Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
f
f ont lij
Gratis Ongevallen verzekering
Kerstnacht.
39Jaargang.
ZateHasr 23 December 1916
No. 11720.
In onze Vroedschap.
QTereettomstii op fle polis rermeiae Toomaite.
Binnenland.
Bureau: Boterstraat 50. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 30.
Abonnementen per 3 maanden f 1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco- p. post f 2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Adverteutiön 16 regels 92 ct. elke regel daarboven 20 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maa! berekend. Ingezonden mededeelingen 40 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden.
De verzekering
b*j É"flfèl1 D*J
levenslange &J 1111 verlies van
geheele 1111 een hand,
invaliditeitI ft. IJ |J voet of oog
wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeehe Verzekeringsbank
bij
dood
bij verlies
van
een duim;
te Schiedam.
UU wijsvinger; f (J
bij
verlies van
eiken ande
ren vinger.
Schoon schip. De een niet, de
andere wel,? Loontoeslag.
Bouwverecnigiugen Winkelslui
ting. De lichtkwestie.
Onze vroeden hebben deze week eindelijk ge
legenheid gevonden om schoon schip te maken
met de tallooze bij den Raad aanhangige gemeen
tezaken.
Gelukkig vertoeft de heer Maas, die er een
handje van heeft de discussies noodeloos te rekken,
aan de overzijde van de Noordzee, waar hij thans
andere, zwaarwichtige belangen bij machtiger
heeren te bepleiten heeft dan in zijn woonstad.
Zijn afwezigheid zal stellig het hare er toe
hebben bijgedragen, dat de agenda nu eens afge
handeld kon worden en wij in 1917 met een
seboone lei kunnen beginnen.
Het werd tijd ook dat er eens opruiming werd
gehouden, want sommige voorstellen hadden reeds
ontelbare malen op de agenda gestaan, in 't bij
zonder drankverbod bij demobilisatie.
Toch waren er nog twee zittingen mee gemoeid
om den achterstand te boven te komen.
Dinsdag- en Woensdagmiddag is er over velerlei
onderwerpen heel wat gediscussieerd.
Eokele behandelde zaken waren inderdaad niet
zonder belang en kon het alleszins verklaarbaar
heeten, dat onze vroeden er meer dan gewone
aandacht aan schonken.
Zoo lokte o. a. het voorstel van B. en W. in
zake een klacht over den inspecteur van het Bouw
en Woningtoezicht een vrij scherp debat uit.
Dit debat heeft, hoewel het feitelijk geen ver
andering bracht in het voorstel, om de klagers
(benadeelden) met een kluitje in het riet te sturen,
toeh dit goede bereikt dat men bij de a.s. her
ziening van de Bouwverordening zal kunnen waken
voor een al te groote macht van dien ambtenaar.
Er zal getracht moeten worden om de moge
lijkheid te openen om van zijn beslissingen in
hooger beroep te bekomen.
Het staaltje wan willekeur, in deze Raads
zitting gedemonstreerd, gaat inderdaad de
perken te buiten.
Men had zeker mogen verwachten, dat de heer
Van Westendorp, wethouder van Gemeentewer
ken, niet zoo lichtvaardig o jer zoo'n ernstige zaak
Nacht komt aanzweven over de kale velden
over de huizen, hier en daar opdonkerend in
het vaalgrijze schemerlicht van den December
avond. onrustig nog. met de verlichte ven
sters, groote vraag-oogen. als van, een kind, dat
in bed ligt, maar den slaap niet vatten kan.
Op een zolderkamertje, in één van die kleine
huisjes, ligt Gwen van Noorden. Ze is onder
wijzeres op een school, een uur van het dorp,
midden op de hei, heel eenzaam en heel mooi.
Owen is jong, pas twintig, vol moed. en ze houdt
van haar werk, van de kinderen. En de kin
deren houden van haar, onbewust voelepd die
heele groote genegenheid van „hun juffrouw",
die zich uit in warme belangstelling in al hun
lief en leed.
Nu ligt ze daar! De donkere octgen, meestal
stialend van levenslust, vol weemoed turend in
't vergrijzende licht van den stervenden winter
dag. Haar hoofd klopt, haar handen
gloeien. ze voelt zich ziek en eenzaam, daar
op dat zolderkamertje. luisterend naar den
wind, die giert door de hoornen, naar de
enkele kar, die voorbij-rammelt over de hard
bevroren grondzich ergerend aan de
kale muren. het primitieve waschtafeltje....
het geschonden waschstel. dingen, die zë anders
wel ziet, maar die haar niet hinderen, omdat
ze ze beschouwt in het warme licht van haar
eigen, zonnige natuur.
Maar nu is het koud en treurig in haar.
Haar hart is als een kerk, waarin geen dienst
is, waar de eenzame bezoeker rilt van kou en
onbegrepen verlatenheid.
Geen vreugdestemmen klinken in haar hart....
alleen de echo van vervlogen hoop, als een dis
sonant in de koude eenzaamheid.
Ze heeft immers gehoopt en verlangd naar
zou heen stappen en in duidelijke bewoordingen
excuses zou hebben aangeboden aan de klagers,
die toch terecht zieh ernstig benadeeld achtten.
Er behoort geen bevoorrechting plaats te hebben.
Afwijking van bestaande verordeningen, waar
door de eene ingezetene in de gelegenheid wordt
gesteld om een bouwwerk uit te voeren wat aan
een ander niet kon worden toegestaan, verdient
inderdaad strenge afkeuring.
De gemeente-werklieden krijgen hun duurte-
toeslag en wel per week 60 ets. plus 50 ets. voor
elk kind. Wethouder Goslinga verzette zich tegen
het aldus geamendeerde voorstel (Post de grens
verhoogd van 18 tot 22 gld. en v. d. Zee, toeslag
per kind verhoogd van 25 op 50 ets.), omdat nu
toestanden werden geschapen die moeilijk zouden
te normaliseeren zijn. Hierdoor komt nog scherper
uit het gevaar van een toeslag, omdat deze maar
tijdelijk wordt gegeven. De gemeentewerkman
met 6 kinderen, die 17 gld verdient, zal zich wel
in de handen gewreven hebben nu zijn loon met
f3.60 p. week vermeerderd werd. Maar den eer.
sten Zaterdag in Mei, als zijn loon waaraan bij
gewend is weer met f3.60 verminderd wordt?
Als de toeslag dan niet omgezet wordt in een
vaste loonsverhooging, en dit laatste is niet goed
denkbaar, dan zal bij alle reden hebben zich te
beklagen over de royale bui van onze vroeden.
Over het schoenengeld van de inspecteurs en
de agenten moest eerst het advies nog worden
ingewonnen van den commissaris van politie On
danks de nadere toelichting hief de Raad, althans
wat het schoenengeld betreft, het verschil tus-
schen inspecteurs en agenten op. Bebaive de
nachtwakers krjjgen nu alle ambtenaren der
pol tie f 25. per jaar voor hun schoeisel.
Voor particuliere bewaarscholen is eindelijk het
verhoogd subsidie tot stand gekomen.
De meeste amendementen konden de reis niet
halen.
Geen der partijgenooten van den heer Maas
voelde er iets voor zijn amendementen over te
nemen of te verdedigen. Ze kwamen dus niet
eens in behandeling.
De eenige verandering die werd aangebracht, is
de bepaling dat de als subsidie toe te kennen
bedragen moeten schouwd worden als de mini
mum jaarwedden. Met 10 tegen 8 stemmen kreeg
vroede de Bruin zijn amendement er door, strek
kende dat ook de gehuwde onderwijzeres als hoofd
van een bewaarschool mag optreden.
die Kerstvacantie, als ze naar haar Moe
der zou gaan, die ze in geen maanden gezien
heeft, dat lieve, kleine Moedertje, van
wie ze zooveel houdtHet. zouden maar tien
dagen zijn, maar dat was genoeg geweest, om
weer moed op te doen voor den heelen tijd....
En dan kwam immers de Paasch-vacantie
weer 1 nee, die tien dagen waren genoeg.
dip tien dagen zou ze genieten van huiselijk
heid en gezelligheid. dan kon ze er weer
tegen, was ze weer gewapend met een goede
dosis opgewektheid, die haar de leelijke onaes-
thetieche dingen om haar heen, mooi en warm
deed zien.
En nu lag ze ziek.... één dag voor Kerstmis 1
Ziek. en dan in zoo'n omgeving. zij,
die zoo houdt van alles, wat mooi is en artis
tiek, en met een overgevoeligheid, die grenst
aan 't ziekelijke, blijft ze staren naar die dingen
die haar nu zoo onaangenaam aandoen.
Langzaam komt de nacht, vervaagt de harde
lijnen van waschtafel en nachtkastje, geeft
zachter ronding aan de grof-steenen lampetkan,
totdat alles wegdoezelt in zwarte somberheid,
en ze staart in een lijnlooze donkerte.
- Met een gevoel van verlichting sluit ze haar
moede oogen, en dommelt in, tot ze uit haaronrus-
tigën slaap opschrikt bij 't slaan van half tien.
Pas half tienHoe komt die nacht nog
omZe is klaar-wakker, alles doet haar
pijnhaar hoofd. haar keel.
haar borst. en niemand, die zich een
beetje om haar bekommert.
Beneden is haar kostbaas nog druk aan
't werk. Tik, tik, tik, tikke, tikke, tikke gaat
de hamerziek, ziek, ziek, alleen, alleen,
alleen bon3t het in haar hoofd.
„O, Moeder 1" en met een wanhopige zucht
gooit ze zich op haar andere zij. waarbij 't stroo
onder het véeren bed knierpt met een klagend
geluid meeklinkend met haar zucht.
Een viertal andere voorstellen ging vlug onder
den hamer door.
Woensdagmiddag werd de zitting voortgezet.
De voorstellen omtrent het verleenen van steun
aan woningbouwverenigingen vonden algemeene
instemming.
Toen vroede de Bruin gerust gesteld was omtrent
de bedoelingen van de R. K. Woningbouwver-
eeniging »St. Jozef", ging het voorstel er zonder
stemming door.
Hiermede is het groote struikelblok voor de
bouwverenigingen weggenomen.
»Volkshuisvesting" kreeg reeds goedkeuring voor
den bouw van 239 woningen en ïSt. Josef' is ook
met haar plannen klaar. Blijft de aanwas van de
bevolking voortgaan, dan zullen ook de vereni
gingen nog krachtig voort moeten gaan om
eenige verbetering te brengen in den woningnood.
De verordening op de verplichte negen uur
winkelsluiting werd met 95 stemmen aangeno
men. Na de aanneming van de motieKorpel in
de vorige vergadering was niet anders te ver
wachten.
De heeren Scheffers en Lagerwey hebben zich
nog geweerd, doch tevergeefsde meerderheid
der vroeden besliste dat we, ook zonder op Rot
terdam te letten, onze winkels om 9 uur konden
sluiten.
De heer Scheffers deed nog een poging om den
winkeliers toe te staan ten minste op Zaterdag
avond hun winkels tot 12 uur opeD te houden.
Zijn voorstel werd niet aangenomen. Eigenaardig
was bet dat de socialist Korpel het voorstel
Scheffers bestreed met het argument, dat de
christelijke winkeliers beter hun Zondagsplichten
konden nakomen als ze Zaterdagsavonds wat
vroeger konden uitscheiden. Wat een belang
stelling
Het voorstel Scheffers om alle werkdagen
tussehen Kerstmis en Nieuwjaar onder de uitzon
deringen op te nemen vond algemeene instemming.
Eveneens werd op zijn voorstel het venten met
kleine eetwaren en dranken na bezetten tijd ver-
i boden.
De verordening zal in den loop der volgende
week worden afgekondigd en is 3 dagen daarna
van kracht. Vermoedelijk zullen dus, te beginnen
met 2 Januari de winkels om 9 uur voor het
publiek gesloten moeien worden, behalve Zater
dagsavonds, den avond voor Hemelvaartsdag en
van .29 November tot en met 6 December en van
I Nu maalt de juffrouw koffie voor den vol
1 genden dag. Dat doet ze iederen avond,
maar nooit heeft 't Cwen gehinderd, zooals
nu. dat eentonig geluid van den koffie
molen. 't is, om dol te worden. God
dank het is afgeloopen. Ook het kloppen
houdt op. het wordt stil beneden. Buiten
klinken nog enkele, haastige voetstappen van
een laten bezoeker, die zich huiswaarts spoed,
dan is 't ook daar stil, de doodsche stilte van
een dorp, waar om tien uur alles slaapt in lan
delijke onschuld.
Nog even stijgt zacht stemmengeluid op, het
avondgebed van de menschen beneden, in vro
men eenvoud neerknielend op den houten vloer...
biddend het Rozenkransgebed. en Gwen luis
tert, ondanks zichzelf onder den indruk komend
van dat mysterieus-heilige, dat uitgaat van
't gebed van eenvoudige lieden.
Even wordt ze kalmer. even sluimert ze
in. even maar, dan is ze met een schrik weer
klaar wakker. Ze begint weer rond te woelen
in het ontredderde bed, door geen zorgende hand
terecht gelegd, en ook de gedachten in haar
pijnlijk hoofd woelen weer rusteloos rond.
Morgen... Kerstdag... feest voor iedereen en
zij., zij kan hier blijven... hier... op dat ongezel
lige kamertje. zonder iemand, die een beetje
van haar houdt Haar moeder kan niet ko
men natuurlijk niet. dat verlangt ze ook
niet Maar, wat wil ze dan Thea
Och, nee, ook nietl die gaat immers naar
huis 1 Haar moeder heeft zich' ook op haar
komst verheugd I Thea kon niet bij haar,
Gwen, komen Arme Thea 1 zou ze erg
geschrokken zijn van die briefkaart, waarop ze
schr^f, dat ze ziek was en of ze haar Moeder
-wilde telegrapheeren Ze heeft geschreven,
dat 't niet erg was. dat ze niet ongerust
hoefde te zijn Maar Thea is altijd zoo be-
zorgd voor haar. Zij zal ook geen prettige
17 tot en met 31 December, dan mogen de win
kels tot 11 uur geopend blijven.
Het volgend jaar zal worden uitgemaakt of de
verordening zal worden ingetrokken, dan wel voor
goed zal worden vastgesteld.
Nadat de Raad afwijzend had beschikt op het
verzoek der gepensioneerden om toeslag op het
pensioen, werd nog gesproken over eenige adressen
van winkeliers betreffende de lichtverordening.
Het blijkt een duistere zaak, waarin meer licht
gewenscht is. Zal dezelfde besparine verkregen
worden als de etalages van 6 9 niet verlicht
mogen worden, maar gedurende dien tyd één
licht in den winkel mag branden
De Raad durfde geen beslissing te nemen, om
dat men vreesde voor bezwaren die aan deze rege
ling konden kleven.
De winkeliers zullen zelf in deze meer licht
moeten ontsteken laten ze na 8 uur in de stilte
van hun duistere winkels een betere regeling uit
denken.
De Raad toonde zich bereidwillig genoeg om
die maatregelen te nemen, die de winkeliers het
minst in hun bedrijf zouden benadeelen. Natuur
lijk moet voorop staan dat zooveel mogelyk licht
bezuinigd wordt.
Een onderhoud met Mgr den Aartsbisschop.
„Het Centrum" heeft het oprcteel gevraagd
van dein hoijgsten. kerkdijken waardigheidsbe
kleder in ons land, Z. Dn H. den Aartsbisschop,
over de vr edeskansen. Monseigneur was zoo
welwillend aan de redactie toe te staan, ©enige
vtraigietn tot Hem te richten en daarop bescheid
te geven.
.„He. ben", zeide Z. D: H. o.m., „natuurlijk1 vóór
dein vrede. Ho© eer hij1 komt, hoe beter. Het
hart bloiedt, als men ziet, welk sen ellende dioor
den .oorlog is aangericht. En als er nu geen
ei wie aam den strijd Jcoffit, zal de toestand niet
slechts in hevige mate verergeren en gevaar
lijker worden, ook voor de neutral© landen en
viooir geheel het systeem van wereld verkeer,
maar zal het herstel van den vrede later ook veel
moeilijker te bereiken zijn. Bovendien, Waarom
zou mep toch ook moeten doorvechten?
Is ieir aait een oorlog1 gevoerd en hard-
Voortgezet, waarvan men minder weet,
Kerstmis hebben - om haar En Moe
dertje arm moedertje, dat zich al zoo lang
verheugd heeft op die dagen van ongestoord
samenzijn, met haar eenigste. arm Moedertje)
zij wordt ook teleurgesteld. zij heeft ook een
treurige Kerstmis. allemaal om haar!
nik wil niet ziek zijn. ik wil nietkreunt
ze in radelooze wanhoop, maar haar wil, die al
veel onmogelijke dingen mogelijk heeft gemaakt,
is toeh niet in staat, om dat vermoeide pijn
lijke gevoel overal weg te nemen.
„O. Moeder. o, Thea. als 'k jullie feest
stemming nu maar niet bederf. als je nu
maar geen verdriet had om mij
Ze schreit zich in slaap 'n onrustige,
door droomen afgebroken slaap, maar 't is toch
nog beter, dan dat eindelooze wakker liggen.
Beneden wordt er tegen 't vensterluik geklopt
ze schrikt wakker, haar hart bonstze moet
even nadenken, voor ze weet, waar ze is en
wat dat kloppen beteekenen kan
O, ja, dat is waar 't Is, KerstnachtDe men
schen beneden worden gewekt, om meteen naar
de kerk te gaan Naar de kerk I zij
wilde ook zoo graag naar de kerk 1 Als
alles goed geweest was, zou ze morgenochtend
naar de kerk zijn gegaan met haar Moeder
Naar de kerk 1 ze verlangt er zoo naar 1
Wat zou 't heerlijk zijn, nu te hooren het „Glo
ria in Excelsis Deo" en de melodieuze Kerst
liederen juist nu
Kling-klang. kling-klang 1 eerst zacht en
teer, dan vast en helder klinken de Kerstklok
ken door den stillen nacht.
Gwen luistert. Een heilige Kerst-stemming
komt over haar. Vrede op aardeZe
vouwt haar handen. „Vader, Gij, die onze
nooden kent, onze krankheden geneest
Dan slaapt ze - rustig en kalm.
