Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
tl
40sta Jaargang.
Zaterdag 13 October 1917.
No. 11963
Gratis Ongevallenverzekering f
Binnenland,
Ingezonden Mededeelingen.
Bemengd Nieuws
bureau; Koemarkt 4.
A bo n neme n ten
f2.~ p. kwartaal.
Telef. 85, na kantoortijd no. 148.
pox maanden J 1.60, per week 12
Afzonderlijke
Incassokosten
nummers 3 cent.
worden berekend.
Postbus: 39.
cent, franco p.
Advertentiön: 15 regels f 1.30 eike regel daarboven 25 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 50 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden. Op alle advertentiën in het Zaterdagavondnummer 10 oorlogstoeslag.
Incassokosten worden berekend.
De verzekering
bij
levenslange
geheels
invaliditeit
wordt gewaarborgd door
verlies van
een hand,
voet oi oog;
Hollandsche Algemeene
V erzekeringsbanh
bij verlies
van
een duim;
te Schiedam.
bij verlies
van een
wijsvinger^
Mi
verlies van
eiken and**
ren vinger*
q ^It nummer bestaat uit 2 bladen en een
^"'«streerd Zondagsblad.
Staten-Greiieraal.
Tweede Kamer.
a 1 e r w e g van Dordrecht naar Zee.
^Hlkens de Memorie van Antwoord in zake het
van °ötwerP 'ot het maken van een Waterweg
8t ^ordrec.ht naar zee is de Minister van Water-
y erkentelijk voor den steun dien hij in het
^et' ^ers'a8 ^au de voorstanders van het
te c0lltwerp bij de wederlegging van de daar-
ingebrachte bezwaren mocht ondervindsn.
^aarne vereenigt hij zich met die wederlegging.
vJ^''8ens komt het hem voor dat de behandeling
sommige onderdeelen vrijwel uitgeput is,
at bij zich niet vleit nog vele nieuwe gezicht*»
eeni ÖD 18 "erc'e te bunnen brengen en zich tot
'ge korte aanteekeningen bepaalt.
zÜn ^cde'den van de technische moeilijbheden(
dS(j bezwaren, uit een oogpunt van landsver-
eea'^'Dg door het Departement van Oorlog tegen
la toegangsweg uit zee voor diepgaande schepen
het Goereesche Gat ingebracht, overwegend
is de bedoeling in de eerste plaats en
koj.,r Minister hoopt in een betrekkelijk
j|a^ea lijd tot stand te brengen een toegangsweg
het Dordsche havengebied,
onrechte beschouwen sommige leden het
(je Qs voorgestelde plan als eene consequentie van
jj^doorg, aviBg vaa Oostpunt van Rozenburg.
teu dienste der zeevaart aan te nemen pro-
deQ dezer nieuwe doorsnijding zal zoodanig wor-
iaii ^eh°zen, dat de beneden laag water gelegen
b niet grooter zal zijn dan voor de water-
^eRing noodig is.
'J overlegging van de Noordgeul koestert de
den r D'et he minste vrees met betrekking tot
toestand van den Waterweg naar Rotterdam
tien St6n <*'e 0DQle8g'Dg- Evenmin schjjnt ten aan-
tna( Van den bovenmood als gevolg van de nor-
hetr eörin® van de Maas, vrees gewettigd met
y6 '°g tot den afvoer langs den Noord.
\,e|®rt0"tdering vvn de hoeveelheid ebwater,
'igt 0 ltiails reeds door het Spu' wordt afgevoerd,
hët leenszins iu de bedoeling. De afsluiting van
hotnjj 0eren8at za' ten goede komen aan de diep
st 0°® Van het Spui nabij de uitmonding van
v°eerengat
6 °°^ands bestaat er geen aanleiding om reeds
°Ver °n0ls hij de uitvoering der normaliseering
Hen te ^aan tot verflauwing van de bocht bij
^rJansdam.
te het op den weg der gemeente Dordreeht
deü "pa'en op welke wijze zij hare havens aan
die z®eweg zal willen aansluiten, tot overleg
Zaak lQ^aan<ie is de Minister uit den aard der
°Pen' ^aarne bereid. Wijziging van de invaart-
door bijronding van den Noordelijken
getö anQ zal het binnenkomen der haven ver-
Vj0r, ae,ijken. Bij dat overleg zal dan tevens
overwogen in hoeverre aan de bezwaren
Sehen 6 Vaart, mede veroorzaakt door ankerende
«H ,en' zal kunnen worden tegemoet gekomen
tySSc^ boever inkorting van den scheidingsdam
bet 6° Mallegat en Oude Maas, indien dit voor
°PlevDQatl0evreeren der zeeschepen gemak mocht
jj6tren' het rivierbelang kan worden toegelaten.
Oevg.. ''gt in de bedoeling onteigening van de
8r#t,^bro°ken langs de rivier ten behoeve van
d« erR'Ug, zoowel bij de uitvoering, zoowel bij
bet V°e,'n8 der verbeteringswerken als later bij
eNetJC!-(leih0U(1' te bevorderen, mede tot welk
de 6e 'n Augustus de onteigeningsstukken voor
0Jte rnaal ter visie .hebben gelegen.
^°rdr6r **e naaste belanghebbenden, die met
zU||6s.echt 10 pet. der kosten^hebben bij te dragen,
aaliii te verst*an ZÜ> die zich als zoodanig
hoste0 'b)e verdeeling van de 10 pet. der
ze|f 0£,der de belanghebbenden zal aan dezen
hieeat Uail6n worden overgelaten. De Minister
hierop geen invloed te moeten uitoefenen.
j Steenkolen uit Engeland.
nüg v^e eergisteravond gehouden vergade-
^bdgcjan de afdeeling Rotterdam der Neder-
Vereeniging van gezagvoerders en
ba. aiJ'Qeo ber koopvaardij heeft met op twee
e£fie«ne stemmen besloten, medewerking
te verleenen voor de kolenvaart op Engeland,
ook al kan geen waarborg voor de veiligheid
van de navigatie in het versperde gebied wor
den gegeven.
De overweging, dat de gezagvoerders en
stuurlieden van de zijde der reeders een goede
behandeling hebben ondervonden, is op dit be
sluit van invloed geweest.
De vragen, welke het lid der Tweede Kamer,
de heer Nierstrasz, tot den minister van land
bouw, nijverheid en handel heeft gerichi, lui
den, naar de Telegr. meldt, als volgt
lo. Heeft de regeering met het oog op den
dringenden 3teenkolennood, schepen gevorderd,
om de op 26 September in Engeland ter be
schikking zijnde 100,'000 ton steenkolen te halen
2o. Zoo neen, waarom niet? Zoo ja, zijn de
schepen uitgevaren en wanneer
3q. Zoo neen, waarom niet?
4o. Heeft de minister overwogen de schepen,
die voor de regeering de in Engeland voor ons
land ter beschikking zijnde 100,000 ton steen
kolen zullen halen, een bijzonder kenteeken te
geven, opdat zij onderscheiden zullen zijn van
alle andere schepen.
5o. Zoo ja, is de minister met zijn ambtge
noot van buitenlandsche zaken te rade gegaan
om van zoodanig kenteeken kennis te geven
aan de Duitsche regeering, ten einde de veilige
vaart dezer schepen zooveel mogelijk te bevor
deren
Schriftelijk beantwoorde vragen.
Vragen van den heer Duymaer vaD Twist be
treffende de geestelijke verzorging der miltairen
te Amersfoort (Ingezonden 20 September 1917)
lo. Is het bericht der bladen juist, dat het
den Minister gebleken is, dat de geestelijke ver
zorging der militairen te Amersfoort door het
gebrek aan arbeidskrachten te wenschen over
laat
2o. Zoo ja, bepaalt'dan deze onvoldoendheid
in de verzorging der geestelijke behoeften zich
alleen tot het garnizoen te Amersfoort, of doet
zich dit geval ook in andere garnizoenen of kan-
tonnementen, legerplaatsen of stellingen voor
3o. Welke maatregelen zullen getroffen worden
om in deze onvoldoende verzorging te voorzien?
Antwoord van den heer De Jonge, Minister
van Oorlog (Ingezonden 10 October 1917).
lo. Het bericht in de bladen, is, zooals het
in de vraag is weergegeven, wel juist, doch niet
volledig.
Den Minister toch is wel gebleken, dat de
geestelijke verzorging der militairen te Amers
foort te wenschen overlaat, doch tevens, dafc
zulks niet aan de militaire overheid te wijten
is. Inderdaad schiet de verzorging te kort, door
dat de predikanten van de Nederduitsch Her
vormde Gemeente aldaar niet voldoenden tijd
aan het garnizoen kunnen besteden.
2o. 'Voor zoover den Minister bekend is, komt
deze onvoldoendheid elders niet voor.
3o. Maatregelen om in de onvoldoende ver
zorging te Amersfoort te voorzien zullen van de
betrokken kerkelijke gemeente aldaar moeten
uitgaan.
Het banketbakkersbedrijf
Het bureau voor mededeelingen inzake de
voedselvoorziening meldt
Nu ten aanzien van het brood verbruik de grootst
mogelijke zuinigheid geboden is, in verband met
de geringe hoeveelheid broodkoren, bloem en meel
is de opmerking geuit, dat men de producten
van het banketbakkersbedrijf, waarvoor toch, ook
bloem noodig is, in iedere gewenschte hoeveel
heid kan koopen. Menigeen zal zich wel eens
hebben afgevraagd, of in dit opzicht geen be.
perkende maatregelen noodig zijn.
Ten aanzien hiervan valt op te merken, dat
de banketbakkers reeds lang zijn gerantsoeneerd.
Zij ontvangen aan „regeeringsbanketbakkers-
bloem" slechts 50% van hun omzet in 1916.
Men moet bovendien niet vergeten, dat voor
het vervaardigen van banketwaren maar heel
weinig bloem noodig is. Met een betrekkelijk
kleine hoeveelheid bloem is een groote hoeveel
heid gebak te maken. Nu is ongetwijfeld alle
gebak een artikel, dat niet bepaald noodig is,
maar het gebrnik er van ia onder alle klassen
der maatschappij verspreid; ook in de buurten,
waar minder gegoeden wonen, vindt men koek
en banketbakkerijen, Hoofdzaak is echter daar
jn dit bedrijf een zeer groot aantal personen
werkzaam zijn, zoodat het van groot belang is,
het in stand te houden, zij het dan niet in de
eerste plaats ter wille van hen, die lekkernijen
wenschen te koopen, maar van de velen, die in
dit bedrijf hun brood verdienen.
De Entente en Nederland.
De «Daily News" schrijft in een artikel, getiteld
„De Geallieerden en Nederland", o.a. het volgende:
De mededeeling, dat Engeland bet telegrafisch
verkeer met Holland heeft stopgezet in verband
met het feit, dat Amerika geen bunkerkolen meer
levert, welke beide feiten volgen op den sensatio-
neelen val in de Hollandsche wisselkoersen, be-,
teekenen niets meer of minder, dan dat de entente
vast besloten is de blokkade ten koste van wat
.pok te verscherpen. Welke ook de motieven mogen
zijn, het resultaat blijft voor Nederland even nood
lottig. Holland wordt bedreigd door iets, dat niet
ver af staat van een commerciëelen en economi-
schen ondergang en dit juist op een tijd, dat de
toestand zelfs zonder deze verscherping bijna reeds
wanhopig genoemd kan worden. Het is duidelijk
dat een dergelijk drastisch optreden niet is gedaan,
zonder dat vooraf is nagegaan, wat de eventueele
gevolgen zouden kunnen zjjn. De zaak is te ernstig
om thans te worden besproken zonder dat verder
licht ontstoken is. Alles wat thans gezegd kan
woiden is, dat ieder ding er op wijst, dat wij aan
den vooravond staan van een nieuw dramatisch
oogeoblik in deze grimmige oorlogstragedie, want
Holland kan nauwelijks leven op deze voorwaarden.
Ned. U.K. Volksbond.
Door de afd. Amsterdam van den Ned. R. K.
Volksbond is bet volgend schrijven verzonden aan
het Centr. bestuur ter behandeling op de verg.
van den Centr. Raad op Woensdag 24 October.
De Centrale Raad spreke de wenschelijkheid
uit, dat alle leden van den bond lid worden van
hun respectievelijke kiesvereenigingen. Hij dringt
er vooral op aan, dat de leden vau den bond in
hun kiesvereenigingen trachten te bevorderen, dat,
overeenkomstig den wil van Z.H. den Paus, een
levende actie worden ontwikkeld tot beperking der
bewapening. Dat hij, met het oog op de verschrik
kingen van den wereldoorlog, alles in het werk
stelle in de toekomst een herhaling daarvan te
voorkomen, door inkrimping der rtaande legers.
Er op wijzende, dat een sterk leger als vanzelf
een stevige oorlogspartij in het leven roept. Ter
wijl, zelfs in landen waar geen oorlog gevoerd
wordt, de zedelijke en economische nadeelen van
het in militairen dienst zijn, voor de burgers en
niet het minst voor de arbeiders, buitengewoon
groot zijn.
Het Centr. bestuur worde opgedragen, de actie
tot aansluiting van de bondsleden bij hun kies
vereenigingen, mede aan de hand van het boven
staande, in de afdeeling van den bond levendig
te houden.
Waarom zoudt ge uw stoom- en
verfgoederen naar elders zenden*
terwijl „DE PHOENIX", telef. 15,
u even goed en vlug bedient
Diefstal. Men meldt nader
De Haagsche recherche heeft te Tiel aange
houden den Pool A. B,, sedert eenigen t,(jd
aldaar verblijvend onder een anderen naam. Hij
wordt verdacht zich in April in den Haag
schuldig gemaakt te hebben aan diefstal van
2380 mark ten nadeele van een aldaar wonend
Nederlander en ook van spionage.
K a a r s e n d i e f s t a 1. In, de O. L. V rouwe-
kerk aan de Biltstraat te Utrecht, werd gister
middag opgemerkt, dat eenige gewijde voor de
godsdienstoefeningen bestemde waskaarsen van
de kandelaars waren gestolen.
De Textiel-industxie te Tilburg.
Naar het „Nieuwsbl. v. h. Zuiden" verneemt
is de datum waarop de staking bij de firma's
Frans Mutsaers en Zonen en Swagemakers,
Bogaers zal ingaan, bepaald op Maandag 22
October a s.
Boomen en onweer. Herhaaldelijk hebben
lezers ons gevraagd, welke boomsoorten het meest
gevaar loopen door den bliksem getroffen te wor
den. Een antwoord op deze vraag, ook al berust
dat op een statistiek, is altijd maar betrekkelijk
juist, omdat het natuurlgk een groot verschil
maakt of boomen van een bepaalde soort in een
gesloten bestand of in een r(j langs een weg dan
wel geheel alleen bij huizen of op een vlakte
staan. Staan de boomen, waarbij de waarnemin
gen gedaan worden, in verschillende streken, dan
speelt ook bet aantal onweders in een bepaalden
tijd een rol, enz.
Prof. dr. E. Stahl heeft de resultaten van zijn
proeven en zijn waarnemingen omtrent de blik-
semtrefkans van boomsoorten neergelegd in een
geschrift, dat bij Gustav Fischer te Jena is ver
schenen. W(j citeeren daaruit voor onze lezers het
volgende
Ter beantwoording van de vraag of de bliksem
bepaalde boomsoorten ontziet en aan andere de
voorbeur geeft, is vrij veel materiaal beschikbaar.
Een zorgvuldige, vele jaren bijgehouden statistiek
uit verschillende streken van Duitschland, als
mede uit Nederland, België en van de Alpen is
zeer leerzaam. Een verdeeling van de 239 door
den bliksem in Sleesvrijk-Holstein getroffen boomen
geeft het volgende beeldpopulieren 109, eiken
26, linden 23, esschen 21, vruchtboomen 11, wil-
gèn 10, naaldboomen 10, elzen 6, olmen 3, berken
1, beuken 1 en boomen van ongenoemde soort 18
maal.
De tellingen uit de boschstreken van Lippe-
Detmold gaven na onrekennlng der getallen in
precenten der jaarsom de volgende cijferseiken
63.3, dennen 13.8 beuken 9.7' sparen 8.3, populieren
1.2, lorken (Larix) 1.1, acacia's 1, berken 0.5,
wilgen 0.3 en lijsterbes 0.1 pet. Wanneer men
deze twee statistieken met elkaar vergelijkt, moet
dit met de noodige voorzichtigheid geschieden,
want op deze getallen hebben verschillende om
standigheden hun invloed doen gelden. Boomen,
die in een bepaalde streek schaars voorkomen,
hebben natuurlijk wat de soort betreft min
der kans getroffen te worden dan zeer algemeen
voorkomende. In de wouden in Lippe-Detmold
voorheerscht de beuk en daarom schijnt voor hem
de bliksemtrefkans gering, als staat hij op de
derde plaats. Dat kan ook afgeleid worden uit de
telling in Sleeswijk-Holstein, omdat de beuk daar
43.4 pet. van het boschbestand uitmaakt tegenover
den eik met 6.3 pet* Feitelijk wefd met inacht
neming van de verbreiding berekend, dat de eik
in Lippe-Detmold 54 maal en dat de naaldboomen
15 maal zoo dikwijls werden getroffen als de beuk.
Een beter beeld van de bliksemtrefkans verschaf
fen dus de getallen, welke het voorkomen van
een boomsoort in precenten van het boscbestand
aangeven Dit deze en het aantal gevalleD, waarin
een boom van een bepaalde soort getroffen werd,
laten zich dan de trefkansgevallen berekenen. Zoo
ontstond het volgende lijstje voor het Oostelijk
Alpengebied, door Prohaska samengesteldeikel
31.1, lorken 9 5, dennen 3.8, sparren 1.8, berken
1.4, fijnsparren 0.9, beuken 0.3 en elzen 0 pet.
Natuurlijk herbet gt de wijze, waarop dit lijstje is
samecgesteld, ook nog een bron van fouten, want
in de eerste plaats werden natuurlijk alleen ge
noteerd de gevallen, waarin de bliksem omvang
rijke schade aanrichtte, terwijl de gevallen, waar-
jn de schade gering was of niet opgemerkt werd,
niet in aanmerking zjjn genomen. Niettegenstaande
dit alles leeren de verzamelde en berekende ge
tallen, dat het vaakst op in 't oog vallende wjjze
getroffen en niet zelden versplinterd werden po
pulieren, eiken, pereboomen, olmen, wilgen, acacia's
en opgaand naaldhout. Het zeldzaamst werden
merkbaar beschadigd elzen, lijsterbessen, ahorns,
paardenkastanjes, beuken en haagbeuken (hiervan
bestaan ook opgaande boomen), Tusschen de uiter
sten instaan: linden, appelboomen, kersen boomen,
(wal noten ea eetbare kastanjeboomen. O "er den
berk zijn de meeningen verdeeld.
(De Veldbode).
Oïj
w
