Binnenland.
Staten-Beneraal.
stig gewond 19, licht gewond 71. De plek van
de ontploffing is grondig afgespeurd. Men meent
op grond daarvan, dat de boven gegeven, lijst
volledig is.
GEVECHTEN OP DE NOORDZEE.
De Engelsche Marinestaf meldt:
Gisternacht ontmoette een marinepatroelje ,een
divisie vijandelijke torpedojagers nabij de Ne
derlandsche kust. Eén kort gevecht volgde. Een
vijandelijke torpedojager is in den grond geboord,
de overige zijn verstrooid, na aanmerkelijk ge
havend te zijn.
Door de duisternis konden de uitkomsten van
het gevecht niet goed worden waargenomen.
Denzelfden nacht is in de nabijheid van de
Schouwenbank een kort, scherp gevecht geleverd
tusschen vijandelijke torpedojagers en Engelsche
torpedojagers. Ben onzer torpedojagers is door
een torpedo getroffen, waarvan de ontploffing
3 officieren en 44 man doodde. De torpedojager
is later door onze eigen schepen tot zinken
gebracht. Onze schepen hebben geen andere
verliezen geleden.
Een officieel telegram uit Berlijn meldt:
Bij een onderneming van gedeelten onzer tor-
pedobootstrijdkrachten is het gisterochtend vroeg
in de Hoofden tot een botsing met Engelsche
lichte strijdkrachten gekomen. Hierbij is een vij
andelijke torpedobootvernieler in den strijd ver
nietigd, een tweede na het gevecht door onze
vliegtuigen in zinkenden toestand gezien.
Van onze torpedobooten is er een ten ge
volge van de opgeloopen averij in zeenood ge
raakt. Volgens binnengekomen berichten is ze
de Nederlandsche haven IJmuiden binnengeloo-
pen. Onze andere booten zijn zonder uitzon
dering met geringe verliezen teruggekeerd.
De Duitsche torpedoboot V 69, die te IJmui
den is binnengebracht, is driemaal getroffen.
De hevige vorst was oorzaak dat de lijken la
ter uit het ijs moesten worden iosgéhakt.
Vreeselijk .moeten de gewonden geleden heb
ben, ook tijdens het vervoer mot de „Eems"
naar IJmuiden. Men deed daar voor de arme
kerels wat men kon, maar alleen de ergst ge
wonden konden in het vooronder geborgen wor
den. De anderen bleven in de snerpende koude
aan het dek zoo goed mogelijk toegedekt met zei
len en dekens.
De flotieljecommandant Schultz, wien beide
beenen waren afgeschoten, leefde nog toen hij
te IJmuiden was binnengebracht, waar hij over
leed. De béide andere gedoode officieren, de
luitentants ter zee Faust en Hannover, schijuen
reeds bij den eersten treffer gedood te zijn. Ook
moet toen dadelijk de bediening van het kanon
gesneuveld zijn. Ongedeerd zijn de gezagvoer
der van de V 69 Böhm en de officieren Jordan
en Helmich. Het staat nog niet vast, of de
V 69 zoo spoedig gerepareerd kan worden dat
zij binnen den voorgeschreven tijd weer zee,
kan kiezen.
Toen wij gister-avond IJmuiden verlieten hing
nog altijd van den vlaggestok bij het half op
zijde gezakte zoeklicht de kleine Duitsche oor-
logsvlag. Aan boord van de V 69 zijn nog 47
man. Met de 15 gewonden en dé 8 dooden
vormt dat dus een totaal van 70 man beman
ning- 1 i 1 o i 1 1
Van andere zijde meldt men nog, dat aan de
V 69 vooral schade is toegebracht aan de offi
ciershutten. Twee er van zijn geheel ondergeloo-
pen.
Men is onmiddellijk begonnen de stuurinrich
ting te repareeren, om te trachten daar, zoo
mogelijk, binnen 24 uur mee gereed te komen,
en aldus de kans op interneering te vermin
deren. De kapitein van de „V 69" is bij den
commandant van de stelling geweest, om vrij
lating van zijn schip te bepleiten. Kapitein
Böhm heeft een bijkans Engelsch type: clean
shaved, slank matrozentype. Hij is een
man met helderen, open blik, en zijn mannen
spreken met groote liefde over hem. Hij heeft
verklaard van de andere schepen niets af te
weten, hetgeen heel aannemelijk is in verband
met de duisternis en vernietiging van de draad-
looze seinin richting.
Den roerganger is het al heel wonderbaar
lijk vergaan. Het eersteschot dat gelost werd
trof zijn stuurrad en doodde den officier
Hannover, die naast hem stond. Hij begaf
zich toen naar het hulproer op het achterdek,
dat eveneens vernield werd. En ook thans
werd leen officier, Faust genaamd, die naast
hem stond, gedood. Hijzelf bleef gespaard; al
leen zijn haar en voorhoofd werden geschroeid.
De „V 69" moest toen op haar schroeven ver
der sturen en trachtte naar het Noorden te ont
komen. Maar een ander projectiel traf haar en
veroorzaakte opnieuw dooden en gewonden.
Wij vertelden den mannen van het gerucht
dat er tien Duitsche schepen gezonken zou
den zijn. Zij konden slechts antwoorden, dat
zq fiiets, maar dan ook hoegenaamd niets van
de andere schepen afwisten. Op eigen gele
genheid hadden zij, zoo goed als het ging, een
veilige haven opgezocht.
De „V 69" had een gemengde bemanning
d.w.z. de mannen droegen verschillende uni
formen, n.l. van de 6e, 12e en 14e Hochsee-
torpedobootflottilje. Zij verzekerden ons echter,
dat zij niet, zooals verondersteld werd, van ver
schillende booten af op de „V 69" waren bijeen
gebracht.
De Nederlandsche kustwacht zou een
Duitsche duikboot hebben gezien hij Egmond
aan Zee, die, toen er jacht op haar gemaakt
werd, ontsnapte.
Wij vroegen daarom aan de Duitschers of
er aan hun zijde ook duikbooten- waren ge
bruikt, doch hiervan verklaarden zij niets af
te weten.
Behalve deze mannen, die in het Willem Ba-
rentszhotel zijn binnengebracht, zijn er 16
ondergebracht in het Koning Willemshuis en
een aantal in de kazernes; de twee overleven
de officieren, Helmich en Jordan, logeeren in
hotel „Nummer Eén."
De begrafenis van de gesneuvelden zal de
zer dagen te IJmuiden plaats vinden. De lijken
der officieren zullen misschien naar hunne be
trekkingen in Duitschland worden opgezonden.
Men meldt uit IJmuiden:
Behalve het tiental personen, die aan boord
van de torpedojager achterbleven, is de geheele
bemanning, ongeveer 70 man, aan land onderge
bracht. Hetschip ligt nu onder bewaking van
Nederlandsche marine-schepelingen. De lijken zijn
gister-avond gekist en aan land gebracht. Om
trent de begrafenis is nog niets vastgesteld. Van
de zwaargewonden is gisteravond om 10 uur
een overleden.
De zwaargewonde schepelingen zouden heden
morgen per ambulanoetrein van het Rood© Kruis
naar Amsterdam vervoerd worden om m het
marinehospitaal aldaar te worden verpleegd.
Omtrent de bestemming van de V 69 was te
bevoegder plaatse nog niets bekend.
De commandant Böhm heeft zich heden naar
Amsterdam begeven om besprekingen over de
eventueele reparatiën te houden.
Thans is men aan boord bezig met eigen
middelen zooveel mogelijk te repareeren, de rui
men lens te pompen en naar de overige vermis
ten te zoeken.
Tweede Kamerverkiezing Rheden.
Men meldt uit het district Rheden aan de
sRes. bode"
In de Zondagnamiddag gehouden vergaderine
van den Centralen Raad va R. K. Kiesvereeni-
gingeo voor het district Rheden werden aanbe
volen de candidaturen van de heeren oor. van
Schaik te Arnhem, mr. Schretien te Utrecht, en
Hoogveld te Wehl.
Het bestuur verklaarde zich UDaniem voor den
heer van Schaik, en ook het gros der afgevaar
digden voelde blijkbaar het meeste voor dezen
can idaat.
De nieuwe Kamerpresident.
In de vergadering der Unie-Liberale Kamerclub
deelde de voorzitter, mr. De Meester, mede, dat
hjj zich niet beschikbaar stelde voor het voorzit
terschap der Tweede Kamer. Ook mr. Rick ver
klaarde niet in aanmerking te willen komen. De
club koos daarop mr. Fock als haar candidaat
voor het Kamerpresidium. "Wij vernemen, dat de
overige fraeties ter linkerzijde ook han stem aan
mr. Fock zullen geven.
N. V. „Hanzebank".
De directie van de »Hanze-Bank", instelling van
»De Hanze" in het bisdom Haarlem, bericht, dat
zij, zooals reeds gemeld, van 22 tot 27 Januari
1917 op de gebruikelijke kantooruren de inschrij
ving openstelt op 7987 stuks aandeelen ad f200
sHanzebank", waarop te storten 20 pet., zoowel
aan de bijkantoren, al3 aan de correspondschap-
pen van de C. C. M. C. B.
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt f 2.000.000.
waarvan tot dusver geplaatst f 402.600, terwijl
vergrooting van dat maatschappelijk kapitaal reeds
wordt overwogen.
la Fischer", die Vrijdag Van uit Zeebrugge ter
reed© te Vlissingen kwam, is nog niet bekend.
Maar ze zijn wel te vermoeden, want het
is niet het eerste geval van dien aard.
Den 2den Sept. 1914 deed de Britsche gezant
mededeeling van het voornemen zijner regee
ring om de Duitsche en Oostenrijkscha schepen,
welke in het begin van den oorlog te Antwerpen
in de macht van België waren gekomen, over
de Wester Schelde naar Engeland te voeren,
op grond van de bij het verdrag van 1939 ge
waarborgde vrije vaart op de Schelde.
Onze regeering heeft toen die doorvaart niet
toegelaten. Die schepen toch waren door een
oorlogsdaad In de macht der Belgische regee
ring gekomen, en de inachtneming ©ener strikte
onzijdigheid liet niet toe, dat oorlogvoerende sta
ten op Nederlandsch territoir die 'oorlogsdaad
zouden voortzetten. Tevens merkte onze Minis
ter op dat een dusdanig vervoer niet viel onder
de tractaatsbepaling welke immers de vrijheid
waarborgt uitsluitend „sous le rapport du com
merce" (ten opzichte van den handel.)
Later men leze het Oranjeboek van het
vorig jaar heeft onze regeering dat nog
eens uitdrukkelijk vastgesteld door te bepalen,
dat handelsschepen onder de vlag van een der
oorlogvoerende partijen, die door de uitoefening
van het buitrecht of van het requisitierecht op
de tegenpartij zijn verkregen, binnen het rechts
gebied van onzen Staat alleen worden toegela
ten wegens onzeewaardigheid, slechte gesteld
heid der zee, gebrek aan brandstof of aan le
vensmiddelen, met de verplichting weer te ver
trekken zoodra de oorzaak is vervallen.
Bij de „Ursula Fischer" deed zich het omge
keerde voor, van wat in September '14 gebeurde
Het was nu een Duitsch schip dat doorgang over
de WesterSchelde vroeg naar Antwerpen toe.
Als het werkelijk een Duitsch handelsschip was
geweest, zou die doorlating ongetwijfeld zijn toe
gestaan.
Maar het was, althans volgens de couranten
berichten, .geen Duitsch handelsschip. Het was
het buit gemaakte Engelsche handelsschip „Les-
tris" dat, door de vermomming van ven nieuwe
beschildering van romp en pijp heen, door de
loodsen herkend werd als een Liverpoolhoot.
En toen was de zaak anders; de boven
vermelde motieven voor de weigering aan En
geland zullen hier ook wel aangevoerd zijn.
Dat de Duitschers graag de in Zeebrugge
opgeborgen buitgemaakte schepen san die aan
vliegers en bombardement blootgestelde haven
zouden overbrengen naar het veiliger Antwer
pen, ligt voor de hand. De ruimte in Zeebrugge is
bovendien niet groot. Maar het is slechts een
zuiver doorgevoerde toepassing van het neutra
liteitsbeginsel, dat het schip niet doorgelaten
werd." v i i
Minister Bosboom.
De „Chr. Amsterdammer" had medegedeeld,
dat minister Bosboom binnenkort zou aftreden.
Nadat het Correspondentie-Bureau dit bericht
tegensprak, houdt de „Amsterdammer" thans
de waarschijnlijkheid van het aftreden van
den minister staande.
Lederprjjzen.
De pro test-vergadering van den Nederl. Bond
van Schoenmakers-patroons-vereenigingen zal ge
houden worden op 6 Februari.
Als sprekers zullen optreden de heeren Lances-
ter uit Amsterdam, en T. Hessels, secretaris van
den Nederl. Bond van Schoenmakers-patroons-
vereenigingenverder zullen nog uitgenoodigd
worden een schoenwinkelier uit Rotterdam cn
een lid van het hoofdbestuur van den Alg. Ned
Bond van Schoenfabrikanten.
Petroleum.
Aan het »Hdbl." wordt gemeld, dat tengevolge
van de geprovoceerde besparing in het gasverbruik
de vraag naar petroleum zoo is gestegen, dat
mede in verband met de slechte aaavoeren eD de
stagnatie in het scheepvaartbedrijf der laaste we
ken, de bestaande distributie-organisatie heeft
moeten besluiten tot beperking in de leveranties.
Deze zullen over het geheele land tot 75 pet.
worden teruggebracht. In de helft der volgende
m*and verwaeht de American Petroleum Co. weer
een drietal schepen, zoodat dan allicht de geno
men maatregel weer kau worden opgeheven.
De »Ursula Fischer".
De „Middelb. Crt." schrijft:
„Welke motieven door onze regeering zijn aan
gevoerd voor het niet toelaten op "de Wester-
Schelde van den Duitscher koopvaarder „Ureu-
f 1.-, f 2.— f 2.50, f5.- en f 10.— zijn ver
krijgbaar bij de postkantoren. De brievengaar
ders hebben de zegels niet in voorraad, doch
zullen zoo noodig hunne .bemiddeling verleenen
tot het voldoen aan de door hen ontvangen
aanvragen om zegels, door deze per eerstvol
gende gelegenheid te betrekken van het post
kantoor, waaronder hun kantoor ressorteert.
Voorts worden ten behoeve van hen, die aan
giften voor goederen hebben in te leveren op de
grenskantoren der invoerrechten of in de visi
tatielokalen van spoorweg en stoombootonder
nemingen en die zich niet te voren op een
postkantoor van de noodige statistiekzegels heb
ben kunnen voorzien, de voor die aangiften be-
noodigde zegel3 verkrijgbaar gesteld bij de be
trokken ontvangers der invoerrechten.
President Hooggerechtshof van Ned.-Indië.
Bij Kon. besluit is mr. J. H. Carpentier
Alting, hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te
Leiden, met aanstelling tot burgerlijk ambte
naar, met ingang van den datum, waarop hij
'als hoogleeraar wordt ontslagen, benoemd tot
president van het Hooggerechtshof van Neder-
landsch-Indië. (St.Ct.)
Christelq k-Historische Uuie.
Naar de „Ned." meldt, zal op Maandag 29
Januari a.s., des middags te half twee, in ge
bouw „Odéon", Singel 460, te Amsterdam, een
algemeene vergadering worden gehouden van de
Christelijk-Historische Unie.
De agenda vermeldt o.m. reorganisatie met
het oog op de nieuwe kieswet, en onderhande
lingen met andere "f>art\jen over de aanstaande
algemeene verkiezingen.
De Zeeliedenstaking.
In de vergadering van de stakende zeelieden
te Rotterdam werd medegedeeld, dat thans 28
schepen stilliggen. Onderzocht zal worden of
het gerucht waarheid bevat, dat de Rott. Lloyd
de gage van den matroos wil verhoogen tot f90
per maand.
De firma Soetermeer en Fekker heeft de
eischen ingewilligd en volgens het gerucht is;
de firma Jos. de Pooter daartoe ook geneigd.
Statistiekrecht.
De Minister van Financien vestigt de aandacht
er op, dat voor het in werking treden der wet
van 14 December 1916 (Stb. No. 530) met in
gang van 1 Febr. 1917 vanaf dien datum geen
aangiften ten invoer en ten uitvoer van goe
deren, ingevolge die wet aan het statistiekrecht
Onderworpen, worden aangenomen, waarop niet
tot een bedrag, voldoende voor de aangegeven
waarde, aan Statistiekzegels is geplakt.
Het recht bedraagt, behoudens de in de wet
gegeven vrijstellingen, ongeveer 1 per mille van
de waarde der goederen. De zegels, welke wor
den uitgegeven voor de bedragen van f 0 01
f 0.02, f 0.02$, f 0.05, f 0.10, f 0.15, f 0.25, f0^0> 1 met 55 tegen 18 stemmen.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag 23 Januari.
Nadat de voorziter heeft medegedeeld, dat
ten gevolge van een vergissing in de kiestabel
het wetsontwerp tot het in overweging nemen
-an veranderingen in de add. artt. der Grondwet
nog zal moeten worden gewijzigd en weder aan
de orde gesteld, kwam aan de orde de stemming
over het amendement-de Monté VerLoreu op art.
15 van de Huurcommissiewet, strek
kende om de wet te doen vervallen binnen 6
maanden, nadat bij K.B. zal zyn bepaald, dat de
buitengewone tijdsomstandigheden niet langer
aanwezig zijn.
Het amendement wordt met 37 tegen 17 st.
aangenomen. De eindstemming zal plaats hebben
op een nader te bepalen dag.
Aan de orde komt het ontwerp van de
Schepenvorderingswet.
De heer Kooien beantwoordt de vraag, of de
exorbitante bevoegdheden, die de regeering bij
du ontwerp verlangt, wel noodig zijn, ontkennend.
Spr. vraagt waarom ook na September 1916 geen
contracten met de groote maatscöappijen ztjn ge
sloten. Waarom heeft de regeering geen voor
waarden verbonden aan de toestemming om bui
tenlands te varen De schepen, die bestemd zijn
om in Ned.-Indië te blijven, zou spr. met onder
de wet willen laten vallen. Begrijpt hij de wet
goed, dan zal de regeering wel overeenkomsten
aaDgaan, maar met een stok achter de deur. De
commissie van advies moet/ z.i. een practische
commissie zijn uit de reeders, geen commissie
die regelen zal hebben te stellen. Spr. hoopt, dat
de regeering een algemeene overeenkomst met de
teeders zal afsluiten, doch bij vreest zijn stem
aan bet ontwerp te zullen moeen onthouden.
De heer van Raaltezet uiteen, wat tot dit
ontwerp aanleiding heeft gegeven en verzoekt den
minister na de totstandkomiug van bet wetsont
werp niet meer het gebruik van de Schepenuit-
voerwet temaken, dat eigenlijk buiten die wet om
ging. Spr. wijst op de gevarea van het ontwerp
voor de Indische vaart en de Indische bevolking,
en gaat na, waaruit de arbeid der commissie van
advies zal moeten bestaan. Hjj hoopt, dat van de
dwangmiddelen geen gebruik zal behoeven te
wo-den gemaakt.
De heer de Meester wijst op de onrust in
Indië over dit wetsontwerp. Indië mag niet als een
ander land beschouwd worden en spr. hoopt op een
geruststellend antwoord om de in Indië heer-
schende onrust te deen bedaren. Anders zal hy
niet voor het ontwerp kunnen stemmen.
Spr. wijdt nog uit over het belang van de In
dische inlandsche bevolking hjj de mogelijkheid
van vervoer.
Regeling van werkzaamheden.
Besloten wordt om morgen na de pauze een
nominatie op te maken voor het voorzitterschap
der Kamer, en heden en Donderdag ook 's avonds
te vergaderen.
Schepenvorderingswet.
De heer Kleerekooer meent, dat een der-
eelijke wet reeds eerder had moeten zijn tot stand
komen. Hij juicht de strekking van het ontwerp
toe, vooral omdat de regeering de weigerachtige
reeders moet kunnen dwingen te varen en invloed
kunnen zal doen gelden op de vrachtregeling.
De heer Boissevai n wijst er op, dat in
ons land niet voldoende levensmiddelen worden
geproduceerd om in de behoeften te voorzien,
zoodat de regeering die van elders moet doen
aanvoeren.
Spr. brengt hulde aan hen hen, die de scheepvaart
lijnen tot stand brachten hij behoort niet tot de
genen, die aan deze lieden het maken van z.g.
oorlogswinsten zal verwijteD.
Welke bovoegdheden wil de regeering zich ech
ter zuiver omlynd zien toegekend en welk ge
bruik zal zij van haar macht maken, vraagt spre
ker. Spr. is niet zoo bijzonder ingenomen met
het wetsontwerp, dat zulk een wjjde strekking
heeft.
De minister verklaart, dat by de totstand
koming van deze wet niet nog buitendien gebruik
zal worden gemaakt van de macht, die de Schepen»
ui'voerwet hem verleent.
Spr. zegt, dat de reeders onbillijke eischen
stelden waardoor het noodzakelijk werd door
wettelijke bepalingen, de regeering de bevoegd
heid te geven om in te grijpen
De Minister zal zien zooveel doenlijk te ge
raken tot een minnelijke schikking tusschen
regeering en reeders. Een vereeniging van be
langhebbenden onder rijkstoezicht. zooals de
heer Boissevain bedoelt, ligt in art. 4 der wet
besloten.
Wat de onrust in Indie betreft, spr. wijst er
op dat bi] de overeenkomst met de Mij. Neder
land en den Lloyd vervoer van copra met name
is genoemd
De afvaarten van Indië liepen wel terug van
36 op 17, maar daaronder waren 9 afvaarten
van de Deutsch-Australische.
De oorzaken van moeilijkheden moeten niet
gezocht worden in de vordering van schepen.
Men moet niet uit het oog verliezen dat levens
middelen moeten worden aangevoerd.
De minister neemt een amendement van
den heer van Raalte op art. 1 over, eveneens 3
amendementen van de commissie van Rappor
teurs op art 2 en bestrijdt het amendement
Biehon van IJsselmonde
Het amendement Bichon wordt verworpen
u, ..abini.m iia*»
