Staten-Generaal.
Ntade- 0ii Gewestelijk Nieuws.
plotseling de distributie kunnen stoppen of de in-
en verkoopsprijzen gelijk kunnen maken 1 Feite-
lyk is de f80 millioen een memoriepost;
dat er een cyfer wordt neergezet is slechts om
de Rekenkamer in staat te stellen de uitgaven
gaandeweg te verevenen op een begrootingspost.
Dat weet ieder die ooit met dergelyke uitgaven
te maken had. De geheele paragraaf 5 van de
Memorie van Toelichting had ten doel te laten
blijken, dat de Minister van Financiën ziqh met
het geheele, in die toelichting ontwikkelde plan
maar matig kon vereenigen en dat ook zyn
collega van Landbouw erkende, dat het nu
zwelletjesc werd, en niet zonder meer kon
toegelaten worden, dat de zaak misschien nog
meer giDg kosten."
aMaar gij liet de indiening dan toch destijds
doorgaan
»Ja zeide mr. Van Gjjn om der lieve
vrede wil"; de Distributiewet is nu eenmaal uit
te voeren en ik hoopte, dat de Kamer zich ook
nog wel eens zou bedenken alvorens zulk een
sprong in het duister goed te keuren. Dat kon
al uit het Voorloopig Verslag blijkenDit ver
slag kwam na twee maanden. Inmiddels was
het mij steeds duidelyker geworden dat er van
de f 80 millioen een groot bedrag ten goede komt,
aan wie het niet bepaald behoeven. Ik bedoel
hier niet zoozeer de betrekkelijk kleine categorie
van de menschen met f 3000 en meer. Die
betalen toch straks weer in den vorm van be
lastingen wat zij nu profiteeren. Neen, ik bedoel
de zeer breede kringen van menschen, die 25
pCt., 50, 70, ja soms 100 pCt. meer loon hebben
(velen door hun hooge loon zelf de tarwe duur
helpen maken) en voor wie de schatkist nu
groote offers brengt, hen nog daarenboven aan
een byzonder gunstigen toestand wennende,
die niet blyven kan. Daarom heb ik toen het
Voorloopig Verslag verschenen was, dat nu
juist niet van groote ingenomenheid met deze
kostbare aangelegenheid sprak, gepoogd een weg
te wijzen, langs welken zij, die het noodig heb
ben beter zouden worden geholpen en zij die het
niet of nagenoeg niet behoeven, geen steun wegen3
de duurte zouden krijgen. Deze poging is mislukt
en er moet doormij erkend worden, dat de be-
zwaien van de uitvoering vele ware, al waren ze
by zorgvuldig overleg met deskundigen wel te
verminderen geweest.
Het sprak vanzelf, dat ik er prijs op stelde
nadat die poging mislukt was, dat althans de fout
van het bestaande stelsel een zoo klein mogelijke
werkingssfeer kreeg of behield en daarom gaarne
gezien had, dat de Memorie van Antwoord van
het 80 millioen ontwerp zóó werd gesteld, dat
zij naar langzame inkrimping wees. De Kamer
kon dan aan haar neiging om in die richting
te gaan, ook gemakkelijker toegeven. De lieden,
die werkelijk sterke behoefte hebben aan veel
artikelen onder köstprys, kon men dan nog indi
vidueel op andere wyze trachten te helpen.
Overleg geweigerd.
1 Intussctaen en hier zit de knoop alle
overleg in zake de Memorie van Antwoord werd
mij geweigerd. Ik heb het stuk tegelijk mogen
lezen met eiken anderen Nederlander. En dat
by een ontwerp, waarbij elke - ook oogen-
schijnlijk onbelangrijke beslissing tientallen
van millioenen kost.
Dat kon ik moeilijk op mij laten zitten.
Er zijn toen nog onderhandelingen gevoerd,
maar die brachten een opvatting van mijn ver
antwoordelijkheid (feitelijk ook van de hunne)
bij mijn ambtgenooten aan het licht, die het
verschil nog erger maakte. Men stelde zich op
het standpunt en vorderde dat ik dit zou
aanvaarden, dat, wanneer het zoogenaamde
crisisuitgaven geldt de Minister van Financiën
zich heeft neer te leggen bij de besluiten van
den Ministerraad en zijn verantwoordelijkheid
alsdan gedekt moet achten door zulke besluiten
(al acht hij ze nog nog zoo strijdig met een
behoorlijk beheer der financiën). Het spreekt
vanzelf, dat hij zich op zulk een besluit niet
zou kunnen beroepen, als hij in de Kamer ter
verantwoording werd geroepen, dat zou de Ka
mer niet dulden. Trouwens wie zou zulk een
pover figuur willen slaan
Verantwoordelijkheid.
De Minister van Financiën, aldus verder de
hersversche verantwoordelijkheidsleer, kan het
gewicht van zyn persoonlijke verantwoordelijk
heid en de consequentie daarvan slechts
in de weegschaal leggen, wanneer het geldt de
indiening van een credietaanvrage bij de Staten-
Generaal. Eenmaal zulk een credietaanvrage
goedgevonden hebbende, gaat hem de zaak niet
meer aan.
De Kamer bezwaar tegen
de nieuwe verantwoor
delijkheidsleer?
Mr. Van Gijn houdt zich verder overtuigd, dat
tegen het verleenen der reusachtige formeel
gelimiteerde, doch feitelijk blanco-credieten voor
crisisuitgaven zeer ernstig bezwaar by de volks
vertegenwoordiging zoude rijzen, indien bekend
werd, dat de Minister van Financiën, die in de
eerste plaat3 de verantwoordelijkheid voor de
staatsfinanciën op zich 'neemt en verondersteld
mag worden daarvan het beste overzicht te
hebben, die verantwoordelijkheid door besluiten
van den Ministerraad gedekt acht, óók in geval
hij persoonlijk meent, dat door de opvoering
der uitgaven de financiën in ernstige ongele
genheid zullen komen of dat er op groote schaal
onnoodig geld wordt uitgegeven. -
„Ik heb mitsdien", zoo besluit de oud-Minis
ter, „aan dien eisch niet kunnen toegeven."
Op de vraag, of de heer Van Gijn niet vreesde,
dat de zijns inziens verderfelijke leer dan nu
toch gehuldigd zoude worden, luidde het ant
woord, dat hij daaromtrent geheel gerust was.
„Een tweede-rangspersoon, een niet met staats
zaken bekend man of een onverschillige had men
wellicht bereid gevonden om zulk een kersver-
sche leer omtrent de ministerieele verantwoor
delijkheid op gezag aan te nemen, zei mr Van
Gijn. Maar bij een eerste-rangs man als thans
gevonden is, is dat ondenkbaar. Myn gezonde
opvatting, waarmede ik voor ieder, die met ons
constitutioneel parlementair stelsel goed op de
hoogte is en met de werkelijkheden van het
financieel beheer bekend is, durf verschijnen,
overwint nu ongetwijfeld tot nader order en
ik hoop wederom voor goed.
Hoe de zaak is opgelost, of en zoo ja, hoe
de schijn gered is voor den Ministerraad,
weet ik niet, maar ik ben overtuigd niet voor
niets te zijn weggegaan.
„Was ik gebleven en had ik toegestemd, zie,
dan was de financieele verantwoordelijkheid een
heel eind op een hellend vlak afgezakt, speciaal
in deze tijden".
Er zou geen sprake van kunnen zyn, dat de
Minister van Financiën, als de f80 millioen op
waren, niet „ho 1" had kunnen zeggen. Men kan
aan Financiën misschien wel weten, als er
f80 millioen de kas zijn uitgegaan voor de dis
tributie, maar welke verbintenissen nog loo-
pende zijn, hoeveel er van terugkomt, enz.,
weet men eerst maanden later, als de bestede
doch nog niet betaalde som wellicht reeds f120
millioen is geworden. Daarenboven kan men
toch niet opeens de zaak stopzetten, als de 80
millioenste gulden de kas uit is. Hetzelfde geldt
bij de buitengewone oorlogsuitgavenwie er
invloed op wil uitoefenen, moet op de factoren
letten, die het eindbedrag zullen beïnvloeden, de
begrootingssom, waarin alle uitgaven tegelijk
begrepen zijn, maakt hem niets wijzer. Had ik
dus toegegeven, dan had ik eens en voor al
gezegd, dat de militaire crisis-uitgaven mij niet
aangingen. Op het oogenblik, waarop een nieuwe
credietaanvrage aan de orde komt, staat al vast)
dat een gioot bedrag ervan is uitgegeven en
een nog grooter onvermijdelijk moet worden
uitgegeven.
den Waterstaat, den heer Man in 't Veld, naar
Rossum waar zy eveneens den toestand van de rivier
waarnam evenwel is daar nog geen opkiuiing.
Om half vjjf arriveerde H. M. andermaal hier en
bezichtigde het ijsveld op de Waal. Momenteel
zit de rivier hier weer vast.
Dr. Kuyper.
Naar men verneemt, zal Dr. Kuyper binnen
kort een operatie moeten ondergaan.
Statistiekzegels
De aandacht wordt er op gevestigd, dat de
statistiekzegels uitsluitend geplakt moeten wor
den op het exemplaar van de aangiften ten in
of uitvoer, dat recht3 boven de letter S draagt.
Zij behooren daarbij ook niet te nat gemaakt
of te sterk gewreven te worden, omdat hierdoor
de kleurstof verwijderd wordt en de zegels dus
waardeloos zouden kunnen worden. (St.ct.)
Overstrooming.
Een telegram uit Semarang meldt
De Padas (stroomende door het district Ka-
doewangvalt in de Solorivier) is plotseling
buiten de oevers getreden. Bruggen zijn ver
nield er is groote schade toegebracht aan lan
derijen en huizen.
Kader
In verband met het gebrek aan oudere on
derofficieren, zal naar alle waarschijnlykheid
door de M. v. O. worden bepaald, dat de dienst
plichtigen onderofficieren van de militielichting
1911 en jongere lichtingen eerst eenigen tijd nh
dat hunne lichting reeds is vertrokken, met
verlof zullen worden gezonden. (A.vp.)
Levensmiddelenvoorziening.
De levensmiddelencommissie uit de arbeiders
beweging te Den Haag heeft het volgende adres
aan den minister van landbouw, nijverheid en
handel gezonden
„Gedurende eenige dagen zijn in Den Haag
geen aardappelen, gort, havermout, bruine boo-
nen en groene erwten te verkrijgen. De aard
appelen liggen bij de grossiers, doch mogen niet
worden gedistribueerd. Wij roepen voor een
spoedige en gunstige verandering Uwer Excel
lenties hulp in."
Uitvoer van wild.
De minister van landbouw, nijverheid en han
del heeft met ingang van 3 Maart ingetrokken
een beschikking van 27 December, bevattende
de regeling van den uitvoer van alle soorten
van wild, als bedoeld in art. 7 van de Jacht
wet, benevens van wilde konijnen, zoowel le
vend als dood. (St.ct.
Gedroogde groenten.
Naar het Hdbl. verneemt, zijn bij de Groen-
tencentrale maatregelen in voorbereiding tot
het beschikbaar stellen in den kleinhandel van
gedroogde groenten.
Koninklijk bezoek.
Men meldt uit Zalt-Bommel:
Gistermiddag kreeg onverwachts Zalv-Bommel
bezoek van de Koningin 'met klein gevolg. Aan
het station alhier aangekomen, begaf H. M. zich
per auto naar de rivier de Waal, die juist aan het
kruien was. H. M. begaf zich tot dicht aan den
oever en bevond zich een oogenblik te midden van
de opkruiende schotsen. Na een half uur toevens
begaf zij zich, vergezeld van den opzichter van
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag 22 Februari.
Nadat de voorzitter heeft voorgesteld Woens
dag het wetsontwerp tot voorkoming van in
breuk op het volkenrecht in behandeling te
nemen, ia bij art. 181 der begrooting van
oorlog de begrooting der artillerieinrichtingen
aan de orde en na eenige discussie art. 49 met
een crediet-aanvrage voor de remonteering. Ook
dit artikel wordt aangenomen, met 29 tegen 25
stemmen.
Daarna is de stemming over de oorlogsbe-
grooting zelve aan de orde.
Zij wordt aangenomen met 49 tegen 18
stemmen.
Nadat nog een tweetal suppletoire landbouw-
begrootingen zijn aangenomen, komt de b e-
grooting van landbouw aan de orde.
De heer Teenstra dringt aan op spoedige
indiening van de wijziging der Jachtwet en
behandelt de economische positie van ons land
na den oorlog. Spr is van oordeel, dat er niet
genoeg wordt gedaan voor het landbouw
onderwijs. Verder hoopt hij, dat het wetsont
werp betreflende het verstrekken van grond aan
landarbeiders spoedig in behandeling zal kunnen
worden genomen.
Spr. vestigt nog de aandacht op den moei
lijken toestand van de kleine landbouwbedrijven
op zandgrond.
De heer Juten wijst op de noodzakelijkheid
ook in de grensstreken het schadelijke wild
weer te kunnen dooden.
De Voorzitter doet mededeeling van het
Koninklijk besluit betreffende het eervol ontslag
van mr. Van Gijn als minister van financiën
en de benoeming als zoodanig van mr. Treub.
De heer Duymaer van Twist dringt
aan op spoedige maatregelen tegen verontrei
niging van vischwater.
De heer Schaper bepleit de ongevallenver
zekering voor den landbouw en herziening van
de Jachtwet.
Hij waarschuwt in het belang van de ge
meenschap tegen de groote vrijheid voor den
landbouw en dringt aan op beperking van sub
sidies voor den landbouw.
De minister van landbouw deelt
mede, dat de herziening van de Jachtwet van
den Raad van State terug is en dat de Ar
beidswet voor den landbouw in een vergevorderd
stadium van voorbereiding verkeert.
Ook spr. meent, dat de landbouw zich het
best ontwikkelt in volledige vrijheid en dat
subsidies zooveel mogelijk dienen te worden
beperkt. Evenwel kan niet zoo ver worden ge
gaan als de heer Schaper wenscht.
De heer Van Helsdingen bepleit positie
verbetering voor het personeel van de Hoogere
Landbouwschool.
De heer J a n n i n k -spreekt over het onder
wijspersoneel te Wageningen.
De heer Albarda wijst op het belang van
het landbouwonderwijs.
De Minister zegt onderzoek toe.
De heer Teenstra klaagt over achterstel
ling van het Groninger Rundveestamboek. Spr.
dringt aan op gelijkstelling met de andere
stamboeken.
De heer S m e e n g e vraagt of er bij even-
tueele uitvoer ook rundvee en en niet alleen
stamboekvee uitgevoerd zal worden.
De Minister zegt, dat van achterstelling
van het Groninger stamboek geen sprake is.
Aan den heer Smeenge kan de Minister ge
voegelijk overweging toezeggen hij ziet voor
loopig nog geen uitvoer van vee, behalve van
een partij stamboekvee, als onlangs, om dat vee
in het buitenland te krijgen
De heer de Wijckerslooth dringt aan
op salarisverhooging voor districtsveeartsen en
keurmeesters
De M i n i s t e r zegt overweging toe.
De heer Ter Laan bespreekt de arbeids
voorwaarden van het personeel der Rijksserum-
inrichting te Rotterdam.
De Minister antwoordt.
De heeren D u m a e r v. Twist en ïeen-
s t r a vragen waarom de toekenning van be
dryfsschade aan velen, bij de bestrijding van
het mond- en klauwzeer is afgewezen.
Minister Posthuma zegt, dat toekenning
van bedrijfsschade voor ieder geval afzonderlijk
moet worden bepaald. Worden bepaalde geval
len genoemd, dan wil spr- deze nader overwe
gen Voorts zegt hij de motie Teenstra—De
Wijckerslooth tegen het afmaaksysteem te heb
ben gevolgd.
Bij repliek dient de heer Duymaer van
Twist een motie in uitsprekend de wensche-
lijkheid voor gelegenheid tot een nader onder
zoek in gevallen van afwijzing van verzoeken
tot schadevergoeding bij de bestrijding van
mond- en klauwzeer.
Besloten wordt de motie op een nader te be
palen dag te behandelen.
Het wetsontwerp wordt hierna zonder hoof
delijke stemming aangenomen.
Vervolgens wordt nog gesproken over de po
sitie der arbeiders bij het staatsboschbeheer.
De heer Albarda dringt aan op uitbreiding
van het mijnwezen.
De heer Van Groenendael wijst op de
steenkolenlagen in de Peel en vraagt hoe de
minister denkt deze velden te doen ontginnen
by de staatsmijnen.
Voorts bepleit spr. oprichting van hoogovens.
De heer Ruys de Beerenbrouck vraagt
verbetering van de arbeidsvoorwaarden voor de
mijnwerkers in Zuid-Limburg.
De vergadering wordt verdaagd tot Vrijdag
morgen half twaalf.
Levensmiddelenvoorziening.
Wij verwijzen onze lezers naar de in ons blad
van heden geplaatste advertentie van het Le
vensmiddelenbureau betreffende verschillende
artikelen, die Zaterdag, Maandag en Dinsdag
op bons verkrijgbaar zullen zyn.
Ned. R. K. Volksbond.
Afd. Schiedam.
In de gisteravond gehouden raaandvereadering
deelde de Voorzitter mede, dat sedert de laatste
vergadering zijn toegetreden acht leden, uitge
treden zijn elf leden, waarvan vier overleden,
deze werden in de gebeden der leden aanbe
volen.
In de volgende vergadering zal een verkiezing
van vijf bestuursleden moeten plaats hebben, we
gens periodieke aftreding van de heeren Mouwens,
Hengst, Voorwald, Lereotfeld en Brouwer. Can-
didaten kunnen worden ingediend tot 11 Maart.
Tien leden kunnen een candidaat stellen. De can-
didaatstelling moet vergezeld zija van een ver
klaring van den candidaat, dat hij een eventaeele
benoeming zal aanvaarden, de afgetreden bestuurs
leden stellen zich herkiesbaar.
In den vervolge zal de maandvergadering in
verband met de lichtverordening tijdelijk weer
des Zondags middags worden gehouden.
De penningmeester doet rekening en verant
woording van het financieel beheer over 1916.
De heeren v. Gerven, Hengst en Jeup worden
aangewezen om de rekening te controleeren en
van hun bevinding in de eerstvolgende verga
dering verslag uit te brengen. De boeken en be
scheiden van den penningmeester liggen gedu
rende 14 dagen voor de leden ter inzage. De
leden, die van deze gelegenheid wenschen gebruik
te maken, moeten hiervan tijdig kennis geven aan
den penningmeester.
De Voorzitter brengt daarna verslag uit over
het informatiebureau.
De heer Mouwens geeft vervolgens een korte
uiteenzetting van de distributiewet 1916. Spr.
geeft een verklaring van de taak, die het ge
meentebestuur heeft in de distributieregeling. Met
eenige voorbeelden toont spr. aan, dat het ge
mopper tegen het gemeentebestuur dikwijls zeer
misplaatst is, en getuigt van absolute onwetend
heid inzake het distributiesysteem. Spr. gaat na
wat door het rijk in den laatsten tijd gedaan is
voor de volksvoeding. Naast veel wat reden kan
geven tot ontevredenheid valt er toch ook zeer
veel goeds te boeken. Wat Schiedam betreft, is
de regeling in het algemeen genomen, goed uit
gevoerd, en is de toestand hier, dank zij de
activiteit van het gemeentebestuur, in verge
lijking met andere plaatsen nog zoo slecht niet
als men uit sommiger geschreeuw zou opmaken.
Vervolgens geeft spr. een algemeen overzicht van
de voorschriften die gegeven zijn aan den handel
en den landbouw om zooveel mogelijk de beschik
king te verkrijgen en te houden over de meest
noodzakelijke levensbehoeften.
Onze Bond en de christelijke organisaties zijD
van het begin v&n de mobilisatie af actief werk
zaam geweest en hebben door bemiddeling van
het door hen ingesteld bureau voortdurend voeling
gehouden met den minister en reeds veel bereikt,
hetgeen spr. door voorbeelden aantoont.
Hier ter stede is behalve de officieele com
missie van controle op het levensmiddelenbureau,
bestaande uit den burgemeester en eenige raads
leden, nog een niet officieele commissie bestaande
uit leden der verschillende arbeidersorganisaties
en vertegenwaordigers van middenstand en handel,
die overleg plegen met de officieele commissie eD
met het gemeentebestuur. Spr. die ook in deze
commissie zitting heeft, houdt zich aanbevolen
voor het vernemen van bezwaren die hij ter be-
voegde plaatse zal ter sprake brengen.
Dan is er nog een commissie van controle, be
staande uit eenige leden, wier namen meermalen
in de bladen zyn gepubliceerd.
Zeer eigenaardig is het, dat als lid van die
commissie nog steeds genoemd wordt de bee?
A. A. Marrevee, die reeds geruimen tijd over
leden is.
i Hierna behandelt spr. de straffen, waarmede de
overtreders van de Distributiewet bedreigd worden,
j Een geanimeerde discussie ontspon zich over
dit onderwerp dat terecht ieders belangstelling heeft-
Er werden veel wenschen geuit en ge"
wezen op verkeerde toepassing, waardoor de ar
beider de dupe werd van de handelwijze van
sommige winkeliers. De verwachting werd uit
gesproken dat de in te voeren bon boekjes veel
onbillijks zullen wegnemen. Over het algemeen
werd met waardeering herdacht wat door RÜ't
^n Gemeente inzake de levensmiddelenvoorziening
is gedaan.
De secretaris deelde nog mede, dat de R.
Volksbond vertegenwoordigd is in een commissi®
waarin ook zitting hebben afgevaardigden van
andere werkliedenorganisaties en dat deze com
missie gedurende de crisis steeds actief is geweest.
Bij de rondvraag werd nog ter sprake gebracht
de kwestie van aansluiting bij het ziekenfonds
»St. Liduïna" en over de missen voor de zielerust
van overleden bondsleden.
Hierna werd 8e vergadering met gebed g®'
sloten.
Gistermiddag omstreeks kwal
over zes is de paardentram op de Broersvest111
botsing gekomen met een sleeperswagen, vraat'
i.
