Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
',ratis Ongevallenverzekering
Bericht.
f |j 0 11
"aar het laatste schot.
De Oorlog.
40ste Jaargang'.
Zaterdag 25 Augustus 1917.
No. 11921
^ïiitenlaadsch Nieuws.
Het bemiddelingsvoorstel van
den Paus.
reau: Koemarkt 4.
Abonnementen
081 p kwartaal
Telef. 85, na kantoortijd
per S maanden f 1.50, per
Afzonderlijke nummers 2 cent,
Incassokosten worden berekend.
no. 148. Postbus39.
weök 12 cent, franco p.
Advertentiön: 1—6 regels 92 ct. elke regel daarboven 20 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 40 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden.
Incassokosten worden berekend.
levenslange 4 ff 0 verlies van
geheele 8 111 een hand,
invaliditeit; 8 LUU voet of oog;
De verzekering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank
by verlies
van
sen daim;
te Schiedam
1 U U wܫvinger; y
oy
verlies van
eiken ande
ren vinger
het blad van
1 uur
de^ERTENTl£N' bestemd voor
in o 38 van uBgifte, moeten uiterlijk om
*j8 bezit zijn.
VlïNE ADYERTENTIËN worden thans
per 8 (behalve Zaterdags) geplaatst. Prijs
twoa V8rteittie 25 cent, drie maal plaatsen wordt
Aj^v 8al berekend.
°ös i Vertenti®n worden dagelijks aangenomen aan
Tro rea» K0EMARKT no* 4> Telefoon no. 85.
gena inzending der advertentiën is drin-
Sewenscht.
krachtens wetten of verordeningen
°0rgeschreven en andere officieele af-
en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeentebestuur.
iaoge ^aandag tot en met Donderdag zal de
tot Haven vanaf de Gerrit Verboonstraat
v0oraan Branderssteeg afgesloten zijn
eD voertuigen.
het groote Zigeunereiland in de
tUa jq. ,et eerste schot in den nacht van 1 Augus-
eeWt waSi toen ree(js werd het laatste
h,
'e(?eerd
Pess
gelost
—u bet '«atste schot dat een einde zou maken
We6r Weffcldgruwel waarvan de geschiedenis de
D'et verma8 te geven,
drfg aatste schotHet werd na zes weken, na
panden desnoods verwacht, ja, er waren
in pers en leger die een oorlogs
ka^ 'S n'et geheel onmogelijk achtten, maar zij
'4cW pr'D8 in aantal en hun opinie deed ietwat
aan'
Septe r *ie Duitschers in de eerste helft van
ki'orn ei" ^^14 reeds stonden op luttel aantal
fQUetl 018 van Parijs (te Meaux), ja, de buhenste
o°r|0t °naderden op schootsafstand, scheen deze
g spoedig beslist.
echter een man, maarschalk Kitchener,
»voor drie jaar te huren", die rond
en ~'"c te verklaren dat deze oorlog drie jaren
He"0 S0M duren"
gal, n Pij geweten had dat na Italië en Portu-
4 Roemenië, de Vereenigde Staten, China,
Bibofj, Daeriitaansche Republieken, Griekenland,
St8rkeö' (wat' blijft er over de Entente ver
band Zouden> boe zou dan zijn voorspelling
8P°ed,„1 zÜn Waarschijnlijk meende hij het
8«r beslist.
Baar I tbaus eea man, von Kühlmanc, die even
is in„ UlB Zeggen dat de oorlog zijn laatste jaar
8egaan.
^aar e
als h« 0Ze ^profetie" verdriet ons al evenzeer
^-ige.
Kübitne' 8 dr'e isren déden ons huiveren.
Bach0114110'8 00n ïaar doet ons no8 meer huiveren.
eeöWeD troost gewordt ons van den man der
tot bi 6a den man des vredes, onzen Paus, die het
«n
6»<
durj^
P°or D'et door f® barrière van het geweld, maar
^eld 'lcbl; der re(ie hetwelk hij over der
de Voij^g arikzin nigheid deed opgaan en waarin
Pap e'e° een nieuwen dageraad zien gloren,
VerlasSen7ken da8 van vrede door recht, van de
e ontwapening.
^l°yd (i o
*®or8e moge het vurig oorlogsros berij-
f"ausen
ÈQgej Uordenrea en doodenrit.
I)e2e aad verwacht dat iedere man zijn plicht doet.
r 0Jd e'soa-woorden zijn ook voor den heer
0it ge gesproken. De oorlog is geen frivo-
o0rl "och
niet verder schijnt gesproken te
«les t_au
8t°P' y.ii^6a barrlöre kan hij met springen, hier
behendigheid en dolzinnigheid, over
'og een programpunt, de oorlog,
v*h bet 661 dan u0*' eeD volkerenkrijg is de zaak
v°'k ea het volk alléén en het Eagelscbe
deze
ook
h
zal
één
ZlJQ plicht doen, zijn wereld plicht, wat
epde-*110' B'°yd George, moge beweeren.
0Q en zijn Labours hebben mede een
oordje
«Üb
1(1 »<«- ttie(le te spreken, zooals het Duitsche volk
SPr6ekt 8rte8eawoordiging steeds krachtiger mede-
ea het Russische volk schier alleenlijk
stem en maat aangeeft, om van den Italiaanschen
arbeider te zwjjgen. De volkeren streven naar het
laatste schot.
Daaraan zal hopelijk dat ééne volk hetwelk den
oorlogsgruwel nog niet aan den lijve voelde, het
Amerikaansche, niets veranderen. Daaraan ver
andert ook geen Times een haar, al zijn haar
artikelen nog zoo giftig en wantrouwen zaaiend,
en als de vrijmetselarij ook hier het anti-clerica-
lisme (vooral in Frankrijk en Italië) tot richtsnoer
wil nemen, zal hopelijk die lugubere ex-reus aan
dat snoer gehangen worden. Al geeft de regeering
van Itaüë ook persvrijheid voor alle antipapistische,
d. i. oorlogszuchtige uitingen en misbruikt zij de
censuur tot verstikking van de grootsche adhezie-
betuigingen met des Pausens vredesvoorstellen.
Al slaapt «katholiek" Frankrijk onder het zoete
wiegelied der vrijmetselarij.... de volkeren streven
Daar het laatste schot en den laatsten doode. Het
is toch wel geweest.
Zonder te weten «waarom", stierven de mannen
bij milüoenen, werden meerdere millioenem ver
minkt, versuft, krankzinnig, met blindheid gesla
gen, als wrakken afgedankt, bleven over nog
meerdere millioenen troostelooze ouders, echtge-
nooten, kinderen, werd het nageslacht belast met
een schier onoverkomelijken schuldenlast, hoDgert
heel de wereld. het is nu genoeg geweest5
het laatste schot, bloedig «verdiend", wordt ver
wacht en vurig verwacht en snel verwacht.
o
Wie meent dat de Paus het psychologisch
moment, het juiste oogenblik in den zieletoestand
der volkeren, niet aangreep tot bereiking van zijn
heerlijk doel, bij moet wel ziende-blind zijn.
Aan de slagvelden is dit naoment te zien. Aan
de geweldige offensieven der geallieerden, die
onder stroomen bloeds, den gehaten vijand van
eigen grondgebied willen verdrijven, alvorens over
voorwaarden des vredes te spreken. Dit laatste
oogenblik nadert, of men het wenscht of niet, en
deswegen is er geen tijd meer na dezen tijd, nu
of nooit moet de stoot gegeven.
Het zielkundig oogenblik is ook te zien aan de
houding van het Russische volk en in het algemeen
van heel het arbeidersproletariaat met Stokholm-
sche aspiraties.
Het psychologisch moment is ook gelegen in het
oogenblik van voorbereiding door den kolos en
teclmiker de Vereenigde Staten, voor wien het
«stop" na enkele maanden veel bezwaarlijker uit
voerbaar zal zijn dan thans, thans nu de daad
werkelijke hulp nog maanden behoeft en de gedane
arbeid slechts gering van onwaarde is. Gezegend
het (Amerikaansche) volk, wiens eerste schot
schier met het laatste samenvalt.
Het psychologisch moment is ten slotte gelegen
in de nadering van dat afgrijselijk spook, den
honger, dat zijn klau wen gaat uitsteken,, over de
mannen der slagvelden heen, naar de vrouwen,
de grijsaards, de kinderen en. de regeerders
en diplomaten.
Waar zóó de toestand is, daar moet een mach
tig vredeswoord van den machtigen souverein, den
Paus, een barrière zijn op den weg der oorlogs
dolheid die door geen vorst nog pers te «nemen''
is, daar moet een zoo schitterend, onpartijdig en
(voor de toekomst) verstrekkend vredesvoorstel de
zwanenzang zijn van den gierenden oorlogsgod, de
aankondiging van het laatste schot.
Geen gebed is te lang, geen steun te vermetel,
geen trouw groot en sterk genoeg, wanneer bet
er om gaat, voor ons katholieken, om mèt onzen
H. Vader, te streven naar het heil der wereld:
den vrede, ons van uit Rome geboodschapt.
Mocht in alle landen het katholieke volk zich
van zijn menschelijken plicht bewustzijn; Godlof,
de teekenen wijzen er op dat ook thans de zonen
van negentien eeuwen zich niet door de zotheid
onzer dagen laten verlokken maar pal zullen staan
op den rots van Petrus voor datgene wat de
eeuwen trotseerdeRecht en naastenliefde.
Op den grondslag van het recht immers za! de
Engelsehman trachten inden Duitscher "zijn naaste,
zijn evenmensch te zien, en hem daarom te
beminnen.
Zij haten elkander omdat zij vijanden zijn.
Er wordt van hen door den vader der Christen
heid niet gevraagd elkander niet te haten. Hij
smeekt hen slechts elkander niet te dooden. Dit
is zjjn zending, dit is zijn taak. daartoe drijft
hem het Stedehouderschap van Christus, die leerde
de schijnbaar bovenmenschelijke stelling: Bemint
uwe vijanden. Van Christus die onder de wreede
trilling zijner gapende diepe wonden bad Vader,
vergeef het hen I ach, dacht de wereld christelijk
al ware het slechts in een glimpje van christelijk
licht, deze oorlog zou niet beëindigd behoeven te
worden want hij ware nooit begonnen.
Het laatste schot zou niet vurig verhoopt wor
den, want het eerste nooit gelost zija. En.
al wat daar tusschen ligt, vermeden.
Dit nu is juist de hoogheid en heerlijkheid van
des Pausen vredesvoorstelNa het laatste schot
van dezen oorlog moet het eerste van een vol
genden vermeden.
Vrede door recht. Welvaart door ontwapening.
Benedictus qui venit. Gezegend hij die kwam
Mr. BOMANS.
Volgens de „Italia" ontving Z. H. de Paus op
14 Augustus de 'bij1 het Vaticaan geaccrediteerde
gezanten oer Central® Rijken.
De „Italia" schrijft, nat het Vaticaan hoopt het
antwoord der oorlogvoerende machten op zijn
laatst na twee weken te zuden ontvangen. Reeds
einde Augustus zou de wereld wetein. of het
mogelijk zou zrj'n, dein vrede vóór eien nieuwen,
wintertocht tot stand te: brengen.
De Bulgaarsche minister-president Radoslavof
heeft aan een medewerker van de „Az. Est"
de volgende mededeelingen gedaan:
„Veelal wordt aangenomen, dat diei Paus voe
ling heeft gehad met dei regOeringen van de
oorlogvoerende staten. Wat mij betreft, ifc ge
loof niet, dat het voor den- Paus noodig is gier
weeist daarvoor voeling te zoeken, want hij was
volkomen zeker van de toe$temlming' der na
ties, welke- onder dei gevaren van lezen wereld
brand te lijden hebben. In ieder geval wordt door
de entente al heit mogelijke: gedaan olm de open
bare meening voor te bereiden op een ruw wei
gerend antwoord. De centrale jrnogendhedan zul
len op de concrete voorstellen van d<?n Paus
een waardig antwoord geven, ten wel iedere staat
afzonderlijk. De Paus wenscht eenvoudig de Eal-
fcahkwestie naar recht en rechtvaardigheid op
te lossen.
Wij hebben naar binnen en buiten .overwon
nen wie waagt' het, dat in twijfel tiei trekken.
Wie zou ons van onze successen kunnen be
roeren? W,at het verhond miet dei central© mo
gendheden betreft, vormen de staten van' alle
bondgenoot-en in zefcerieini zin ©en reusachtige
eenheid.
De agenten van de entente, die hier-en daar
pogen binnen te dringen eln -onlusten t© stichten,
kunnen de hechtheid van hielt bondgenootschap
niet aantasten. Wij oefenen groote waakzaamheid
wit om' hun intriges te' verijdelen. Wat den vre
de betreft staat het vast, dat ndef -enkel wij, maar
ook onze tegenstanders dien wenschen. De
dag kan niet ver mèer af zijn; want wij zijin
over wat eir in de landen der entente gebeurt
nauwkeurig ingelicht"
AAN HET WESTELIJK FRONT.
In Vlaanderen.
Over de resultaten van het jongste offensief
meldt het Engelsche weekoverzicht het vol
gende
Benoorden den weg Yperen-Meenen hebben
de Duitsche troepen in de vermeesterde hofste
den en steunpunten met de meeste hardnek
kigheid tegenstand geboden. Daarbij maakten
wij meer dan 250 gevangenen, maar wegens
den aard van den strijd is het aantal gevange
nen maar klein in vergelijking met alle verlie
zen, die de vijand leed.
Het Duitsche stafbericht luidt
In Vlaanderen nam de heftige artilleriebe
drijvigheid in den sector tusschen Langemarck
en Hollebeke slechts tijdelijk in kracht af, en
bereikte hier en daar weder de hevigheid van
roffelvuur, zonder dat tot dusverre groote aan
vallen plaats vonden. Slechts bij Westhoek on
dernamen de Engelschen een plaatselijke aan
val, die geen resultaat opleverde.
Hedenmorgen ontrukten wij den vijand ten
Zuiden van den straatweg Yperen-Meenen het
terrein, hetwelk hij hier in de jongste gevech
ten veroverd had. De verloren loopgraven wer
den heroverd en gehandhaafd.
Bij de vruchtelooze aanvallen op 22 Augustus
verloren de Engelschen 21 pantserauto's, die in
elkaar geschoten voor ons front liggen.
Uit het oorlogsperskwartier wordt nog aan
een der Duitsche bladen geseind
Het vijandelijk geschut lag een poos met alle
macht op den sector aan de kust en op onzen
stellingboog om Yperen, Een gedeeltelijke voor-
waartsche beweging van de Engelschen benoor
den den weg YperenMeenen ging in ons vuur
bloedig teniet. Drie gepantserde wagens, die
den aanval moesten ondersteunen, werden ten
spoedigste buiten gevecht gesteld. Een poging
der tegenpartij om de Kartebeek benoorden
Langemarck over te steken werd door ons sa
mengetrokken vuur gesmoord. In een vanoch
tend uitgevoerden en met succes bekroonden
aanval is bezuiden den weg Yperen-Meenen
een nest Engelschen in het Herenthage bosch
gezuiverd. Daarmee blijft den Engelschen van
de met zware verliezen gekochte geringe plaat
selijke voordeelen niets dan een klein nest ten
Z O. van St. Julien.
In A r t o i s.
Maarschalk Haig rapporteert
Ten Zuiden van Lens wordt de strijd verwoed
voortgezet Wij hebben de Duitsche loopgraven
bezet onmiddellijk ten Noord Westen van de
„Green Crassier." De verliezen van den vijand
zijn buitengewoon zwaar.
Zijn raids ten N. Westen van Labassée on
dernomen, werden door de Portugeesche troepen
gestuit.
Het Duitsch stafbericht meldt
De Canadeesche troepen beproefden opnieuw
In Lens en in onze daarbij aansluitende stelling
binnen te dringen. In een hardnekkig handge
meen behielden wij onze linies. Ook aan den
spoorweg Atrecht—Douai mislukte een vijande
lijke aanval.
In verbitterde gevechten van man tegen man
om onze voorste linie moesten de met groote
dapperheid vechtende tegenstanders ook nu met
bebloede koppen afdeinzen. De Canadeezen leden
alweer de zwaarste verliezen.
Een om tien uur 's avonds ingezette gedeel
telijke aanval, met kracht tegen Lens—Méricourt
ondernomen, liep in ons vuur vast. Een nader
hand en wel om tien minuten voor half twaaif
na een schrikkelijke losbranding van het geschut
door den vijand benoorden de Scarpe ondernomen
voorwaartsche beweging is gefnuikt.
De stad St. Quentin werd alweer beschoten.
Bij Verdun.
Het Duitsche stafbericht erkent de ontruiming
van hoogte 305 en meldt verder
Op den oostelijken oever van de Maas, waar
het vijandelijke vuur van den middag af aan
telkens heftiger werd, liet ons geconcentreerd
vernietigingsvuur geen vijandelijke aanvallen tot
ontplooiing komen. Kort vóór zes uur in den
ochtend begon een allerzwaarst vuur op onze
stellingen in het bosch van Avocourt tot in de
streek van den Mort Homme te spelen.
Verdun legt nu buiten de vuurzöne. Een
Havasbericht meldt tenminste
Het zeer belangwekkend resultaat van dit
offensief is, dat Verdun thans volkomen is vrij
gemaakt. De bewoners kunnen er terugkeeren
en men kan de puinhoopen gaan weghalen daar
de vijand thans de hoogten vlak voor zich heeft
en de stad niet meer kan zien.
AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Uit het Oostenrijksch-Hongaarsch oorlogspers
kwartier wordt gemeld
Tegen de hoogten ten N.O. van Soveja, alsook
links aansluitend tegen onze stellingen aan
weerskanten van het Susitadal voerde de vijand
gistermiddag en -avond, ten deele na, een zware
geschutvoorbereiding, verscheiden sterke, maar
volslagen vergeefsche aanvallen uit. Het kwam
dikwijls tot een verbitterd handgemeen. Een
\Xl r. n
