WR AA
&*VSSEZJ*'i
SV1SItiST*een boos se2icht-
Zaterdag
April 1916.
TWEEDE BLAD
Binnenland.
Bewsengd Nieuws.
No. 11498.
De »Tubantia".
De Parijsehe correspondent van de Daily
l^ewsc< seinde Woensdag, dat volgens inlichtingen,
jD ^witsersche diplomatieke kringen ontvangen
Ichtingen die de correspondent onder passend
voorbehoud overbrengt de »Tubantia«, gelijk
e »Sussex«, niet door een Duitsche, maar door
Oosteurijksche duikboot is getorpedeerd. De
Werikanen niet verder willende kwetsen, zoo
ve»nuoedt men, hebben de Duitschers hun bond-
poooteu overgehaald, Oostenrijksche duikbooten
a het Kanaal en op de Noordzee het werk van
onverhoeds torpedeeren te laten voortzetten.
Kiesrecht voor militairen.
Men meldt uit 's Gravenhage
Uit het bericht, dat de opperbevelhebber van
n en zeemacht nogmaals onder de aandacht
gebracht heeft de order voor land- en zeemacht
an Juni 1915, luidende, dat art. 5 eerste lid
e'ter C der Kieswet niet op landstormpücbtigen
,Van Repassing is enz. enz. enz. is het woord
and leerplichtigen uitgevallen.
j.^e!ezen moet dus worden dat art. 5 eerste
l' 'etter C. der Kieswet niet op landweer- en
an<lstormpIichtigen van toepassing is, zoodat ten
nzien van die categorieën van militairen de
n mud van het eerste lid van art. 24 dier wet
°et worden toegepast.
Delasting op goederen in de doode hand.
Qt„eig*steren is te Leeuwarden, naar de „N. Rott,
mekR; een vergadering gehouden, uitge-
'even door het provinciaale college van toe
He °P beheer der kergelijke goederen van
va rV?lm(*e gemeenten in Friesland 85 afge-
Woor(j^en Van kerkvoogden waren tegen-
te^v Voorzitter' de heer D. Bloemers, notaris
k0 eenwouden, verheugde zich in de flinke op-
in d^' die 6en bewVs is van de belangstelling
ont 6 Zaa,k' betreft immers het belasting-
dooWeiP °P goederen 'n de doode hand, dat
w 01 den opvolgers van minister Treub niet
o 1 'ngetrokken. Men verkeert nog in het
doch 6le' wanneer het ral woi'den behandeld,
zal h Sezien de groote behoefte aan middelen,
j let niet lang buiten bespreking blijven,
de h beginsel hehben we geen bezwaar tegen
snoi-efflng' d°Ch Wel zbn W'J tegen bet buiten-
de rige hooge tarief, dat op bedenkelijke wijze
te h gkraCht van verschillende kerkvoogdijen
t°V® gaat- U°k zijn er bezwaren tegen de
rin ger" Alleen worden hier ter vergade-
deig ln 00genscb°uw genomen die kerkelijke goe-
j,o en'' waar we regelmatig mee in aanraking
Diaconie"g°ederen b.v. blijven buiten
/]nnn°UW!ng' belasting beteekend f 6 per
kapitaal, d. w. z. 18 a 14 pet. van een
1entevoet van 4 a 4è pet
gezip iS maal ll00&er dan in Engeland, af-
hooe"- Ian de vriJstellingen aldaar, 2 a 4 maal
21 nT i&r- in ®03tenrÜk, 4 maal dan in Spanje.
draa dan *n "^Alië, Minister Treub heeft de
schau'itCilt Van den belastingplichtige uitge
beland beeft niet met de eigenaardige
licha 6n omst,andigheden van de betalende
schoi rekening gehouden, doch hen be-
woiy/W u °P de wilze' als natuurlijke personen
den beschouwd.
de^arf^6 ^0sti01^e"g0el'ei'en, een categorie van
betref/ ^16n' die ^ei thans beschouwd worden;
band" 7 belastinS hierop treft niet „de doode
geniet' °Cl1 den Predikant; die er baten door
denVv6,^.1^8''6 Plaats moet het traktement van
kleir p ant het ontgelden, dat voor tal van
de /i9nnm.!en,ten reeds te klein is' Ja' nog niet
met n s aa ^eze bezwaren, vermeerderd
ln eenD wenscbt het college van toezicht
seznna 6S te belichamen, dat moet worden
jn en aan den minister van financiën.
- een adies, waarvan een afschrift naar de
Tweede Kamer moet worden gezonden, moet
uitkoman, dat men het beginsel van belasting-
aanvaardt, met dien verstande echter, dat de
pastorie-goederen moeten worden vrijgesteld
Bij het debat, waarbij enkelen deden uitko
men, dat in deze drukkende tijden meehelpen
tot verlichten van den last plicht is, gaf <je
voorzitter nog als zijn meening te kennen, dat
de heer Treub bij het in eikaar zetten van het
ontwerp nonchalant is te werk gegaan. ])e j)e
hartiging van de godsdienstige belangen moet
in de maatschappij een eerste plaats innemen
Indien een belasting geheven wordt, die den
openbaren eeredienst etc. zou drukken, kan
deze niet worden aanvaard, hoe noodig men
overigens ook geld behoeft.
Ten slotte wordt met algemeene stemmen
aangenomen, een adres in den geest van het
voorgestelde naar den minister en de Twpoh„
Kamer te zenden.
Dagelijks kon men hem in de stad zien wan
delen en 's avonds terug en stond hij dan steeds
onder bewaking. Toch heeft hij kans gezien te
ontvluchten.
Totnutoe zijn alle pogingen vruchteloos ge
weest om hem te vinden. Men vermoedt, dat
hij zich ergens weet schuil te houden of van
een of ander vervoermiddel heeft gebruik ge
maakt om weg te komen.
Kamerverkiezing district Weert,
Naar het Zuiden verneemt., worden er pogingftn
aangewend, om mr. dr. Henri van Groenendael
griflier der Staten van Overijsei, te bewegen
een candidatunr voor het district Weert aan t
nemen, e
De „Palembang".
De Raad voor de Scheepvaart zal op Donderda
6 April, om halftwee n.m, in behandeling nemen
het onderzoek betreffende het vergaan van het
ss. Palembang" op 18 Maart j.l.. nabij het Galopér-
lichtschip.
De toekomst van de periscoop. De
periscoop, het oog van de onderzeesche moord
tuigen schijnt een mooie toekomst tegemoet te
gaan. Als de oorlog straks tot het verleden be
hoort, zal de periscoop nuttiger diensten kunnen
bewijzen. De periscoop toch kan op gewone sche
pen gebruikt worden, om den uitkijk te vervangen,
reeds zijn proefnemingen op gebied genomen;
naar men zegt met succes.
Ook de wetenschap zal spoedig, naar ^Science"
opmerkt, op de periscoop beslag leggen. Met de
periscoop zal men een krater kunnen onderzoeken
terwyl, eveneens op de sterrewachten van een
periscoop een nuttig gebruik kau worden gemaakt.
«Science" voorspelt, dat er weldra astronomische
periscopen zullen zijn van 200 M., het blad ge
looft, dat door middel van periscopische observatie
de sterrekunde een heel eind vooruit zal worden
brachl.
Zeppelin s. Uit Nes op Ameland: Gister
namiddag passeerden hier zeven Zeppelins, o-iaaa
de om de West.
100 jaar. Te Middelburg is op ruim ioo
jarigen leeftijd overleden mei. de wed. Van rW
Po-elHartman.
Mettimgütis. Te Harderwijk is gisteruamid-
dag' een nekkrampp'atiënt, een sergeant cler in.
fantmte, overleden.
Ongelukken. Uptemamiddag L te Utrecht
aan den Uaiharijnesinge] nabij het stedelijk 2ie.
kenbuis een 5-jatïg ventje dmr de tram over.
reden. Het is kort daarna in de rijkskliniek
overleden.
v i
210)
vast* orfpiu.^1 Zim b?rSt zwoegde, ziJn lippen
w°Llkaai geklemd waren' z«noogenvoch-
Welde l? ®.n eeau soort van spijt in hem op-
deze h'poH Z1CJ? Z-00 ?.wa^ voelde tegenover
Toen sm18 if/1' d1-6 Zij" gedachten opkomen.
Zeggen h™ J; barones hem alles te
heid h'f T "leis te verbergen van de waar-
u, noe wreed die ook zyn mocht,
barones vroeg hem dan
Wat zult ge doen?
van 'uol!63 mevrouw de Fl'évent naar de kamer
1 wose en vroeg:
Is zij daar
Kom. -v'
Wat wilt ge 1
Uy zult het zien.
Zachtheid
zou ,n' arones> denkt SÜ- dat ik wreed genoeg
zaken r°m haar nog meer smart te veroor-
deze wereld bindtf alleS' mij nU'n0g aan
plbaro"es en Jean gingen de kamer binnen.
zat aan tafel met een brief in de hand,
i 'V e 11 e h d e. Men sclhtijlt ons1 uit O
denzaaj d.d. gisteren:
Hedenmorgien kWbm aan het station ,afluer
uit DuitsdhlaWd aan een landbouwer uit AUevb
(Nom^d Frankryk) met zijn Kindje van tkele
maanden Die man vertelde, dat de- Duitsche
troepen zijn kapitale boerderij, die een waarde
bad van meer dao 80.000 i!r. t,iaal hadden ver
meld ert zijn rijken vftonuo
i J ^'-stapel tegen atgitte van
bons hadden opgeëisrihi Ten
ren emde raad en van
aJ-es ber'.ioid liad do oom
u- "«'getnkldge zich men met
vrouw en kind via En- eland nr o
r, 't-Oidnu en ons land. naar
Bi"tsculapit h-egev-e-n 9m te beproeven, boos in te
wtsspjon. Zgm mis was echter tevergeefs ge-
■•nana had men hem Pp
zyn verzoek, Zelh ook' toen hij aan-bocd een
a^n/.ui.ijB. 1 rag to laten vallen, treantwonid
„Na, r.uiog Tot overmaat van ram» werd
hem Utelschland zijn vrouw door dein dood
•,n. un: Een zuster van don man vermelde reeds
oiAee rugen te Oldenzaal im hem op te wach
ten. r zyn nu naai,.' Uontenisse (Z.) vertrokken.
Ontsnapt. Men meldt ons uit Utrecht
Naai wy vernemen is de Fransche vliegenier
d Humieies, die eemgen tijd geleden od het
eiland Zuid Beveland een noodlanding moest
maken en toen geïnterneerd werd en sedert in
het militaire hospitaal te Utrecht verpleegd
werd, daaruit eergisteravond ontvlucht.
dien zy aandachtig scheen te lezen
Verrast door het ülotspPnn-0 v,,-.
haar broeder, wierp zij haastio- 'fnenU'eden van
lade der tafel. P J Üaastlg den bnef in de
dhe' Sffiien had' »P schertsen-
Zij antwoordde met.
achMuckï"an8'«„0tk„'SS,2''g 2® hMr "r0eder
Dat ben ik ook.
Waarom
Om allerlei redenen.
?Vaartoem?1J toevertrouwen.
Omdat er geheimen vn-rt 4.
alleen te dragen, verdriet waarin zwaar om
wil worden. Waaim men getroost
I WasmhlteeZean tT? Z00lang 'k 'eef-
zooeven zat te lezen? Van ïhérèse' dien glJ
D^barones^de0^ neer en gaf geen antwoord.
de^ame'ïïn'zifteï6111 WaS in eeH hoek VaH
waïriS ziin naderde ka'm lade,
schoof ze open. üen bnef geworPen had en
brfef "ovTn eopPaPieien di° kde' maardC
Wolkenvorming boven de slagvel
den. Uit verschillende rapporten blijkt, dat bo
ven het oorlogsterrein, speciaal daar, waar artil
jerie haar plicht doet, eigenaardige wolken wor
den gevormd. Is er wind, dan schijnt invloed van
de kanonnade op de gesteldheid van de.lucht niet
groot te zijn, doch bij windstilte, helderen hemel,
maar een groot vochtigheidsgehalte, is de invloed
van het geschut merkbaar. Duidelijk is de
Cumules-formatie waar te nemen. De Stapelwol
ken, die zich vormen, onderscheiden zich echter
van de gewone Cumuli, doordat het z.g. dauw-
puntsvlak ten eenemale ontbreekt. In plaats
van horizontaal zijn wolken ook van onderen bol
vormig of trosvormig, en behooren tot de categorie
van de Mamjpato Cuuuules. Zij pakken zich echter
compact op elkaar, en als het artilleriegevecht lang
voortduurt, is eindelijk de lucbi, die er dreigend
begint uit te zien, één Mammato-vlakte. Zwijgt
het geschut, dan lossen de wolkan spoedig op.
De kozakken. Het is inderdaad moeuijk
Ivooi uil te voorspellen welke rol de Russische
cavalerie in 1916 zal spelen. Om een eeniigjslzitns
gegronde voorspelling te w'agen, zouj men moeten
Weten ,of de enerveerende en slepen Jé lcopgTa-
vtecioiodiog1 in den loop Vain dit jaar eindelijk tot
'ti einde zal komen. Bij hel begin van dezen
biodoig, jieiel't de Russische cavalerie inderdaad
de taak ve'iVuld, die men haai reeds in vredes
tijd had toegedacht'. Zij be-ft liet offensief inge
leid bij Krasnik, bij R,aw|a Roe.;:ka em Radow en
later bij' Zamose. Lemher,; n TsernowNz; zij
v >nd tot vlak hij Memel vevkennings aldeelin-
gein uit.
Mc,ar vooral bij den, gr oioten leru^locht in
Gaijcië vervulde zij! een groofe rol. Haar werk
in de' achterhoede maakte het mogelijk dat
de Russische tfoepen zoindor hi te sTnotó ver-
iiezen hup nieuwe verdedigingslinie konden be
i eiker-
Hei. grootste gedeeite van de Russische ca,
waieUe wordt gtevormd door de kozakken. Niet
ado k- zakken zijm bereden: men treft onder
hen ook artilleristen aan, terwijl -sommige
-v üskios" zelfe bataljons infanterie leveren.
Uedeelteujk zijn de kozakken-ruiters g-ewapeud
Wet een fans, de „pifea", gedeeltelijk met een
kaïaiRijb. de „wintowka". Zij dragen auen de
Rnssis be nationale sabel, de „schaschka" en
een dolk, die in den gjordel steekt daaUiy, boy
den zj in Je hand de bekende nagaka'een
zrriep nxet een stuk lood,
Grader de regeering van „Vastly", tie Bjimde",
dus in het begin van de 15e eeuw, treft men
voor het eerst den naam „kozakken" aan. De
enisle kozakken waren uitgewekenen van het
Moscovische Rusland, die, om aan di belastin
gen en den dienstplicht te ontkomen, .naar
Oekbanië vluchten. Daar v-omden zijl -een
vruchtbaar land en begonnen zijl zich le orga
niseer en ,op militair gebied. Zij; stichtten er
kleine republieken, kleine onafhankelijke staat
jes, 'Waarin' vluchtelingten, deserteurs, geëx
communiceerde monniken, veroordeelden en
avonturiers een toevluchtsoord vonden. Daar,
aan den Lljneptr woonden zij: in groute schuren
ein den tijd, dien zij niet voor militaire oefenin
gen gebruikten, besteedden zij aan „Wijn en
gezang". Het bijhebo-oiend „Wejb" ontbrak in
'min onmiddellijke omgeving weliswaar zij
was uit de/c snort militaire kloosters geban
nen maai -ip 't eiland, dat malden in den
Puijepr ligt, woonden scihoone v,ouwen, die
v-uor stukken giond en rijke kleedingstolicn, die
de k"oiz,akk?n op de Turken hadden buitgemaakt,
lang mot .onverschillig nleken te zijn..
Deze kozakken verbleven cichzeiven tot ver-
te-genwiaordigers van het „ware gek.of" en ia
de steppen, waar het hooge gras nee en hu'n
kleir.e pittige paarden geheel aan liet nojg1 ont-
fcick, maakten zij1 jacht op „ongelcovigen", zoo
als ;»hderen het op wolven pleaton te do-en.
Dere koene ruiters hadden hun „krnugis"
iets, ws.i men zon kunnen vergelijken met kies-
dHiicten, waarin men de chefs, gjeimma „at-
tsmans". koosi, die men als texken vain hiun
waardigheid een stel wapens overhandigde.
Ls.-:ir nam de Moscovische regeerng liet pro
tectora: t van dit ruwe volkje- op zifli en aond
hen na-ar streken fo'ij den D-on, en nog, later ge
leidelijk naar den Dnjepr een' gedeelie trolk
niiar de W-o-lga. Diaama kwamen zij onder het
bewind van de Raolsche regee ing en zij zou
den waarschijnlijk we! onder dit bewind ge-
bïevt n z.ijln, hadden de Polen met getornd pnn
Luin privilégies en hadden zij hun godsdienst,
waaraan zij- zeer gehecht waren gerespecteerd.
Nu echter stonden zij -op tegen, hua P-oolsc-he
im.este.rs en kwamen in 1.654 onder de souve-
veinecit van Alexis Michai'lowitsjonder h-em
leefden zij in het laind, genaamd Meloirioiussisa;
bon .militaire .oj'ganisatie bleef behouden. Hun
chef wr.s te dien tijde de beroemde attaman
Chmielnieki. Vetbsoheidene xeeiea stouuén de
kozakken tegen hun sp-uverei-n op en wei on
der de regéerimgén van Peter den Gfe-o'.en, Ka-
-tLerina II en Nic-onaas I. Heden ten dage zijn
de i> Mikk-.-n niet meer zoo opstandig en zijn
zij de mr est getrauwe onderdanen van de Rus
sische remming geworden. Rns-and. wist hen
te orgsw-oer-en to.t een geschikt mni.air werk-
luig Zij' vormen een apart legerkorps, ver
deeld in 10 afdeelingen; de besie iiohte cava
lerie van geheel Rusland w-oirdi uit ben gere-
oiumerd Deze superioriteit danken zij' in de
eerste plaats aan het harde teven waaraan zij
„van ;nd al aan gewoon zijii en -.u hun uit
stekende paarden, die zij in bun steppen fok
ken. Zij. kiezen nog! alt.ijd «r-x-e-M zelfstandig
hun ondergeschikte bevelhebbers maar een
eigen „attaman" hebben zy mei meeidat is
tegenwoordig de jonge Runnsche kro/nprins.
Logi altijd z-ijin' zij' een atgoscheide-n yo:k, fier'
-p bun afstamming;. ,-De grjoote iuitT-aan-va-1-
leu zijn donr de moderne oovrcg:3meth->loB uit
de méde gler-a-akt De moderua onrl-ag dwing|t
de srijd-ers .onder den grond te kruipen gxiijk
de aaidwiOiim. Grootheid en her/rék is er ook
nu nog1 wel, maar zij! voltrekken zich. op g'ansch
andc-re, minder eclatante wjze dan vroeger;
k.mt ei echter nog eens een w onding in den
.in '.ogstoestand en duiken de millioenenlegers
-Oj. uü hun. holen om elkander openlijker en
bewegejijk-er te bevechten-, dan zullen on-ge-
tw jfp]d de kozakken nog, vee! van zich laten
booten evenals dat opi hel einde van 1914 het
ge vm wias-
H.
Jean nam hem er uit, terwijl het gelaat van
Rose doodsbleek werd.
Ziet, zeide hij, dat is de hand van Thé-
rèse niet.
Zij riep zyn naam op smeekenden toon,
Haar hij deed alsof hij het niet hoorde en mom-
Pelde half voor zich
Dat is een mannenhand.
Hij zag dadelijk naar de onderteekening
«Hubert".
Toen keek hij Rose aan.
Zij was naar de barones gegaan, aan haar
voeten neergezonken en riepO, mevrouw I
Daarna verborg zij haar gelaat in den schoot
van haar oude vriendin
Jean naderde zacht zyn zuster, nam haar in
zijn armen en zeide met een stem vol teeder-
heid tegen haar
Vrees niets, arme martelares, ik weet alles
en ik heb er u des te meer om lief.
Toen richtte zy zich op en zeide zacht
Lees.
De dokter schreef een langen brief; hij deed
schoone toekomstvoorspellingen met een her
nieuwd dringend aanzoek. Met de hem eigen
sluwheid trachtte hij zich nog te verdedigen
tegenover het meisje wier ouders hij verraden
had en had gedacht door zoete taal Rose thans
te zullen vermurwen.
Jean de Trémazan had dezen brief langzaam
halfluid gelezen, terwijl hij bij zijn zuster en de
barones stond, Hij was by bem juist in goede
handen
Op tafel stond een inktkoker en daarby lagen
pen en papier.
Hij nam Rose bij de hand, voerde haar naar
die tafel, liet haar plaats nemen en gaf haai
de pen, terwijl hij beval
- Schrijf.
Hij zeide haar voor
Mijnheer 1
Uw brief heeft mij doen ontroeren en ik ben
bijna verontwaardigd over myn eigen zwakheid.
Hoeveel reden toch heb ik niet om u te ver
achten en te haten- Tracht niet langer my te
overtuigen en my tot u te brengen. De belee-
diging, die ik ondergaan heb, is nog te kort
geleden, mijn verdriet te schrijnend, myn rouw
t-e zwaar. Gij spreekt van den tijd Laat aan
hem de zorg. mijn gevoelens tot kalmte te
brengen en balsem te gieten in de nog bloe
dende wonden. Ik heb mijn ongelukkigen broe
der niet weergezien en ik heb geen enkele
reden om te veronderstellen, dat hij nog in.
leven zou zijn, maar in mijn rampen heb ik een
beschermster gevonden, die mijn gezellin was
in de gevangenis. Wii zullen over eenigen tyd
Parijs verlaten. Waar wij heengaan, weet
ik niet.
Vb 'f 'O S LO VO '.j i in DiU,i tS'Clh 1 PI n rl lxo /-I I
rWorit P*rfto1«&