorp zegt, dat dit
voorstel door grondbedrijf is ingediend zonder dat
gemeentewerken er iets van wist. Spr. betreurt
dat de directeur zich heeft laten ontvallen, dat de
menschen langer over het werk zouden doen als
zij wisten, dat bet t laatste was. Spr. noemt dat
een insinuatie. Spr. stelt voor. het voorstel aan
te houden en eerst eens te doen onderzoeken hoe
veel het werk zal kosten als het door werke
loozen wordt uitgevoerd.
Spr, meent, dat we de menschen zoo lang het
mogelijk is, iets moeten laten verdienen. Het is
wel niet pleizierig werken met niet-vak
menschen, maar er zijn er veel, die het graaf-
werkareeds goed hebben geleerd en nu door bazen ook
als grondwerker in dienst worden genomen. Aan
het steun-comite ziet men zooveel mannen komen,
die graag aan werk geholpen zouden worden.'
Laten we dan die paar menschen, die we aan het
werk kunnen houden, niet op straat zetten.
De heer v. d. Velden zegt, dat destijds 4000
gld. is gevraagd voor het maken van den vijver.
Naar het Fransch.
01)
Da
kregen Jrl ad ZÜ dien morgen een brief ge-
gebrachr u--haar heelemaal van de wijs had
Want I;- IT1, la2 nu geopend op haar schoot,
Seleen u 7* hem J'uist weer heelemaal door
lek nipt waa een kort briefje, waarin eigen-
haar v~; meer stond dan dat Willem Chester
bidder Th' haar zaakgelastigde en stille aan-
hij 0p'7i rh n°S naar Zwitserland ging en dat
1-Üs zon lr-Weg daarheen-een paar dagen in Pa-
't Wo Jven om haar te bezoeken.
ldi datSri0Wf'kelijk heel aardig van hem, dat
er zich in een ander Seval zou Sylvia
yetandml ebben verheugd. Maar nu was alles
bnnen stenen°U 't g°ed bU'ten hem hebben
Zbllen J°°ruitzi(jht Chester hier in Lacville te
bd twep maakte haar zenuwachtig. Toen zij
Wel twee E?aanden geleden - het leek haar
Was zii A Jaar Engeland had verlaten,
g0edge7inr] r J0ngen rechtsgeleerde bijzonder
öeweest en in haar diepste binnenste
achtte zij het toen lang geen onwaarschijnlijk
heid, dat zij eens zijn vrouw zou worden.
Zij vermoedde, dat Chester reeds van haar
had gehouden toen zij bijna nog een kind was
en dat zijn beperkte middelen hem toen hadden
belet, haar ten huwelijk te vragen- Hij was
namelijk een dier buitengewone 'mannen, die
het gewetenloos vinden een meisje te vragen,
zoolang hun financiën hen niet ruimschoots ver
oorloven een vrouw te onderhouden. Zij her
innerde zich nog het gezicht, dat hij had gezet
het strakke ernstige gezicht, toen iemand
hem plotseling in haar bijzijn het nieuws ver
telde van haar vrjrloving met den zooveel
ouderen Bailey, die zoo goed voor haar was ge
weest en toch zoo'n bitter klein plaatsje in li, ar
hart had ingenomen, al was zij niet in haar
plichten tegenover hem. te kort geschoten.
Met iets als wroeging bedacht zij zich nu,
hoe veel Chester altijd voor haar was geweest
sinds zi] weduwe was geworden. Zijn toewijding
ha,d haar te meer getroffen, omdat zij' zich
minder in woorden dan wel in daden toonde,
want hij behoorde ook tot die eveneens zeld
zame mannen, die het, hoeveel zij van een
vrouw houden, beneden zich achten van den
post .van vertrouwen, die zij bij haar bekleedden
Pa.rt-jJ te trekken en dien te maken tot het
middel om zich een weg te banen naar haar
hart.
Het reit, dat hij haar zaakgelastigde was,
veiooizaakte zc^fs dikwijls kleine schermutse-
500
met met werkeloozen. Wil de raad dus wel met
werkeloozen laten werken, dan moet men er later
geen verwijt van maken, dat het duurder is ge
worden.
Wethouder v. Westendorp zegt, dat als het
voorstel van Grondbedrijf wordt aangenomen, dan
worden de menschen op straat gezet, besluit de
raad anders dan moet men maar afwachten wat
het zal kosten.
De heer Dinkelaar kan niet voor het voor
stel van B. en W. stemmen. Spr. constateert dat
wel degelijk de woorden van den heer Dubbel
man van invloed zijn geweest op de houdiDg van
B. en W. Ook buiten den raad zijn door die
woorden verkeerde voorstellingen gewekt. De
gemeente moet uitkeering doen aan de werke
loozen. Telt men nu de kosten van de ondersleu
ning en wat het werk anders zou kosten bijeen,
dan verkrijgt men juiste getallen en dan zal men
tot de overtuiging komen, dat we niet zoo duur
uitkomen. Men moet ook niet de zedelijke waarde
van den arbeid onderschatten.
De heer v. d. V e 1 d e n is ook van meening,
dat men de menschen aan het werk moet houden,
het gaat hier alleen om het verschil of men het
zal aanbesteden of in eigen beheer zal uitvoeren.
Het laatste is altijd duurder.
De heer Koopmans stelt voor het crediet
te verhoogen tot 750 gulden en het werk dan
door de werkeloozen te laten afmaken.
Het voorstelKoopmans in stemming gebracht
wordt aangenomen met 15 tegen 3 stemmen.
(De heer Nolet had tijdens de discussies de ver
gadering verlaten.)
Voor stemden de heerenWestendorop, Gos-
lingen tusschen hen. Al dikwijls toonde Chester
zich meer een belangeloos en openhartig vriend
dan een complimenteus hofmaker. Hun eenige
werkelijke twist als men het een twist kan
noemen was, zooals wij weten, veroorzaakt
door den koop van haar parelsnoer. Maar de
tyd had hem geleerd, dat zij gelijk had gehad,
althans Sylvia geloofde dit - want haarveld-
belegging", zooals zij het noemde, was in waarde
gestegen.
Maar al had zij dan in deze betrekkelijke on
beduidende zaak gelijk gehad, zij wist toch zeker
dat het leven dat zij nu leidde - doellooze,
werkelooze, wufte leven - in hooge mate zijn
afkeuring zou opwekken.
Terwijl zij haar blik liet Waren over het meer,
waar reeds ontelbare bootjes op dreven, wanr,
het was een mooie; warme dag. vatte Sylvia
bijna het plan op voor een dag of twee, drie
naar Parijs te gaan.
Want Chester zou het een beetje vreemd
vinden, dat zij hier heelemaal alleen in Lac
ville verblijf hield.
Maar de gedachte Lacville te verlaten, en
dat juist nu, stemde haar ver van aangenaam...
Met eenigen angst vroeg zij zich af, wat haar
zaakgelastigde wel zou denken van haar vriend
schap met graaf Paul de Virieu - dien Pransch-
manrdie, wanneer hij niet speelde, haast ieder
uur van den dag doorbracht bij haar?
Innerlijk stond het echter bij haar vast, dat
Paul zich wel terug zou trekken in den tijd dat
hnga, Beukers, v. d. Zee, Evers, Wouterlood,
Schreuder, v. d. Schalk, de Graaff, Dinkelaar,
Koopmans, v. d. Iloek, Sehefïers, v. d. Meer en
Kavelaars.
Tegen de heeren Lagerwey, v. d. Velden en
Dubbelman.
8. Voorstel van B. en W. om voor de verdere
inrichting van het sportterein aan den Havendijk
een crediet te verleenen.
Hierbij is noodzakelijk een gebouwtje bestemd
voor kleedkamer en herplaats; dit gebouwtje zal
geplaatst kunnen worden in den Zuidoostelijken
hoek waardoor de kosten van rioleering zoo 'laag
mogelijk gesteld kunnen wordende kosten van
(mnfb0UWt''e worden geraamd op een bedrag van
f2000.—verder zijn nog andere kosten noodig
waartoe gedacht worden een bedrag van f300.—
terwijl voor onderhoud gewenscht is een crediet
beschikbaar te te stellen.
De heer v. d. Hoek vindt het gebouw nog al
duur en vraagt wie voor het onderhoud moet
zorgen.
Wethouder Goslinga zegt, dat het onder
houd van gemeentewege geschiedt. Het gebouwtje
wordt sohed gebouwd dus zullen de kosten van
onderhoud zoo groot niet zijn, deze kunnen bestreden
worden uit de aangevraagde 300 gulden. Het is
de bedoeling het terrein beschikbaar te stellen
voor de H. B. S. en voor de openluchtspelen op
Zaterdag en Woensdagmiddag. Verder zou het
kunnen verhuurd worden als voetbalveld. Tegen
over de uitgaven staan ook weer inkomsten. De
muur achter het S. V. V. terrein kan worden op
gehoogd, en dan wii deze vereeniging meer huur
geven.
Het voorstel wordt z. h. st. aangenomen.
8a. Voorstel van B. en W. om een crediet be
schikbaar te stellen voor de meerdere uitgaven
voor personeel, voortvloeiende uit de oprichting
van een tweede zweminrichting.
B. en W. achten een bedrag van f500.vol
doende.
Hiertoe wordt besloten.
9. Voorstel van B. en W. om voorloopig, doch
uiterlijk tot 1 Mei 1916, aan weduwen van voor
het in werking treden der pensioenwetten voor de
gemeente-ambtenaren 1913 en na 1 October 1911
overleden gemeente-ambtenaren, een wekelijksche
toelage toe te kennen-
Overeenkomstig het voorstel besluit de Raad,
tot wederopzeggings, doch uiterlyk voor het tijdvak
1 Mei 191530 Ap.il 1916 op grond van bedoeld
besluit een wekelijksche ondersteuning te ver
leenen
aan de wed. van den op 14 Maart 19!3 over
leden hoofdagent van politie W. F. van der Beek;
aan de wed. van den op 28 Mei 1912 overle-'
den lantaarnopsteker J. H. van Harteveld en
aan de wed. van den op 8 Juli 1912 overleden
stoker der gasfabriek W. H. van Put.
B. en W. vragen nog machtiging tot verhuur:
a. aan D. Nouwt fe Vlaardinger-Ambacht van
een perceel grasland langs den West-Franken-
landschen dijk in het Sterreboscb, seizoen 1915
voor f20.-;
b. aan J. H. Lepolder en C. Groenendijk van
het grasgewas op de perceelen 30 en 31 in het
Sterrebosch, seizoen 1915, voor flO.—
De gevraagde machtiging wordt verleend.
De vergadering wordt gesloten.
Over den Paus als bemiddelaar sprekende schrijft
»De Hervorming" een onzer modern Protestant-
sche bladen
»De vredesgezindheid van den Paus ligt voor
de hand; zijn hoog gezag lijdt geen twyfel. En
dit gezag is thans van zoo groote beteekenis, om
dat in den huidigen oorlog, over zoovele natiën
zich uitbreidend, roomschen en protestanten niet
staan tegenover elkaar, maar kris-kras zijn door-
eengemengd. Dat moge in vroegere oorlogen
denk aan den Fransch-Duitschen van 1870 tot
op zekere hoogte eveneens het geval geweest zijn,
de verhoudingen zijn toch zeer gewijzigd. Toen
kon er nog sprake zijn van protestantsche sym
pathieën, die het met de Duitschers, of van
roomsche, die het met de Franschen hielden. Dat
is voorbij debatten, wederzijdsche beschuldigin
gen, verdachtmakingen binnen het eigen roomsche
erf tijdens den oorlog hebben beter geleerd. Het
nationalisme zegevierde over internationaal-socia-
tische en over rasverschillen (Angelsaksers en
Ieren, Duitsche en Slavische Oostenrijkers); ook
over den nauwsluitenden band, dien de roomsch-
Chester hier was slechts wanneer zij met el
kaar alleen waren, sprak hij geanimeerd en
natuurlijk.
In de eetzaal van het hotel richtte hij bijna
nooit het woord tot haar en als zij beiden in de
Baccarat-zaal van de Club waren, sprak hij haar
zelden aan, ofschoon zij, als zij opkeek, altijd
zijn oogen op haar gericht zag met dien innigen
blik, die haar hart deed bonzen en het bloed
naar haar wangen dreef.
Opeens, alsof haar gedachten hem hadden
aangetrokken, zag zij Paul's hooge rechte ge
stalte den weg afkomen en den tuin van de
Villa du Lac ingaan.
Hij keek naar haar raam en nam zijn hoed
af. Haar scherpziend oog merkte dadelijk een
verandering in hem op, hij zag er bedaard en
heel ernstig en toch ook weer bijna gelukkig
uit. Had hij misschien nieuws van Anna Wols^
ky
Hij .ging de steenen stoep op en het huis in.
En Sylvia, stond op en begon onrustig in de
kamer heen en weer te loopen. Zij had lust
om naar beneden te gaan, maar haai vrouwe
lijke fierheid weerhield haar.
Een gz*Dote stilte lag over alles. De warmte
hield iedeieen binnenshuis. De heer Polperro
nam vroeg op den middag altijd een siësta,
misschien een gevolg van zijn zuidelijke op-
.voeding. En het leek wel alsof al zijn bedienden
zijn voorbeeld volgden. De heele Villa du Lac
scheen te slapen.
miwi scram
