Dagblad voor Schiedam en
f60
Ada Rohan.
De Oorlog.
Ü40sta Jaargang.
Donderdag 25 October 1917.
No. 11973
Gratis Ongevallen verzekering
Mi r flfl ft
PEU1LLE T O
Buiteiilanctach .Nieuws.
BureauKoemarkt 4.
A boon emeu ten
post f2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Incassokosten worden berekend.
Telef. 85, na kantoortijd no.
per 3 maanden f 1.50, per
148. Postbus: 39.
12 cent, franco p.
Adverteutiën 15 regels fl.30 elke regel daarboven 25 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 50 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden. Op alle advertentiën in het Zaterdagavondnummer 10 oorlogstoeslag.
Incassokosten worden berekend.
levenslange f #1111 v®ytiea van
geheele 1111 oen hand,
invaliditeit1 L U I# Toet «1 oog
De verbetering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeens Verzekeringsbank
bij verhes
van
een duim;
te Schiedam
bü verhea
van mm
wijsvinger;
M)
verlies van
eiken and*>
ren vinger.
Öij of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officieele af-
en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeentebestuur.
°bkoopbn en vasthouden van goede-
fcEN MET SPECULATIEVE BEDOELINGEN.
Door den Minister van Landbouw, Nijverheid
611 Handel wordt er op gewezen
dat, naarmate de economische moeilijkheden
•tier te lande toenemen, de groep van personen,
dG alle goederen opkoopen. waarvan op prijs-
8t%ing gehoopt wordt, grooter wordt
dat niet. zelden ook deze personen daarvoor
Goedwillig een tijdelijk gebrek aan bepaalde
koederen veroorzaken en daardoor een onnoodige
Prijsstijging;
dat zonder in ook maar één enkel opzicht een
huttige tusschenschakel in den handel te vor-
Gen, vorenbedoelde gelegenheidshandelaren in
Get geringe mate een zoo geregelde goederen-
Grculatie, als in deze tijden nog mogelijk zou
2l.G, belemmeren
zoodat het dringend noodzakelijk is, ook om
de taak der Regeering niet noodeloos te ver
Zwaren. dat met kracht tegen dezen misstand
^°rdt opgetreden.
In verband daarmede heeft de Minister aan
de Burgemeesters opgedragen hun bijzondere
indacht te wijden aan den opslag van goede-
ren, welke niet in overeenstemming is met een
reëelen handel en waarin dit door hen noodig
^ortlt geacht, in te grijpen.
In overeenstemming met het verlangen van
den Minister doe ik een beroep op de Gemeente
waren om in de gewenschte richting mede te
perken, door mij mededeeling te doen van hun
wekende gevallen van dergelijken onregelmatigen
°Pslag van goederen.
Waar voor het goedgezinde gedeelte der be
cking de bestaansmoeilijkheden ernstig en
°G'Ooüig worden verzwaard de gewetenlooze
Praktyken van enkelen, vertrouw ik dat die
Gedewerking mij niet zal worden onthouden.
Hen wordt verzocht de mededeelingen te doen
Gth het Levensmiddelenbureau Oude Kerkhof 4.
De Burgemeester van Schiedam,
M. L. HONNERLAGE GRETE.
Schiedam, October 1917.
OPGAVEN TERPENTIJN
Be Directeur van het Gemeentelijk Distribu-
Debedrijf te Schiedam maakt bekend, dat op
0611 voet van art. 9 1ste lid. der Distributie-
1916 door alle in de Gemeente woonachtige
JGuders van terpentijn schriftelijk opgave zal
Goeten worden gedaan van de hoeveelheden
Gpentijn, die zij onder zich hebben, wiet uit-
8®uderiug vttn de hoeveelheden, bestemd voor
8leen huishoudelijk gebruik en voor eigen ge
G'hik bij huisschilders aanwezig De opgaven
/Grden vóór 28 October ingewacht, bij het Ge
meentelijk Distributiebedrijf, Oude Kerkhof 4.
HP de voorziide van de enveloppe te plaatsen
Pet woord .^Terpentijn.''
f Be maximumkleinhandelprijs voor cichorei is
l°-U per 'U KG en t 004^ per 1/10 KG.
;o°r peekoffie f 0.14 per V, K G en f 0.06 voor
B10 K.G.
Een Ainerikaansehe Roman,
54 "v
Lea was in de volgende dagen dezelfde on-
°°rgrondelijke sphinx als altijd. Met de groot-
le nauwgezetheid vervulde ze hare plichten,
bield hoffelijk op als iemand het woord tot
aar richtte; ze sprak echter nooit, als ze niet
«pvraagd werd. Was ze met haar werk klaar,
W zette ze zich voor het raam en zag doel-
°°s naar buiten met onnatuurlijk flikkerende
°gen en met een trek van wreede beslistheid
?G de smalle saamgeknepen lippen. Door dit
pellende zielleleven namen hare physische
*Gchten af en teerde ze zichtbaar weg. En
antwoordde ze op miss Augusta's deelne
mend vragen steeds: „Mij mankeert niets, ik
heel gezond." De .bleeke wangen en diep
Sezonken oogen verrieden echter welke folte-
'Ggen het meisje in deze verschrikkelijke dagen
Q°orstond.
j Br was nog niemand in het oude heerenhuis,
verdween als sneeuw voor de zon.
Langzaam en moe, meer een geest dan een
v®tid wezen, wandelde Ada rond. De ziekelijke
De maximumkleinhandelpriis voor regeerings-
eieren wordt met ingang van 28 October 1917
bepaald op 14 ets. per stuk.
AAN HET WESTELIJK FRONT
Het F ranse he of fe n.s.i e f.
De Duitsche staf mield'de gistermiddag:
De Franschen begonnen gisteren in twe® ge
deelten een groote aanval aan de Chemin d©s
Dames, vanaf het Aiktte-terrein, ten N. van
Vauxaillon tot -oie hoogvlakte van Paissy (25
K.M.). D;e in aten voormiddag zich ten Z. van
het Oise en Aisne-kanaal .ontwikkelende ge
vechten. leidden tot een herige wisselvallige
worsteling tusschen de Ailette en loop van d©
Ostel. Be in den vroegen morgen tegen onze
door zeer herig vuur verwoeste linies aan
stormende vijand, stuitte op sterken tegen
stand en. kwam wegens zijn zware verliezen
niet vooruit.
Di© Diuit schers wijk.e.n.
Eerst hij een latere nieuwe voorbereiding
ondemomen en door talrijke gepantserde auto's
Ondersteunden aanval van versche Fransche
troepenmachten, gelukte het o©n uit het Westen
en uit het Zuiaen voorwaarts dringenden vijand
onze linies en de dorpen Alleman! ©n. Cha-
vignon binnen te dringen. Daardoor werden ie
daartusschen gelegen posities onhoudbaar. Bij
het terugtrekken der troepen uit d© met'groote
taaiheda verdedigde linies, moesten aak de bat
terijen onbruikbaar gemaakt en aan aen vijand
overgelaten worden.
De Franschen achtervolgden ons 3cherp, dóch
aoor een tegenaanval onzer reserves Wgi'd den
vijanbeiijken stoot ten Z. van Pinon 3>ij Van-
desson en bij Chavlgnon, om welks bezit hevig
gestreden werd, opgevangen. E©n verder voort-
dringen werd den vijand onmogelijk gemaakt.
Aanvatten oer Franschen, ter sterkte van
verscheiden divisies, begonnen op de hoog
vlakte aan beide zjjden van het gehucht La
Royère, ten Z. van Fihain, mislukten, ondanks
herhaalde, nieuwe a anv a ls pogingen Des
avonds ging na een trommelvuur van ver
scheiden uren, de rij and tot den aanval over
tusschen Bragé en Aides. Tot tweemaal to©
stórmden de Fransche troepen dan voorwaarts
in diepe geiederen D© aanval mislukte hier
volkomen, onder ons vuur en in gevecht van
man tegen man. Op sommige plaatsen duurde
ae strijd voort tot diep in den nacht, doch
herleefde tot dusver niet.
Onze troepen hebben heldhaftig gevochten.
Aan de Aisne.
D© correspondent van Reuter hij het Fransche
ïeger seint, dat de Franschen Dinsdag-ochtend
bleekheid van haar gezichtje, omlijst door de
zwarte haren, deed denkon aan een geestver
schijning de donkere oogen getuigden van een
hevig ziellelydeu. Het zachte, zilverheldere lachje
was verstomd. De zonneschijn was verdwenen
uit Ada's leven en wie haar in het schemer
donker of in het maaniicht zag, zoo klein, zoo
lelieachtig zacht, zou kunnen meenen, dat ze
als een bleeke schaduw zou worden opgelost.
God alleen weet, met wat een harteleed Ar
thur zijn geliefd vrouwtje weg kwijnen. Het ont
zettende geheim, dat den raadselachtigen vreem
deling macht over haar gaf, was de oorzaak
van haar lijden, dat. wist ArthurAda had hem
echter recht ontzegd, haar te beschermen.
Hoewel hij nergens meer met haar over sprak,
vervolgde de gedachte daaraan hem toch overal-
Op een laten namiddag, ongeveer een week
na den stormachtigen avond, waarop Lea met
Julie Weldon had gesproken, wandelde mijnheer
Sutherland door het park.
De geheele westelijke horizon scheen in ro
zengloed gedompeld. Arthur wendde zijn oog
naar het terras. De zee strekte zich voor hem
uit. De wind suisde zacht door de bladeren der
boomen, om hem heende zilveren maan steeg
naar boven aan het staalblauwe firmament. Het
was een heerlijke Augustusavond.
Ada leunde tegen de borstwering van het
térras. Hij had haar daar reeds zoo dikwijls ge
zien, Nooit echter zou hij dat meer aanschou
wen. Lang, lang daarna zag hij nog dit beeld
voor het aanbreken van den dag de stellingen
ueir Duitscbers aanvielen op het plateau, van
waar men het aal van de Ailette Lot Vauxaillon
overziet. Het aanvalsfront heeft e©n breide van
tien kilometer van Vauxaillon tot die hoeve Roy
ère. Na de gebruikelijke wervelwind van artil-
terievoorlereiding in den nacht verliet de Fran
sche infanterie om kwart over vijf de loopgra
ven. Ér was geen ander licht dan dat van de
mondingsflitsen 'der kanonnen en van de hars ten-
de granaten. Neg voor dat de dag aanbrak, had
den zij het moeiende®! van hun e©rste oogmer
ken al genomen en stormden zij voorwaarts naar
het volgende doel. De vooruitgang wordt met
methode voortgezet. Het schijnt, dat de heel©
linie op het Westelijk deel van het plateau zal
moeten zwichten, niettegenstaande dé geweldige
pogingeoi van den vijand om het te behouden. Hij
bracht vanochtend op het bedreigde frontstuk
niet minder dlan zes divisies, waarbij de twe®de
en de vijfde divisie van de garde'. De vierde
gardedivisie behoorde tot zijn reservestrijdkrach
ten aan die overzijde van de Ailette. 13©ze troe
pen hadden hevel om tot eiken prijs stand te
houden. Het moreel van de Duitsche troepen
was blijkbaar erg geschokt door het vrees©lijke
bombardement van de. Franschen, waarin zij het
weken lang hadden moeten uithouden.
Een deserteur- van dé Pruisisch© garde, die
vannacht aangekomen is, vertelde, dat zijn ba
taljon dien avond was afgelost, na slechts drie
dagen aan het front te zijn gfewe©st, daar het
vuur ae mannen in. zuhs ©en staat van wezen-
loosheia had gebracht, dat van hen niets meer
was te verwachten;
Een merkwaardig incident in de eerste uren
van den slag wa%, dat twee Duitsche vliegers
Wennen gevangen genomen, die in de mist-eten
"weg waren kwijt geraakt. De strijd woedd© met
name om het plateau, die zich tusschen d© da
len van Aisne en Ailette v©rheft ©n aen toé-
gang tot Laon afsluit. Dit plateau is een sterke
natuurlijke vesting en de hoeksteen van d© Rin-
tienturg-linie. Wie in het bezit is van den kam
van ait plaeau, beheerscht het dal. van d© Ais-
ne Zuiawaarts en het dal van de Ailette Noord
waarts. Van Ohevrigny af naar het Oosten houat
<te vijand den kam bezet en heeft hij een rééks
goede observatiepunten naar beide kajnt©n. Een
van de voornaamste oogmerken van. dezen slag
is, om hem dit voordeel langs den he©len kam
te ontnemen: De strijdend© leg©rs lagen hiér
op zeer korten afstand tegenover elkaar, op som
mige plaatsen waren de wed©rzijdsche loopgra
ven slechts 16 meter van elkander verwijderd.
Wat deze slag- van de slagen hij Verdun, aan
de Somme en in Vlaanderen onderscheidt, is,
dat hij moet worden uitgevochten op een smal
le© kam. Er is geen ruimte om te wijken.
Als de vijand wijkt, geeft hij alles op. Hij
moet dan wijken in het dal van de Ailette ©n
aaar kunnen wij hem dan het verblijf feitelyk
Onmogelijk maken. Dus is er nu geen sprake
by zonsondergang; het was een een visioen,
dat zijn geestesoog nog lang zou bijblijven die
luchtige in het wit gekleede gestalte met den
langen scharlaken roode shawl en de zwarte
tot over den ceinture afhangende haren.
Met een lachje heette zij Arthur welkomze
was zoo zwak, zoo bleek, dat zijn hart bloedde,
toen hij haar aan zijne borst drukte. In de don
kere oogen lag een uitdrukking, alsof haar ziel
zocht naar verlossing der aardsche banden.
„Mijn bleek vrouwtje," sprak hij„wat kan
ik doen, opdat ge niet verdwijnt als eene scha
duw
Hare oogen vulden zich met tranen, met bei
de handen omklemde ze zijn arm.
„O, mijn beste Arthur, hoe goed, geduldig en
liefdevol bent ge en hoe ondankbaar schijn ik."
„Ondankbaar, lieveling O, neen 1"
„Toen ik zoo hier stond, dacht ik daarover
na, hoe gelukkig ik toch in Maple wood geweest
ben 1 Als beelden gleden de dagen van het ver
leden mij voorbij en ik was verbaasd, dat ik
zoo rijk was aan aardach geluk, terwijl duizen
den anderen beter, braver dan ik, hunne dagen
in kommer en ellende moesten doorbrengen. Ik
was niet goed, Arthur, ik heb dien zegen niet
verdiend en bijgevolg ook geen recht, om mij
nu te beklagen."
„Niet goed, mijn hartje?" zei hij weemoedig.
„Gij, die zoo lang ik je ken, de goede engel
waart voor allen, die met je in aanraking
kwamen
van elastisch terugbuigen 13e Duitscbers moeten,
de frontlinie zien te behouden. Daarom waren
ae D-uitschers gedwongen hun voorste linies m©t
uitgelezen troepen te bezetten. Dezéx aagén nog
levona zich dl© vijfde gardedi risi® aan het front.
Gewaarschuwd door het vreeselijke bombarde
ment, trachten da Duitsehers nog twee garde
divisies en een Bieiersch© keurdivisie naai' vo
ren.
Volgens een particulier telegram van Reuter,
meldt zijn correspondent hij het Fransche leger
aan de Aisne van 23 dezer, 10 uur 's avonds
nég:
Talrijke Duitsche reserve-troepen, die in liet
Aiiettedal ippgehoopt waren, zijn door de Fransche
projectielen gedecimeerd, zonder dat zij bij mach
te waren voor- of achteruit te gaan, om hun ka
meraden op de hoogvlakte hulp te brengen of
zich veilig terug te trekken. Velen zijn e©n et
maal zonder voedsel geweest.
Uit een artilleristisch oogpunt is ae slag e©n
van ae belangrijkste van den oorlog. Nooit, be
halve aan bij enkele gelegenheden in Vlaande
ren, dezen zomer, is er zulk ©en ontzaglijk© sa
mentrekking van artillerievuur geweest.
D© voorbereiding van den aanval door de Fran
schen had vele dagen geduurd ©n de final© van
beukend vuur, die in den loop van den nacht
steeds heviger werd tot zij tusschen drie en vijf
uur 's ochtenus tot een orkaan giroeide, was
schrikbaren®. Het was een van de weinige ge
legenheden in dezen oorlog- waarhij e©n aanval
van de infanterie op belangrijkeschaal in d©n
aonker ondernomen werd.
Toen de dag oen uur later aanbrak was liet
slagfront al achter den horizon komen te liggen
en was er niets van te zien dan flitsen van
projectielen en rookwolken, di© de plaats aan
duidden waar het gevecht om Malmaison toen nog
niet beslist vNs Het fort Malmaison wera v©rd©-
uigd door een beroemd regiment van het eérsté
regiment Pruisische garde-gr©nadiers.
Havas' corresponaent seint vertier: II©t fort
Malmasan, dat het voornaamste doel van den
aanval was, werd niet alleen verm©esterd, maar
ook 'definitief gehouden. Voortrekkend© voorhij
deze stelling, welke de sleutel van de geheele
keten van den Chemin des Dam©s is, bezetten
de Fransche hoogte 179 meer naar h©t Noorden
©n rukte op voorhij de verdere hellingen van
den rug tot aan het dal van de Ailette.
Tal van natuurlijke schuilplaatsen weraen ver
woest door granaten van do stukken van 40
cM. ©n de bezetting werd ond©r dén wrakhoop
bedolven.
D© slag Van heden was misschien e©n van
ae belangrijkste sedert 1914.
D© Druitschers zeiven hadden getoond hoeveel
belang zij aan- de stellingen hechten, die zij
pas in een enkelen ochtend verlóren hébben,
door hun beste troepen en hun sterkste mate
rieel tegen de Franschen op te hoop©n.
De islag van den Chemin des Dames h©eft dan
Berouwvol schudde ze haar hoofd.
„Vindt ge het geen onrecht van mij, Arthur,
dat ik je mijn geheim niet wil vertellen Mijne
lippen zijn Verzegeld en toch hebt gij mij uwe
liefde, uw vertrouwen niet onttrokken."
„Beiden zijn van u, tot de dood ons schei
den zal." s
„Arme Arthur!" Ada zag hem medelijdend
aan„dan zult ge mij niet lang meer bemin
nen, niet lang meer vertrouwen
„Ada!" nep Arthur verschrokken, „wat wilt
ge daarmee zeggen?"
„Arthur, zou het een groot verdriet voor je
zijn mij te verliezen
„Jou te verliezen, Ada
„Ja, Arthur, als ik sterven moest."
Arthur verbleekte. Hij drukte de tengere ge
stalte teeder aan zijne borst: „Om 's hemels
wil, Ada, spreek zoo niet. Ik kan dat niet ver
dragen, wil daarvan niets hooren. Laat ods van
hier vertrekken naar Cuba, naar Europa, waar
heen ge maar wilt, uit het bereik van dien
man."
Zij schudde treurig het hoofd.
„Dat zou geheel nutteloos zijn, Arthur, om
zich te wreken zou hij mij volgen tot de uit
einden der wereld."
„Te wreken? Lieveling, waarmede hebt ge
hem beleedigd? Zeg het mij.
Wordt vervolgd.)
w
