Staten-Generaal.
Binnenland.
a+ad* m Wowpstfllijk Nieuws
Ingezonden MededeelingeP^
Door den Staat der Nederlanden
gewaarborgd GOUD-, ZILVER- en DIAMAN
WERKEN. HORLOGES, zwaar eikenhout00
KLOKKEN gong-, trio-orchestrion vanaf flO
HENRI SIEGERS,
Waarom zoudt ge uws»oofli'
en verforders naar elders zeJ5'
den, terwijl de „PHuENl#
Tel. no. lö, u even goed
vlug bedient.
Gemengd Nieuws.
door drie personen gewond werden. De aange
richte materieele schade is onbelangrijk.
Het officieel Duitsch communiqué luidt:
In en bij de Argonne, alsmede in de Vogeezen
hadden artillerie- en mijn gevechten plaats. Een
Duitsch vliegtuig-eskader deed een aanval op het
Engelsche kamp, ten Westen van Poperinglie.
ALLERLEI NIEUWS.
De gewezen Turksche minister van marine,
Djemel Pacha, zou een opstand van de Drusen in
Syrië en Palestina, tegen de Turken verwekt heb
ben. De opstand zou door de Arabische bevol
king ondersteund worden. Generaal Perten Pa
cha, die oorspronkelijk tegen de Serviërs zou
oprukken, is door de Turksche regeering tegen
Djemel Pacha uitgezonden.
Een-en-vijftig Fransche geestelijken en 11
zusters-assomptionnisten, door de Bulgaarscha
auotriteiten uitgewezen, zijn te Boekarest aange
komen. Zij beklaagden zich levendig over de
slechte behandeling, welke zij in Bulgarije moesten
verduren. Daarentegen zijn zij bij hun komst op
Roemeensch grondgebied met de grootste har
telijkheid ontvangen.
De Russische minister van Handel en Nij
verheid, aldus de „Barzj-Wjed". houdt zich thuis
bezig met de kwestie betreffende de verbetéiing
van den toestand waarin de papier-nijverheid
verkeert. In competente kringen wordt namelijk
gevreesd, dat, indien geen buitengewone maat
regelen worden getroffen, het in de naaste tóe-
komst niet mogelijk zal zijn, aan de hoog®
eischèn van de pers, bodkdrukkerij enz te vol
doen Een bijzondere conferentie, onder voor
zitterschap van den finanoieelen deskundige pr jf.
Tawildarow zou worden gehouden, ter oplossing
van de kwestie.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Vrijdag 19 November.
De algenueene beraadslaging over de
Indische begrooting
wordt voortgezet.
De ministervan koloniën bespreekt de
positie der zendelingsscholen en het militaire ele
ment in het bestuur van Aijeh. Spr. verdedigt
daarna het gewapende optieden op de buitenbe
zittingen en bespreekt daarbij het rappoi t-Lulofs.
Vooits versi-hillende onderwerpen als de exploratie
op Nit-uw Guinea, de hygiënische toestanden, be-
lastmgeu en rechtspleging Een gedeelte -van het
nieuwe straf etboek zal worden ateekondigd. De
minister bespreekt dan de perstoestanden. Een
statistiscu bureau kan niet worden opgericht zon
der nieuwen begrootingspost. Na de kwestie van
de vlottende schuld aangeroerd te hebben, zegt
spr., dat er geen sprake kau zijn van gewoon af
werken van het werkplan van de regeering. Het
vestigen van een pensioenfonds zal in overweging
worden genomen. Uitbreiding van personeel 1-
niet te vermijden. Spr. geeft dan zijo houding
ten aanzien van de exploitatie van kolenmijnen
en petroleum bronnen aan. Ten slottte wjjdt de
minisiei nog enkele woorden aan onderwerpen als
het Technisch Bureau, de irrigatie enz.
De heer Beumer bespreekt een uiting van
den heer Bos met betrekkinng tot de decentrali
satie en verdedigt de zending.
De heer de V i's-ser is niet bevredigd door
wat de minister ten aanzien van de facultatief
stelling had gezegd, De zendelingen hebben niet
meer gekregen dan zij vroegen. Er zijn maar 5
scholen, die de facultatiefsteiling met hebben. Er
is een zoo groote aantal 2de klasse scholen op
Java tegenover het geringe aantal zendingsscholen,
dat deze de gewetensvrijheid onmogelijk kunnen
onderdrukken. Ook op Flores en Soemba is het
de rechterzijde, van wie een concessie wordt
gevraagd.
Regeling werkzaamheden.
Na de pauze wordt besloten, om na afhande
ling van de Indische begrooting een aanvang te
maken met de staatsbegrooting, en voorts, voor
het geval dat de melkinterpellatie-Sannes Maan
dagmiddag niet kan worden afgedaan, 's avonds
te vergaderen.
Indische Begrooting.
De heer De Meester repliceert.
De heer K e te laar wenscht niet de zending
te declint-eren, doch betoogt, dat ze alleen onmo
gelijk de belangen van het onderwjjs kan
behartigen.
De heeren Knobel enDeStuers repli-
ceeren. De laatste verklaart zich met de verkla
ring van den Minister, inzake de vervanging van
het militair door het burgerlijk gezag allerminst
bevredigd. De minister heeft de Kamer een rad
voor de oogen gedraaid.
De Voorzitter hamert en noemt die uit
drukking ongepast tegenover een Minister.
De heer De Stuers trekt haar dan in, waDt
hij beschikt wel over 10 uitdrukkingen om ze te
vervangen (gelach). Al heeft spr. ook gruwelen
aangehaald, hij is bereid om de Indische regee
ring te geven een certificaat van goed gedrag
(gelach), doch daarom zijn toch nog wel desiderata
mogelijk. Den heer Scheurer antwoordt spr., dat
hij het nooit de regeering kwalijk heeft genomen
als ze een expeditie onderneemt om aan het
koppensnellen een einde te maken, doch wel
als die expeditie zelf op sneltocht gelqkt. Spr.
erkent dat de linkerzijde zich zeer verdienstelijk
heeft gemaakt ten aanzien van Indië. o.a. in zake
de publiciteit en den vrjjen handel. Maar ze heeft
weinig gedaan totverbreiding van het christendom.
De heeren Bogaard t, De Muralten
Rutgers rephceeren.
Daarna repliceert de heer Gerhard, die be
toogt, dat de vroegere opvattingen van den mi
nister in zake facultatiefsteiling niet kloppen met
die van thans.
De heeren Mendels en Fock replicecren.
De heer De Savornin Lohrnan betoogt,
dat al degenen, voor de keus gesteld bijzonder
oaderwjjs of geen onderwijs, dankbaar moeten
zïjn voor elke bijzondere school. De regeering
zou een openbare school moeten stichten naast
elke bijzondere, doch in tal van plaatsen is nog
in het geheel geen school. Beter is het dan voor
de regeering een accoordje aan te gaan met de
christelijke school. Met de voorwaarde het onder
was neutraal te maken, kan de rechterzijde niet
medegaan. Er zijn christelijke schoolbesturen,
die niet kunnen medegaan. Met den heer Kete
laar is spr. het niet eens, dat met verkregen
rechten geen rekening zou behoeven te worden
gehouden. Spr. wijst er op dat de inlanders geen
verzet aanteekenen. Het godsdienstonderwijs laat
den Javaan, koud, als zjjn kinderen maar goed
Hollandsch leeren. Tegen een facultatiefsteiling
heeft spr. geen bezwaar.
Dinsdag zal de minister antwoorden.
Het Kamerlid Mr. Janssen.
„De Tijd" meldt uit Maastricht, dat rar. Jans
sen. lid van de Tweede Kamer v,o,or dat district,
binnenkort de Kamer verlaten zal, daar hij1 zal
worden benoemd tot rechter 'n de rechtbank
aldaar.
J. S. Meeuwsen. f
Hedenmiddag is te Bussum overleden de hear
J. S. Meeuwsen, voorzitter van den Middenstands
bond.
Di-tributie van raapolie
Door den Minister van Landbouw is met
betrekking tot de distributie van raapolie een
circulaire tot de burgemeester gericht waarin o.
m. voorkomt:
De ter beschikking van den Minister ge
stelde raapolie wordt door het Administratiekan
toor voor de distributie van levensmiddelen ter
beschikking gesteld van de Vereeniging van Groot
handelaren in Olie ter verdere distributie aan gros
siers en wederverkoopers in het klein.
Voor de winkeliers-afnemers worden witte
bestelkaarten gedrukt, die door de winkeliers wor
den ingevuld en door den burgemeester van hun
woonplaats worden afgestempeld en daarna door
hen aan hun gewonen leverancier (groothandelaar)
worden opgezonden.
Voor de grossiers-afnemers worden blauwe
kaarten gedrukt, waarop zij raapolie kunnen
bekomen. De grossiers zijn verplicht roode kaar
ten aan hun afnemers te zenden, die op de roode
kaarten raapolie kunnen verkrijgen.
Aan de grossiers en winkeliers zullen door
de groothandelaren en olieslagers-detaillisten geen
grootere voorraden raapolie mogen geleverd wor
den dan redelijkerwijze geacht kunnen worden
noodig te zijn om in de gewone behoefte aan raap
olie van den grossier of winkelier gedurende één
week te voorzien.
Ten slotte vestigt de Minister de aandacht er
op, dat door de groothandelaren, grossiers of olie
slagers-détaillisten aan de winkeliers de raapolie
zal geleverd moeten worden tegen een prijs van
ten hoogste f59.25 per 100 KG. De maximum ver
koopprijs door de winkeliers aan verbruikers
wordt gesteld op 65 cent per liter.
Wanneer vieren we St. Nicolaas
St Nicolaas.. 6 December, valt dit jaar op
Maandag, Surpriseavoind dus op Zondaig!
Wegens de drukte, wielke z.oo'n avond voor
bestellers enz. te weeg brengt, zon hot alle aan
beveling verdienen, hem te verzetten op een
anderen dag. De Zondagsrust komt voor derg'C1-
lijke mensehen toch al zooveel in t nauw, dat
er zulke bijzondere ding.n niet. behoeven bijt te
komen.
Burgemeester tn Wethouders van Groningen
hebben blijkbaar' voor die Zondagsrust gevoeld
Zooals we toch in het „Ons Noorden" lezen,
vragen ze per advertentie in de bladen, den
St. Nioolaasavond dit jaar niet te houden op
Zondag den 5den, maar op Maandag den 5den
•Het initiatief van Graningen's Diagel'. Bestuur
is zeer zeker te prijzen, maar een amendement
op hun voorstel ware tocih oi niel kwaad
Wordt Maandagavond surpriseavond, dan vree
zen we, dat van de Zondagsrust nog minder
terecht komt. Want vele winkels zullen dan
Zondags open blijven. Te vreczen is zelfs, dat,
Waar andere jaren tal van magazijnen ook tt eds
Zondags vóór 6 December verknopen, dan dit
jaar er twee Zondagen mee gemoeid zouden
zijn.
Daarom, pakjesavond moet niet Maandag 6,
maar Zaterdag 4 December gevierd worden. Dan
zijh alle bezwaren vervallen. En daarbij, de Za
terdagavond is er op zich zeil toch al best voor
geschikt.
Laten daairom andere Gemeentebesturen het
Grloningsthe voorbeeld volgen en verbeteren en
worde alom vervocht. Zaterdagavond 4 Decem
ber den ouddlollandschen surprise-avond i© her
denken. j
De groentehandelaren.
Op eeD bijeenkomst, gehoudeD in het gebouw
van den Werkmansbond aan de Botersloot te Rot
terdam van afgevaardigden van VereenigiDgen van
aardappel-, groente- en fruithandelaren uit ver
schillende gemeenten, werd onder leiding van den
heer C. N. v. d. Giessen uit Dordrecht, opgericht
de Bond van aardappel-, groente- en fruithande
laren in Nederland.
Alle aanwezige vereënigingen uit Amsterdam,
Rotterdam, Haarlem, Vlaardingen en Schiedam
enz. traden als lid van den Bond toe. Zaandam
was verhinderd aanwezig te zijn, doch van deze
Vereeniging kwam bericht van adhaesie. Besloten
werd een actie op touw te zetten tot betere rege
ling der distributie van Regeeringsgroenten. Dit
werd aan het voorloopig bestuur, nl. de heeren:
C. N. v. d. Giessen uit Dordrecht, C. v. d. Draaj
uit Rotterdam, J. Veijera uit Amsterdam, Hova-
rez uit Haarlem. Ruigrok uit Vlaardingen en C.
Leenders uit Schiedam, opgedragen.
De bijeenkomst werd hierop door den voorzitter
met een woord van opwekking om propaganda te
maken voor den bond, gesloten. Daarna betuigde
de heer Zabak van de vereeniging «Onderlinge
Verbetering" te Amsterdam zijn dank aan de
heeren uit Rotterdam en Dordrecht, die het ini
tiatief genomen hadden tot oprichting van den
Bond en den voorzitter voor de leiding der ver
gadering.
Pr. Chr. Besturen Bond.
Hef bestuur van den Brot. Chr. Besturen-Bond
alhier verzond onderstaande circulaire:
„In de op 12 November 1.1. gehouden Verga
dering van den Pr. Chr. Besturen Bond bestaande
uit de afdeelingen „Patrimonium", Chr. Werk
mansbond „Maarten Luther", Chr. Bouwvakar
beiders, Chr. Glasbewerkers en Chr. Metaalbe
werkers werd onder meer, de moeilijke en zor
gelijke omstandigheden besproken waarin vele ar
beidersgezinnen in dezen duren tijd verkeeren. Met
Lof en waardeering werd erkend, dat verschillen
de patroons de loonen hunner werklieden daar
om hebben verhoogd of met een tijdelijke toeslag
hebben aangevuld.
„Toch bleek bij de bespreking dat er nog ve
le patroons zijn, die nog niets in dien geest hebben
gedaan; en werd aan het bestuur van onzen Bond
opgedragen, om met een Circulaire het zeer ge-
wenschte en het noodzakelijke daarvan nader aan
te toonen. Het valt ons bestuur niet moeilijk dit
te doen. Immers in normale tijden is het loon
van den werkman niet eens of maar juist groot
genoeg om er behoorlijk meê rond te komen.
Aangezien nu in deze crisis, naar zeer matige
berekening, de prezen der levensbenoodigdheden
met 25 o/o zijn verhoogd, beteekent dit dat velé
gezinnen het noodigste moeten ontberen en zeer
zeker aan ondervoeding gaan lijden. Beleetd doch
dringend komen wij daarom tot Tl met het verzoek,
indien dit nog niet door U is gedaan, verhoogt
het loon Uwer werklieden, of tenzij dit niet mo
gelijk is, vult het aan met een tijdelijken duurte-
toeslag. Legt deze Circulaire, zoo vragen wij
U, niet terzijde met oe woorden daar doe ik
niet aan of dqar kan ik niéts aan doen, maar
laten wij U mogen herinneren dat, waar een
goedèn wil is. ook een goeden weg is te vin
den. 'Stelt daarom onze goede verwachting van
deze poging, om het lot der werklieden gezinnen
een weinig dragelijker te maken, niet te leur,
maar laat de christelijke naastenliefde U drin
gen tot een daad waarop U ten allen tijde met
welgevallen kunt terugzien."
UIT VLAARDINGEN.
Naar wij vernemen zal de Rotterdamsche Ban
vereeniging in onze gemeente een deposito-^90
openen.
en
Twee stoombootjes gezonken.
In de Buitenhaven is vannacht een aldaar lig
gend stoombootje, hetwelk lek was gesprongen,
gezonken. Het pleizierjacht „Louise" van den heer
Wilton van Rede, hetwelk er vlak naast lag, is
door het zinkende vaartuig meegetrokken etn even
eens gezonken.
Persoonlijke ongelukken hadden niet plaats.
De «Hanze".
Dinsdag 23 November zal de heeir Karnebeek
uit Haarlem voor de „Hanze" alhier een lezing
houden over „Zondagsrust en Middenstandsvakor-
ganiaatie." I
Apologetische Cursus.
Donderdag, 18 Nov. hield de Eervv. Pater Schol
broek eene lezing over Superstitie, en wel voor
namelijk een der voornaamste uitingen van bij
geloof van den modernen tijd, n.l. het Spiri
tisme I
Door uitingen van békende spiritisten, en door
tal van voorbeelden aan hunne praktijken ont
leend, toonde de Eerw. spreker duidelijk aan,
dat voor het overgroot® deel' het geheele spiri
tistische stelsel op bedrog; steunt, en dat, wat
er bovennatuurlijks in moge zijn, aan de werking
van de booze geesten moet toegeschreven wor
den. In geen geval echter aan de zielen dergenen,
die de spiritisten beweren op te roepen. Dit
blijkt ook uit den heftigen tegenstand der spiri
tisten tegen alle positief geloof, vooral tegen
het Katholicisme.
'Nadat door eenige aanwezigen van de gele
genheid tot het vragen van Inlichtingen was ge
bruik gemaakt, werd de bijeenkomst gesloten.
De volgende vergadering op Woensdag 1 Dec.
half negen. i
Onderwerp: De Evangeliën.
De Bot teïda ms'ch e gemeenteraad
heeft benoemd tot onderwijzer aan de school
voor g. 1. o, le klasse no. 1 den heer G. H.
Sterk, alhier. V f
De heer R. J. Rdïeboom, rijksklerk
3e klasse, is van Schiedam (Inv. en Acc.) ver
plaatst naar Rotterdam (insp. 2e afd.)
Tot rijksklerk 3e klasse te Schiedam (Inv. en
Accijnzen) is benoemd de heer C. Leenders, thans
part. klerk alhier.
UIT ROTTERDAM.
Ongeveer 300 kleinhandelaren in groenten
aardappelen hebben onder leiding: van de h®e
ren Eekhof, Van der Ven en Krabbendam ee°
Vergadering gehouden in het VereemgiugsgcD011 'Vj
op den Goudscheweg allhier, waarin geprofeste*3'
ia tegen de vastgestelde prijzen voor aardappe'c8
en groenten, waardoor er voor hen niets te
verdienen zou vallen. Bes loten werd eén c°m
misisie naar den burgemeester af te' vaardig®0'
om te trachten in deze prijzen, verandering 10
139 Hoogstraat
Eigen Wer/cplaatsen. lóf
EENIGST HIER TER STEDE.
Kolendampvergiftigt. De toestand v9°
de beide manneD, de gebroeders Bywat L
Alkmaar, die Donderdagmorgen bewustloos m l100
woning werden gevonden, door kolendamp
dwelmd, was gisteren nog onveranderd. Zij
in het ziekenhuis opgenomen.
Massa-vergifti.ging. Donderdag-!18,0
openbaarden zich in een barak bij de nie8
Ambachtsschool, te Alkmaar bij "bijna alle to3"0,
schappen der 3e compagnie (meer dan -100 u1
verschijnselen van een heftige maag-darm-aand-°0
ning. Men kan zich ook zonder dat wij in 111111
smafcelijijke bijzonderheden treden, voorste"00'
welk ©en verschrikkelijke toestand hierdoor
het leven werd geroepen. De depót-arts, dr
il. Polmeijer, schreef den patiënten pijn-stiderl
de middelen voor. In den loop van den
ondervonden vélen, nog steeds de onaangen8
gevolgen van hun ongesteldheid, maar gein*
deed zich geen enkel ernstig geval voor.
Vermoed wordt, dat men hier te doen 11
met een massa-vergiftiging, veroorzaakt 8
het voedsel, dat Donderdag-avond werd ge0
tigd en dat, naar wij vernamen, bestond 1
vet, boonen en aardappelen. Resten van »eZ f
avondmaaltijd zijn in beslag genomen en 800
het centraal laboratorium te Utrecht ter 011
zoek opgezonden. (Alkm. CL)
Geen electrisch licht. Gisterav°8'
d,
be1
msschen vijf en zeven uur, is een gedeelte
Amsterdam, voornamelijk de omgeving van
Leidscheplein en verder het stadsgedeelte tot a®8
de Haarlem aaerpoortbuurt, van electrisch l,c'^
verstoken geweest. Vermoedelijk is de hoogsPaD
ning beschadigd en doorgeslagen in den tijd v
de hoogste belasting, omstreeks kwartier v'°
vijven. Tengevolge daarvan zijn een aantal ze^e
ringen in het net doorgebrand, zoodat verse
lende meters stroomloos werden. Tegen &e
bil'
v«8
pe
uur kwamen ze geleidelijk weder in bedrijf
binnenstad, ook het Rembrandtsplein, bleef v
van het euvel, maar op de Leidschestraat en
Leidscheplein bijv. kwijnden de booglampen
electrische straatverlichting als stervende zon'1
terwijl de gloeilampjes in de winkels gedegrade0r_
waren tot gloeiende spijkers. Verschillende
keiiers waren tot de kaarsverlichting teruggeke01
in candelabers en blakers vlamden op de 10
bank de kaarsen en zetten het magazijn in P8
tantisch halfduister. Ook de zalen van Am®1"1'
hotel waren in een ouderwetsch clair-obscure
zonken. Wie gaslicht had, kon zich nu tevfe'
c»8'
vef'
de°
de handen wrijven, en als een ware vuurt>9j(j/
straalde de gemeentelijke gaswinkel in de Le
schestraat. Een mooier reclame kon bet
licht niet wenschen! De overwinning 'f811',
we1
iet
dee'
tfet
md1"
echter maar kortweldra werd het
overstemd door de electriciteit.
De tram ondervond van de storing geen d9'
'ige gevolgen.
Smokkelen op groote s c h a aB
Twentsch dagblad „Tubantia" meldt:
Het geleek gisternacht in de Broekn®'11
wel of er een widslag geleverd werd.
en revolverschoten knalden; enorm is er d
nacht weder gesmokkeld Twee rijks toto
ren ontmoetten een troep van niet minder
80 personen, allen met oen pakje amokketo
op den rug. Het mocht dezen twee arnbte11^.
gelukken, van dezen troep 22 personen 1C
baliseeren, wélk aantal nogal groot is i11
merking genomen, dat het middernacht
en de troep op het aanroepen uit elkaar
en de bosschen invluchtte. Ook d©
aldaar gestation nee rde am bte naren llC
een zeer drukken nacht gehal. Niet mincl'V
1000 kg. margarine, 400 kg; rijst en
V» 0
otte
