Binnenland.
alles ia gereedheid is gebracht voor het vertrek
van den attaché binnen enkele dagen waar
schijnlijk door hem een anderen post op te dragen
en aldus het pijnlijke zoowel voor de Ameri-
kaansche als de Duitscbe regeering uit den weg
te ruimen. Hij zal vermoedelijk toestemming
krijgen met verlof te gaan maar zal nooit terug
komen.
Uit Washington Wiordfc feémeiJ, dut er ook na
een conferentie met Wilsvn geen Leilissing! is
gevallen in verband met hv: Duitsche voorstel
tot ai bitrage in zake de .Arabic". In ambte
lijke kringen merkt men op, 'lat zoowel
Duitse hland als de Vereenigde Staten van op
vatting zijn, dat cle arbitrage betreffende de
schadeloosstelling ook een ai'ETaagei met zich
brengt ten opzichte van de rechtvaardiging en
de feiten
ALLERLEI NIEUWS.
Reuter seint dd. 13 September uit Londen
Het persbureau deelt mede, dat de Engelsche
kust gisteravond opnieuw bezoek heeft gehad van
vijandelijke luchtgevaarten, die bommen hebben
geworpen. Er is geen enkel slachtofferde stoffe
lijke schade bestaat uit gebroken telegraafdraden
en vensterruiten.
Blijkens de Engelsche verlieslijsten van 5 en
6 Sept. zijn 23 officieren geneuveld, 39 gewond.
Bovendien worden 3491 manschappen als gesneu
veld, gewond of vermist opgegeven.
Van de vloot is 1 officier gesneuveld, en zijn 6
gewond en 36 manschappen gedood, gewond of
vermist.
De Koningin van België heeft te Hazebroeck
(Noord Frankrijk) een bezoek gebracht aan de
Belgische vluchtelingen. De Koningin begaf zich
ook naar de hospitalen daar ter stede, waar
grijsaards en Belgische gewonden hartelijk door
haar werden toegesproken en geschenken ontvin
gen. Bij haar vertrek juichte men de Koningin
Koningin geestdriftig toe.
Naar aanleiding van het betalen van weduw-
pensioen aan de vrouwen der gesneuvelde soldaten
van het Fransche leger, is de vraag gesteld, hoe
veel er nitbetaald zal worden aan Senegaleezen, die
zooals men weet meerdere vrouwen bezitten.
Iemand stelde voor het pensioen onder de verschil
lende vrouwen te verdeelen naar het aantal hu
welijksjaren, een ander meende, dat elke vrouw
hetzelfde moest hebben, want «vrouw is vrouwe.
Het plan is geopperd den Turkschen ex sultan,
als deskundige om raad te vragen.
Te Lissabon is geduelleerd tusschen oud
minister Freitas Ribeiro en Sanches Miranda, oud
gouverneur van Macao. Beiden zijn licht ge
wond.
Volgens de „Kolnische. Voikszeitung*' zon
het. Russische stoomschip „Zerbmu" op weg
van Riga naar Rev al, op een mijn getoopen en
gezonken zijn. Meer dan 200 personen zouden
.omgekomen zijn.
Schip in brand.
Te Halifax (Nieuw Schotland) is bericht ont
vangen, dat het Fransche stoomschip «Sant
Anne«, midden in den Atlantischen Oceaan, in
brand staat.
Scheepsbrand
Reuter seint uit Londen d.d. gisteren:
Aan boord van het stoomschip „Vaderland?,
v:ai de Rata. vier lijn, dat in de Theems ligt. is
hedenochtend een brand uitgebroken, die na ver-
set c-id ene uren door de: brandweer is geblusdht.
Een nader Reuterbericht luidt:
Het bericht over den brand in d« „Vaderland?
was meegedeeld door de avondbladen. Bevesti
ging er van is. nog niet ontvangen, maar Lloyds
öeoH mee dat het vuur1 uitbrai aan boord van
de „Batavier V" op ae Theems Het vuur Werd
gtebluscht; de lading is beschadigd. Vermoed
wciat, dat beide berichten hetzelfde schip be
treffen. j
Een drama i p ree
Uil Grimsby wordt bericht, dat verscheidene
lenen van de bemanning van den logger „Noord
zee" krankzinnig' zijtn geworaen midden op zee.
Zij doodden drie kameraden.
Een Noorsch schip werd aangeroepen, dat den
logger naar Grimsby sleepte, nadat de krankzin
nigen waren overmeesterd en in boeien gesla-
«en.
De autoriteiten te Grimsbv stelden een onder
zoek in. Het schip blijft voorloopig te Grimsby.
(Volgens de lijst van Koopvaardijschepen is
,de „Noordzee" een stalen Kof en behoort thuis
te Groningen. Kapitein-eigenaar is J. Buisman).
Thans is beslist dat H. M. de Koningin in per
soon Dinsdag 21 dezer de nieuwe zitting van de
Staten-Generaal zal openen.
Evenals ten vorigen jarezalde stoet, waarmedeH.M.
de Koningin zich van het Koninkljjk paleis naar
het gebouweer grafelijke zalen begeeft, kleiner van
samenstelling zjjn, doordien de meeste hofdigmi-
taris.-en, die anders in dien galaststoet mederijden,
zich ook thans weder in de ridderzaal zullen be
vinden bij aankomst van H. M. in dat gebouw.
Z. K. H. Prins Hendrik heeft heden te Amers
foort eenige voordrachten bijgewoond op het Neder-
landsch Landhuishoudkundig congres, waarvan
Z. K. H. beschermheer is. Z. K. H. zal ook aan
zitten aan den bij gelegenheid van het congre®
te houden officieelen maaltijd.
Veldprediker in algemeenen dienst.
Bjj Kon. besluit van 9 dezer is aan den veld
prediker in algemeenen dienst bij het leger te
velde, ds. A. S. Talma, op zijn daartoe gedaan
verzoek, eervol ontslag uit zijn voormelde betrek
king verleend, onder dankbetuiging voorde daarin
bewezen diensten.
Uitvoerverbod.
Het Si.bl. no. 390 bevat een Kon. besluit van
den 11 dezer, houdende verbod van uitvoer van
zuurkool, van gezouten groenten, van gedroogde
snijboonen en van gedroogde spersieboonen.
De heer van Lennep, secretaris van den Ned.
Tuinbouwraad, heeft aan de controleurs voor
groentenexport bericht, dat alle soorten gedroogde
pronkboonen en alle soorten gedroogde spersie
boonen geacht worden te vallen onder het uit
voerverbod (Kon. besluit van 13 Aug.). In geen
geval mogen zij voor deze gedroogde boonen con
sent tot uitvoer afgeven.
Heffing in eens.
Naar wij vernemen, is het wetsontwerp be
treffende de heffing in eens van het inkomen,
ontworpen door een commissie uit den Vrijzinnig
demoeratischen Bond. gereed en zal het eerst
daags worden gepubliceerd.
Geen pas.
De Belgische gezant bij het Nederlandsche Hof.
Baron Fallon, die door bemiddeling van den
Spaansehen gezant te Brussel, belast met de be
hartiging van de Belgische belaDgen, het bericht
had gekregen van het overlijden van zijn vader,
had, door bemiddeling van denzelfden diplomaat,
het Duitsche Bestuur in België zjjn verlangen
doen kenbaar maken om bij de begrafenis tegen-
woordiger te zijn.
Naar wij vernemen heeft het Duitsche Bestuur
echter aan de ambteljjke positie van Baron Fallon
de reden ontleend om tegen de inwilliging van
het verzoek bezwaar te maken....
Adviesbureau voor uit- en invoer.
Het bureau van de Nijverheidscommissie heeft
in overleg met den minister van landbouw, nij
verbeid en handel aan de leden van de Nijver-
beidscommissie voorgesteld om de werkzaamheden
van het bureau der commissie, voor zoover deze
betrekking hebben op bet uitbrengen van adviezen
voor den uitvoer en het verleenen van bemidde
ling voor den invoer, over te dragen aan een
zelfstandig adviesbureau voor uit- en invoer»
staande onder een cómmissie van beheer en toe
zicht. Het adviesbureau zal gevestigd worden in
het gebouw van de Nijverheids-commissie Mau"
ritskade 43, te 's Gravenhage.
Staatsleening 1914.
De minister van financiën maakt bekend, dat
tot en met 11 dezer uit de opbreBgst van de
Staatsleening 1914 aan provinciën en gemeenten
uit 's Rijks schatkist rentedragende voorschotten
zijn toegezegd tot een gezamenlijk bedrag van
f 10.080.025, waarvan per saldo was uitbetaald of
betaalbaar gesteld een totaal bedrag van f 5.614.125.
(St.ct.)
Scheepvaart op Londen.
Bij de Zeppelin aanvallen op Londen zijn ook
bommen neergekomen in het havenkwartier, waar
door ook neutrale schepen groot gevaar hebben
geloopen. In verband hiermede is bepaald, dat
de schepen voortaan niet meer bij kunstlicht mogen
laden of lossen en die werkzaamheden alleen
overdag mogen plaats hebben. De vaart op Londen
van de Batavierlijn en van andere lijnen onder
gaat hierdoor groote vertraging. (Hdbl.)
Slechte regeeringstarwe.
Men schrijft aan het „Hdbl."
Sedert eenigen tijd gingen hier en daar klach
ten op onder de bakkerij over het haar geleverde
meel, bestemd voor het bakken van goedkoop
bruin brood. Voor de meelfabrikanten is deze
zaak te onaangenamer, omdat zij voor hun pro
duct sedert verleden jaar Augustus aangewezen
zijn op de hun vanwege de regeering verstrekte
tarwe. Verleden week echter verkeerden som
mige leveranties regeeringsmeel in zoo'n ondeug
delijken toestand, dat het velen bakkers een
voudig onmogelijk was, daarvan behoorlijk brood
te bakken. De betrokken meelfabrikant, op de
ondeugdelijke kwaliteit opmerkzaam gemaakt,
verklaarde, dat hem vanwege de regeering een
partijtje onbruikbare tarwe was toegezonden.
Dergelijke afwijkingen zijn natuurlijk altijd mo
gelijk doch.... de meelfabrikant knoopte aan zijn
verklaring de mededeeling vast, dat de minister
van landbouw, nijverheid en handel in antwoord
op een desbetreffende klacht gezegd zou hebben,
„dat die partij er maar doorheen gedraaid moest
worden".
Inmiddels hebben de meest-belanghebbenden
bij deze kwestie, de broodfabrikanten en bak
kers ook niet stilgezeten. Nadat de minister pok
van laatstgenoemde ziide met een en ander in
kennis was gesteld, hebben de directies der
Broodfabriek v/h. wed. J. de Jonge, der Tol's
Electr. Bakkerij en der Bakkerij de Wetering
aan de Amsterdamsche bakkers een rondschrij
ven verzonden, met verzoek te willen opgeven,
wie hunner te klagen heeft over het geleverde
regeeringsmeel, teneinde gezamelijk stappen te
doen. om een betere kwaliteit meel te verkrijgen-
Naar ons verzekerd werd, zijn er reeds tal van
klachten ingekomen.
De economische toestand.
De Minister vari Landbouw, Nijverheid tein
Handel heelt aan de Tweede, Kamer doen toe.
kernen, een nota (de zesde) betreffende den eco-
nomischen toestand in de maand Juli 1915.
Wij ontleenen er bet volgende aan:
Het binnenlandsch goederenvervoer isj vrj-
normaal gebleven. In de binnenvaart naar de
aangrenzende landen kwam ten opzichte dei
Rijnvaart niet veel wijziging1.
Het spoorwegverkeer is nog wel niet zoo
druk als voor de crisis, maar toch bevredi
gend. Het personenvervoer is in den laatsten
tijd zeer sterk vooruitgegaan
De hopge zeevrachten zijin gedurende het al-
geloopen kwartaal' belangrijk verlaagd. Intus-
schen was onder het afdrukken v an dit ver
slag weder een belangrijke stijging ingetreden.
Een zeer belangrijk feit is, dat van de Neder
landsche vloot verschillende zKvaa.iuigen voor
buitengewoon hoogie prijzen in het buitenland
'Noorwegen, Denemarken en de Veieenigde
Staten van Noord-Amerika.) verkocht zijn.
Bijna al'le reeders, die1 voor goede prijzen
bun vaartuigen verkochten, hebben nieuwe
schepen besteld, om die, te vervangen. Straks
zal worden medegedeeld, welke gevolgen dit
op de Nederlandsche nijverheid heeft.
In de eerste hielt van Juli is de Nederlandsche
handelsvloot verminderd met 29 stoomsche
pen 1 motorboot en 1 s toondichter, metende
60 319 ton bruto. Van deze weiaen verkocht 16
stoomschepen, 1 motorboot en 1 stoomlichter,
metende 37.321 ton bruto; verloren gingen 13
stoomschepen. De vloot nam toe met 20 stoom
schepen en 1 motorboot, met oen inhoud van
65 999 ton bruto. Bovendien waren er in Juni
besteld en in aanbouw gegeven 61 stoomsche
pen met een inhoud van 269 000 tonhetgeen
een toeneming beteekent van de huidigs sterkte
der vloot van pl m. 20 pCt.
Hoewel het nog voorkomt, dat schepen met
een volle passagierslijst naar Ned-Inüië ver
trekken, werd over bet algemeen het passa-
siersvervoer minder. Ook het vrachtvervoer oip
Insulinde is 'belangrijk verminderd. Uitgaande
lading is er bijna niet meer; inkomende lading
is eveneens verminderd. Vele in gewone tijden
tot de geregelde vrachtvaart op Nederland
sche havens behoorende schepen varen thans
tusschen vreemde havens, omd'D zulks voor-
j deeliger is. De zeesleepvaart bleef in denzelf
den ge-drukten toestand.
De havenbeweging te Rotterdam neemt ge
regeld af en was in het laatste kwartaal niet
onbelangrijk minder dan in het daaraan voor
afgaande. Te Amsterdam is de toestand tamelijk
wel dezelfde gebleven. Terwijl in eerstge
noemde haven de tonnenmaat aer binnenge
vallen zeeschepen ongeveer tot op 0.3 van het
cijfer in de overeenkomstige maand van het vo
rige jaar was afgedaald, daalde de tonnenmaat
in de hoofdstad ongeveer tot 0,65. Het haven
bedrijf te Harlingen, Delfzijl en Te-neuzen ver
keerde in uiterst gedrufcten toestand.
De handel heeft in vele pzichteii, in ver
band met den stilstand van het zeeverkeer,
groote wijzigingen ondergaan. De tabakshandd
kon op den gewonen voet worden voortgezet.
De Java-tnbak werd voor belangrijk hc-ogert
prijzen dan verleden jaar verkocht. Over het
algemeen kan gbzielgd worden, dat vooral in de
mindere soorten de prijsstijging' zeer belang
rijk was.
De groote levendigheid, die, behoudens en
kele uitzonderingen, in de industrie heerscht,
heeft op den handel in grondstoffen en pro
ducten een invloed te'n giceJ.e, al moge niet
worden voorbijgezien, dat ook' re dezen op
zichte de crisis geheel abnormale verhoudingen
in het leven riep. Er traden gelegenheidshan
delaren op, die vaak groote winsten maken,
U 'Wijl gevestigde handelszaken in eenig ar
tikel moeite hadden het hoofd hoven water
te houden.
Uit den aard der zaak is de drukte in den
geld- en fondsenhandel niet te vergelijken met
noimale tijden, al werd allengs de lijst van
fondsen, die op de beurzen mugen behandeld
worden, zeer belangrijk uitgebreid. Het alge
meen waargenomen Verschijnsel is de groote
overvloed in geld, waardoor de prolongatie,
rente daalde tot 21/2 pCt. In het algemeen aar.
zelt men tot beleggingen over te gaa i. 01
schoon Verschillende leeningleo voor industri-
eele en scheepvaartondernemingen en voor
enkele publiekrechtelijke lichamen aan de
maikt bUbraoht werden, was zulks tcch niet
te vergelijken met vorig|e jaren. Fe uilsritte van
pandbrieven van hypotheekbank n, die zich
zoo lang tot zeer kleine bedragen had beperkt,
nam belangrijk toe. Vooral de banken, die ge-
vertigd zijh in landbouwdistricten, hadden niet
te klagen. 'Daardoor werd de p<»atsing van
hypotheken, die zulk een geruimen tijd uiterst
moeilijk geweest 'wnsi, wieder gemakkelijker,-
zij het ook, dat de normale rentevoet ook bij
zeer solied onderpand 43/* tot 5U' is. Credict-
hvpotheken zijh nog steeds1 moeilijk te plaat
sen
Voor den toestand der nijverheid wordt ver
wezen naar een in bijlage I opgenomen over
zicht. Was bet overzicht, daj op het vorige
'kwartaal betrekking had, ree is gunstig, nu
maakt dit, behoudens bepaalde uitzonderingen,
een nog beteren indruk. Ook lf/<urs mag wel
gezegd worden, dat deze bloei het =e^r"
van de groote energie van de leider» -
dernemingen en do waarlijk niet pc:
co's. die dezen zich willen g-e! ru'
moeilij'kheden werden toch zoomoge,,1J'
grooter en de veelzijdige bemoeiing'"1 ^lie
betrokken departementen, de Node' *^nljsde
Overzee Trust, en de! Nijverheia=(- cJ1)
van het Koninklijk Nationaal StonDC<|Til ^jgp-
die bezwaren te overwinnen, le&'S®'1 jiij-
ni? af van hetgeen ook de Nederiam
vc-rheidsondernemingen moeten doen 0,111
bedrijven voort te zetten.
Levensmiddelen- voorziening-
De Besturen der Christelijke Werkiie ea^ote»e
nisaties in Nederland, te weten
voor de Vakorganisatie; het Christelijk
Vakverbond de Federatie van R- k- >jed«r''
den en Werklieden-Vereenigingen bet -^telljke
Werklieden bond «Patrimonium" de rutbe^'
Nationale Werkmansbond; het Nederl. k«,ader'og
Werkliedenverbond, hebben op de geP"
van afgevaardigden, gehouden Maan<i3g^g|Pjtei>
tember 1915 te Utrecht, de navolgende
genomen welke bij deze ter officie® ^^0
worden gebracht aan de aangesloten
en plaatselijke Vereenigingen
le. In den naderenden winter k3B v orZjePe
worden, dat zich regelmatig niet te tot ie
moeilijkheden voordoen, met betrekking
levensmiddelen-voorziening en de V' Vs ^jj
der levensmiddelenbeide factoren ,0|ki°^
bt
dezen tijd de belangen der arbeidende
van Nederland ten nauwste betrokken ^°'-sSie te
om werd besloten een Permanente-Co®
stichten, voor zoolang de Crisis duurt jo®"'
missie tot taak heeft al het mogelijk0 *e
om aan de voorkomende moeilijkhede^gD) ep
alzoo naar krachten te waken voor
meest doeltreffende wijze het hoofd te
alzoo naar krachten te waken voor de
der Nederlandsche arbeiders. -j0) o05
De Commissie zal speciaal werkzaam
te verdedigen en kenbaar te maken -
schen en maatregelen, welke de Chris
beidersbeweging in den te verwachten °0
wenscht toegepast te zien. 9fli>f>e
Op deze wijze is voor deze gewicht (^rjste'
'egenheid van optreden voor de geheele^^geo-
'ijke Arbeidersbeweging van Nederland ve e|<ja'!
Deze Permanente-Commissie is sa®e0^e C-
volgtC. Smeenk (te Arnhem) v°°rZ'tt^t'eri0fl
Kuiper Seretaris Spreeuwenpark eestef'
P. J. Nahuijsen (te Utrecht) Pe0D'D^'gter
2e. Zooals reeds in het aan den M'D' e°
Landbouw, Nijverheid en Handel verz°® J"
mondeling toegelichte Adres is gevra»
Commissie krachtig bevorderen, dat n
voedingsmiddelen dan aardappelen, °DÉ>e fl0 e°°'
webrood, o.a. vet, spek, erwten, enz- bet
dig met gedeeltelijke tegemoetkomin£
Rijk voor lageren prjjs zal worden besC
gesteld.
Hetgeen ter bevordering daarvan vrore ge-
zal, voor zoover dit daarvoor geschikt lS'
legenertijd worden gepubliceerd fteg0"
3e. Het is te verwachten, dat bij alle v8Dd9|s
ringswege te nemen maatregelen
nu toe het geval was de distribueeren
werking der Gemeentebesturen zal geëisc'1 ds
Op plaatsen waar het Gemeentebestitor
Regeeringsmaatregelen niet wenscht "°e d^
ken en die zijn er helaas wordeo^^e^'
gevestigdigde Afdeelingen der hier saffleh
Vak- en Werkliedenbonden dringend a 0e
zich zooveel mogelijk gezamenlijk tot tot b"
meentebestuur te wenden, om dit Col'ef?e
tere gedachten te brengen. «et^
Als regel zal dit kunnen geschieden PeCbe^e^'
Adres, doch het verdient ten zeerste ®3° tce 'e
zulk een Adres bij voorkeur mond®1
lichten, door een Commissie uit Je P
Vereenigingen. p
Heeft dit alles dan geen resultaat,
dringend verzocht dit, zoo uitvoerig egel>'0 ,e
mogelijk met feiten en omstandigheden
aan bovenvermelde permanente-cono®1 (f
te deelen. Vooral moet daarbij zoo du'
geljjk uitkomen, waarom het Gemeen
meent niet met de Regeeringsma®tr
moeten medewerken.
De Commissie zal dan middelen p s
irachten te vinden, om de Gemeentehes1 0i(
nog, tot medewerking te dringen, ^"^gpd»0 5
baar is dient in deze te worden aangeV^jjto0e
te voorkomen dat de arbeiders de s
worden van onwil of misverstand.
dat le pie'
al
4e. Het komt meermalen voor,
delen worden opgestapeld en vastgelmu^8Slr(l0^
speculatieve bedoelingenom naooeli) tUof'J-l
de vraag te vergrooten, en de prijzen onn
hoog op te jagen. Het is echter beke
Burgemeesters bevoegd zijn in zulke
voorraden tegen betaling vaneen behoor ju
in beslag te nemen, en voor reken®#
meente te distribueeren. uier
Mochten speculatieve pogingen als 1 papP
aan de aandacht van de Burgemeesters 0
dan is van het groot belang, dat de Bestor0^p &o
deelingen van Vak- en Werklieden^°°e(0eeite^
dragen, dat de aandacht van de 0
er op gevestigd wordt. Mocht Z.Edelac rtii^
genegen zjjn van zyn onteigeningsreebt^c vgfz0^p
maken, dan wordt eveneens dringe0 fgi
ook deze gevallen, zoo goed m0^0^pe
en omstandigheden toegelicht, aan bov ^^p
permanente-commissie ter kennis te br®
JJ J- L-Iu..:,lande be t.
<V0C
Af'
