Binnenland.
fteidsets ill de iuchl actótéft Dfe regeenhg aam
uitgebreide maatregelen om h.©t optreden 'Ier
Boise he wiki te voorkomen.
Een poging om het huis van aen oadietten-
ie.id.er Miljukoft' te plundered, mislukte én wérd
o.oor de troepen onderdrukt.
In politieke kringen loopt het gerucht, aat de
minister van Oorlog Verkovsky zal aftrëaen. Ver-
feovsky nam gisteren geen a©el aan den minis
terraad'.
Skobeleff haa gisteren eonlangdurig onder
houd met den Britschen gezant sir Buchanan.
AMERIKA.
Uit New-York wordt gemeld:
De „New-Yodc Globe" maakt enkele interes^
santé berekeningen om uit te, maken hoeveel
manschappen de Vëreenigde Staten in Europa
kunnen onderhouden v
Vijl tons zijn nooaig; om in Frankrijk een sol
daat te onderhouden, Met inbegrip van de door
de Vereenigde Staten g^requireèrde Duitsche sche
pen hadden wij den lsten October schepen met
een tonneninhoud van 3 imillioen tons.
Op dien datum konden wij dus «en leger van
500.000 man onderhouden.
Het program der handelsmarine omvat voor
1917 5 900.000 ton.
Verondersteld dat de Amerikaansche scheeps
werven in het eerste halfjaar dri^ millioèn tons
kunnen afleveren dan zullen wij in Juli zes
millicen ton hebben, voldoende voor het ,onder-
hnud van 1200 000 mali.
Verondersteld, dat de oorlog tot het einde van
het volgend jaar voortduurt, dan is onze
schoepsruimte in December wéér mét 2.900.000
tons toegenomen, zoodat wij dan in 1919 een
leger van 1780.000 man op de heen zullen kun
nen houden.
ALLERLEI NIEUWS.
Het Engelsche ministerie van .oorlog bericht:
De verrichtingen tegen Gaza gaan voort, wij
zijn benoorden Birseba met den vijand in aan
raking. Het geheele aantal' vijanden, door ons
van het begin1 dezer operaties af gevangen ge
nomen; bedraagt nu 207 officieren 2425 man
nen van anderen rang.
Venizelos werd gister-ochtend door Orlando
ontvangen en heeft vervolgens e®n bezoek ge
bracht aan Page, den gezant der V. S. Zater
dagavond heeft Venizelos Rome verlaten én zich
naar Parijs begeven.
Generaal TschevemisoiW, de opperbevelheb
ber van het noordelijk front, verklaarde in een
onderhoud aan e©n vertegenwoordiger van dé
pers, dat er teekeneai zijn, die wijzén op éen aan
staand offensief van den vijand aan het noor
delijk front 'bij Riga.
De troepen aan het noordelijk front verzet
ten zich krachtig tegen de agitatie ,dar Balsche-
wiki, daal- zij overtuigd zijn, dat hierdoor slechts
de vijand kan gehaat worden.
Koienschaarschte.
Door de regeering is bepaald, dat gedurende
den winter 19171918 in de lokalen der rijks
gebouwen en der gebouwen hij het rijk in gebruik,
geen hoogere temperatuur mag heerschen, dan
GO graden Fahrenheit.
Opcenten op de verdedigingsbelasting.
Ingekomen is bij de Tweede Kamer een wets
ontwerp tot heffing van 150 opqenten op de aan
slagen in de verdedigingsbelastingen I en II over
het belastingjaar, loopende van 1 Mei 1918 tot
en met 30 April 1919, ter bestrijding van de
kosten der beschikbaarstelling van levensmiddelen.
Controleurs der distributie.
Naar den minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel woidt medegedeeld, komt het voor, dat
controleurs en inspecteurs, belast met de controle
op de naleving der Distributiewet bjj hunne
b zoeken aan gemeentebesturen en handelaren
zich niet in hunne kwaliteit kunnen legitimeeren;
d", brengt mede dat het voor gemeentebesturen
uiterst oezwaailijk wordt te heuordeelen of som
tijds overlegging van hoeken eu bescheiden door
Ou u-voegden wordt geeischt.
De Minister heeft daarom aan de gemeente
besturen opgedragen tot controle te weigeren aan
ben die niet voorzien zijn van het bewjjs ilst zij
behooren tot de ambtenaren bedoeld in art. 19
der Distributiewet 1916.
De woekerhandel.
De minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft aan de burgemeesters een circulaire
gericht inzake het vervoer van granen, peul
vruchten en zaden, waarbjj hunne medewerking
wordt ingeroepen de heimelijke handel van ge
noemde producten tegen hooge pry zen tegen te
gaan, aangezien de bestaande rantsoeneering voor
mensch en. dier er belangrijk door wordt bena
deeld.
Bak- en braadvet in volksgaarkeukens.
De minister van Landbouw heeft bepaald, dat
zjjne beschikking, houdende verbod in hotels,
restaurants, sociëteiten en daarmede geljjk staande
inrichtingen bak- en braadvet te bezigen bij het
bereiden van spijzi'D, niet van toepassing zyn zal
op volksgaarkeukens, alsmede in door voornoem
den Ministef daarmede gelijkgestelde of gelijk te
stellen inrichtingen welke als zoodanig zijn inge
schreven bij den burgemeester der gemeente,
waar deze gevestigd zijn.
Het geschil met Engeland.
Staatsraad Struycken gaat in »Van Onzen Tijd®
na, in hoever de Rjjnvaartacte Nederland verplicht
tot het doorlaten van zand en grind uit Duitschland
naar België.
Het beginsel der vrije vaart op de rivieren en
stroomen, die ons land met België verbinden, inbe
grepen de verbindingswateren tusschen de Schelde
en den Rijn, ziet op niets anders dan op het
internationale handelsverkeer te water.
Wie de ontwikkeling der Rijnvaartakte volgt,
ziet in alle duidelijkheid, dat het niet gaat om de
ontwikkeling van. een politiek-, maar van een
haudelsbeginselhet zijn de belemmeringen, die
de staten door de macht die zy hebben op dat
deel der internationale rivieren, die door hun ge
bied stroomt, aan het vreemde handelsverkeer ten
gunste van den eigen handel aar! gg n, di*< men
geleidelijk heeft weggenomen, het z.g. stapelrecht,
het octrooistelsel en de tiansitorecbten, om zoo
ten slotte het vrije handelsverkeer te water tus
schen de grenzende staten io zyne volheid te
vestigen.
Art. 1 der herziene Rynvaartakte van '1863
spreekt de vryheid van de vaar top den Rijn alleen
uit vvoor het vervoer van handelswaren (mar- j
chandises) en personen". Het tractaat van 1839
betieflende de verbindingsrivieren tusschen ons
land en België omschrijft het beg'nse! door eene
verwijzing naar bet Tractaat van Weenen, zoodat
het ook daar op dezelfde wijze als een beginsel
betreffende het handelsverkeer moet worden be
grepen.
Onder dit licht is dus Nederland verplicht, het
handelsverkeer van Duitschland naar België en
omgekeerd over onze wateren toe te laten en mag
Engeland niet van ons eischen dat wij het zouden
beletten. De schrijver maakt hierbij echter een
voorbehoudDuitschland schond de neutraliteit
van België, die het waarborgde by tracta t van
1839, waarop de vryheid van het waterverkeer
tusschen ons land en België berust. Kan het zich
nu nog op die vrijheid beroepen
E-n tweede opmerking is, dat onze verplichting
met het bove ouoschrevene ophoudt.
Voor zoover het vervoer niet is handelsvervoer,
niet betreft handelswaren, die worden in ruimen
zin genomeD, deelt het niet in de voorrechten van
de viye scheepvaart eu zijn dus, wanneer ons
belang dat medebrengt, volkomen bevoegd bet
niet toe te staan. Blyft de vraag, waar de gréns
tusschen het een en het ander ligt.
Dat vervoer ten dienste van het militair bedryf
van Duitschland in België met is handelsvei voer,
niet betreft handelswaren zal wel geen tegenspraak
ontmoeten terecht heeft onze regeering dan ook
tegenover de Duitsche, die blijkbaar de vrije vaart
in onbepaalden zin voor zich heeft opgeöischt,
hare vrijheid, dit vervoer te beletten, zich voor
behouden hetzelfde geldt de in België door de
militaire macht gerequireerde metalen, waarvan
onze regeering evenmin den doorvoer heeft toe
gestaan.
Rechtens is dus zoo concludeert prof. S. T
de positie onzer regeering zeer sterk. f
Engeland kan in het geheel niet van haar vof-
dsren dat zjj het bedoelde vervoer belet; Duitsch
land heeft zich erbij neer te leggen, wanneer onze
regeering den doorvoer verbiedt, omdat zij goede
gronden heelt aan te nemen, dat de goederep
waarschijnlijk voor audere dan de normale ver-
keersbehoeften zullen dienen. Kan men zich met
hare meening niet vereenigen, dun ligt hier stof
voor arbitrage als geen andere, omdat het hier
zuivere rechtsvragen, quaesties omtrent uitlegging
van tractaten geldt.
Helaas zoo voegt de geleerde schrijver er bij,
gelden in deze tijden nog andere overwegingen
dan rechtsoverwegingen.
Woningnood.
Hoe nijpend, het gebrek is aan woningen in
de groote steden, le^rt eèn' staatje in „Woning-
touw." Ln hot eerste halfjaar van 1917 nam
te Amsterdam de ingeschreven bevolking toé mét
5484 zielen en daarvoor kwamen slechts 396
woningen beschikbaar Te Rotterdam moesten
4605 nieuwe bewoners hun intrek nemen in 113
woningen. Te 's Gravenhage was het iets he
ter en vonden 4635 personen 449 woningen ge
reed en to Groningen konden 695 nieuwelin
gen 138 woningen betrekken. Te Haarlem was
het ook al slecht etn moesten 957 menschel1
in 75 woningen wordien gehokt. Schrikbarend
was echten' de toestand in. Tilburg1: daar moes
ten 2344 zielen, waarmede de bevolking van 1
Januari 1916 tott 1 September 1917 klom, wor
den gehuisvest in 15 nieuwe woningen. Dat
gaf natuurlijk een vreesetijkg samenhokking in
de bestaande huizen'
Te Utrecht was het nog al redelik. Daar
vonden 874 nieuwelingen 170 woningen, afge
maakt. Te Dordrecht moesten in 1916 ën '17
niet minder dan 1579 nieuwe bewoners worded
gehuisvest en er was geen enkélé woning nieuw
aangelegd. Te Leiden was het ook misère. Daar
vonden in 1916 de 533 nieuwelingen nog lier-
terg in 131 woningen, maai1 in 1917 kwamen
er tot 1 Juli 231 by en die vonden het geital
woningen met 12 verminderd.
Eldorado is Arnhem. Irt 1910 kwamen er 1528
zielen bij e» daar had men 1033 woningen ge-
touwo. Toen was men echter met bouwen voort
gegaan ein' in 6 maanden stonden er we©r 149.
Maar nu bleven de1 bewoners weg. In 6 maan
den kwamen er slechts 22.
Kon men die Ariihemschie huizen nu maar,
als het beroemde huis te Halfweg ve.rrollen 1
(„Tijd,")
Crisiscouranten.
In Den Haag heeft men ter besparing van
adveitentiekosfen een crisiscourant uitgegeven van
gemeentewege.
Met de gemeentelijke courant is het bij de ver
schijning van no. 3 al mis geloopen.
In de »Residentiebode« lezen wij over deze
crishcourant het volgende
»Uit een mededeeling in het zoo juist versche
nen 3e nummer van ons nieuwe gemeentelijk
orgaan blykt, dat het nu met de kostelooze ver
spreiding aan de huizen gedaan is en dat degenen,
die het blad wenschen te ontvangen en dat
moet natuurlijk een ieder verlangen om met de
distributie-aangelegenheden op de hoogte te blij
ven zich op de Crisiscourant kunnen
a'-onneeren tegen den prijs van f 0.65 per halfjaar»
of dat zij het blad anders kunnen afhalen aan de
verschillende politieposthuizen en aan het Bevol
kingsregister.
Heeft de gratis-verspreiding der beide eerste
nummers al veel te wenschen overgelaten (ver
schillende ingezetenen ontvingen geen, andere
meerdere, sommige zelfs zes exemplaren ook
tegen de beide verspreidingsmethoden, die men
tbans heeft uitgedacht, zijn ernstige bedenkingen
in te brem en.
Het gemakkelijkst zal zijn een abonnement te
nemen h fl.30 per jaar, doch verschillende per
sonen zullen zich niet de weelde kunnen veroor-
looven hun toch reeds door de crisis zoo zwaar
belast budget nog wederom te verzwaren met een
dergelijke, feitelijk geheel onnoodige uitgave. In
zooverre is de eerste methode het leggen van een
nieuwe last op de schouders der burgerij.
Wie zich niet laat dwingen tot een abonne
ment ziet zich genoodzaakt iedere week aan een
of ander politieposthuis het blad af te halen
Daarbij beloopt hij echter de kans, naeerst eenigen
tijd in de steeds meer en meer gebruikelijke queue
te bebben gestaaB, met ledige handen huiswaarts
te worden gestuurd Want de uitreiking geschiedt
»voor zoover de voorraad strekt« zegt de Cri-
ciscourant. De tweede verspreidingsmethode is
dus al even onpractitch a's onaangenaam.
Inderdaad sinds haar kortstondig bestaan heeft
het gemeentelyk blad al heel wat critiek uitge
lokt en het laat zich aanzieD, dat de klachten
nog wel zullen vermeerderen. Over den inhoud
zullen we nu maar geen woorden verspillen, went
de exploitatie alleen geeft alleen al meer dan vol
doende reden om onze stadgenooten te beklagen
met de verschijning van dit orgkan.
Eén ding willen we slectits vragen of de outle
methode van adverteeren in de dagbladen niet
veel eenvoudiger, doelmatiger en ook heel wat
minder kostbaar was? Terwijl, als we nog niet
zeer vergissen, de bladen in beginsel lot een
schappelijke overeenkomst bereid waren.
Het is heuscb nog niet ieders werk een courant
uit te geven, dat heeft ook nu de praktijk weer
bewezen en ons Gemeentelijk Distributiebediyf
heeft het al heel slecht aangepakt.®
150 opcenten op de verdedigingsbelasting.
Men meldt aan den »Tel« uit Den Haag
Minister Posthuma heeft de vorige week bij de
Tweede Kamer een wetsontwerp ingediend, waai-
bij 40 oiillioen gulden worden gevraagd voor de
distributie in het loopend kwartaal voor»19l7. En,
bovendien 130 millioen gulden voor de distributie
gedurende het eerste half jaar van 1918.
Thans heeft minister Treub de kwitantie voor
deze kosteu aan het paileuient gepresenteerd.
Een hoogere belasting. De minister deelt tnede,
dat hjj voor de 40 millioen, aangevraagd voor het
loopende kwartaal, geen dekkingsvoorstel doet.
Deze kosten toch kunnen voor 25 millioen gedekt
worden uit inkomsten uit leeuing-geld. Wat ech
ter de 130 millioen gulden van het eersie huif
jaar van 1918 betreftbiervoor stelt minister
Treub 150 opcenten op de verdedigingstielastiiig
gedurende het belasringjaar 1918/19 voor. Wel
zal gedurende de eerste hei ft van 1918 de Ex-
portcentrule 40 millioen opleveren, maar de test
moet dan gedekt worden uit de 150 opcenten op
de verdedigingsbelastiug. Het is eeu zwaie last
op ons volk, zegt de minister, maar bet kan niet
anders,
Ondertussehen blykt uit de Memorie van Toe
lichting op dit wetsontwerp nog iets anders. Het
wordt nu duidelyk, waarom minister Posthuma
slechts een crediet voor een half j tar heeft aan
gevraagd Minister Treub heelt deze eisch gesteld.
Hij deelt namelijk mede, d it hij zich op twee
belangrijke punten niet meer met de thans gel
dende distributie politiek kan vereenigen. Ia de
eerste plaats is minister Treub van oordeel, dat
verschillende pryzen van distributie-artikelen (bij
biuinbrood, eet en kleinaardappelen) te laag zyn
en in de tweede plaats meent hij, dat in de dis-
stributiewet welstandsgienzen dienen te worden
opgenomen, zoodat de goedkoopere artikelen al
leen zulteu geleverd worden aan hen, die er be
paald behoefte aan hebben en niet meer aan de
meerwelgestelden. De minister deelt uitde, dat
hij voer ^ditmaal® nog, met het oog op de ur
gentie der zaak, in de oude regeling heeft bemst,
maar hij laat duidelijk uitkomen, na de eerste
helft van 1918 zijn medewerking te zullen wei
geren, wanneer de distributie-politiek niet op deze
punten wordt herzien.
Hiermee wordt in het openbaar een tipje op
gelicht van de sluier, die over het conflict in den
minister-raad hangt, over welk conflict trouwens
al het een en ander is uitgelekt.
Het verwerken van graan enz
De Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft bepaald dat het fabrikanten, mo
lenaars, handelaren en alle personen, die grond
stoffen voor de bereiding van bloem, meel,
brood, koek, banket of veevoeder van de regee
ring ontvangen of met toestemming van de
regeeringscommissarissen voor de Rijksgraan-
verzameling ter verwerking ontvangen verboden
is eenige andere stof dan bedoelde grondstoffen
in hunne fabrieken molens of pakhuizen te
hebben, deze te verwerken of te verhandelen
metuitzondering nochtans van die producten,
die noodzakelijk zijn voor de richtige verwer
king van bedoelde grondstoffen tot een eindpro
duct van deugdelijke kwaliteitdat allen die
zich schuldig maken aan overtreding van dit
verbod van alle distributie van regeeringswege
van grondstoffen/die zij gewoon waren te ver
werken, of te verhandelen of die zij voor die
verwerking noodig hebben, alsmede van brand
stoffen of krachttoevoer noodig voor de uitoefe
ning van het bedrijf zullen worden uitgesloten-
De Engelsche onderzeeën E 17.
Reuter seint uit Londen d.d. 5 dezer
De afgevaardigde Heent vroeg in het Lager
huis, of de opvarende van den Engelsche onder
boot E 17 eenige tijd geleden buiten het Neder-
lanösche territoriaal gebied schipbreuk hadden
geleden en door Nederland waren geïnterneerd-
Vervolgens stelde hij de vraag of een Duitsche
onderzeeër, aanvankelijk door Nederland geïn
terneerd, later met de bemanning was vrijge
laten.
Balfour antwoordde op de eerste vraag beves
tigend. Betreffende de tweede vraag, zeide Bal
four, dat de Duitsche zeelieden waren vrijgela
ten, omdat de Nederlandsche regeering na een
onderzoek voor besliste, dat de interneering van
den onderzeeër ten onrechte was geschied-
Omtrent het vrijlaten van den Duitschen on
derzeeër heeft men geen verklaring gegeven»
welke de Engelsche regeering bevredigde en
over de geheele zaak en de kwestie betreffende
de E 17 worden nog verdere onderhandelingen
gevoerd.
Duurtebyslag.
De federatie van. R.-K. ambtelijk© organisatie
van rijks-, provincie- en gemeentepersoneel heeft
Zondag een vergadering gehouden te Utrecht
ter bespreking van de duurtebijs 1 ag-voorste"e11
van de regeering. Algemeen was men. van °°r'
deel, dat de voorstellen blijven, ver beneden d0
rechtmatig geachte verlangens van het rijkspera^
neel. Besloten werd, met den méést mogelijk611
spoed aan te dringen hij do Volks vertegen wod -
tiging op verhooging van de bijslagen.
Burgerlijke dienstplicht en buitengewoon
oorlogscrediet.
Het wetsontwerp betreffende éen regeilng vaJl
aen burgerlijken dienstplicht is thans van den
Raad van State terugontvangen bij het depalte'
ment van oorlog. Eveneens het wetsontwerp
pens ebn ivuit©ngawcon oorlogscrediet voor h0'
2de halfjaar van i917_
De indiening van beide ontwerpen bij die ïw0*'
de Kamer is thans eerlang te verwachten.
Regeeringszorg voor gestichten.
Ter geiegenhgid van de interpellatie-Snoe^*
Henkemans over de aaidappeienvoorziening de®'"
de de Minister o.a. mede:
„De instellingen van weluadigheid kunn©n h»00
reserves zelf maken, mits haar behoeften g*00'
genoog zijn om te verzenden per wagon en
hare bestellingen worden onderschreven doC
een hoogstaand persoon."
Naar aanleiding hiervan informeerend©, is
het „Centrgebleken, dat de Minister bete1
heeft gevonden voor de neutralé instellingen
H G Dresselhuijs, voor de katholieke inste
lingen mr. dr. D. A. P. N. Kooien, voor
gereforyteerdle instellingen prof. H. Visscher ®h
voor de hervormde instellingen dr. J. de Viss^'
om hun tusschenkomst te verleenen.
Cement uit Engeland.
Reuter seint uit Londen:
In het Lagerhuis heeft Levertoin Hairis, 011
dersecretaris van het ministerie van Llokkad6'
zijn verklaring van 29 Oct. verbeterd, waarej
hij had gezegd, dat het cement naar Nederig
vervoerd, gedekt was door e©n vergunning, w'e*
ke was gegeven door d# order in council
uitgevaardigd.
Hij zeide, dat inderdaad vergunningen 1110
noodig waren voor den uitvoer Van cement
Nederland vóór 8 October, toen de orde*
council van kracht werd en sedert was aH'ee
ééne vergunning gegegev©n_ En hoewel deze eeIj
verscheping gola vóór 8 October, was ze
voor 9 Oct. gegeven. Sedert zijn geen verg011
ningen meer gegeven. Het ligt niét in de
doeling deze vergunning te heiroepen eu
IWIMM „..-■■■UW**
