Staten-Generaal.
tweede kamer.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Liturgie.
De kruisdagen.
Uitroer ran borstels naar Nederland.
Officieel wordt gemeldt, dat de beperkende
bepalingen voor den uitvoer van borstels van
Engeland naar Nederland zijn opgeheven.
Stoomtrawler vergoed.
De reederij W. den Duik Jbz., te Scheveningen,
deelt mede, dat zij gisteren bericht heeft ontvan
gen dat de Duitsehe regeering haar zal vergoeden
de op 15 Juli 1916 door een Duitsehe duikboot
in den grond geboorden stoomtrawler tGeertruida
Seh. 103».
De bommen op Zierikzee.
Het Duitsehe gezantschap bericht:
Het door den Duitscben marinestaf en het
Duitsehe legerbestuur dadelijk ingestelde onder
zoek heeft uitgewezen, dat by het met zoo droevig
resultaat werpen van bommen op Zierikzee geen
Duitsch vliegtuig betrokken is.
Registratiewet 1917.
Bij Kon. Besl. van 4 Mei (St.bl. no. 384) is
bepaald dat de Wet van 22 Maart 1917, tot het
heffen van rechten van registratie, in werking
treedt op 1 Juni a.s.
Bg den Keizer.
Men meldt uit Weenen, dat de Keizer gisteren
een bijzondere audiëntie heeft verleend aan de
Nederlandsche officieren ritmeester Qodin de
Beaufort en luitenant van Reigersberg.
Zitting van Vrijdag 14 Mei.
Wetsvoorstel Marchant.
Aan de orde is het voorstel van wet van den
heer Marchant c.s. tot wijziging van art 20 der
wet tot regeling van het lager onderwijs.
De heer Ter Laan verdedigt het voorstel.
De heer van der Meulen zegt, dat van de
regeering geen medewerking in dit opzicht te
wachten is. Spr. betreurt dezen gang van zaken
daar hjj een verbetering der salarissen zou toe
juichen. Maar van dit voorstel is niets te wachten,
een gestie zonder meer, of wel er is wyziging in
de houding der règeering gekomen. Zoo ja, dan
zou spr. door een amendement het voorstel eenigs-
zins willen wyzigen, want ook verbetering der
salarissen voor onderwijzers aan bjjzondere scholen
is dringend noodzakelijk.
De heer v. d. Voort van Zijp heeft bezwaar
tegen de algemeene verhooging van 100 gulden.
Het brengt hulp daar waar deze niet noodig is.
De dringende nood bestaat alleen bij de gehuwde
onderwijzers, inzonderheid ep het platteland.
Regeling van werkzaamheden.
Besloten wordt eenige ontwerpen aan de agenda
toe te voegen.
Vervolgens wordt art. I van het ontwerp tot
het stellen van waai borgen, dat de buitenlandsche
verzekeraars, de hen b(j de Successiewet op
gelegde verplichtingen zullen nakomen, verworpen
met 30 tegen 25 stemmen, nadat de minister
van financiën op de vraag van den heer de
Savornin Lohman heeft verklaard, dat
verwerping van dit artikel niet de intrekking van
het ontwerp ten gevolge zou hebben.
Bedoeld artikel verklaart nietig de overeenkom
sten met buitenlandsche maatschappijen, die niet
voldoen aan de bepalingen van het ontwerp.
Het ontwerp wordt zonder stemming aange
nomen.
Het voorstel-Marchant.
De heer Van Wijnbergen is bereid met
het ontwerp, zjj het na verbetering, mede te gaan,
als de minister verklaart, dat bij het wil uitvoe
ren. Zwijgt de minister, dan zal hjj dit als toe
stemmend beschouwen.
De heer Rutgers merkt op dat eerst de
positie der onderwijzers aan de bijzondere scholen
moet worden verbeterd. Eerst gelijkstelling en
dan eerst verhooging.
De heer de Jong zegt, dat het vragen van
groote bedragen voor de regeering een aanleiding
kan zjjn om het voorstel af te wijzen.
De heer de Visser kan zich met het ont
werp vereenigen.
Het is nu maar de vraag welke houding de
minister van financiën thans zal innemen en daar
van zal dan ook spr.'s stem afhangen.
De heer Ketelaar meent dat allen het er
wel over eens zjjn, dat verbetering in de salarissen
noodzakelijk is, ook de rechterzjjde.
Men moet ondergeschikte bezwaren ter zjjde
stellen om althans eenige verbetering te verkrjjgen.
De heer Nolens vraagt hoe of dit voorstel
eigenljjk is te beschouwen als een motie dan wel als
een wetsvoorstelin het laatste geval moet men op
goede grenden kunnen verwachten, dat de regee
ring de midddelen kan verschaffen. Hierover
dient dan ook eerst wel degelijk zekerheid te
bestaan, aleer men zjjn stem bepaalt.
De heer S m e e n g e wjjst op de urgentie van
salarisverbetering, ook al bijjft doardoor de wan
verhouding tusschen openbaar en bijzonder onder-
wjjs bestaan.
De Minister van Binnen 1. Zaken
antwoordt, dat het standpunt van hem in de Ka
mer voldoende bekend kan zijn. De finaucieele
bezwaren hebben hem belet zelf tot salarisverbe
tering een voorstel te doen, ten opzichte van dit
initiatief-voorstel moet spr. zich zjjn advies nu
geheel en al voorbehouden.
De heer de Visiervan IJ zendoorn dringt
aan op aanneming van dit voorstel.
De heer van der Molen repliceert, waar
op de heer De Visa er van Yzendoorn
antwoordt. Ook de heer Nolens maakt nog
een korte opmerking, evenals de heeren De
Monte Verloren, v. d. Voort van Zijp,
v. Wjjnbergen en Ketelaar. Hierna worden
de discussies gesleten.
Dinsdag na de pauze zal over het ontwerp wor
den gestemd.
De vergadering wordt verdaagd tot Dinsdag
morgen half twaalf.
Levensmiddelenbureau
In de week van 14 -19 Mei is verkrijgbaar
Ry'st op Havermoutbon 9—11, 2£ ons per
persoon
Vet op bon 13, ons p. persoon;
Zeep op bon 9, 2£ ons per persoon;
Gort op bon 4, 1 ons per persoon.
De oude aardappelkaarten moeten worden in
gewisseld voor nieuwe op Dinsdag 15 Mei van
8—5 uur, aan Lokaal Bethel, Doele, Vereeni-
gingslokaal Broersvest, Oude Kerkhof 4 of
Speelterrein bij het Station.
Woensdag, Vrijdag en Zaterdag zjjn kleiaard-
appelen verkrijgbaar op bons 1, 2 en 8, en K.G.
in plaats van ponden.
In de Centrale Keukens:
MaandagBruine boonensoepDinsdagAard
appelen met snijboonen Woensdag Erwtensoep
Vrijdag: Rijstebrij met boter en suiker; Zater
dag: hutspot, alles 12 ets. p. portie.
Melk.
De prijs van consumptiemelk is, met ingang
van 14 Mei, bepaald op 13 ets, per liter.
Timmerlieden.
Naar wij vernemen, hebben de gecontracteerde
Timmerlieden organisaties, gisteravond met alge
meene stemmen besloten, de Patroons-Vereeniging
Ons-Belang mede te deelen, geen genoegen te
nemen met de aangeboden geringe verbetering.
En alsnog voor Donderdag 17 Mei met betere
arbeidsvjorwaarden te komen, tea genoegen van
beide partijen, wil er van een geregelden gang van
zaken in het bedrjjf sprake zijn.
R. K. Coöperatieve Bakkerij.
Aan het jaarverslag 1916/'47 is het volgende
ontleend
De exploitatierekening van het 8ste boekjaar
1916/17 wyst een verbruik van brood aan van
ƒ27128.70.
Het verbruik der leden op de opnamekaarten
genoteerd bedraagt ƒ26284.32, zoodat wij een
uitkeering kunnen doen van 8 pet. over ieders
broodverbruik.
De zuivere winst bedraagt f 2743 69.
De winstverdeeling ingevolge art. 26 der
Statuten wordt aldus voorgesteld77 pet. Leden
afnemers 2112.64 10 pet. Reservefonds 274.37
8 pet. Personeel ƒ219.50; 5 pet. Fonds Kath.
Belangen ƒ137.18. Totaal ƒ2743.69.
De jaarlijksche algemeene ledenvergadering
zal plaats hebben op Zaterdag 19 Mei, des avonds
8| uur in het gebouw van den Ned. R. K.
Volksbond.
De kleiaardappelen.
Naar wij vernemen zal a.s. Woensdag een be
gin worden gemaakt met de distributie van klei
aardappelen.
„St. Cecilia."
Wij herinneren belangstellenden nogmaals aan
het .concert, morgen-avond in de gehoorzaal van
den R. K. Volksbond te geven door de R. K.
Zangvereeniging t,St. Cecilia."
Zooals bekend is treden als solisten op: mevr.
Emmy. y. d. Knaap1Kloos, en de heer Jan van
Rijsselberg. i
Voor nadere bijzonderheden verwijzen wij naar
de betreffende advertentie in dit blad.
Geveilde en verk. onroerende goederen.
Door notaris Van Dolder werd gistermorgen in
veiling gebracht
1. een heerenhuis en erve met tuin aan den
N. Haven 55, geveild voor t 5900.
2. een heerenhuis en erve met tuin nevens
het voorgaand no. 57, geveild voor f5400.
3. een winkel- en woonhuis en erve met over-
gebouwde gang en open plaats aan de Boterstraat
74, geveild voor f3300.
4. een winkel- en woonhuis met werkplaats eu
vrjje bovenwoning, erve open grond en aan het
Broersvest 141a en 541b geveild voor f2150.
5. een woonhuis en erve met open grond en
achteruitgang aan de Stryenschestr. 31, geveild
voor f 1375.
6. een woonhuis en erve met open grond en
achteruitgang nevens perceel vjjf, no. 33, geveild
voor f 1325.
7. een woonhuis en erve met open plaats aan
de Westfr. straat 3, geveild voor f860.
8—11. vier woningen en erven aan het Broers-
veld in een gang, genaamd de Looyery, no. 62»
4, 9 en 11, geveild voor f260, f400, f330, f330.
GeTonden voorwerpen.
Aan het Commissariaat van Politie te bevra
gen op alle werkdagen van 1 tot 2 uur 's mid
dags ring met 3 sleuteltjes, rozenkrans, huis
sleutels, ledige portemonnaies, spoorkaart, lees-
kaart, jongenskraag, briefje koepokinenting
T. N. v. d. W.
Bij vinders: schuitje van een naaimachine,
Vreeswijk, Maashofje 20duimstok, Mathijssen,
Buitenhavenweg 1462; bos sleutels, Spranger
Maasdijk 134 b; sleutel, Bouman, N. Haven
1637; herdershond, Vonk, Westfrankelandsche-
straat 108; sigarenpijpje in étui en sleuteltje.
Freeling, Nieuwsticht M 1fietspomp, v. d.
Tempel, Nieuwstraat 37zak koolzaad, Peters-
borg, Vriendschapstraat 13 ben.zilveren arm
band, Douw, Emmastraat 21knipmes, Slieker, I
Buiten havenweg 1466stopmes en manchet- i
knoop, Sonneveld, stoomgemaal, Poldervaart;
band van een kinderwagen, Opschoor, Brugman
straat 4; portemonnaie met inhoud, Bakker,
Brielschestraat 24; bruinbroodkaart, van Geijl,
Groenelaan 56; hond (schippertje), Klaassen,
Polderstraat 20.
Een laardappielhande.llaar is doo.r,
hét iLevensmiddelenbureau voor den tijd van '14
dagen uitgesloten van de levering van aardapper
len, omdat hij aardappelen had verkocht zonder
bon. I
Rij jde ie 's-Gravenhage gehouden,
machinistenexamens slaagde voor diploma A, de
heer H. van der Gaag, alhier.
De Minister van Finaniënmaakt
bekend, dat onder het motto sEen dankbarec ten
behoeve van 's Rijk schatkist in ontvangen uit
Schiedam f 1000, wegens bijbetaling van belasting.
Bij het door de commissie van
toezicht op het Lager Onderwijs gehouden examen
ter verkryging der akte van toelating voor hulp-
onderwyzeres eener Bewaarschool slaagde mej.
Joh. Koudjjs.
Gisteravond om 7 uur vielen by het
achteruitzetten van een wagen, in de Hagastraat
eenige stukken ijzer eraf, M. v. A. kreeg een stuk
ijzer op zjjn been. Hjj werd door een politie
agent naar de ouderlyke woning aan den Achter
weg gebracht, waar geneeskundige hulp werd
ingeroepen.
Gistermorgen om 8 unr viel een doch
tertje van M., wonende Zjjlstraat, uit het bovenste
raam. Het meisje werd in bewusteloozen toestand
naar het ziekenhuis gebracht.
Hoogwater te Schiedam: Zondag 13
Mei 8.17 v.m., 8.55 n.m. Maandag 14 Mei
9.18 v.m., 9.58 n.m.
DIT BOTTERDAM,
Gister-avond tegen 10 uur brak' in drie pakhui
zen yan de firma S. E. Cohen en Co. aan de
Fabriekskade (na 1 een felle brand uit
Die pakhuizen, waarin voorheen gevestigd was
de ,Coöp. Ver. de Rotterdamsche Huidenciub, lar
gen een groote voorraad touwwerk en balen
lompen opgestapeld. De drie pakhuizen zijnzon
der tusschenmuren.
Reeds om 10 uur sloegen d© vlammen boven
het dak uit en nam de brand een zeer drei
gend laanzien aan. Met groote moeite is gespaard
gebleven de aangrenzende vetsmellerjjt van d©
firma jM. Hartoga en Co., gevestigd op de Wjjjn-
haven. l 1
Het geheel is zoo goed ais uitgebraitd. Alles
is pp Rotterdamsche beurspolis verzekerd.
Havenuitbreiding te Rotterdam.
Blijkens het afdeelingsverslag der Tweed© Ka
mer |Over het wetsontwerp tot verklaring van
het (algemeen nut der onteigening van eigendom
men noodig voor havenuitbreiding op den lin
ker (Maasoever door de gemeente Rotterdam, had
het d<e aandacht van verschillende leden getrok
ken, taat de bij dit wetsontwerp voorgestelde ont
eigening yrijwel her geheel© ijenoedn aer gemeente
Pernis in eigendom zal uoen overgaan naar de
gemeente Rotterdam. Slechts een klein deel der
gemeente Pernis zal niet Rotterdam,s eigendom
worden, maar als e©n enclave aaarin komen te
liggen. Deze leden wezen er op, dat door het
in het leven roepen van dezen toestand de
vraag, g>| Perm's een zelfstandige gemeente zal
blijven (dan wel' bij Rotterdam zal worden ge
voegd, jp hoogie mate wordt gepraejudicieerd
het is niet waarschijnlijk, dat een kleine ger
meente, welker grondgebied, civielrechtelijk, zich
voor (het overgroot^ deel in handen van Rotter
dam bevindt en door deze gemeente voor den
publieken dienst wordt gebruikt, een zelfstan
dig publiekrechtelijk bestaan zal blijven voeren
en (in de toelichting wordt dan ook een wetsvoor-'
stol ,tot grenswijziging reeds aangekondigd. Men
was (echter van oordeel, dat het niet juist is ge
zien, (Over een grenswijziging tusschen twee ge
meenten als het ware gelijk hier geschiedt
de laten beslissen bij wege van een onteige
ningswet, welke die grenswijziging in haar gevolg
zal ^medevoeren. Veeteer diende over die grens
wijziging éérst 1© worden beslist, vrij van den
druk, dien de private en publieke belangen van
de (gemeente Rotterdam in do gemeente Pemis
ILa iMt tot stand komen van deze wet, dan
op (die beslissing noodwendig zuhén hebben. De
gemeente Pemis zou op die wijze de middelen
van. (Verweer, die zjj eventueel tegein grenswiji-
zigmg (mocht willen aanvoeren, veel krachtiger
kunnen (doen gelden. Opmerkende, dlat deze ont
eigening, naar uit de toelichting mag worderj
afgeleid, (volstrekt geen haast heeft, drongen d©
hier pan het woord zijnde leden er op dat
het |Wetsontwerp betreffend© de grenswijziging
zoo spoedig mogeljjk zou worden ingediend'. Zjj
zouden de afdoening van het onderhavige wets
ontwerp daarop willen laten wachten.
Andere .leden verklaarden het aangevoerd© be
zwaar niet te deelen en wezen ©r Op, dat deze
wet plechts betreft het versohaffen voor de
uitvoering (van Werken van algemem nut van
den eigendom van in Pernis gelegen gronden
aan de gemeente Rotterdam, welken eigendom
die gemeente ook lang» anderen weg «ra kun
nen «erkrjjgen. met name door aankoop. Lat
inein tqp dit laagte,, dan springt ia het oog, da*
het wetsontwerp geheel s/taid buiten da
rechtelijke (vraag, hoe de grens tusschen
dam (©n Pernis behoort te loopen. De wetg®*®'
beoogt «slechts gelijk hij steeds doet bij
eigeningswetten zekeren eigendomsoverg108
gemakkelijker te doen plaats vinden dan die
der *jen onteigeningswet zou kunnen gesel"®"
den, jan wel omdat bij dien overgang hier
algemeen belang is betrokken. Dat de reg6®*11
voornemens is een grenswijziging voor te stó
Jen, yindt niet zijn oorzaak in deze onteig©n,nD'
maar jn de omstandigheid, dat de gemeente
terdam in Pernis eerlang groot© haven3 e© vvcf'
ken van publiek nut zal' exploiteeren w
het pmverschillig is, of zjj die door ont©'^
ning (of door aankoop heeft verkregen
het iwenschelij'k is, dat de gemeente daar
ook publiekrechtelijk gezag kan uitoefenen.
ze (icden zouden het overigens volstrekt nie'
treuren, indien de gemeente Pemis bij Rotten^
werd gevoegd; zij zagen hierin slechts het f
volg van een natuurlijken gang van zaken,
stel zouden zij bedenkelijk vinden, omdat
uitstel gepaard gaat toeneming van de kost©11'
gezwegen ,van andere bezwaren.
De Commissie, van Rapporteurs, vertrouw®'1
de, dat de minister bereid zal' zijn deze opm®1
kingen (alsnog schriftelijk te beantwoorden»
van ©ordeel, dat de mondelinge behandeling
het Kvetontwerp daarmede voldoende zal zijn f©3'
bereid,
De drie dagen voor Hemelvaartsdag, bij
kruisdagen geheeten waarschijnlijk omdat 1
de boeteprocessie op die dagen de Priester z®
het kruis in de handen draagt, heeten in
taal der kerk litaniae of dies rogationum d*
dagen van smeekgebed. Litaniae toch beteek®1
reeds bij de oude Grieksche schrijvers 10
smeekgebed van schuldbewusten om erbarm'118'
omdat nu deze processies een boetekarakt®^
droegen werden zij als één gebed litaniae ge.
noemd; wederkeerig kreeg het gebed wat
nu als litanie betitelen dezen naam omdat
bidwijze overeenkomt met het gebed gedure"^
die boeteprocessieseen man doet de aanroep'0*
en de overige menigte antwoordt met een kot
bedeontferm U onzer of bid voor ons. In
noordelijke provincies is de eigenlijk ge®e8
processie verbodenwij moeten ons tevred®
stellen met het bidden van de litanie van a
heiligen in onze kerkgebouwen. Daarom zal v°ö.
velen onder ons die geheele plechtigheid ve
van zijn waarde verliezen. Moge dan de eitf^
lijke beteekenis van dat smeekgebed ons a1°
zetten het met ijver mede te bidden.
In Roomsche landen en ook in het Zuid®
van ons land kan men op de kruisdagen e0
geheele parochie zien uittrekken. Na een k°
gebed van geestelijken en volk in de kerk 20
gaat men processiesgewijs onder het zingen 3
litanie van alle heiligen door velden en akk6^
om Gode den zegen af te smeeken over het
velde staande gewas. Door onze zonden heb00
we Gods toorn verdienddien af te wenden
vooral den geesel van hongersnood niet to
woeden onder het volk, is het doel van 0
gemeenschappelijk gebed. Na hun rondga°
komt de processie in dezelfde kerk (hier en
van uit verschillende kerken naar de hoofdk®1
en wordt de Mis gezongen geheel aansluit f
in boetekarakter om Gode te verzoenen f0
het door 't volk gepleegde onrecht. 0
Den oorsprong dezer driedaagache proces®'
moeten we zoeken in Frankryk. Viennea
geruimen tyd aoor allerlei rampen getei®ter.,
Overstroommgen, aardbevingen, brand en bedt®1
ging van wilae dieren dat alles drukte geruid1,®
lyd op de ontstelde gemeente. Onder de plech1'8
heden op Paaschzaterdag brak wederom ®e
geweldige brand uit, die de geheele stad
dreigde. Maar de heilige Bisschop Mam®rt
smeekte God voor het behoud der stad e" 0 jj
ontferming voor zijn zwaar beproefd volk;
beloofde een driedaagschen boetetocht als
Gode behagen mocht zijn straffende haad te
te trekken. Zichtbaar werd hij verhoord» y,
de onbluschbare brand werd bijna plotse!'"8 j
zijn omvang gestuit en doofde weldra geb de
uit. Het volk dat de kerk verlaten had
tot het gebed weder en vernam na beëind'#1
der plechtigheid de gelofte, die zyn kerkv°®
'n hun naam had gedaan. Blijde vereenigd®
volk zich met zyn herder en bestemde .gt
dagen voor Hemelvaart voor de vervulli"8 .p
gelofte. Vastend en boetend werden die d®8 g
doorgebracht en God bleef Viennea voorver
rampen sparen. Dankbaar beloofde nu betjjep
redde volk jaarlijks deze vier dagen te zU
houden en vandaar uit is deze devotie 0
andere landen uitgebreid. Alleen het vast®0^
die dagen kwam langzamerhand in
omdat het tegen het algemeen karakter va"
Paaschtijd was in deze vreugdedagen te vaS^u
Is het ons al onmogelijk de processie i"
vollen omvang te houden, we kunnen t°° 3,
den geest der kerk die dagen doorbre"8
Erkennend dat ook wij door zonden Gods
schap verdiend hebben, laten we boetvaardig p
doen en Gods straffende hand van ons tr»c
ai te wenden. Vooral dit jaar nu door d® i
logsellende de veldvruchten vap ons wg®D
me1
ii i
