Binnenland.
&tads> m ütewestelijjk Nieuws.
In onze Yroedschap.
TWEEDE KAMER.
Grondwetsherziening.
Aan de orde is het wetsontwerp tot het in
overweging nemen van een voorstel voor ver
andering in het Ilde, lilde en IVde hoofstuk
der Grondwet (betreffende algemeen kiesrecht enz.
1—3 worden aangenomen z.h.s.
De heer Troelstra licht een amendement
toe, om de laagste leeftijdsgrens voor de toe
kenning van het kiesrecht te brengen van 23
op 21 jaar.
De heer v. d. Voort van Zyp licht een
amendement der Commissie van Rapporteurs
toe, bedoelende de redactie te verbeteren.
De heer Schaper verdedigt een amende
ment, om den stemplicht facultatief te stellen,
teneinde als later bezwaren blijken, o a. door de
invoering van het vrouwenkiesrecht, er zonder
grondwetsherziening op te kunnen terugkomen.
Bovendien is het vraagstuk bij de verschillende
politieke partyen niet rijp.
De heer Snoeck Henkemans licht
amendementen toe, om van het kiesrecht uit
te sluiten belastingwanbetalers en wegens ar-
beidsschuwheid of wangedrag bedeelden.
Spr. betoogt, dat bedoelde personen zich vrij
willig onttrekken aan den burgerlijken of socia
len gemeenschapsplicht.
De heer Heeres licht een amendement toe,
ten einde door een kleine redactiewijziging uit
te drukken, dat het vrouwenkiesrecht zeker zal
worden ingevoerd en de invoering niet in on
zekerheid wordt gelaten.
De heer Hugenholtz licht een amende
ment toe om de uitsluiting van actief-dienende
onderofficieren en minderen bij zee- en land
macht niet mogelijk te maken.
De heer v. Hamel pleit voor vrouwenkies
recht en voor stemplicht.
De heer D u y s bestrijdt het amendement-
Snoeck Henkemans. Spr. verklaart zich tegen
stemplicht.
De heer Kleerekooper is ook tegen
stemplicht.
De heer M e n d e 1 s dient een amendement
in om de stemplicht te schrappen.
De heer de Beaufort bestrijdt het amen
dement Snoeck Henkemans.
De Voorzitter leest een amendement van
de heeren v. Nispen en Beumer voor, bedoelende
de deur in de Grondwet voor het vrouwenkies
recht te sluiten.
De heer Troelstra wenscht een redactie
wijziging van art. 80 om invoering van meer
voudig kiesrecht mogelijk te maken.
De heer v. N i s p e n licht zijn amendement
toe.
Spr. bestrijdt het actieve vrouwenkiesrecht als
niet noodig. Bovendien verlangt het grootste
gedeelte der vrouwen het kiesrecht niet. 991/3
pet. der vrouwen voelt er niets voor. Maar al
verlangden de vrouwen het kiesrecht, dan was
dat voor spr. nog geen reden om ze het te
geven. De man en vrouw zyn niet gelijkwaardig,
wat niet wil zeggen, dat de vrouw» minder
waardig is.
Het vrouwenkiesrecht zal de partijen verwil
deren. Stemplicht is voor spr het complement
van evenredige vertegenwoordiging, maar voor
de huisvrouw heeft het groot bezwaar öpr. is ook
tegen het passieve vrouwenkiesrecht, daar dit
zal voeren tot het actieve vrouwenkiesrecht.
Daarom zal spr. daartegen stemmen, al zal hij
cm der wille van het compromis vermoedelijk
voor het geheele ontwerp stemmen.
De heer deSavornin Lohman zal zich
neerleggen bij de voorstellen van de Regeering
omtrent vrouwenkiesrecht. De vrouwen moeten
echter meer voorbereid worden, om men hun
kiesrecht kan geven.
De vergadering wordt verdaagd tot Vrijdag
morgen half twaalf.
Algemeen Steuncomité.
Het Algemeen Steuncomité heetf thans in het
geheel f 1,500,449,591/2 ontvangen.
De minister van Oorlog ongesteld.
Die minister Van Oorlog: is door een lichte onge
steldheid verhinderd zijn werkzaamheden aan
bet Departement te verrichten.
Kamerverkiezing Haarlemmermeer.
Het bestuur der R.--K. centrale- kiesvereeniging
in liet district Haarlemmermeer heeft gisteren te'
Hoofddorp vergaderd. Als candid aten voor de
Twicede Kamer in de vacature-Van Wichen wer
den op de groslijst geplaatst de heeren J. H. M.
Balvieas te Hillegom, mr. J. B. Romans té Haar
lem, A B. Michielsen te Halfweg en F. A. Moerel
te Oudewater. Van, laatstgenoemde kwam nog1
bericht,' dat hij, evenals- mr. F. S. M. Rits te Slo
ten, reeds eerder te kennen had gegeven, v-oor
de definitieve Candida tuur niet in aanmerking
wenscht te komen.
Het centraal bestuur besloot zelfw als candidaat
aan te bevelen mr. J. B. Bomahs.
Crisis in de sigarenindnstrie.
Mie© schrijft aan het „C-tr."
In verband met de toppende gerudhitén over
een crisis in de sigarenindustrie, vernemen wij
van bevoegde zijde, dat in d© Fündhpvensöhe
industrie de toestand momenteel geénszjns ern
stiger is dan in andere steden, veeleer toont de
statistiek aan, dat hier de toestand beter is;
maar over geheel Nederland dreigt inderdaad
groote algemeen©- werkloosheid in de tabaks
en. sigarenindustrie, indien niet zeer spoedig wordt
voorzien in den zorgelijke© toestand, waarin zich
heit bedrijf voortdurend meer en meer gaat be
vinden.
Dit geldt geenszins vopr Eindhoven alleen,
doch voor het geheel© land.
Zakken.
De minister van landbouw, nijverheid en han
del heeft de volgende circulaire tot de burgemees
ters gericht;
Mijne aandacht wordt er op gevestigd, dat in
veel gemeenten de afnemers van meel en bloem
nalatig zijn. de zakken, waarin meel en bloem
aan de afnemers geleverd wordt, aan de fabrieken
terug te zeDden. In verband met de heerschende
scbaarschte aan jute zoude dit tot stoornis in de
meel en bloemverzending aanleiding kunnen geven
Ik verzoek u derhalve beleefd uw medewer
king te willen verleenen, dat door de afnemers
van meel en bloem in uw gemeente voor een be
hoorlijke terugzending van de zakken wordt zorg
gedragen.
Het opdrijven der huurprijzen.
De Vereeniging tot behartiging der belangen
van heD, die bij de bouwbedrijven betrokken zijn,
gevestigd te Rotterdam, heeft een adres gezonden
aan de Tweede kamer der Staien-Generaal, waar
in zij verzoekt
le. Het wetsontwerp, betreffende de huurop-
dryving niet aan te nemeD, wanneer daaronder
ook de nieuwbouw blijft betrokken;
2e. bij de behandeling van dit wetsontwerp in
de Kamer er bij de regeering op aan te dringen
dat zij onverwijld door het verstrekken van goed-
koopere bouwmaterialen, onder bindende voor.
waarden, de particuliere bouwondernemers in
staat stelle, om wederom evenals vóór deze
crisis naar behooren te voorzien in de behoeft6
aan woningen van allerlei soort, speciaal van die,
welke bestemd zjjn voor de arbeidersklasse.
Erwten.
Men meldt uit Groningen
Gecommitteerden der Gron. Mij. van Landbouw
en Nyverheid hebben Dinsdag het volgende tele
gram aan Z.Exc. den Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel gezonden
Het dagelyksch bestuur der Groninger Mij. van
Landbouw en Nijverheid heeft de eer Uwe Excel
lentie mede te deelen, dat voor de landbouwers
onmogelijk is vóór 15 November a.s. hunne erw
ten aan het centraal administratiekantoor aan te
bieden. Als gevolg van de distributiemaatregelen
ten opzichte van de granen, die thans te Gronin
gen wegens overvalling der pakhuizen niet kun
nen worden ontvangen zyn vele dorschmachiBes
Stopgezet en is nog maar een klein percentage
der erwten gedorscht.
Het zal dus hoogstwaarschjjnljjk ook voor den
handel onmogelijk zijn vóór genoemden datum
een voldoende hoeveelheid erwten aan te bieden.
Het Dag bestuur voorn, is er van overtuigd,
dat de landbouwers in deze provincie zeker gaar
ne bereid zijn hunne erwten aan voornoemd ad
ministratiekantoor te leveren, mits daardoor
evenveel ontvangen als hunne collega's, die reedg
op vrije markt hebben kunnen verkoopen, zooda
we ons niet kunnen voorstellen, dat er redenen
zyn de erwten in beslag te nemen.
We verzoeken u beleefd een dag te willen be.
palen, waarop wij ons verzoek mondeling by uw
Excellentie mogen toelichten.
De yeeuitvoer.
De gemeentelijke Voedingscommissie te Dord
recht heeft aan den minister van Land
bouw een adres gezonden, waarin wordt gezegd
dat zy met leedwezen heeft kennis genomen
van.het telegram van de hoofdbesturen van
veehandelaren en exportslagers aan den minister
verzonden
dat door de sluiting van de grenzen voor vee
en vleesch een onzaglijke bres is geschoten in
de grove oorlogwinsten.
Redenen, waarom zy verzoekt om tenzij
dringende economische toestanden hiertoe zouden
verplichten den uitvoer van vee en vleesch
nog niet toe te staan en daardoor het publiek profijt
te laten trekken van de lagere prijzen van het
vleesch, waarmede nu alom reeds een begin is
gemaakt
dat zy overtuigd is dat deze afslag slechts
van korten duur zal zijn, maar in elk geval toch
een tijdelijk profijt zal wazen, dat de geheele
bevolking ten goede komt.
Oude metalen.
In de gisteravond gehouden vergadering van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken te
Maastricht is voorlezing gedaan van een brief
van het Nationaal Steucomité, waarin er op
gewezen wordt, dat de voorraad van oud koper
en andere metalen in ons land niet onuitput
telijk is, en er maatregelen dienen genomen te
worden, om dezen niet onnoodig te 'verkleinen
en geen oude kunstvoorwerpen te loor te doen
gaan. Iedereen is verplicht hiertoe mede te
werken. Dat de ernst van den toestand niet
voldoende gevoeld wordt, bewijst de voortdurende
stroom van aanvragen tot uitvoer van oud koper,
om den wederinvoer van artikelen uit het bui
tenland mogelijk te maken, zelfs voor die arti
kelen, welke in ons land kunnen worden ver
vaardigd of van elders zonder tegenlevering kun
nen betrokken worden. Door. er voor te zorgen,
dat de leveringen hier in het land geschieden,
kan daartegen gewaakt worden.
WEERBERICHT.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht -
jn den morgen van lU Nov., medegedeeld door het
Kon. Ned. Met. Instituut te De Bildt.
Hoogste barometerstand 769.7 te Maastricht.
Laagste barometerstand 756.0 te- Haporanda.
Verwachting tot den volgenden dag: Zwakke
tot matigen zuidelijken tot westelijken wind. ne
velig tot half bewolkt, aanvankelijk weinig of geen
regen, kans op nachtvorst vooral in het oosten,
zelfde temperatuur overdag.
De Aardappelnood.
Naar wij vernemen, is het thans zeker dat ér
morgein weer aardappelen beschikbaar zullen gijn.
Et zijn maatregelen getroffen om, ook bij liet
uitblijven der zending regeeringsaardappe 1 envan
gemeentewege aardappejen aan de winkeliers te
kunnen verstrekken.
Wij verwijzen in verband met het weer ver
krijgbaar stellen van aardappelen, -op de in -ons
blad van heden geplaatste advertentie van de
Vereeniging' Van aardappelen en groentehande
laren, het publiek uitnoidigend tot het verleenen
van medewerking voor een gerege-lden gang van
zaken. 1
Verzocht wordt morgen en Volgende dagen
bij den gewonen leverancier aardappelen te be
trekken.
Naar ons wordt gemeld, isi de oorzaak, dat
Schiedam thans zonder aardappelen zit, in hoofd
zaak te- wijten aan het Heit, dat het „Rijks admi
nistratiekantoor voor de distributie van levens
middelen" verzuimd heeft een bestelling,, be
treffende 70.000 K.G. aardappelen, d.d 28 Octo
ber door het Levensmiddelenbureau alhier ge
daan, uit tel voeren.
Het Levensmiddelenbureau heeft zich telegra
fisch in Verbinding gesteld met minister P-oothu-
ma, die thans heeft toegezegd dat er onverwijld
eeniigc waggons aardappelen naar Schiedam zul
len worden gezonden.
Er zijn maatregelen getroffen dat in het ver
volg niet meer zal kunnen voorkomen dat uit
voering van bestellingen van levensmiddelen ver
geten wordt
Overtreding Distributiewet.
Tegen den aardappelhandelaar J., alhier, is
proces-verbaal opgemaakt wegens overtreding
der Distributiewet. Hij had aardappelen boven
den maximumprijs verkocht.
Overtreding van de Distributiewet kan worden
gestraft met ten hoogste 4 jaar gevangenisstraf
of 10 000 gld. boete.
Verkiezing voor de Kamer van Koophandel.
Bij de heden gehouden verkiezing voor 5 leden
van de Kamer van Koophandel hebben van de
158 kiezers, ,30 van hun stemrecht gebruik ge
maakt. Uitgebracht werden op A Cool 16 st.
D. Ingelse 17 st. H. Jansen 28 st. M. v. d. Vlies
16 st. S. C v. Waalwijk v. Doorn 27 st. Ver
der werden op 10 verschillende personen ieder
een stem uitgebracht.
Zoodat de aftredenden herkozen zijn.
St. Willibrordusfeest.
Zondag a.s viert de afd Schiedam van den
Ned. R K. Volksbond het feest van haar pa
troonheilige. St. Willibrordus. Om 10 uur zal
in de parochiekerk van O. L. Vrouw v. d. H
Rozenkrans aan den Singel de Hoogmis worden
opgedragen voor Bondsleden en Donateurs,
's Avonds om 8 uur wordt in het Bonsdgebouw
de feestvergadering gehouden.
De weleerw. pater Strijbosch, kapelaan der
St. Jansparochie zal de feestrede uitspreken.
De vergadering zal worden opgeluisterd door
muziek en zang.
De zangfafdeeling zal o.m. uitvoeren „Te
Deum" van Th. G. Verhey. De vergadering is
toegankelyk voor Bondsleden en Donateurs, en
voorzoover de ruimte toelaat ook voor hun
vrouwen.
Kathleen Parlow.
Het ,.Alg. Handelsbladschrijft oiv©-r het -op
treden van Kathleen Parlow- te Amsterdam:
„Oyer de vaardigheid Van Kathleen Parlow
hoef ik niet meer te schrijven, die grensde aan
het volmaakte toe© zij:, nu bijna 9 jaar geleden,
nauwelijks een bakvischje, als wonderkind ten
om-zmt haar entree maakte. Sedert is haar tech
niek nog wat afgerend, meer betrouwbaar ge
wordt©, maar dit was ook zoo ongeveer de eenige
volmaking die haar uiterlijk spel vereischte.
Van veel meer beteékénis en oek verreweg
belangwekkender is', de gestadige innerlijke groei,
dien men want de violist© treedt hier gerégeld
op beeft kunnen waarnemen.
Een interessant proces, omdat sedert eenige
jaren elk stadium op zidh zelf de kenmerken
van rijpheid toont, doch telkens! weer iets nieuws
zich los wikkelt.
Thans is er zoo goedj als- niets dat men anders
zou wetnsehen, vooral nu Kathleen zich van het
min of meer sentimienteelé, dat betrekkelijk k)ort
geleden haar cantilene nog ontsierde, heeft weten
te bevrijden; deze is' nu in de gevoelsexpressie
even gejond als haar kernachtige- rhythmiek.
Dan is er een verinnerlijking van stijlbesef,
groei van intuïtie tot bewustheid: men denke
aan de klare, bezonken, breedgev-oelige vertok
king van Handel's D-dur Sonate, als beheersching
des te meer te bewonderen, indien men in de
herinnering daarmede vergelijkt de volle, onge
bonden weergave- van Brahms' II cmgaaxschen
dans, van Wieniafski's Polonaise, de vlammen1 e
uitbarsting van temperament in den cadens v"30
Vie-uxtemps' Concert.
Welk een- élan, welk een weergave in schoon
heid van 'klank, in zuivere klaarheid van ft11
passage-werk
Daarnaast wleer spel van fijüa intimiteit el1
charme (Debussy's Wals, ©en bewerking vaA
Leon Roquesj van mysterieus© klanken- en rhyt-1
metn-beelding: (Cui's Oriëntale als tweede tee
ght).
De- streek is robust en subtiel, de toon tors
en teer, de rhytmiek van s'eherpe en fijne c°n
tcunein, maar nooit hoore-n wij den prachtig®11
Guarnierius anders dan schoon en nobel, kla-3-
en duidelijk en zelfs de Kathleen's pizzienti c,)
H&geoleten hebben een eigene bekoring.
Vioolspel, dat de meesleepende' verklank111''
is van een rasecht temperament, geadeld
intense muzikaliteit e-n artistieke! cultuur-
kan eir zeker van- zijn dat in Ka,thl©e© nog ve-
elementen verborgen zijn, dié zich geieid'dh
zulle© -openbaren.
Haar spel is tot zuivere psyche verinnerl'J-
em het is de -ontwikkeling van die psyche di®
onze belangstelling blijft gaande houden.
Schlnitziler's artistiek en gevoelig pianteP'
Voegde zich met de voordracht der violiste
-een volstrekt homogeen geheel."
tot
Hoogwater te Schiedam: Zaterd0^
11 November 4.40 y.m., 4.57 n.m.
DIT ROTTERDAM.
Gistermorgen is hier binnengekomen het stoo®
schip ^Helena" van New-York. Daar zich typh"s
lijders aan boord bevonden, mocht niemand 9a0
wal. Het vaartuig moet aan boei 9 gemeerd blij
ven.
De gemeentelijke gezondheidsdienst heeft
lyders met brancards van boord gehaald en he0
naar het ziekenhuis in de barakken voor bes®6'
telijke zieken vervoerd. Het schip zal geheel w("
den ontsmet door den ontsmettingsdienst. Zool®0^
dat niet geschied is, bljjft iedere communicate
met den wal verbroken.
H.
Wat nu de begrootingsdebatten in onze vroed'
schap betreft, valt dit jaar het volgende
releveeren.
De algemeens beschouwingen werden geopeh
door vroede de Bruin, die voor zijn doen dit®aa
wel buitengewoon gematigd was. Hij had
wel eenige wenscben, zooals vrije artsenkeu^
voor de verpleegden van het Burgerlijk Artobe'
stuur, het aanstellen van een kinderarts, ondet'
wijs aan zwakzinnige kinderen en vooral de
voorziening in den woningnood alle maal zake0'
die bij het College in studie en ten deele reed
in vergevorderd stadium zijn. Ten slotte drong
hy aan op loonsverhooging voor alle gemeente
werklieden.
Van de socialistische fractie voerden nog be
woord de heeren Dinkelaar en Korpel, die ®c'
bepaalden tot het woningvraagstuk. De eerst®
drong aan op de instelling van een bureau,
dat
zich specicaal met het woningvraagstuk z°u
bezig houden. Alleen Korpel drong aan op Se'
meentelijken woningbouw. De Bruin wilde alleeI*
gemeentelijken woningbouw als zou blijken,
dat
de vereenigingen niet voldoende konden bouweo-
De heer Houtman ontpopte zich als een fioaT1
tieelen specialiteit en leidde als voorlooper va°
zijn partijgenoot Maas een kwestie in, die de2e
had uitgekozen om een relletje op touw te zet*
ten tegen den Wethouder van Financiën.
De heer Maas heeft onze onverdeelde b®.
wondering gewekt voor de wijze waarop
een zeer ondergeschikte zaak Hot te11",
aehtige proporties weet op te blazen. ^a('
een welsprekendheid-I En wat een voordracht'
De heer Maas blijkt zyn raadslidmaatschap te gaa11
gebruiken voor politieke propaganda. Daato111
moest een voorstel, dat op zich zelf genon®0
practisch was bovendien geheel in de lij11
van het beleid van het College en ten slott®
dan ook met den steun van Wethouder kiager'
wey kon worden aangenomen voorgest®
worden als principe en werd het uitgebuit voo
een heftigen aanval op het finantieele beleid-
De zaak is, dat B. en W. van de gereserveet
de rente van het Grondbedrijf, die na
6-jaarlyksche taxatie aan de gemeentekas vvoi
afgedragen, fl 20.000 op den gewonen dienst d®
begrooting hadden gebracht. Gewoonlijk w°r
aan. deze gelden een extra bestemming gegev®11'
doch het College meende, dat deze abnortoa
tijd, nu zoo zware lasten op de gemeente ^0l
den gelegd, alleszins wettigde, dit geld op d®
gewonen dienst te brengen.
Daarby moet men niet vergeten, dat oiötreö
de opbrengst der Inkomstenbelasting, tengevore
van de nieuwe regeling, nog weinig vasth®1
bestaat.
De Voorzitter verklaarde nadrukkelijk, dat
20.000 gld. zouden worden gereserveerd wann®
mocht blijken, dat de Inkomstenbelasting
verhooging zou kunnen lijden.
De heer Maas verwachtte dat die opbreng
dit jaar, ten gevolge van de dit jaar gemaak
oorlogswinsten,zeer groot zal zijn.Het College ^a^
te dien aanzien aanvankelijk minder optito'3
tisch gestemd.
