Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
f Cl) rr fis
De Oorlog.
Ada Rohan.
40ste Jaargang.
Vrijdag 31 Augustus 1917.
No. 11926
Gratis Ongevallenverzekering f
Buitonlaijidsch Nieuws.
bemiddelingsvoorstel van
den Paus.
Jl UIL L E T O N.
bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.60, per week 12 cent, franco p.
f2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Incassokosten worden berekend.
Advertentiën: 1—6 regels 92 ct.elke regel daarboven 20 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 40 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden.
Incassokosten worden berekend.
levenslange f OHO T®rlieE VMt
geheel© 8 111 een hand,
invaliditeit; ft» U U voet of oog;
De verzekering wordt gewaarborgd door de Hollandache Algemeen©- Verzekeringsbank
bi] verlies
van
een daim
te Schiedam.
i (J U wijsvinger^ I
by
verlies van
eiken ande
ren vinger.
'I of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officieele af-
en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeentebestuur.
den 30n
en Wethouders
aan de N. V.
HINDERWET.
hesluit van Burgemeester
Nede1eQ Augustus 1927 is aan de N. V.
lde ?S'le Conserven- en Veevoederfabrieken
den k° ver(?unning verleend tot het uitbrei-
56 cLarer groenteudrooginrichting aan de Schie
4450 J, „kadaster ®ect'e A. nos. 41, 42, 1191,
droo' .4530 en 4420, door bijbouw van een
tUole^'n"C'lt'D^ en byplaatsing van een poeder-
2o pDA Bedreven door 4 electromotoren elk van
^r^rip^eineester en Wethouders van Schiedam,
Kohi ^ter kennis van de ingezetenen, dat het
haar6! a ^er Pl^tselijke directe belasting
gem tlet inkomen dienst 1916/1917 door den
Van ®nteraad vastgesteld in zijn vergadering
Au t 21en Augustus 1917, en den 27en
teerd daaraanvolgende door heeren gedepu
den 6 8taten Qezer provincie goedgekeurd, aan
°ntvanger der gemeente ter invordering is
den en in a^sctll'lft gedurende vijf maan-
der 'o-te relienen van heden, op de secretarie
gelegdtneente V°°r een *e(*er tei lezino Is neder-
voorts een ieder aangemaand zij-
doenaans^a^ °P bepaalde termijnen te vol-
op straffe van vervolging volgens de wet.
bshn*! biervan afkondiging geschied, waar het
01t, den 31en Augustus 1917.
GEMEENTEBEGR00TING.
der er!")egrooting van de inkomsten en uitgaven
.^eiheente voor het dienstjaar 1918 is op
Sec-efUgUStU8 ^en ^aad aangeboden, op de
en tai'ie voor een ieder ter lezing nedergelegd
daar egen betaling der kosten, in afschrift al-
ver krijg baar gesteld.
2 .f *ekst van de nota van president Wilson aan
^en Paus is als volgt:
2jj0 6 ontvaugst erkennende van de nota van
°°rlo Be'''^beid Benedictus XV, gericht tot de
den ^v°erende volkeren, onder dagteekening van
Ver Augustus, verzoekt de president der
te ,fir"8de Staten mij u het volgende antwoord
den rt' ^at n'et £es'oten en gehard is door
(j0or *reeselijken oorlog, moet getroffen worden
paus roerend beroep van Zijne Heiligheid den
de m 60 moe' waardigheid en de kracht van
ge¥ 8Dscbhevende en edelmoedige beweegredenen
en> die er toe hebben geïnspireerd en moet
10
Ada
Een Arnerikaansehe Roman.
IV.
DE 8TRIJD MET HET NOODLOT.
den
De c,)vvfs.,sedert dien avond veranderd,
sn m,?-1. elijke uitdrukkingen van den ou-
n man v uiLuiuKKingen van aen ou-
10 haar badden een onoverwinnelijke onrust
Tot rfgewe^t.
fhorgeil erea toe had geen schaduw haar levens-
Hik gewo 0efd' was onschuldig en vroo-
mcht. w6 ,St a*3 een vogeltje, dat jubelt in de
lh haar svi Was ^aar nu a^a d°°^ een sPook op
blate hpt en des te verschrikkelijker, naar-
De 2o niet te ontkennen was.
ö^ehen l £eschyn was van haar levenspad ver-
•Wiat ju ia baar groote droefheid dacht ze:
}s beter t maar wat het was Het ergste
v,erheici ewVerdIagen dan die martelende onze-
u°ek schn j.'3 Bet toch voor een geheim
Wat i» anue is het, noch armoede, noch ziekte.
De f^.,erger dan deze drie?"
ere nP J, van Maple wood zag ook de som-
jachtigheid, de droefgeestige blikken
innig wenschen, dat wij den weg naar den vrede
konden betreden, dien hij zoo overtuigend aan
wijst. Het zou echter dwaas zijn, dien weg in te
slaan, indien hg niet werkelijk leidt tot het doel,
dat hij zich voorstelt. Ons antwoord moet geba
seerd zijn op de onverbiddelijke feiten en op niets
anders. Het is geen staking der vijandelijkheden,
die moet worden verlangd, maar een krachtige en
duurzame vrede. Deze strijd moet niet herhaald
worden en op nuchtere wijze moet worden over
wogen wat ons er tegen zal verzekeren.
Zijne Heiligheid stelt in het wezen der zaak
voor, dat wij terugkeeren tot den status quo ante
bellum en dat een algemeene verzoening en ont
wapening en vereeniging der volken zal tot stand
komen, gebaseerd op het beginsel van arbitrage;
dat door een zoodanigen volkerenbond de vrijheid
der zeeën zal worden gewaarborgd en voorts de
territoriale eiscben van Frankrijk en Italië en de
gecompliceerde Balkan-kwestie en het herstel van
Polen aan een zoo vreedzaam mogelijke oplossing
zullen worden onderworpen en dat rekening zal
worden gehouden met do aspiraties van het volk,
dat in politiek opzicht bij de territoriale kwesties
is betrokken.
Het is duidelijk, dat geen enkel deel van dit
program met succes kan worden ten uitvoer ge
bracht, tenzij herstel van den status quo ante een
vasten en bevredigenden grondslag biedt. Het doel
van dezen oorlog is de volken der wereld te be
vrijden van de bedreiging en de daadwerkelijke
macht van een uitgebreid militair stelsel, bestuurd
door een onverantwoordelijke regeering, die in het
geheim het plan had beraamd de wereld teover-
beerschen en er toe overging dit plan te verwe
zenlijken, zonder inachtneming van de heilige
verplichtingen, voortvloeiende uit verdragen of van
lang gevestigde en georganiseerde en lang gevolg
de beginselen van internationale actie en eer
een regeering, die haar eigen tijd uitkoos voor
den oorlogvastberaden en plotseling haar sl8g
sloeg; zich niet liet weerhouden door den slag
boom der wet of der genadehet geheele vaste
land van Europa in een bloedbad dompelde niet
alleen, van soldaten, maar van onschuldige vrou
wen en kinderen en arme hulpetoozen en thans
de gehoonde, maar niet verslagen vijand is van
4/5 deel der wereld.
De macht is niet het Duitsche volk, maar het
is de meedoogenlooze meester van 't Duitsche
volk. Het is niet onze zaak, hoe dat groote volk
onder de heerschappij van deze macht kwam of
zich tijdelijk onderwierp aan haar overheerschend
doel, maar het is onze zaak er voor te zorgen,
dat het lot van de overige wereld niet in haar
handen berust.
Met zulk een macht te onderhandelen over
het door Zijne Heiligheid voorgestelde plan,
zou, voor zoover wij kunnen zien, in zich slui
ten de teruggave van haar kracht en de her
nieuwing van haar politiek, zou het noodig maken
een blijvende combinatie van volken tegeD de
Duitsche natie in het leven te roepen, die haar
werktuig is en zou ertoe leiden het herboren
Rusland prijs te geven aan de intrige en de in-
der rijke erfgename, als ze terloops naar haren
grootvader keek. Meer dan ooit was ze om en
bij hem. ze wandelden samenzij las hem voor,
zong voor hem zijne lievelingsliedjes, kortom,
ze deed met groote iiefde alles wat in haar
vermogen was, om den ouden man aan zijne
ziekelijke melancolie te onttrekken.
.Daar zit wat achter," dacht Arthur, »waar-
schijnlijk is de oude man niet goed in het
hoofd en Ada weet dat."
Het was prachtig maanlicht. Door de geopen
de vensters stroomde zoete rozengeur naar bin
nen. Op een klein tabouretje aan de voeten
haars grootvaders zat Ada.
Zü beroerde de snaren van een guitaar en
zong daarbij een zachte treurige melodie Roderik
leunde buiten tegen de vensterbank, zijn blik
ken rustten op de mooie Creoolsche, die hg
hartstochtelijk liefhad.
Mevrouw Sutherland was ook in het salon.
Arthur trad binnen, ging naar zijne moeder en
vroeg: „Waar hebt u toch mijnheer Rohan lee-
ren kennen?"
n In Montreal, toen Carola op het pensionaat
was, daar heb ik hem het eerst ontmoet."
„Weet u iets van hem? Het interesseert me
verbazend te weten, waarom die man altijd
zoo neerslachtig is."
„Daar kan ik je geen opheldering overgeven,
misschien treurt hij nog altijd over den dood
van zijn eenigen zoon."
„Zijn eenigen zoon? Ada's vader? Die is
menging en de zekere tegenrevolutie, die zou
worden op touw gezet en aan alle kwaardaardige
invloeden, waaraan de wereld van de zyde der
Duitsche regeering gewoon is.
Kan de vrede worden gegrondvest op herstel
van haar macht of op eenig eerewoord, dat zij
zou kunnen geven in een verdrag of overeenkomst
of schikking I
De verantwoordelijke staatslieden moeten thans
overal inzien, indien zij dit nooit tevoren hebben
ingezien, dat geen vrede kan berusten op politieke
en economische beperkingen, die moeten strekken,
om zekere volkeren te bevoordeelen en andere te
verlammen en te hinderen en op eenigerlei
wraak of vooropgezette benadeeling.
Het Arnerikaansehe volk heeft vreeselijk geleden
onder het kwaad, dat de Keizerlijke Duitsche
regeeriDg het heeft berokkend, maar wenscht geen
represailles toe te passen tegenover het Duitsche
volk, dat zelf in elk opzicht heeft geleden onder
den oorlog, dien het niet heeft gewild.
Het Arnerikaansehe volk gelooft, dat de vrede
moet zijn gegrondvest op de rechten der volken
en niet op de reehten der regeeringen, op de reehten
der volken groote of kleine, zwakke of matige en
op hun gelijke rechten op vryheid, veiligheid zelf-
regeering en hun rechtmatig deel in de economische
ontwikkeling der wereld, natuurlijk het Duitsche
volk inbegrepen indien het de gelijkheid wil aan
vaarden en niet haakt naar overheersching.
De toets van elk vredesplan is daarom deze
Het moet gebaseerd zijn op het geloof van alle
betrokken volken en niet op het bloote woord van
can eerzuchtige en intrigeerende regeering aan de
eene zijde en een groep vrije volken aan de andere
zijde. Dit is de toets, die het hart der zaak raakt
en de toets, die moet worden toegepast. De
oorlogsdoeleinden der Vereenigde Staten zgn de
geheele wereld en eik volk bekend, dat de waar
heid mag vernemen. Zij behoeven niet wederom te
worden aangegeven. Wy zoeken geenerlei matè-
rieel voordeel. Wij gelooven, dat het onzeglijk
leed, dat in den oorlog is veroorzaakt door de
brutale macht van de Duitsche regeering, moet
worden hersteld, maar niet ten koste van de
souvereiniteit van eenig volk, hetzjj zwak of sterk.
Het berokkenen van schade bij wijze van straf,
de ontwrichting van rijken en verwekken van
economischen nood achten wy een verkeerd middel
en geen redelijke basis voor den vrede, in het
minst niet voor een duurzamen vrede, welke ge
baseerd moet zgn op rechtvaardigheid, billijkheid
en gqlijkberechtigheid der menscheid.
Wij kunnen het woord van de tegenwoordige
heerschers in Duitschland niet aanvaarden als
waarborg voor iets, dat duurzaam moet zijn, tenzij
het op overtuigende wgze gesteund wordt door
zoodanige afdoende bewijzen van den wil en de
bedoeling van het Duitsche volk zelf, dat andere
volkeren ter wereld gerechtvaardigd zouden zgn
als zij het aanvaardden.
Zooder zulke waarborgen zou geen natie afhan-
kelijk kunnen zgn van geheime overeenkomsten,
overeenkomsten betreffende ontwapening, verdragen
om arbitrage in de ptaats te stellen van macht
toch al achttien jaar dood en in zoo'n langen
tijd stompt elke smart toch af."
„Dat schijnt bij hem niet zoo ik kan mij
ten minste zijn melancolie niet anders verkla
ren. Zijn zoon trouwde zeer jong en ging met
zijne vrouw van Louisiana naar Cuba, waar hij
reeds na tien maanden stierf aan gele koorts.
Zijne weduwe, een hulpeloos wezen, bijna nog
een kind, schreef naar mijnheer Rohan. Deze
reisde onmiddelijk naar haar heen en vond haar
als vernietigd door den vreeselijken slag, die
haar had getroffen. Zij had haar man hartstoch
telijk bemind en ze kwijnde zichtbaar weg.
Een paar weken na de geboorte van Ada, stierf
ook zij. Mijnheer Rohan kocht toen Eden Hall
en leefde enkel alleen voor het meisje. Toen
Ada vijftien jaar was, deed hij haar op school
in Sacré Coeur te Montreal, waar hare opvoe
ding moest voltooid worden. Daar leerde Carola
haar kennen. Nu weet ge alles, wat ik zelf van
die heele geschiedenis ken en wat mijnheer
Rohan mé zelf daarvan heeft verteld."
„Arm ding," zei Arthur. „Ze is armer dan
elk ander meisje, niettegenstaande hare milli-
oenen. De Rohans zijn oorspronkelijk Engelschen,
zooals u mij heeft verteld, wie was Ada's moe
der
Eene Fransche Creoolsche, van haar heeft ze
hare zonderlinge schoonheid. Met hare flonker-
oogen en blauwzwart haar gelijkt ze op eene
Assyrische prinses."
De laatste tonen van het gezang stierven
en regelingen tot herstel der kleine naties, zoo zg
met de Duitsche regeering gesloten zijn.
Wg moeten wachten op nieuwe bewijzen van
de bedoelingen der groote volkeren in de Centrale
rgken.
God geve, dat zg spoedig verstrekt mogen wor
den, zoodat zg overal leiden tot herstel van het
vertrouwen de volkeren in de betrouwbaarheid
der naties en de mogelijkheid van een door ver
dragen geregelden vrede.
(w.g) Robert Lansing,
Staatssecretaris.
AAN HET WESTELIJK FRONT.
In Vlaanderen.
Sir Douglas Haig seint:
De vijandelijke artillerie was dezen nacht
werkzaam in den Nieuwpoortsector. Regen en
storm houden aan.
Van Duitsche zijde meldt men
De geschutbedrijvigheid bleef door het storm
achtige regenweer over het geheele Vlaamsche
front binnen matige grenzen. Alleen vanaf
Draaibank tot Hooge leefde ze na middernacht
weer op.
In Champagne.
In Champagne slaagde een gedeeltelijke
Fransche aanval, in den loop waarvan de Fran
sche troepen in de Duitsche linies binnendron
gen, elf gevangenen maakten en 1 machinege
weer veroverden.
Op de beide Maasoevers was afwisselend ge
schutvuur. Duitsche aanvalspogingen ten noorden
van het Caurièresbosch en op kleine Fransche
posten ten noorden van Vaux les Paiameix
mislukten eveneens.
Aan den Chemin des Dames mislukten ver
scheidene, na vuurgolven ingezette verkennings
aanvallen der Franschen ten zuidoosten van
ferny. Voor Verdun verkreeg de geschutstrijd
's avonds wederom een grootere kracht.
Legergroep Albrecht
Het Fransche vuur op Thiaumont werd door
een krachtige beschieting van Noviant aux Prés
beantwoord.
AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Belangrijk waren gisteren alleen de gevechten
in Moldavië.
Het resultaat van de gevechten op 28 Aug. in
de bergen noordwestelijk van Focsani werd volgens
het Duitsche legebrericht gisteren uitgebreid. Een
krachtigen aanval onzer troepen wierp den zich
taai verdedigenden togenstander uit Irestie en
drong hem over de hoogten noordelijk van het
dorp tegen het Susita dal terug. Een uit Sile-
ziërs en Saksers bestaand regiment onderscheidde
zich in het bgzonder. Ongeveer 300 gevangenen
en talrijke machinegeweren en voertuigen werden
binnengebracht. Hevige ontlastingsaanvallen, die
den vgand ondernam, zonder op het verlies aan
menschen acht te slaan, bleven zonder resultaat.
Aan de Sereth nam de gerechts werkzaamheid toe.
Draadloos Russisch stafbericht via Londen.
Wg sloegen aanvallen af bg Radautz, Ocna en
in de richting van Kezdivasarhely. De vijand deed
weg, zwaarmoedig als het slotaccoord van een
treurmarsch. Arthur keek naar grootvader en
kleindochter. De oude man leunde in den fau
teuil en was ingedommeld, de gracieuse gestalte
aan zijne voeten zag hij niet meer. Arthur ging
naar haar toe. Ze begroette hem met een schuch
ter lachje.
„Uwe gezangen zijn gewoonlijk zoo droefgees
tig, juffrouw Rohan. Het is als de sage van
den nachtegaal met een doorn in zijn borstje."
„De mooiste liederen zijn die. welke ons den
ken weergeven. Grootpapa houdt van Spaansche
romances. In Edenhall zong ik hem die uren
lang voor.'
En nu een paar snaren grijpend blikte zij
treurig naar den sterrenhemel op, zeggende
„Wat een heerlijke nacht!"
„Ja, veel te schoon om in de kamer te blij
ven. Heeft u geen lust om op het terras te
gaan
Door het gebladerte der druivenranken be
spiedde Roderik hen met jaloerschen blik.
Ada schudde lachend het hoofd. „U vergeet,
mijnheer Sutherland, dat grootpapa de nacht
lucht schadelijk voor mij vindt. Ik voor mij
ben niet van die meening, doch wat ik denk
komt hier niet in aanmerking."
„U is voorbeeidig gehoorzaam, juffrouw.
Wordt vervolgd.)
v
- J
