Dagblad Ivoor Schiedam en Omstreken.
Gratis Ongevallenverzekering
De Oorlog.
H
41ste Jaargang.
Vrijdag 18 Januari 1918
No. 12043
1 I
IftütèxtlfindBefc Meuws.
FEü ÏLLETON,
DE BERGHOEVE.
Binnenland.
s «i m
Koemarkt 4. Telef. 85» Ba kantoortijd no. 148. Postbus: 50.
am: li f 1.50, jmbt weeSc 1*2 ami, rc»»<w>
Bureau
i.
S. b o b. b eena t o
post f 8.— p. kwartaal. EïsoeèortpLe ttinamfflre 3 cent.
Incassokosten worden berekend.
Adverientiën: 1 —5 regels f 1.30 elke regel daarboven 25 ct 3 mee!
plaatsen wordt 2 maai berekend. Ingezonden mededeelingen 50 ct. p. regel-
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden. Op alle advertentiën in het Zaterdagavondnummer 10 oorlogstoeslzg.
Incassokosten worden berekend.
bij g* f| i% #1 by
levenslange y f 11 I verlies van
geheels 11 a een hand,
invaliditeitI HIJU veet of cogI
De verzekering wordt gewaarborgd door de Holl&ndsche Alge:
bij verlies
van
•en dmina;
leene Verzekeringsbank te Schiedam.
bij verlies
van een
wijsvinger;
bij
verlies van
eiken ande
rs* vinger.
Bij of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officieele af-
en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeentebestuur.
HINDERWET,
Bij besluit van Burgemeester en Wethou
ders van 17 Januari 1918 is
le. Ver gu nni n g v erl e en d aan J. B.
Walters, firma Eysbergen tot uitbreiding
Van zijn fabriek tot het vervaardigen van
diverse machines in het pand Westvest 86,
kadaster Sectie G. no. 382 door bijplaatsing
van een electromotor van 5 P.K. ter vervan
ging van den bestaanden gasmotor
2ej, voor een proeft ij d van een
jaar vergunning verleend aan W.
Aleman tot het oprichten van een zagerij
aan de Ghristiaan Huygenstraat, kadaster
Sectie I no. 2113, met een gasmotor van 12
P.K., drijvende twee cirkelzaagbanken.
Schiedam, 18 Januari 1918.
DE VREDESONDERHANDELINGEN.
Graaf Czernin heeft op 16 dezer te Brest-
Litowsk conferentie gehad met de Oekrainische
afgevaardigden. Daarna werden de algemeene
besprekingen hervat.
Trotzky hield weer een rede over het zelf
beschikkingsrecht. Hij dreef den spot met de
rechtsfilosofie der Duitschers en de uitspraak
van het Amerikaansch hooggerechtshof van
1808.
Het congres der Wit-Russen bestond volgens
Trotzky maar uit bourgois en agrariërs en was
daarom terecht uiteengejaagd.
Rusland heeft evenwel belang bij de toekomst
van Koerland, Polen en Lithauen, als Duitsch-
land en Oostenrijk.
De ,,Bayerische Staatszeitung" meldt dat
overeenkomstig een daartoe getroffen afspraak
met de rijksregeering, ook een vertegenwoor
diger van Beieren aan de vredesonderhande-
lihgen met Rusland zal deelnemen. De Koning
heeft daartoe graaf Podowils benoemd.
in de Poesjkanskastraat. tiet geweervuur strekt
zich over de geheele stad uit. Het hoofd van
de Roode Garde is doodelijk gewond. De
kruiser Sinope en andere oorlogsschepen, die
op de reede zijn gaan liggen hebben het vuur
geopend.
Enkele berichten gewagen van de inneming
van het arsenaal door de maximalisten, doch
andere berichten spreken dit weer tegen.
De koning van Roemenië.
De avondbladen te St. Petersburg melden
dat de volkscommissarissen hebben gelaet om
den koning van Roemenië jn hechtenis te
nemen en hem naar Pëtersburg over te bren
gen.
TWEE TORPEDOJAGERS VERGAAN.
Reuter seint uit Londen
Officieel. Twee torpedojagers zijn in den
nacht van den 12en Januari, toen zij naar hun
basis terugkeerden, ten gevolge van den hevi-
gen sneeuwstorm, ter hoogte van de Schotsche
kust op het strand geworpen. Zij werden ge
heel ontredderd.
De geheele bemanning, met uitzondering
van een matroos, is omgekomen.
RUSLAND.
I n Odessa.
De avondbladen te Petrograd maken mel
ding van een waren veldslag in de straten van
Odessa tusschen de Qekrainsche soldaten en
de maximalistiscbe matrozen. De Oekrainers
houden den schouwburg bezet en steunen den
Rada. Zij hebben machinegeweren opgesteld
DU1TSCHLAND.
De correspondent vau de „Daily Express" te
Genève seint aan zijn blad Een telegram uit
Bazel geeft bijzonderheden betreffende een
muiterij, welke Maandag van de vorige week
bij de vloot te Kiel heeft plaats gehad.
De muiterij begon bij de bemanning van de
duikbooten en breidde zich vervolgens uit tot
een deel der bemanning van de te Kiel sta-
tionneerende kruisers.
Naar verluidt werden 38 officieren gedood
door mannen, waarvan verscheidene ook aan
de vroegere muiterij hadden deelgenomen.
Ofschoon de muiterij plaatselijk is, toont zij
toch dat het marine-volk, voorai de beman
ning der onderzeeërs, ontevreden is, omdat het
aantal booten en makkers, die in de Duitsche
havens terugkeeren, iedere maand minder wordt.
Een telegram uit Washington luidt
Ten einde in den kolennood te voorzien
heeft de brandstoffenregelaar Garfield bevolen,
dat alle fabrieken der Vereenigde Staten, be
halve die, waar levensmiddelen geproduceerd
worden, gedurende vijf dagen zullen worden
stop gezet.
Gemeld wordt, dat de regeering alle boven
bedoelde fabrieken gedurende tien weken ook
's Maandags stop zal zetten,
Deze regeling omvat alle staten ten Oosteh
van de Mississippi en Minessota en Louisiana.
De!ze bepaling treedt den 17den in werking,
en werd door Wilson goedgekeurd, nadat Gar
field, Baker en Daniels de noodzakelijkheid
ervan betoogd hadden.
Onder de nieuwe regeling mogen de bladen
slechts voor een editie per dag steenkolen ge
bruiken. Dit geldt zoowel voor de ochtend als
voor de avondbladen.
Kantoren mogen vijf dagen per week ver
warmd worden, maar op Maandagen en feest
dagen moeten zij gesloten blijven.
De theaters moeten de eerste tien Maan
dagen gesloten blijven.
Er wordt op gewezen, dat de bepalingen
van de wet inzake de controle op de levens
middelen. waaronder deze nieuwe regeling res-
sorteerd, het gebruik of de aflevering van
steenkool, in strijd met de regeeringsbepalin-
gen, verbiedt onder straffe van 5000 dollars
boete.
Garfield is van meening, dat de nieuwe be
palingen gedurende de tien weken een bespa
ring van 30 millioen ton kolen zullen opleveren.
James A. Farrell, de president van de United
oiates Steel Gorporation, heeft den voorzitter
van de scheepvaartraad, Hurley meegedeeld,
det hij de verantwoordelijkheid op zich neemt
voor de levering van genoeg stalen platen om
te voorzien in de behoeften van den scheep
bouw, hoe hoog het program van aanbouw
ook moge worden opgevoerd.
Indien de fabrieken niet in staat zijn om te
voorzien in de eischen der regeering, zal hij,
Farrel, er voor zorgen, dat zij daartoe in staat
worden gemaakt,
De rustige spraak van den zoon kalmeerde
denvader, hij ging weer zitten en zeide bedaar
der „Zeker kan het dat ik wil het je bewij
zen. Ook uwe moeder zaliger en ik, wij zijn ge-
gehuwd op bevel onzer ouders, en ge kunt toch
niet zeggen dat onze echt niet gelukkig was.
Er is nooit een kwaad woord tusschen ons ge
sproken. Uwe moeder had wel is waar iets
aparts en voornaams doch daarin heb ik haar
niet gehinderd. Zij was echter, eer wij elkaar
leerden kennen, in het geheim verloofd, doch
daarvan wilde haar vader niets weten, want dat
was een arme kerel die niets in te brokken had.
Haar vader zag ook in, dat zijn dochter als
boerin op de Berghoeve een rustiger en
aangenamer leven hebben zou als wanneer zij
de vrouw van een gewonen maaier zou worden.
En het was een geluk voor haar, dat ze hier boe
rin werd, want haar vroegeren schpt, die ook
niet altijd ongehuwd bleef, stierf reeds na een
paar jaren. Zijn vrouw overleed kort daarna.
Toen haalde uwe moeder het kleine meisje, onze
Marie, uit de hut bij de doode moeder vandaan
en bracht haar hier in huis."
Bij dit gesprak over de moeder dook plot-
AMERIKA.
De „Times" verneemt uit New-York
Bij den senaat en het huis van afgevaar
digden zijn wetsontwerpen ingediend waarbij
de president volmacht krijgt om schikkingen
te treffen in zake het verbod van verkoop
gebruik, productie en verdeeling der levens
middelen.
De wetsontwerpen hebben voornamelijk be
trekking op hotels, restaurants en restauratie
wagens. Zij geven de levensmiddelenadminis
tratie macht om de porties, welke opgediend
mogen worden, vast te stellen.
5000 dollars boete of zes jaar gevangenis
straf of beide stiaffen zijn vastgesteld voor
hen,, die de bepalingen, welke de president zal
uitvaardigen, overtreden.
ALLERLEI NIEUWS.
Een Japansch oorlogsschip is naar Wla-
diwostok gezonden om de belangen der vreem
delingen te beschermen.
seling haar beeld in Jans geest op. Hij zag haar
zacht, bleek, lijdend gezicht met betraande
oogen. Vroeger had hij nooit begrepen wat die
tranen beteekenden, nu kende 'hij daarvan de
oorsprong en voelde hij wat zij geleden had.
Ook 4e stem des vaders was door de herin
nering aan de moeder weeker geworden en de
woorden, die hij verder tot zijn zoon sprak,
hadden zoo'n zachten klank, als Jan zelden ge
hoord had. Hij streek zich met de hand over
het gezicht, als wilde hij de gedachten ver
drijven en een diepe zucht steeg uit zijn borst,
toen hij zeide „Ja, dat is lang voorbij Wat
zegt ge daar Jan
„Dat mijne moeder niet gelukkig was
„Ge waagt mij te zeggen"... stoof de boer op.
„Dat mijne moeder niet gelukkig was," her
haalde Jan in vasten toon, „want in mijn oög
was zij niet een beeld van geluk, maar van kom
mer, van het verdriet. Neen, vader, het geluk
ziet er anders uit, dat lacht en jubelt, doch kom
mer en lijden weenen. Ge zegt, Marie's vader
was de stille verloofde mijner moeder, ach, maak
haar goed, wat moeder moest lijden, geef mij
Marie tot vrouw, want zij is het die ik liefheb
Nu was de beurt aan den boer om verbaasd te
zijn. „Zoo, zpo alzoo dat bedelkinfriep hij
woedend. „En gij denkt, 'dat ik dat zou toestaan?
Nooit of nimmerEn gij zijt dom genoeg om
te gelooven, dat dit meisje je liefheeft, jawel,
misgerekend zij wil hier boerin worden, om een
leven vol genot te kunnen voeren en niet te
arbeiden, zij"....
Financiecle gelijkstelling Openbaar ert Bijzonder
Lager Onderwijs.
Bij de Tweede Kamer i3 ingekomen eeu
voorstel van den heer De Savornin Lobman
c.s. tot wijziging van de Wet op het Lager
Onderwijs.
Aan de memorie van toelichting wordt het
volgende ontleend
Nu de nieuwe Grondwet is afgekondigd,
staat vast, dat de openbare en bijzondere
scholen, deze laatste voor zoover zij thans uit
da Rijkskas worden gesubsidieerd, voortaan uit
de openbare kas, gelijken financieelen steun
moeten ontvangen.
Het spreekt vanzelf dat slechts door alge-
heele herziening der Wet op het Lager On
derwijs aan het nieuwe Grondwettelijk voor
schrift uitvoering ken worden gegeven en dat
onverwijld tot stand komen daarvan feitelijk
onmogelijk is.
Maar niet onmogelijk is het, de bij het nieu-v
we grondwetsartikel vastgestelde financieele ge
lijkheid reeds terstond in te voeren t. a. van
de onderwij straktementen.
Het zou in hooge mate onbillijk zijn, noo-
deloos de bijzondere onderwijzers, waarvan in
dit voorstel van wet geen sprake is, nog lan
ger financieel achter te laten staan bij de open
bare, en hun aldus de wedden te onthouden,
die rijks- en gemeentewetgevers gezamenlijk
geoordeeld hebhen eene billijke vergoeding te
zijn voor den door de onderwijzers verrichten
arbeid. Daar reeds nu wettelijk vaststaat, dat
beide groepen van onderwijzers eene volkomen
gelijke en gelijkwaardige taak te vervullen heb
ben, en ter verrichting daarvan aan de dezelfde
eischen moeten voldoen, volgt daaruit vanzelf,
dat ook de geldelijke belooning voor beide
groepen thans reeds dezelfde kan ïijn en ook
behoort te zijn.
Natuurlijk kan op eene definitieve regeling
niet thans reeds worden aangestuurd. Wordt
het ontwerp der staatscommissie gevolgd, dan
zullen de gemeentebesturen van het bezoldigen
van onderwijzers geheel worden ontlast, en
wordt het Rijk met de vaststelling en uitkee-
ring daarvan belast. Maar wat verhindert den
wetgever, zij het alleen voor bijzondere onder
wijzers, terstond zich met datgene te belasten
wat, naar het grondwettelijke voorschrift reeds
thans ten laste der gemeente zou komen, in
dien art. 3 wet L. 0„ niet ondersteuning aan
bijzondere school verbood, behalve in de ge
vallen en zonder voorwaarden in die wot ge
noemd.
Het ontwerp stelt niet voor den gemeenten
op te leggen de wedden, die zij thans aan hare
onderwijzers uitkeeren, ook uit te keeren aan
de bijzondere. Die maatregel zou hare finan
ciën geheel in de war sturen en bij latere wet
geving waarschijnlijk weer vervallèn.
Doelmatiger schijnt vhet, zeggen de voorstel
lers, dat het Rijk terstond de bezoldiging der
bijzondere onderwijzers op zich neemt, wat het
later toch zal moeten doen. Waar eene ge
meente geoordeeld heeft dat in haar midden
de onderwijzers een hooger salaris moeten ge
nieten dan het Rijk als minimum uitkeert en
waar geene der daarvoor aangewezen höogerc
machten het doer die gemeente vastgestelde
bedrag overmatig heeft geoordeeld, daar kal)
de Rijkswetgever zich bij dat bedrag neerleggO1-
Diensvolgens wordt voorgesteld, dat in elke
gemeente de besturen der bijzondere scholen
„Houd op vader", zei Jan, die bij zijns vaders
woorden doodsbleek was geworden en ook nu
zijn zelfbeheersching verloren had. „Hoon Marie
nietgij zelf weet evengoed als ik, dat, wat' ge
daar zeidet niet waar is. Ge weet heel goed dat
geen meid hier in huis zoo vlijtig werkt als zij.
Maar behalve dat kondet gij haar al niet lijden,
doch nu ken ik de oorzaak daarvan."
„Zing haar lof maar schreeuwde de boer er
woedend tusschen, daarmee kom je bij mij toch
niets verder Ik wil geen bedelaree als boerin
op mijne hoeve hebben, doch eene, die evenveel
meebrengt als Anna meeneemt. Ik heb den
Woudboer mijn woord gegeven en dat houden,
gij trouwt met zijne dochter, ik beveel het en
wil gehoorzaamd worden
Het flikkerde en draaide Jan voor de oogen,
doch hij overmeesterde zich, en riep „Ik kan en
I mag u niet gehoorzamen
„Ge zult, vlegelof..." riep de vader met een
van woedë schorre stem, greep naar een in den
hoek staanden stok en hief hem omhoog tegen
zijn zoon.
„Zoo ver reikt uwe vaderlijke macht nietik
ben geen kind meer, liever verlaat ik huis en
geboorteplaats," onderbrak Jan den woedenden,
i „Ga maar riep de boer buiten zich zelf, ga,
waarheen ge wilt, doch dit huis, deze hoeve be-
i treedt ge niet weder. Ik erken je niet meer als
mijn zoon ga heen, ik onterf je
Jan stond reeds in de deur. Nog eens wendde
hij zich om „Dat God u zegene en behoede
I vader," zeide hij droevig „en maak Marie's
levpn niet te zwaar
De dichtvallende deur bewees, dat hij het mu-
reeds verlaten had. De boer zonk in zijn s oc
terug en bedekte zijn gelaat met de han en..
„Maak Marie het leven niet te zwaar mui-
melde zijne lippen. Dat zijn juist dezelfde
den, die mijn vrouw mij op haar sterfbed zei
Het is alsof die lieden mij tot vloek waren, eer
de-vader, nu de dochter
Om de hoeve lag een nachtelijke stilte u
als aarzelend zagen de sterren daarop ne<- eie
vrede was daaruit verdwenen, de. oioe -
was binnen gegaan. Marie zat schieicn nd^
haar legerstede. Zij wist wat men ovei 'a«
beslist had, want Anna was haar komen ve -
len, wat ze van het gesprek gehoor ia
De boer liep verdrietig in Z!Jn 1
neer. Hij had zelf den grendel op de dei ge
schoven en zijn kamer, open gela en. -
.Marie konden, als alles in huis weei
wórden, er Jan misschien weer in a en-
De zorg van den boer was echter onnoodig
de verstootene dacht er zelf niet aan m ie
huis heimlijk een nachtverblijf te zoeken, n
de eerste opwinding was hij den a'n
ingeijld, recht op den berg aan hij dacht aan
niets anders, dan zoo spoedig moge ij
bereik van zijns vaders huis e zijn. 1
alsof men hem op de hielen zat, zijn hart was
vol bitterheid.
Wordt vervotfjd.s
Kama
•gaBW.WMllWIIW'll JUW'BBüW
