Dagblad voor Schiedam en
ffifl rr iifi
Het Pinkstervuur.
De Oorlog.
40ste Jaargang.
Zaterdag 26 Mei 1917.
No. 11846.
Gratis Ongevallenverzekering
oïereeitoBiïtif op ie poli* rermelae Tuorwaardsi.
Officicele berichten.
kennisgeving.
Maximumprijs Theelicht enz.
Uit de Tweede Kamer.
üuitenlaiidsch Nieuws.
Sm,
89.
6aU: ®oterstraat 50. Telef. 89, na kantoortijd no. 148. Postbus:
bon nemen ten per 3 maanden f 1.50, per week 12 cent, per maand
aaco P- peet f2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiön: 16 regels 92 ct. elke regel daarboven 20 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 40 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden
toegezonden.
op aanvrage
De
bij verlies
levenslange 4 S)| If] verlig van
invaliditeitI Z U U vS o! 1 IUUI I U li een dnim'
verzekering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.
van
9 (JU wijsvinger; |J
verlies teb
eiken ande
ren vinger
brenge^Ei?EESTER EN Wethouders van Schiedam
dat dom- 4enn*s van dé ingezetenen
?Pebbare ?aa(* dier gemeente in zijne
van Hon Ofvaton Mat il ia
^derzoeken j kommissie, belast met het
H-Senen nl ,er bezwaarschriften van aange-
directe hoio nnen aanslag in de plaatselijke
e heer w ?JlnSen naar het inkomen, tot lid
v is hiér Van d e n T°orn.
ehoort ATS afkondiging geschied, waar het
ea 26sten Mei 1917.
Urgerneester en Wethouders voornoemd,
M- L. HONNERLAGE GRETE,
De Secretaris,
V. SICKENGA.
btengp ElJEESTER en Wethouders van Schiedam
lof' 5atter,iügemeene kennis:
ri öa Zustp,-^„ ie bet gedeelte van de St.
ri öa ZustAro^ bet gedeelte van de St.
a8 29 jj6j traat tot Noord vest vanaf Dins-
2" dat deS w°°r pen van 14 dagen;
o dat h Tïr en MJfl van 14 dagen;
|edeelte van 4 ;,est~Erankelandschedijk - het
h Sterstraat Ueervlietsche- tot Admiraal de
«f0 tijd van ilana{ Dinsdag 29 Mei a.s. voor
eh voort,?! dagen voor het verkeer met
z^n afgesloten.
De
brengt t RQEMEEsTER van Schiedam
hl-I vanrdefe??®_kenni?' da? bÜ beschik
n8 van r?'serneene kennis, dat bij beschik-
?.e'd en w,,?? ^jnister van Landbouw, Nijver-
n',bhandp'in.as bepaald, dat de ihaximum-
cbten (sehe,?8 1voor fbee-, nacht-en dergelijke
doos va™erllchten e.d.) zal bedragen 50 ct
bk voor rip ,mmstens 200 gram en 10 ct. per
S c h- a aarbij behoorende glaasjes.
16 dam, 26 Mei 1917.
De Burgemeester voornoemd,
L. HONNERLAGE GRETE.
We -
dat Jge^n geslacht, één menschheid; maar
'0tlzer ook Siacdt' die menschheid, heeft elk
^estaan g6Gn Perso°nlijk leven, eén eigen ziels-
>r in ,LÏL Bethlehem werd ons geslacht
^°on q gerneenschap gezet met God, toen de
blaar 0ok S aannam de menschelijke natuur
biet ei^ bloest hersteld de gemeenschap Gods
den er' Wonderlijk. En dat is geschied op
Pers°onlük dag' toen God de H- Geest in het
Boven ^'Wbestaan der Apostelen indaalde.
ïeb van p6 fi'S ^°°^d bet fonkelen, het schifte
er gfgg6? bemelschen gloed. En dat Pinkster-
Ze er df/'i leder aan 1 hoofd voor hoofd hadden
ben iöng?! .?3,0' Want ieder gaf uiting aan wat
•Scbe klani?1 vervnlde. In wonderlijke, hemel-
°bistande eÜ ^egonnei1 ze te spreken, zoodat de
Hier met verbazing naar hen opzagen.
»bw 2o as de vervulling van Joëls profetie
^ant dee? en dochteren zullen profeteeren"
en i0^ b de schare brak uit in verheerlijking
*s bovpp 16 kun gewone zeggingsmanier geheel
^higek eest stortte zich uit in heel de
ziel de ?nieD schare. En opeens zong iedere
^bgen j.aa^ des i°tS) 'n taal die de ziel niet
ben en a.b als ze niet persoonlijk is aangegre-
'bdruk staat ^ersoon^^ onder den machtigen
Ook h' gekomen.
gr0ot ler°P valt de nadruk. Niet om de Joden
N. Lr?k»- want er is niets verschrikke-
de Jod atl de brutale hardnekkigheid, waarmêe
ieöe^' W volk, tegen God en Zijn gebod
~°eriijkh *5U' °°k hebben ze den Heer der
^erd eid gekruisigd. En toen de H. Geest
^blachen gesb°rt, hebben ze ermêe gespot en
Jood) In de Joden is niets zoo klein als de
Vaei n?iaar sroot is in de Joden de God van
ie met- en door zulk een volk zoo
En dat is dan ook de bemoediging van den
Pinksterdag.
Uit dat hardnekkige volk is 'n klein, geloovig
gezelschap bijeen. En daaronder een Petrus, die
Jezus tot driemaal toe verloochend had; en een
Thomas, die niet gelooven wilde, of hfj moest
zien en tastenen voorts met hen die negen
anderen, die Jezus in Gethsemané in den steek
lieten, zoodat een Engel hun plaats moest
komen innemen.
Lang dus geen volmaakt gezelschap; maar
toch allen van goeden wil, op wier hart de Heer
beslag had gelegd.
Allen met een zielsbestaan, dat ontvankelijk
voor Jezus was en toebereid voor den komenden
H. Geest.
Is ook ons hart bereid 't Komt niet aan op
den persoon, maar op den wil. Is ook onze ziel
ontvankelijk gemaakt om te ontvangen den H.
Geest, die in onze zielen inbranden zal Zijn
zevenvoudige gaven, die ons de ware Wijsheid
leert en ons in dit leven met Zyn vertroosting
veiblydt.
Veni, Sancte Spiritus
M. J. J. KAMMERS,
Past.
"°ote
ln8®n volbracht
De Koningin is niet verantwoordelijk.
Het Ministerie is onschendbaar.
Na de lijden der nDivina Commedia" over RatLn-
wet, Ouderdoms- en Aanpassingswetje doorworsteld
te hebben, d.w.z. nadat rechts de Jinksche Staat
siekaros van het Staatspensioen van het vierspan
ontdaan had, zoodat koetsier en palfrenier hopeloos
de ruimte inkijken en geen gevolg kunnen geven
aan Lord Proletariaat die tegen het spiegelglas
tikt en schreeuwtdoorrijden nadat op verzeke-
ringsgebied voor den arbeider vagevuur en hel
doorworsteld zijn, zonder een aasje kans op den
hemel, nadat de goddelijke komedie dus was af
gespeeld, waarbij blanke waterlely's het decor
vormden doch geen decorum gaven, nadat dus de
kamer in botsing was gekomen met het volk, had
de botsing plaats met de geheele regeering, met
het volkswil-kabinef Gort van der Linden.
In verscheidene artikelen van 1914 tot 1917
mocht ondergeteekende zoowel, in de »Maasbode"
als in de »N. Haarl. Crt." en andere bladen de
buitengewoon vreemde Staatsrechtelijke opvattin
gen van dit kabinet signaleeren. Ik heb dus eenig
recht een weinig leedvermaak te gevoelen bij
Merchant's bittere uitlatingen over de ministrieele
verantwoordelijkheid van het kaliber des heeren
Cort van der Linden, en het werd hoog tjjd dat
het eens ter dege gezegd werd.
Van de uitlating voor >den Volkswil" af, in
1913, tot de czaristische daden in zake de Export-
Centrale in 1917 is er een reeks van feiten ge
weest, onaanpasbaar aan onze Staatsrechtelijke
opvattingen, zoowel zooals zg in de G. W. zijn
neergelegd, als gelijk zij zyn toegepast en de ge
woonte, bron van recht* in het Staatsrechtelijk
leven, werd vele malen zonder veel conventies in
een hoek getrapt.
Het Nederlandsch Parlement liet met zich sollen.
Deze uitdrukking is niet overdreven, waar wij het
geval Treub-van Gijn herdenken met de vreeze
dat over enkele maanden Bosboom wellicht plots
weer zetelt achter de groene.
Ten slotte was het niet de Ilde, maar de Iste
Kamer welke een halt toeriep aan Treub en
Posthuma en v. Aalst en Kröller, toen de
Export-Centrale al warm liep terwijl de Kamers
er koud van bleven. v
De uitlatingen van den premier in den Senaat
tegen de Vos van Steenwijk zijn typische woorden,
maar helaas betreuren waardig aanpassend aan
zijne daden. En ten slotte is de hauta ne min
achting van regeeringswege der uitspraken van 4
Mei, 10 Mei en 23 Mei een rara avis, een zeld
zaam vogeltje in onze Staatsrechtelijke volière.
Want ook 23 Mei gaf een uitspraak al was het
niet door een motie en stem mi g. De II Kamer
heeft duidelijk genoeg gesproken de Regeerings-
houding h.eeft haar afkeuring, ook na de derde
interpellatie Marcbant is de Kamer onbevredigd,
de tgd redt Cort, maar de tijd alleen.
Slechts Mgr. Nolens wilde dit geluid niet hoo-
ren. Maar hy moge ook tweemaal gezegd hebben
niet voor zich allleen te spreken, wij willen aan
nemen dat het zoo is, er tevens bijvoegend dat
geen 24 zich achter hem schaarden. Dit zij verre.
De periode 191319 <7 is hiermede afgesloten
zoowel voor de Kamers als voor de Regeering.
Beide lichamen blijven. Maar de geest zal anders
worden. Het ïbon plaisir" van de Regeering heeft
zijn laatsten zang gezongen tegelijk met den
zwanenzang der II Kamer. Dit is de beteekenis
van de dei de interpellatie-Marchant die z.g.n. met
een sisser afliep. De hoogheid van het Pariemei,t,
de drager van des volks rechten en vrijheden, zal
in de nieuwe periode gehandhaafd worden, en de
schutsengel van de regeering welke xtijdsomstan-
digbeden" heet, zal èf niet bf gekortwiekt op het
Staatstoeneel verschijnen.
Wanneer wij deze hoogst gewichtige zaken al
dus beschouwen dan is het niet om een relletje
te maken of om eens anders te schrijven dan
anderen en aldus gelezen te worden. Zeker, ik wil
gelezen worden, waarvoor schrijft men anders,
Multatuli's hoogmoed kan gernst buiten spel ge
laten, maar ik wil gelezen werden om de ernstige
dingen, om de grootte der dingen ook, zaken van
landsbelang zooals de term luidt, te vaak gebruikt
als argumentaire dooddoener.
Het doet mij genoegen dat het afgegleden con
flict met de regeering zich by vOorlog" voordeed
en in zijn loop da&r het eenig slachtoffer eischte.
Niet om den minister hoezeer de persoon
mij antipathiek was, doch daarom gaat het niet
maar om het beleid. Het beleid bij Oorlog kan
dus nu veranderen. Het onda beleid heb ik scherp
het scherpst van allen becriiiseerd tijdens
de Begrootiogsdebatten en ik heb nog zooveel ge
zwegen wat ik had willen zeggen. Ik heb er spijt
van. Maar velerlei omstandigheden beletten een
veel gesmaad vjongste" lid der Kamer alles te
zeggen wat hij te zeggen heeftdoch het reeds
gesprokene was voldoendeonze weermacht is
geen weermacht. Het leger is een papieren schutse.
En ik mocht uitroepenMinder papier en meer
resultaten I En verder
»En evenwel z\jn zoovele millioenen, tien-
stallen- millioenen besteed, wat een bewijs
sis (volgens den minister) dat er heel veelge-
sdaan is sinds 1 Augustus 1914.
sHier moet een verklaring van gegeven
sworden.
sEn die verklaring is, naar mijn bescheiden
smeening, deze toen de minister het meest
snoodige niet kon verkrijgen, besteedde hij zijn
xgeld aan het minder noodige, en bij meende»
seen krachtig leger te scheppen door men-
sschen óp te vorderen, alsof het turven zjjn
ndie je uit veen steekt, en hjj kieeg een
zgrooter vorm geen juist leger, maar meer
seen massa adspirant-combattanten, wien vele
middelen zullen ontbreken te vechten. De
ïellende in de huisgezinnen is verkregen, ook
sis verkregen sdat de millioenen besteed zjjn,
t>maar weerbaarheid in vergelijking der offers,
nis mef verkregen.
Wanneer ik de handelingen 1916/17, bldz. 1604
e-v. nog eens overlees zooals thans, dan ben ik
dankbaar voor vele scherpten der uitspraken mnar
betreur dat ik zóóveel niet uitsprak en verheug
mij dat toch het doel bereikt is: een andere lei
ding aan Oorlog.
Maar is er een andere leiding Nog niet. En
wat Ram bonnet voor eerste daden deed onder
goedkeuring van het geheele kabinet, stemt scep
tisch. Doch een ander persoon moet komen. Moge
daarmede een andere leiding het zwaarwichtige
departement van oorlog bezielen tot frissche daden.
Tot geen sturf steker ij" maar tot beperking van
personeel en uitbreiding van materieel opdat een
juiste verhouding ontsta.
En dwalen wij niet af? Wellicht iet«, maar
dan toch niet veel. Want in de besprekingen
van Woensdag kwam telkens het vvotum" der
Kamer naar voren over nde landstorm 1908 na
militie 1918" doch de aanneming van de motie—
Merchant op 10 Mei had nog een andere betee
kenis welke openlijk door Monlé Verloren werd
migesproken en door vele katholieken stilzwijgend
werd beaamd het aangrijpen van de gelegenheid
van een ander beleid by nOorlog te verkrygen.
Daardoor kreeg Bosboom reeds eerder een »con-
silium abeundi" (4 Mei) en toen hy een stoot
per se wilde afwachten kreeg hy den genadestoot
van 10 Mei.
En met de beteekenis dezer motieven beeft de
Regeering wel degelijk rekening te houden. Als
de Regeering zoekt naar een Bosboom den tweede
dan zoekt zij mede den tegenstand der II Kamer
en zal deze verplicht zijn zich te vi ij waren door
het corps nzoekers" te wijzigen.
Zóó bezien wordt de laatste debat-dag van den
stervenden Gladiator, het Parlement, geen breed
en onge aarlyk getiaar maar eer, daad m-t inhoud.
Deze mhoud bevat de reeks 4 10 en 23 Me>
lo. De lichting der militie 1918 ga vóór de
landstoimiichiiDg 1908.
2o. Een wezenlijke verandering van beleid bij
Oorlog is geëischt. v
3o. De Regeering regeere, gedachtig aan de
rechten van ïDas Volk in Waff-n", het Paile-
ment, en matige zich van heden af in bare auto
cratische zwerftochten. Ziedaar de volheid der
uitspraken. De Regeering bood een nieuwe Grond
wet aan, maar de Kamer interpreteerde nog eens
en voor het laatst de oude. De Regeering bracht
een democratischer statuut, maar de Kamer moest
niettemin de autocratische Regeering herinneren
aan den democratischer! inhoud van het oude sta
tuut. Eu het kabinet zal onder dit laatste nog
enkele maanden leven.
Zal zy de uitspraken ter harte nemen
Wij twyfelen. Want zij kao de uitspraken
zelf ontkennen.
Zij kan zeggenieder der drie genoemde
eischen had, indien afzonderlijk gesteld, wel
licht geen meerderheid gevonden. De sociaal
democraat b.v. stemde voor lo. maar wilde 2o
niet. De anti's begeerden 2o. en namen le. als
wapen. En 3o. is een gevolg, geen oorzaak. Over
3o. is geen directe uitspraak geschied.
De Regeering kan zoo spreken en zal bet doen
indien zij strijden wil. Maar haar houding zon
ondankbaar zijn. Want jarenlang is haar sch er
de vrye band gelaten met het oog op de tyran-
nieke «tijdsomstandigheden," hiervoor past daok-
baarheid en waardeering en het zoude snood on
billijk zyn van de Regeering indien zy een gift
voor een recht ging aanzien. Daarmede ware de
strijd aangebonden met de nieuwe II Kamer van
1917 bevattend de oude leden maar verjongd in
het bewustzijn dat een volksvertegenwoordiging
ook zondei verkiezing haar reprezentatieve taak
begrijpt en dit begrip plichtmatig het volk getoond
moet worden door defensieve daden.
Defensief. Zoo de Regeering niet tart; zal er
gewenschte vrede blyven.
De proef wordt spoedig genomen, want by de
opstelling van de memorie van antwoord over de
z.g.n. Export Centrale houde de geheele Regeering
tekening met de uitspraken van 4, 10 en 23 Mei.
Hierin vooral niet tarten, want de Kamer is en
terecht gevoelig. Ic de handhaving van de Volks
rechten zal de Tweede niet by de Eerste willen
achterstaan. Het wetsontwerp op zichzelf nu was
een hoon voor de Eerste Kamer.
De Memorie van Antwoord kan het worden
voor de Tweede.
Moge het Parlement niet alleen in zyn bestaan,
in ontbinding en opening, maar ook in de achting
van het Nederlandsche volk zijn als een Phoenix
«herboren in zyn assche". En moge Nederland
vertrouwen hebben in het Parlement, het verleden
afgesloten, een toekomst geopend.
Le roi est mort, vive le roi.
mr. BOMANS.
AAN HET WESTELIJK FRONT
Duitsch stafbericht van gistermiddag
Prins Rupprecht: In het vak van Wytschaete
en ten N O. van Ameotièies drongen na een
stérke vuurvoorbereidmg Engelsche verkennings-
afdeelingen vooruit Zij werden in een gevecht
van man tegen man teiuggeworpen.
Aan het Artois front nam in den avond het
vuur toe, vooral ten, N. W. van Lens en Bulle-
court. Bij Loos drongen de Eagelsche strijdkrach
ten in onze voorste loopgraaf) door, waaruit zij
door een tegenaanval weer werden verdreven. Op
V
bi)
tot. wonof flina.
zi
blaats i^° bibstorting van den H. Geest had
»Le y 6 lakomelingen van Abraham,
het a lgdeid is uit de Joden"niet alleen
^eZiia £.ev,erate Vadium van Bethlehem, waar
ib het t°l6n Werd ^avids stam, maar ook
Gods g ^eede, in de zaal te Jerusalem, waar
J°den k eest °ns door den tusschenschakel der
puot,- en q
