DE GETORPEDEERDE
NEDERLANDSCHE SCHEPEN
Binnenland.
Reuter seint uit Londen de volgende bizonder-
heden
Alle schepen waren uit Falmouth vertrokken,
drie op de uitreis, vier op de thuisreis. Zij waren
op verschillende dagen te Falmouth binnengeloopen
en op speciaal verzoek van de Ned. regeering
vrijgelaten. Aan de Eogelsche autoriteiten wag
niet gevraagd welke route men zou nemen of om
voorzorgen te nemen de schepen voeren onder
bizondere instructies van de Ned. regeering.
Naar verluidt, is een ambtenaar van hetNeder-
landsche gezantschap naar Falmouth geweest en
heeft zich daar met de kapiteins ondeihouden om
hun instructies te geven over hun reis.
De s.s. voerden met het gewone navigatie-licht
en waarschylyk nog met ander lichten, die hen
duideljjk zichtbaar maakten. Toen zy nog maar
op betrekkelijk kleinen afstand van Falmouth
waren gekomen, werden zjj door een Duitscfye
duikboot aangevallen. Drie werden in den grond
geboord, vier ernstig beschadigd.
De »Eemland« «Zaandijk» en »Menadc« zjjn drij
vend, de »Bandoeng« waarschijnlijk nog drijvend.
Gezonken zijn de »Noorderdijk,« Gaasterland«
en sJacatrac.
Verklaard wordt dat de Nederlandsche regee-
ring sedert de blokkadeverklaring de uiterste
meegaandheid aan den dag heeft gelegd jegens
de Duitsche voorschriften, ten dit is nu het
resultaat.
In Engelsche scheopvaartkringen heerscht het
gevoelen dat de herhaalde concessies van de Ned.
regeering aan de Duitsche ge weidenat ij een treu
rige beantwoording zijn van de groote conside
ratie die Engeland altijd heeft gehad voor de
Voornaamste belangen van Nederland, zoowel van
dat land zelf als vsb zijn koloniën. Ook zegt
men dat de Ned. schepen, door gezamenlijk te
varen met de lichten op bjjna een aanval uit
lokten. Hadden zjj gevaren, zooals de Engelsche
schepen thans plegen te doen, dan zouden zij er
ongetwijfeld even veilig zijn doorgekomen als
verreweg de meeste Engekche schepen in derge
lijke wateren.
Een officier van een van de getorpedeerde
Nederlandsche stoomschepen heeft te Londen
verklaard
De Ouitschers waren op het punt een torpedo
af te schieten. Toen vlogen verscheidene granaten
over ons heen, tot alle schepen stil lagen. De
duikboot naderde toen elk schip en gaf den be
manningen last, om zich in vijf minuten in de
booten te begeven, aangezien zij de schepen, die
in Engelsche wateren waren in den grond zouden
boren. De bemanning had nauwelijks tijd om in
de booten te gaan, toen de duikboot begon te
torpedeeren. De bemanningen dreven verschei
den uren rond voor zij door treilers gered werden.
Het Wolflbureau seint uit Berlijn
Officieel. Volgens hier uit Nederland ontvan
gen telegrammen werden den 22en Februari,
des namiddags te 5 uur, verscheidene Neder
landsche schepen, die met medeweten van
Duitschland uit Falmouth en Dartmouth in
Westelijke richting de gevaarlijke zone wilden
verlaten, vernield. Van ambtelijke zijde verne
men wij in verband hiermede, dat na de mede-
deeling betreffende het versperde gebied de
Nederlandsche reederijen verzochten. 33 in Fal
mouth en Dartmouth liggende Nederlandsche
schepen, waarvan 20 met graan en voedings
middelen voor de Nederlandsche regeering, nog
na den op 5 Februari afloopenden termijn te
mogen doen uitvaren. Van Duitsche zijde werd,
om de Nederlandsche regeering de ladingen der
20 graanschepen te doen toekomen, bij wijze
van uitzondering toestemming gegeven, onder
voorwaarde, dat het uitvaren niet later zou
plaats hebben dan te 12 uur in den nacht van 10
op 11 Februari. Hierdoor zouden de schepen in
den aan alle Duitsche duikbooten bekenden ter
mijn, den nacht van 12 op 13 Februari, het
versperde gebied in alle veiligheid kunnen ver
laten. De Nederlandsche reederijen namen dit
aanbod met dankbaarheid aan, maar waren om
ons onbekende reden niet in staat hun schepen
te juister tijd naar buiten te brengen. Zij ver
nieuwden daarop hun verzoek tot vaststelling
van een lateien termijn. Hun werd-daarop me-'
degedeeld, dat hun schepen met volle zekerheid
op 17 Maart of met betrekkelijke zekerheid
op 22 Februari volgens vastgestelde route Dart
mouth en Falmouth konden verlaten.
Van dit aanbod wilden 18 schepen op 22 Fe
bruari gebruik maken en de route gemeenschap
pelijk afleggen. Deze mededeeling werd op 16
Februari te Berljjn ontvangen.
Den reeders dezer 18 schepen werd daarop
nogmaals nadrukkelijk medegedeeld, dat voor
den 22en Februari geen onvoorwaardelijke vei
ligheid kon worden gegarandeerd, daar het on
zeker was, of al de buikbooten, welke optraden
in het gebied, hetwelk de schepen moesten pas-
seeren, het radiografisch bevel zouden ontvan
gen. Daarbij werd er ook op gewezen, dat ten
aanzien van het mijnengevaar buiten de aange
duide koerslijnen in het geheel geen aanspra
kelijkheid aanvaard kon worden.
Blijkbaar hebben ten slotte acht schepen het
risico van den overtocht op zich genomen.
Wanneer de Nederlandsche berichten juist zijn,
dat deze acht schepen gezonken zijn (een er van
moet bij de Engelsche kust op een mijn geloo-
Pen en de overige zeven moeten in den namid
dag van den 22sten Februari op de afgesproken
koerslinie vernietigd zijn), dan wordt zulks diep
betreurd, maar de verantwoording daarvoor treft
den reeders, die er de voorkeur aan gegeven
hebben hun schepen den 22sten uit te zenden
in plaats tot den 17en Maart te wachten, op
welk tijdstip hun volkomen veiligheid verzekerd
was. Een rapport van onze duikbooten is nog
niet ontvangen.
De directie van den Rotterdamschen Lloyd heeft
van den gezagvoerder een telegram ontvangen,
dat het stoomschip ïBandoeng", dat aanvakeiyk
nog drijvende werd gehoudeD, gezonken is.
Het Reuter-bureau verneemt betreffende het
torpedeeren van de zeven Nederlandsche schepen
op 22 Februari in den Westelijken toegangsweg
van het Engelsche Kanaal, dat geen instructies
over de schepen zijn gevraagd of gegeven door de
Engelsche admiraliteit. De regeliDg van de vaart
was geheel in handen van de Nederlandsche auto
riteiten.
In een Zaterdag gehouden vergadering van het
bestuur der Nederl. Reedersvereeniging is, na
overleg met de reederijen van de tot vertrek naar
Noord-Amerika gereed liggende schepen, besloten
deze schepen niet te laten uitvaren alvorens de
Noordelijke route voldoende veilig geacht kan
wai den.
Naar men verneemt hadden de volgende schepen
van den marinestaf vergunning verkregen tot uit
varenBatjan", »Jan van Nassa", Poseidon",
nPollux", en sMercurius". allen naar Noord-
Amerika en de »Danae" naar Kopenhagen.
Door het hierboven genoemde besluit zullen
deze schepen dus voorloopig niet vertrekken.
Engelsche persstemmen
De „Financial News" zegtHet zou hard voor
Holland zijn, indien het na deze beleedigingen
verduwd en stoffelijke verliezen geleden te heb
ben. nog moest bloot staan aan een invalsex-
peditie, voor welker afwending het zooveel op
geofferd heeft Maar als het Duitsche volk een
nieuwe ostentatieve moordpartij mocht verlan
gen als vergoeding voor het uitblijven van mi
litaire successen, is Holland een verlokkelijk
slachtoffer. Wij kunnen slechts hopen dat het
Nederlandsche volk erin slagen zal den eerbied
voor zichzelf en zijn grens gelijkelijk ongerept
te houden, ondanks alle uittartingen."
De „Daily Express"
„De algemeene woede in Nederland is ge
makkelijk genoeg te begrijpen, maar wat kan
de Nederlandsche regeeripg doen? Zoolang de
dolle hond niet af is gemaakt, moeten z(jn
zwakke buren zijn razernij geduldig verduren.
De „Times"
De weergalooze wandaad tegen de Nederland
sche koopvaardij zal in Engeland de grootste
sympathie met het lijdende Hollandsche volk
gaande maken. De Duitsche legatie in Den Haag
heeft, naar wij gelooven, vergeefs getracht den
toorn in Nederland door zonderlinge uitleggin
gen te bedaren."
De „Daily Graphic"„Uit velerlei gezichts
punten beschouwd, is de wandaad die Duitsch
land tegen de Nederlandsche stoomschepen in
het Engelsche Kanaal heeft begaan, de ernstig
ste die sedert het begin van den oorlog bedre-
/ven is."
De „Morning Post" „Holland heeft den zwaar -
sten slag gekregen, die een neutrale staat nog
is toegebracht. Dat is zijn loon, omdat het
Duitschland naarstig gevoed heeft, zelfs ten
koste van zijn volk."
De „Daily Telegraph" „Als dit voorval niet
de alles overtreffende wandaad van den oorlog
is, mag zij toch wel als de gemeenste bestem
peld worden. Duitschland is sterk, zijn onmid-
delijke buurman is een zwakke neutraal, die
geworsteld heëft om een onpartijdige houding
te bewaren, zelfs tegenover het martelaarschap
van dat gedeelte van Nederland, dat zich in
1839 afscheidde. Wat zal de Nederlandsche re
geering tegenover zulke daden doen Toen in
het laatst van de zeventiende eeuw het plan
op werd gevat om een vloot met bijzondere op
dracht uit te zenden, protesteerde de Ruyter,
omdat zij te zwak was. Een van de leden van
de Staten-Generaal zeide toen tegen hem„Ik
hoop niet dat u blijken geeft van lafhartigheid."
Op dit smalend gezegde antwoordde de veteraan
admiraal: „Als u mij de vlag toevertrouwt, ben
ik bereid mijn leven te wagen." En hij was
trouw aan dat woord Zijn hart ligt buiten Sy
racuse begraven. Die woorden weerspiegelen
den geest van de Hollanders in een tijd, toen
men zeide, dat hun bloed met zeewater ver
mengd was. Zijn landgenooten zullen al het
flegma en de standvastigheid noodig hebben,
waartoe zij in staat zijn, in de dagen die voor
hen liggen, want de Duitschers tasten hun le
vensader .aan. Nederland kan, zoo min als an
dere onzijdige volken, zonder scheepvaart leven.
Wij herinneren ons geen wandaad in de anna
len van den zeeoorlog die meer cynisch onbe
schaamd was dan die thans gemeld wordt."
De gevolgen van het vasthouden van onze
schepen in Engelsche havens.
Het Nederl. Correspondeotiebureau in Den
Haag meldt
Op het oogenblik worden in Engeland vastge
houden drie schepen, inhoudende 20.000 ton Chili-
salpeter. Schepen, die de laatste 14 dagen door
het Panamakanaal zijn gekomen, worden voor- 1
loopig door de reederyen tot nader bericht opge-
houden in Amerika. Volgens dezer dagen ont
vangen bericht, zyn deze naar de Bermuda's ge
zonden voor Engelsch onderzoek. Hoe dit verder zal
gaan, daarop heeft men niet den minsten kijk.
Het vorige jaar was men in Nederland met de
distributie omstreeks dezen tijd vooruit, dit jaar
is men daarmede ten achter en als gevolg*daar-
wordt een mindere opbrengst van de gewassen
verwacht.
De hier te lande benoodigde superfosfaat werd
voor een deel in Amerika gekocht. De noodige
scheepsruimte werd gedeeltelijk in Amerika be
vracht en gedeeltelijk in ballast uit Nederland
daarheen gezonden. De groote moeilijkheid van
dit oogenblik is ontstaan, toen de meeste schepen
in Amerika begonnen waren met laden. Eén
van de schepen heeft Amerika verlaten vóór de
moeilijkheden en is onderweg naar Nederland
één schip weigerde met laden te beginnen, en
één schip, dat in ballast zou uitvaren, heeft ge
weigerd uit Nederland te vertrekken.
Vooral het vasthouden van de Chilisalpeter in
de Engelsche havens, waar de schepen eenvoudig
zyn binnengekomen voor het vertoonen van de
papieren, en voor welke vasthouding dus geen
enkele plausibele reden is te vinden, zal van ge
weldigen invloed zyn op den oogst hier te lande,
en als de schepen buitengewoon snel worden
losgelaten, staat het vast, dat tie opbrengst van
onze verschillende gewassen, giaan, aardappels,
suikerbieten, zeer klein zal worden.
Afgezien van de vraag, of deze nog tjjdig in
Nederland terug zouden zijn, bestaat die moge
lijkheid niet, indien de Eogelsche regeering blijft
eischen, dat schepen uit Nederland naar een haven
ten Zuiden van kaap Hatteras gaande, eerst een
haven van Engeland aandoen en van daar kolen
medenemen naar een Britsch kolenstation. De
ervaring van de laatste dagen heelt wel geleerd,
aan welke gevaren de schepen zich daardoor
zouden blootstellen.
Ook de moeilijkheden bij den aanvoer van
superfosfaat zullen, hoewel die nog niet geheel
kunnen worden overzien, ongetwijfeld hun invloed
op de uitkomsten van den oogst doen gelden.
Het voorgaande betreft de in Nederland te telen
gewassen en den hier te verkrijgen oogst, maar
daarnaast wordt het in de Engelsche havens vast
houden van veevoeder zeer bedenkelijk. Het £an
niet anders of zeer spoedig zal een besluit moeten
worden genomen om een deel van den veestapel
af te slachten, met alle gevolgen van dien, als
minder varkensvleesch, 4 minder melk, minder,
boter, minder kaas, en voor wat den pluimgedier
testapel betreft, minder eieren.
Op het oogenblik worden in Eogelsche havens
vastgehouden zes schepen, welke in lading hebben
4000 ton rogge, 38,500 ton maïs. 14.620 ton
haver, 24.470 ton gerst en 15.038 ton lijnkoeken
totaal oDgeveer 96.600 ton.
Het tuindersbedryf.
Te 'sGravenhage is Vrijdagmiddag een ver
gadering gehouden van afgevaardigden van
nagenoeg alle veilingsvereenigingen uit den
lande.
In de, vergadering werd algemeen de klacht
vernomen, dat de tuinders werden achtergesteld
bij alle andere producenten en industrieelen.
Vooral de laatsten werden zeer bevoordeeld ten
koste van den tuinbouw, daar slechts grond
stoffen etc. te krijgen waren uit het buitenland,
tegen levensmiddelen, cq. tuinbouwproducten,
zoodat de tuinders worden benadeeld. De eenige
goede oplossing meende men hierin .te hebben
gevonden, dat de industrie de voorraden, waar
mee ruilhandel werd gedreven, op de vrije markt
kocht;- niet, zooals thans geschiedt, dat van
bovenaf maatregelen worden genomen, zonder
eenige voorlichting van de direct belangheb
benden. Ten vorigen jare toch zijn te hooi en
te gras maatregelen genomen 'zóó averechts,
dat een deel groenten lag te verrotten in de
teelt-centra, terwijl in andere streken de bevol
king niet aan groenten kon komen. Enorme
schade is geleden bv. door het plotseling stop
zetten van den uitvoer van bloemkool, juist in
een tijd, dat de aanvoer het grootst was en de
'kool niet kon worden bewaardten opzichte
van andere groenten was de regeling al even
gebrekkig.
De verbouwers van aardappelen hadden al
mede zeer groot nadeel ondervonden van de
getroffen maatregelen, groote quantums gingen
verloren of moesten aan de varkens worden
gevoerd, omdat van een eenigszins loonenden
prijs geen sprake was, daar de aardappelen hier
onverkoopbaar waren. De daarop gevolgde uit
voer was zoo gebrekkig geregeld en het toezicht
zoo onvoldoende, dat bijna alle soorten onge
hinderd over de grens gingen;, de gevolgen
daarvan doen zich thans meer en meer ge
voelen.
Aangedrongen werd op het vaststellen van
minimumprijzen, die het den kweekers mogelijk
maakt, tegen een eenigszins loonenden prijs te
telen, waardoor het Nederlandsche volk aan
voedingsmiddelen kan worden geholpen, zonder
dat de tuinders als stootblok tusschen volk en
regeering worden geplaatst, zooals verleden jaar,
waarbij de tuinders aan het kortste eind trok.
ken. Zij toch werden gedwongen hun producten
te leveren tegen prijzen, verre beneden kostprijs,
waardoor sommige telers in hun bestaan werden
bedreigd.
Stemmen gingen op tot betaling in geld en
niet, zooals meer en meer gebruikelijk wordt,
in schatkistpapier of aandeel en in oorlogslee-
ningen der oorlogvoerende landen.
Mede werd aangedrongen op een eenheidsprijs
voor het vervoer, waardoor mogelijk wordt in
Yer afgelegen plaatsen tegen dezelfde prijzen te
verkoopen als in de tuinbouwstreken.
Bij acclamatie werd de volgende motie aan
genomen
lo. dat de regeering van te voren de percen
tages, die voor binnenlandsch verbruik zullen
worden aangewezen, zal vaststellen, opdat de
tuinders zullen weten, waarvoor zij telenen
producten, die tegen minimumprijs niet ver
koopbaar zijn, uitgevoerd mogen worden
2o. dat zij bij haar maatregelen een vaste lijn
zal volgen, opdat er geen bevoordeeling zij van
tuinders van de eene streek boven die in een
andere
3o. dat er in de regeeringscommisaies vak-
menschen zullen worden opgenomen
4o. dat er meer waarborgen zullen zijn, dat
er voor de producten een loonende prijs is te
maken, waardoor de zekerheid verkregen wordt,
dat er voldoende artikelen zullen gekweekt
worden, waarbij aardappelen de belangrijkste
plaats innemen
5o. dat geen maximumprijzen worden vast
gesteld of althans tot een minimum beperkt
aangezien het ontbreken van een eenheidsprijs
voor het vervoer tal van moeilijkheden met zich
brengt
6o. dat voor export overzee en overland een
nadere regeling zal worden getroffen, in dien
zin, dat het zal zijn een vrije handel;
7o. dat de handelingen der groentencentrale
openbaar zullen zijn.
Ten slotte is besloten met klem te protes
teeren tegen de door de regeering te heffen i
pet. belasting van de te veilen bedragen, welke
belasting, als treffende Blechts een deel van het
Nederlandsche volk, in hooge mate onbillijk werd
geacht.
De commissie van voorbereiding van de te
voeren actie bestaat uit de heeren E. Flinter
man, A. A. Eijgenraam, G. A. van Beveren, J.
A. M. van Kampen en J. Termosthuizen.
Het Thomson-monument.
Naar men verneemt, is de beeldhouwer Char
les van Wijk thans in staat het monument van
Thomson te voltooien. Hij heeft langen tijd
gewacht Óp een bijzonder soort marmer, dat uit
België moest komen en waarvan de verzending
niet werd toegestaan, doch dat thans is gear
riveerd. De kunstenaar heeft verklaard, wanneer
er nu verder niets onverwachts gebeurt, zóó
tijdig gereed te zullen komen, dat de plephtige
onthulling van het monument zal kunnen plaats
hebben op 15 Juni a.s. Het is dan drie jaar
geleden, dat Thomson bij Durazzo sneuvelde.
Er wordt nog onderhandeld over de vraag, of
Den Haag bereid is, de fundeeriqg voor het
monument te bekostigen.
Deserteurs.
Vermits gebleken is, dat er twijfel bestaat
omtrent de vraag, in hoever de gevolgen van
desertie, zijn opgeheven door de bij de wet van
6 Augustus 1914 (Stbl. no. 376) aan deserteurs
verleende amnestie, Wordt ter algemeene kennis
gebracht, dat door deze amnestie slechts zyn
opgeheven de gevolgen van strafrechterlijken en
krijgstuchtelijken aard.
De verplichting tot het alsnog volbrengen
van onvervulden militairen dienst, welke uit de
wet of de gesloten vrijwillige verbintenis
voortvloeit, blijft derhalve onverkort bestaan.
Hamerverkiezing in Eist.
Bij de Tweede Kamer is gisteren ingekomen
een missive van mr. A. I. M. J. baron van
Wijnbergen, houdende kennisgeving, dat hij een
bezoldigd staatsambt heeft aangenomen, nl. van
lid van den Centralen Raad van Beroep voorde
Ongevallenverzekering.
Door aanneming van dit staatsambt heeft de
heer v. Wijnbergen fR. K.j opgehouden lid der
Kamer te zijn, en zal „er een Kamerverkiezing
in het district Eist moeten plaats hebben.
Geïnterneerd:
Uit Vlissingen meldt men ons
Zondagmorgen kwam hier het bericht, dat de
regeering heeft besloten, de Duitsche duikboot
U 30, vdie Vrijdag by Domburg is gestrand en
dieh dag hier werd binnengebracht, met baar be
manning te interneeren.
Dadeljjk werd begonnen met de maatregelen om
die interneering te doen plaats hebben. De offi
cieren van de duikboot werden voor het volvoeren
van de formaliteiten een paar maal naar bet
bureau van den versperrings-commandant gebracht-
De munitie werd van boord gehaald en later ook
de eigendommen van de leden der bemanning*
welke eigendommen zy mogen behouden. Twee
sleepbooten kwamen langszij van de duikboot om
deze binnendoor naar Hellevoetsluis te brengen.
De geïnterneerde mannen werden naar de inter-
neeringsloods aan het station gebracht, waar hun
een warm maal en een goede slaapplaats werden
verschaft. Maandagmorgen worden zy naar het
interneeringskamp te Bergen overgebracht.
Een Duitsch luchtschip.
(Officieel). Uit de ingekomen rapporten omtrent
