Zaterdag
3 Febr. 1917.
TWEEDE BLAD
No. 11752.
Biuneataud.
Staten-Geueraal.
Gemengd Nieuws.
UiÜotingeii.
Verscherpte duikbootoorlog.
De positie commandant te IJmuiden heeft
gistermorgen bekend gemaakt, dat de geheele
visschersvloot mag uitvaren, doch niet verder
dan tot Terschellingerbank en niet op grooter
afstand dan 20 mijl uit de kust, dat is tot de
grens van het Duitsche blokkadegebied.
Het Rjj ks- Distributiebureau.
„Het Volkgeeft den volledjgen tekst van
den brief, waarin de heer Mirrer die enkele
dagen directeur is geweest van het Rijks
distributiekantoor te 's Gravenhage. aan den
minister van landbouw, ontslag heeft gevraagd*
uit dat ambt.
Het stuk luidt als volgt
„Tot mijn leedwezen 'zag ik mij verplicht
aan den Commissaris van Bijstand den wensch
kenbaar te maken, van de moeilijke.taak, welke
Uwe Excellentie op mijn schouders legdet, ont
heven te worden. j
Het Ryks-distributiekantoor wordt beheerd
zonder eenig systeem, zelfs de geringste leid-
draad ontbreekt, alles rust op de routine en het j
geheugen van den heer Lagro, die zonder af-
eelingschef de zaken persoonlijk behandelde.
Bij de aanvaarding van mijn taak heb ik
geenszins de bezwaren gering geschat, doch de
moeilijkheden worden thans nu de heer Lagro
niet meer ter voorlichting aanwezig is, oneindig
grooter.
Onder de hierboven geschetste omstandig
heden en in het stadium, waarin op het oogen-
blik de Levensmiddelen-voorziening verkeert,
zie ik geen mogelijkheid mijn taak te vervullen
en aan de verwachting, die bij mijn optreden
door velen gekoesterd is, te voldoen. Ik heb
thans reeds ondervoilden dat mijn gezondheid
ernstig schade zou lijden en mede om die teilen
heb ik besloten Uwe Excellentie te verzoeken
mij van mijn taak te ontheffen.
Met verschuldigde hoogachting enz.
Officieel is tot nu toe slechts medegedeeld,
dat de heer Mirrer is heengegaan wegens rede
nen van gezondheid.
Salaris-actie onderwijzers.
Donderdagmiddag is ten Paleize te 's Graven
hage ontvangen het comité voor gemeenschap
pelijke salaris-actie van onderwijzers, ter over-
Van een Petitiormement van ruim
00 handteekeningen voorzien, waarin bij de
Koningin wordt aangedrongen op spoedige ver-
weddeif regeling der onderwijzers
De deputatie, bestaande uit de heeren Th.
Lancee, H. J. Emous. J. van den Lisdonk, L
Nooter. H. J. Bon en Th. J. Schreuder, werd
ontvangen door Hr. Ms particulieren secretaris
baron Van Geen.
De duikbootenoorlog.
De verschillende hoofdorganen bespreken de
nieuwe fase van den duikbootoorlog.
De „N Rott Ct." zegt. dat Duitschland een
oorlog met de V. St. riskeert, en betwijfelt, of
de maatregel een spoedigen vrede zal bevor
deren.
De verscherpte duikbootoorlog moet de ver
wildering grooter maken, den haat aanhitsen,
en de vijanden steeds vinniger tegenover elkaar
mengen. De nieuwe duikbootoorlog lijkt ons
daarom als oorlogshandeling eene wanhoopsdaad
misschien wel ingegeven uit binnenlandseh-
politieke overwegingen zonder eenig pers
pectief.
Van veel grooter gewicht, dan voor de oor
logvoerenden, is de maatregel voor de neutralen.
Zij worden, volgens de Duitsche nota, ontzien
doordat ongevaarlijke strookjes voor hun vaart
God behoede ons voor „vergissing" van over
stuur geraakte duikbootbemanningen wor
den opengelaten. Practisch worden zij van een
groot deel van het verkeer afgesloten. Neutrale
vaart op oorlogvoerende landen wordt onmoge
lijk althans aan zóó groote gevaren verbon
den, dat zjj nauwelijks doende zijn. Het is ons
niet duidelijk, hoe het gevaarlijke gebied in de
Middellandsche Zee loopt, en of er een toegang
tot het Suezkanaal blijft De vaart op onze ko°
loniën om hierbij te bliiven zal dus mis
schien opnieuw om de Kaap moeten gaan. Als
zelfs dit nog tot de mogelijkheden behoort.
Daarbij komt, dat tot nu toe de Entente-
mogendheden onze schepen hebben gedwongen,
zoowel op de uit- als de thuisreis, Engelsche
havens aan te doen, op straffe van anders te
worden opgebracht.
Blijft Engeland dezen eisch stellen, dan zullen
dus onze schepen met kracht van wapenen
verplicht worden zich binnen het gebied te be
geven, waar Duitschland tegenover de scheep
vaart, neutraal of vijand, geen „sentimentali
teit" zal laten gelden.
De neutrale scheepvaart geraakt in letterlij
ken zin tusschen twee vuren.
De kans, om in conflict te komen,' wordt er
voor ons land uitermate door verhoogd. Het is
denkbaar, dat de praktijk van de twee papieren
bluKkades die nu naast eiKaat geuecreieeid zijn
en voor een gedeelte hetzelfde gebied bestrij
ken. voor de neutrale scheepvaart een uitweg
zal weten te vinden, groot is de kans niet. en
het zal onze regeering in ieder geval heel*wat
hoofdbrekens kosten, eene eenigermate bevre
digende oplossing te bevorderen.
Het „Handelsblad" wijst erop, dat de nieuwe
oorlogsmaatregel, door Duitschland genomen, in
strijd is met elk volkenrecht. Zonder dat er
eenige werkelijke blokkade is wordt afgekon
digd dat in het overgroote deel der Europee-
sche zeeën eik Nederlandsch schip, zonder meer.
zonder waarschuwing in den grond zal worden
geboord Alle schepen op geheele zeeen de zeeën
o.a., die onze eenig- veilige verbinding met
Nederlandsche-Indië vormen worden vogelvrij
verklaard. En de zeelieden op Nederlandsche
schepen, die zooals hun goed -recht is op die
„vrije zee" - de „vrije zee", waarvoor Duitsch
land zegt te strijden I varen, kunnen in
stormweer, in bittere koude midden op zee door
de Duitsche zeelieden neen onderzeelieden
der duikbooten tot de meest ellendigen dood
door koude en ontbering worden veroordeeld
Wij spreken er niet meer over, dat deze daad
in strijd is met het recht, dat zij een grond zou
kunnen opleveren om ons bij de staten, die met
Duitschland oorlogvoeren, te voegen. De vraag
is steeda slechts of wij zonder oorlog ons leven,
onze onafhankelijkheid en onze eer kunnen
redden. Als de geruchten, gedurende de laatste
weken tot ons gekomen omtrent Duitsche troe
penconcentreeringen en Duiische versterkings-
werken aan onze Oostgrens, waarheid bevatten,
dan vraagt men zich af of er wellicht verband
bestaat, of Duitschland niet twijfelt of die vraag
door onze Regeering bevestigend beantwoord
zal worden. Trouwens in 'zijn rede in de Rijks
dagcommissie zeide de rijkskanselier„de ge
varen, die de (rüksichtlose) onderzeeërsoorlog
voor ons zou kunnen doen ontstaan, zijn sedert
dien verminderd". Immers, veldmaarschalk Hin
denburg heeft gezegd: „De algemeene militaire
toestand is van dien aard, dat wij alle gevolgen
op ons kunnen nemen, die de onbeperkte on
derzeeërsoorlog zou kunnen hebben".
Alle gevolgen Ook een oorlog met Amerika
of andere neutrale landen. Wij zullen voorloopig
over de laatste mogelijkheid niet spreken. Wij
moeten de leiding van de regeering volgen en
moeten hopen, dat. ook in overleg met andere,
met alle andere neutrale staten, de regeering
maatregelen zal berinnen om zich zoo krachtig
mogelijk tegen dezen vèrstrekkenden oorlogs
maatregel van Duitschland te vei zetten.
De „Nieuwe Ctmerkt op. dat op het gebied
van het zeerecht de beschaafde wereld thans
„in een toestand van internationaal anarchisme"
is geraakt, waarin naar de stem der onziidigen
evenmin meer geluisterd wordt als die van het
recht werd gehoord.
Het Haagsche blad kan in het verbod van
vertrek van Nederlandsche schepen uit IJmui
den en den Waterweg^ dat de regeering gister
avond heeft uitgevaardigd, geen definitieve
maatregel zien-.
Het kan niet bestemd zijn om langer gehand
haafd te worden dan totdat eenigszins bekend
zal zijn of er nog een veiligé vaart-oute voor
onze zeeschepen kan worden vastgesteld en
welke deze is
De ergste economische mogelijkheden - wij
mogen het ons niet ontveinzen liggen, nu de
echte desperado-oorlog op de „vrije zee" gaat
losbreken, nu daar zal gestreden worden „onder
volle toepassing van alle strijdmiddelen": nu
„alle bepetkuigen zullen vervallen", nu vlag
noch eigendom aan de verkeersmiddelen op een
onmetelijk gedeelte der wereldzee en.juist dat
gedeelte, hetwelk onze levensaderen öooik'ui-
sen geen bescherming tegen overval en ver
nietiging meer biedt, voor óns land in het ver
schiet.
Intussehen hoopt het blad nog, dat wy aan
die gevaren, evenals voorheen, geheel of ten
deele zullen ontkomen. Wij moeten het thans
als uitgesloten beschouwen, dat het speciaal op
Nederland begrepen zou hebben. En de crisis
van oorlogsgeweld zou mogelijk het eiude van
dat geweld kunnen hengen.
In dien zin herinnert ook het „Vaderland"
eraan, dat ook bij vorige gelegenheden hetjuiste
inzicht gebleken is van onze oud-Hollandsche
levenswijsheid, die zich uitte in de spreekwijze,
dat het eten nooit zoo heet gegeten wordt, als
het op talel komt: Met andere woorden de toe
passing van den maatregel kan meevallen.
Vervolgens verwacht het blad effect van het
protest der Nederlandsche regeering.
Meer dan eens is gebleken, dat het Duitsch
land volstrekt niet onverschillig is, of het de
neutralen al dan niet tegen zich in het harnas
jaagt; en de teekenen zijn talrijk, dat het vooral
tegen een breuk met Nederland ernstig zou op
zien, beseffend dat dit met het oog op zijn te
genstander aan den overkant der Noordzee,
groote gevolgen voor hem na zich zou kunnen
slepen.
En ten derde acht het „Vaderl." het niet
waarschijnlijk, dat de Ver Staten zullen be
rusten. Er zijn dus nog lichtpunten al is de
verbreking van ons verkeer met Indië en met
den viijeu Uceaan een der ergste slagen, cue
Nederland treffen konden. Laten wij niet wan
hopen.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Vrijdag 3 Februari.
Voortgezet wordt de bebaniielmg van de be-
grooting van
binnen1 andsche zaken
(•fdeeling midd. onderwij*),
De heer Rutgers verdedigt twee amend, om
in afwaehiieg van een nieuwe regeling van de
subsidieermg vau bet bijzonder no. o. en de vet-
deeling der kosten van de gemeentelijke H. B S
nie over te gaaD tot uitbreiding van de R H. B. S
De heer San nes bestrijdt de amend, die
ongemotiveerd scherp optreden tegen het open
naar m.o.
De heer A I b a r d a acht de salarieering van
de leeraren der R H. B. S. onvoldoende.
l/e neer Marchant bestrijdt den heer Rut-
?ers. Hij is pijnlijjk door het amend aangedaan,
ook omdat daaronder de namen staan van een
katb en een chr. hist, afgevaardigde
Da heer Ketelaar sluit zich aan bij den
h-cr Albarda ea bestrijdt het amend. Hij ont
kent, dat op de openbare H. B. S. gewerkt wordt
-egen de richting van den heer Rutgers en hoopt,
dat de geheele rechterzijde niet met het amend,
zal meegaan.
De heer de Jong bespreekt den toestand voof
de leeraren in gymnastiek en teekenen.
De heer D r i o n bestrijdt het ameud.-Rutgers.
De heer Roodhuizen meent, dat de regee
ring niet verantwoord zou zijn, als zij door aan
vaarding van het amend.-Rutgers voor jaren, de
bevriezingsmethode op be H. B. S. zou toepassen.
Spr.bepleit salarisverbetering derleeraren R. H. B.
S. en komt op tegen het bijtellen van bijverdiensten.
De vergadering wordt hierna verdaagd tot Dins
dag-ochtend a.s.
Aan de grens. Gisteren is te Sittard weer
door rijksambtenaren een smokkelaar doodgescho
ten.
Kolennood. De glasfabriek van den heer
Bakker te Nieuw-Buinen is wegens gebrek aan
brandstoffen stopgezet.
Men meldt nader uit Nieuw Buinen
Een der glasfabrieken van de firma Bakker,
waarin ongeveer 50 werklieden mannen, vrouwen
en kinderen, werken, is wegens gebrek aan steen
kolen stopgezet.
De andere glasfabrieken zal hier ter plaatse
eegzelfde lol treffen als de dooi niet spoedig in
treedt.
De gemeente Haarlem, die, ais straf voor
te geringe bezuiniging op het kunstlicht, minder
kolen zal k-ijgea voor de gasfabriek, heeft nog
maar voor 5 weken voorraad. Van de toegewe
zen 1250 ton voor Januari heeft de fabriek slechts
150 ton ontvangen.
Naar aanleiding van het bericht dat de
glasfabriek van'den heer Bakker teNieuw Buinen
wegens gebrek aan brandstoffen is stop gezet,
meldt de heer A. J. Bakker
Eén fabriek werd bij mij stop gezet ter be
sparing van brandstoffen, waardoor mijn andere
fabrieken rustig kunnen doorwerken De werk
lieden van de stop gezette fabriek zyn overge
plaatst bij de nog in werking zijnde fabrieken
en bij heropening van de vaart wordt de thans
stil liggende fabriek terstond weer in bedrijf
gesteld.
Gistermiddag is de wollenstoffenfabriek van
de firma Elias te Tilburg, waar hoofdzakelijk
militaire goederen vervaardigd worden, wegens
kolengebrek stop gezet.
Ontsporing Donderdagavond is by Huls
horst de laatste personentrein van Utrecht naar
Zwolle op een goederentrein gereden De botsing
was zeer ernstig. De materieele schade is be
langtyk Het postrytuig werd uit de rails ge
worpen. De conducteurs Jansen en v. d. Veen
werden vrij ernstig-verwond. De weg werd ver
sperd. Gistermorgen halftien was er nog geen
trein uit Utrecht te Zwolle aangekomen.
Aan de grens. Te Gendringen is gister
nacht de kommies P. Banninga door smokke
laars gestoken. Hij verkeert in levensgevaar.
Ongelukken. De le luitenant der artil
lerie Van Vonderen, die te Haarlemmerliede
onder' een wageji van de electrische spoor ge
raakte, is in het gesticht St. Joannes Deo te
Haarlem overleden.
Verdwenen. De heer J. v. W„ makelaar
in effecten te Amsterdam, heeft in den namid
dag van 31, Januari zijn kantoor aan de Keizers
gracht verlaten en is sedert spoorloos verdwe
nen. Men vreest, dat hem een ongeluk is over
komen.
Inbrekers. In den afgeloopen nacht zyn
eenige rechercheurs van politie te Amsterdam
er in geslaagd de hand te leggen op drie be
ruchte inbrekers.
De verdachten zijn V., O. en D. V.
De gearresteerden gingen zonder verzet mede.
Bij fouilleering werd op V. een eompleet stel
inbrekerswerktuigen gevonden. Zoo vond men.
in een kous gewikkeld, een splinternieuwe nyp-
tang van groot tormaat, eeu groot en een klein
breekijzer, een lintzaag, een hamer, een schroe
vendraaier, alsmede een groot aantal tot loopers
afgevylde sleutels. V. had nog in zijn zak een
sterke electrische lantaarn met een reserve-
battery.
Het bleek,, dat D. V. nog twee maanden te
goed had wegens verzet.
Diefstal van olie. Omtrent den diefstal
van 340 vaten katoenzaadolie, bestemd voor de
fiima Jurgens te Oss, vernemen wij na-ler. dat een
uitgebreid onderzoek, ingesteld door de Dordt.sche
politie, heeft aangetoond, dat de diefstal wasj
voorbereid te Rotterdam, waarbij een vrij groot
aantal personen betrokken was. De justitieele
afwikkeling zal dan ook verder te- Rotterdam
plaats hebben. Eem groot aantal personen is
gehoord met het gevolg, dat gistermorgen vier
personen zijn overgebracht naar Rotterdam en
daar ter beschikking van de justitie zijn gesteld.
Drie hunner hebben een volledige bekentenis'
afgelegd.
De olie was door den verdachte Van de R.,
kellner, die te Groningen was gearresteerd, ver
kocht aan' De J., koopman te P otterdam, voor
f50.000, terwijl de oorspronkelijke waarde on
geveer f 60.000 was. Was de olie niet te Amster
dam aangehouden, dan was de bedoeling zet
wéér naar Rotterdam te vervoeren om daar te
worden opgeslagen.
In verband met vele soortgelijke d'efstallen, den
laatsten tijd gepleegd, is het voor de politie steeds
moeilijker de goederen op te sporen, omdat de
gestolen goederen door of op last van de die
ven van de eene naar de andere plaats worden
verzonden. Onder die bedrijven norden de bo
dems der vaten van frissche verf voorzien, waa.r-
i door de merken verloren gaan. In het onder
havige geval was voor deze bewerking nog geen
tijd geweest. Verder is gebleken, dat het spoor
wegpersoneel de helft der ontvangsten van de
olie voor zich als aandeel in den buit had op-
geëischt-
j Behalve de reeds genoemde Van de R. bevin-
I den zich te Rotterdam in hechtenis een lading-
j meester der S. S., de scheepsbevrachter Van
Z. en de koopman in ongeregelde goederen A. J.
C. U., allen wonende te Rotterdam. Te Dordrecht
verblijven nog in arrest drie employé's van Let
station Feyenoord.
Nog moet gebleken zijn. dat de bedrijvers van
den diefstal niet bekend zijn geweest met het feit
dat, wanneer de olie niet in beslag was geno
men, zeer vermoedelijk de verduistering zou ge
leid hebben tot het stopzetten door Engeland
van den uitvoer van grondstoffen, hmoodigd voor
de bereiding van margarine en planfenvettenj
door de Jurgens-fabrieken.
Sinaasappelen. Aan de „Daily Tele
graph" werd Zaterdag uit Madrid gemeld, dat daar
dien dag een extra-trein met 800 kweekers van si
naasappelen uit de provincie Murcia is aangeko
men, namens wie een commissie, waarin de Se
natoren en Kamerleden van het district zitting
hadden, aan den Engelschen gezanl Harditige het
verzoek heeft gedaan aan de Engelsche regeCring
het verslag te willen zenden van den toestand,
die er in Murcia in het reven is geroepen ten
gevolge ,van het verbod om Spaansche sinaas
appelen naar Nederland uit te vieren.
De Engelsche gezant heeft medegedeeld, dat
Engeland, naar hij vernomen had, den uitvoer
val toestaan van 25.000 ton, d. w. z. 25 pet.
van den uitvoer van voor den oorlog. Hij zou
alles doen wat in zijn vermogen was om een
vergunning voor uitvoer van een zoo groot mo
gelijke hoeveelheid te verkrijgen.
De commissie was zeer voldaan over de ont
vangst. i
U i t v o e r. Voor het Landbouw-Comité wer
den, naar de „Vee- en Vleeschhandel" meldt,
over de laatste 8 dagen aan het openbaar
exportslachthuis aan den Hoek van Holland
geslacht ongeveer 1500 schapen voor uitvoer
naar Engeland.
Tragisch. Terwyl Woensdagmorgen te
Sittard mevrouw Rutten begraven werd, die na
een kleine ongesteldheid was overleden, stierf
haar echtgenoot, de heer M. Rutten, ook. Het
waren de ouders van den bekenden Limburg-
Bchen dichter dr. Felix Rutten."
LOTEN BRUSSEL 2* a fr. 100 van 1902.
Trekking 15 Dec. 1916. Betaalbaar 1 Juli 1917.
18 seriën.
1056 2820 12195 12980 15967 18684 20461
21214 21379 21743 23854 24699 25103 25504
28157 28364 29751 .'9843
Ser. No. Fr. Ser. No. Fr. Ser. No. Fr.
1056 5 1000 1056 6 150 1056 18 150
2820 7 150 2820 16 150 2820 24 150
12195 7 250 12195 14 150 20461 5 150
21379 1 150 21743 10 150 21743 14 150
21743 15 150 21743 24 150 23854 19 150
24699 4 150 24699 12 150 24699 13 500
25103 11 250 25103 25 10000 25504 24 150
29751 13 150 29751 21 150 29843 13 150
29843 14 150
De overige in gemelde ser.ën begrepen nos. met
Fr. 110.
