Gemeenteraad.
Staten-GeneraaL
Stads- en Gewestelijk Nieuws
den krijgsgevangen zijn geweest, en 81 burger
lijke krijsgevangenen, ter interneering hier te
lande.
De militairen worden grootendeels te Rotter
dam geïnterneerd zoo zullen 100 hunner in
het hotel de Vereeniging worden gehuisvest
enkele militairen gaan door naar Oosterbeek en
Dieren. De 81 burgerlijken worden .vermoede
lijk reeds vandaag naar Hattum gebracht, waar
zij een speciaal voor hen ingericht huis gereed
zullen vinden.
Overste Hofer, de gebiedscommandant al
daar, heeft er voor gezorgd, dat zij min of meer
feestelijk zullen worden ontvangen.
De officieele begroeting van de overigen heeft
Vrijdagmiddag om 5 uur in den Doelen alhier
plaats.
Daarbij zullen de reeds hierboven genoemde
autoriteiten met hun dames aanwezig zijn.
Prins Hendrik heeft dezer dagen drie Duit-
sche officieren ontvangen, die deel uitmaken
van het Garden-Schutzen-Bataillon, waartoe hij
vroeger ook behoord heeft, t. w. kapitein Stephan
le luitenant^Gans Edler zu Putlitz en luitenant
graal Spee, een familielid van den bekenden
admiraal.
De^ hospitaalschepen „Koningin Regentes"
en „Zeeland zijn onderscheidenlijk om 11 u.
25 m. en om 12 uur den Nieuwen Waterweg
binnengestoomd.
De „Sindoro" was om 12 uur in het zicht van
den Nieuwen Waterweg.
Tweede-Kamerverkiezingen.
In beginsel is, naar het ,,Hsg.,' verneemt over
eenstemming verkregen betreffende een fede
ratief samenwerken tuschen de R. K. Kiesver- 1
eenigingen in de Kieskringen Arnhem, Nijmegen
en Utrecht, zoodat er een gelijkluidende R.-K.
lijst in de provincies Gelderland en Utrecht in
geleverd zal worden.
Het erisisministerie.
Naar verluidt, wordt het in ambtelijke kringen
niet voor onmogelijk gehouden, dat een anb-
tenaar van het Departement van Landbouw zal
worden belast met de leiding van het nieuwe
Departement van Crisiszaken. Als zoodanig
wordt de naam genoemd van een referendaris
aan het Ministerie van Landbouw, die uitste
kend met de crisis-aangelegenheden op de hoogre
moet zijn en die ook de samensteller is van de
Memorie van Antwoord betreffende het ont
werp aangaande debeschikbaarstelling van le
vensmiddelen.
Te hooge prijzen.
De Vrijz.-Depi. Bond, afd. Gouda, heeft een
adres aan den minister van Landbouw gericht,
waarin er op wordt aangedrongen, dat voor
vleesch een aanmerkelijk lagere prijs dan de
thans geldende wordt vastgesteld en de maxi
mumprijzen voor kaas en melk aanmerkelijk
zullen worden verlaagd.
Aan den Raad der gemeente Gouda is ver
zocht dit adres te steunen, terwijl verder bij
het gemeentebestuur wordt aangedrongen, den
winkeliers van de noodige waren te voorzien,
opdat de burgerij de aangekondigde hoeveelhe
den voedingsmiddelen kunnen worden ver
strekt.
De „Nieuw-Amsterdam.
Van betrouwbare zijde verneemt men, dat
het vaststaat, dat de „Nieuw-Amsterdam" na
aankomst in Amerika naar ons land zal terug-
keeren. De Amerikaansche autoriteiten had
den daartegen in verband met de nieuwe voor-
loopige regeling in zake onze scheepvaart geen
bezwaar.
De vertraging in het uitvaren zou hieraan
zijn toe te schrijven, dat de directie van de
Holland-Amerika-lijn nog wachtend is op een
schriftelijk bewijs, dat het schip ongemoeid
door de duikbooten de reis naar Amerika zal
kunnen ondernemen.
dat de varkensmesterij steeds afneemt en in
verband hiermede is het slachtgewicht van de
regeeringsvarkens ook voortdurend verminderd
moeten worden en wel van 100 K.G. tot 50 K.G.
Blijkens de staten van aanvragen en afleve
ringen, aangehouden bij het Rijks Centraal Ad
ministratiekantoor voor de Distributie van Le
vensmiddelen, bleef van het laatst van April
tot half November 1917 het aantal varkens
door de gemeenten wekelijks aangevraagd, vrij
wel gelijk n.l. ongeveer 12.500 stuks. Behou
dens de maand Augustus, waarin in hoofdzaak j
gezouten varkensvleesch werd gedistribueerd,
bedroeg het aantal afgeleverde varkens in dit- i
zelfde tijdvak wekelijks ongeveer 12.200 stuks. 1
Sedert verminderde het aantal afgeleverde
varkens zeer aanzienlijk n.l. met ongeveer de
helft.
Zoo werden afgeleverd in de tijdvakken van
26 Novenber tot 1 December 5657 stuks met
een slachtgewicht van 389.997 K.G. van
3 tot 8 December 6139 stuks (403.744 K.G.)
van 10 tot 15 December 6139 stuks (432.929
K.G.), van 17 tot 22 December 6297 'stuks
(434.712 K.G.) en van 24 tot 29 December
6309 stuks (438.663 K.G.).
j Bedroeg in de week van 21 tot 26 Mei het
aantal afgeleverde varkens 12.243 stuks met een
slachtgewicht van 1.458.214 K.G., in het tijd
vak van 15 tot 20 October was dit aantal
12,240 stuks met een slachtgewicht van 821.662
K.G. Uit deze cijfers blijkt van welken invloed
de vermindering van het slachtgewicht is ge
weest op d^ distributie.
Waar door de hooge voederprijzen de me$-
terij in sommige streken een belangrijk verlies
oplevert, worden maatregelen beraamd om
daaraan tegemoet te komen, ten einde de mes-
terij^ weer loonend te maken. Bovendien is
het thans verboden om worst te bereiden van
of met varkensvleesch anders dan van of met
afvallen (hart, lever en longen). Vooral deze
laatste maatregel zal er toe bijdragen, dat meer
versch varkenvleesch beschikbaar komt.
Verder zij er op gewezen, in verband met de
klacht in een der Amsterdamsche bladen geuit,
dat de geregelde afnemers van een slager, die
gewend of genoodzaakt zijn het vleesch aan huis
bezorgd te krijgen, nimmer in de gelegendheid
zijn een stukje varkensvleesch te ontvangen,
dat de gemeentebesturen de regeerings-varkens
ontvangen en de distributie daarvan regelen.
Ie Amsterdam nu is voorgeschreven,.-dat de
slagers, die regeeringsvarkens 'ter distributie
ontvangen aan hen, die daarom vragen moeten
verkoopen en het niet mogen achterhouden
voor klanten, om het aan dezen thuis te
bezorgen. Deze naatregel is genomen in het be
lang van de minder gegoede klasse, die geen
duur rundvleesch kan koopen.
onderwijsbelang was in de eerste plaats het
belang.
Wanneer er dus te weinig is gedaan dan
ligt het hieraan dat het hoofd van het depar
tement ook belast was met andere werkzaam
heden die moesten voorgaan. Hij erkent dat
na de herziening van art. 192 het onderwijs
nog een veel grooter plaats dient in te nemen
en bij gelooft dat het inderdaad ernstige over
weging verdient of niet een afzonderlijk depar
tement van onderwijs zal gewenscht zijn. De
lormateur van een volgend kabinet zal dit
ernstig hebben te overwegen.
Een commissie van advies zou even goed
haar werkzaamheden kunnen hebben bij een
afzonderlijk departement van onderwijs, Hij
wijst dit denkbeeld dus niet af.
Het verband tusschen de salariesen der hoog
leeraren en de repetitoren ziet spr. niet in.
Door de voortdurende uitbreiding van de stof
moeten de hoogleeraren hun stof over meer
jaren verdeelen. Dat werkt het stelsel der
repetitoren in de hand.
Er is in voorbereiding, een wijziging van de
II.-O. wet. Daarbij komt vanzelf de kwestie
van hef doctoraat in de moderne talen aan de
orde. Een toezegging kan de Minister op dit
oogenblik niet doen.
In zake reorganisatie van de B.-afdeeling
van het Gymnasium, zal de Min. een voorstel
indienen, waardoor de Kamer gelegenheid
krijgt haar zienswijze kenbaar te maken.
De moeilijkheden voor het onderwijs, voort
spruitend uit de mobilisatie van onderwijzers,
erkent de Min. Hij geeft echter de verzeke
ring dat hij deze kwestie herhaaldelijk heeft
besproken met zijn ambtgenoot van. Oorlog.
Deze heeft er óver te beslissen spr. kan er
verder niets aan doen.
Middelbaar onderwij s
De heer Beumer (A.-R.) dringt aan op
verbetering van de salarissen voor de leeraren
aan de Rijks H. B. S.'en Door het overne
men van gemeentescholen door het Rijk zijn
vele leeraren in ongunstiger conditie gekomen.
Daarom zal spr. niet meehelpen aan het over
nemen van nieuwe scholen.
De vergadering wordt nu verdaagd tot
Donderdagmiddag 12Vz uur.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag 22 Januari 1918.
De Noordzee-visseherij.
Uit IJmuiden
De loggers, die sedert einde December op-
gelegd waren, worden thans weer voor de vis-
scherij gereed gemaakt. De laatste dagen zijm
reeds een vijftigtal loggers vertrokken, mee-
rendeels uitgerust voor de schelvischvangst.
Melk voor ouden vaii dagen.
In de jongste Raadsvergadering heeft de wet-
houder van Financiën medegedeeld, dat voor i
personen boven de 70 jaren een liter melk per
dag beschikbaar was gesteld.
De regeling hiervan is als volgtOp medisch
attest kan zonder aanwijzing van een bepaald
ziektegeval, aan personen boven de 70 jaren de
genoemde hoeveelheid melk worden verstrekt
door middel van bij het Distributiebureau aan
te vragen formulieren.
Jhr. W. F. H. van de Poll.
In den Haag is in den ouderdon van 74 jaar
overleden gep. generaal-majoor jhr. W. F. H.
van de Poll, opperschenker van de Kóningin,
die ruim 43 jaren lang met een korte onderbre
king, deel heeft uitgemaakt van de Koninklijke
hofhouding, eerst van die van wijlen Koning
Willem III, later van Koningin Wilhelmina.
Varkensvleesch-schaarste.
Het Bureau voor mededeelingen inzake de
Voedselvoorziening schrijft ons
Naar aanleiding van de in verschillende bla
den geuite klachten over de schaarschte van
varkensvleesch kan worden medegedeeld, dat
ontegenzeggelijk voor die klachten grond be
staat. Het gebrek aan veevoeder is oorzaak,
Zitting van Woensdag, 23 Januari.
De algemeene beschouwingen over de afd.
hooger- en middelbaar o n d e r w ij s van de
begrooting van binnenlandsche zaken worden
voortgezet.
De heer Limburg (v.l.) wil een ministerie van
onderwijs en aan het hoofd van het departement
een onderwijsplan. Vervolgens dringt spr. aan op
lotsverbetering van de leeraren M.O.,de universi-
teitsbeambtenen de hoogleerarenTenslotte bepleit
hy de instelling van een doctoraat in de vreefn-
de talen en een doctoraat in de landbouw
kunde.
De heer I e e n s t r a (v. d„) vraagt een
doctoraat in de landbouwkunde aan alle univer
siteiten.
De heer O 11 o (u. 1.,) wil eveneens een af
zonderlijk ministerie van onderwijs. Hij ver
klaart, mede namens enkele andere leden, dat
de leiding van den minister ten aanzien van
iet onderwijs onvoldoende is. Herziening van
artikel 192 der Grondwet was een politieke daad
geen onderwijskundige maatregel Voortduring
van de leiding van den minister levert gevaar op
voor de juiste oplossing van de schoolkwestie,
omdat de voorstanders van het openbaar on
derwijs onbevredigd zullen worden gelaten
De heer DeVisserfC, H.) komt op tegen
het requisitoir van den heer Otto, dat hij on
rechtvaardig acht. Deze Minister heeft iets be
langrijks gedaan voor het onderwijs door art.
192 der Grondwet te wijzigen.
In zake de quaestie van een afzonderlijk
departement sluit hij zich aan bij den heer
Lohman die een onderwijsraad wil.
De heer Nolens (R.K.) zegt te willen we
ten of de heer Otto voor zichzelf sprak of
voor de geheele linkerzijde. Ook hij meent
dat de Minister een groot werk deed door art.
192 te wijzigep.
De heer I er Laan (S.D.) zegt niet mede
te doen aan de Hetze tegen dezen minister.
Deze bewindsman bracht veel goeds tot stand
door het onderwijs ruimer te maken.
De heer v. d. M o 1 e n (A.R.) wenscht den
Minister te vragen of hij ook weet in hoeverre
het onderwijs schade leed door het gemobili
seerd zijn van vele onderwijzers. Spr. gevoelt
voor een onderwijsraad niet veel,
De Minister van Binnenlandsche Zaken, de
lieer Gort van derLinden, bespreekt
allereerst de quaestie van een afzonderlijk de
partement. Het persoonlijk beleid van den
Minister is daarbij ter sprake gebracht. Spr.
erkent dat er in de laatste tijden veel te wei
nig op onderwijsgebied is gedaan. Al wil hij
in credit brengen de herziening van art. 192.
Al i3 dat een politieke daad, zij heeft toch
voor het onderwijs allerbelangrijkste gevolgen. 1
Spr. beroapt zich op dr. Bos, wien het te doen
was n i e t om het politieke maar wel om het
onderwijskundige deel van de herziening Het
(Vervolg.)
De Voorzitter stelt opnieuw aan de orde
punt 19 der Agenda
Voorstel van B. en W. in zake subsidieering
van het bewaarschoolonderwijs en de opleidings
cursus voor bewaarschool-onderwijzeressen, uit
gaande van Directeuren der Departementale
Bewaarscholen
het stellen van regelen voor het verleenen van
steun ter bevordering van de oprichting van aan
de eischen des tijds voldoende nieuwe bewaar
scholen
wijziging der bestaande regeling met verhoo
ging der subsidies
verstrekking van een hypothecair voorschot
aan Directeuren der Departementale Bewaar
scholen tot dekking van het exploitatietekort
hunner scholen van begin 1917 tot de opening
^nieuwe school, met een maximum van
De heer Koopmans wenscht geen algë-
meene beschouwingen te houden, maar wil toch
I nog iets zeggen over de onvriendelijke woorden
j in de vorige Raadszitting aan het adres van
de Directeuren gericht. Spr. wil een misverstand
j ophelderen. Hij is er van overtuigd dat er van
een ultimatum geen sprake ie. Het is spreker
i gebleken dat na de laatste Raadszitting in 1917
een brief aan het College van B. en W. is ge
zonden, waarin gezegd is, dat den 14en Januari
de scholen zouden worden geopend, indien in
dien tusschentijd een beslissing werd genomen.
Dat is heel wat anders dan een ultimatum. Ik
betreur dan ook dat er woorden gevallen zijn
aan het adres van menschen, die tijd, geld en
moeite, ja niets ontzien hebben om de zaak in
goede banen te leiden.
De heer Koopmans verdedigt verder het be
stuur en zegt dat het hem leed doet dat ver
keerd over dat bestuur is geoordeeld.
De heer v. d. Z e e komt ter vergadering.
Wethouder de Bruin staat verbaasd over
de manier waarop de heer Koopmans een po
ging deed om de directeuien als martelaars te
doen beschouwen. Spr. leest een brief voor van
de Directeuren d.d. 28 December.
De inhoud van dezen brief, aldus vervolgt
weth., wil zeggen dat het college van B. en
W. in de noodzakelijkheid werden gesteld om
14 Januari te vergaderen.
De heer Maas merkt op dat er vóór 14
Jan. vergaderd had kunnen worden.
Weth. de Bruin: Dat kan u niet be-
oordeelen.
De heer Maas: Ik wel.
Wethouder De Bruin: Al het mogelijke I
was door B. en W. gedaan. Nu kwam 28 i
Dec. het bestuur met het verzoek om de be-
slissing. Aan de kinderen werden briefjes uit- 1
gereikt waarop gemeld stond, dat de scholen
3 Jan. geopend zouden worden. i
Spr. acht de houding van het bestuur on-
verklaarbaar.
Er is één belangrijke zaak vergeten. De j
voorstellen van B. en W. waren al lang voor
bereid. In die voorstellen was verwezenlijkt
wat de bestuurders redelijker wijze mochten
verlangen. Er was geen oppositie tegen die
voorstellen.
Als directeuren nu eens een schrijven aan
den Raad of B. en W. hadden gezonden, dan
zou hun houding duidelijker zijn.
Nu zijn enkele Raadsleden met tegen-voor-
stellen gekomen, die de Raad <n B. en W.
niet duidelijk konden beoordeelen. In het col
lege bestond eenstemmig de meeniug, dat aan
de bewaarscholen alle recht was gedaan.
Het is een verzuim geweest het college niet
tijdig in te lichten.
De heer Maas wil aannemen dat het col
lege de belangen van het bewaarschoolonder
wijs heeft willen dienen en het bonafide ge
dacht heeft aan de wenschen van directeuren
tegemoet te zijn gekomen. Dit geldt echter
met het lid van het college dat de ondeahan-
delmgen heeft gevoerd. Deze heeft geaccor
deerd bij wijze van een compromis.
Wanneer men nu in dit compromis berust, is
daarmee nog niet gezegd, dat alle wenschen
bevredigd zijn.
Spr. gaat nu uitvoeriger na de onderhande
lingen tusschen gemeentebestuur en directeuren.
Hij noemt dit een lijdensgeschiedenis, waar
door aan alle menschelijke energie een einde
is gemaakt en die deprimeerend op directeuren
heeft gewerkt.
Hij noemt het een verkeerde taktiek van
den heer De Bruin om uit protest tegen spr.
amendementen te stemmen. De weth. dient zijn
amendementen te beschouwen naar de inner-
lijka waarde.
De houding der directeuren verder besprekend
legt spr. er nadruk op, dat zij gedacht hadden
voor 14 Jan. een beslissing te kunnen krijgen.
De boel is gesloten gehouden, omdat direct,
m de onmogelijkheid verkeerden de exploitatie
der scholen voort te zetten.
Indien het schrijven van directeuren als
een ultimatum wordt aangemerkt, is zulks
beslikt in strijd met hunne bedoeling.
De Voorzitter wil nog iets in 't mid
den brengen. Bij den burgemeester is vanwege
de Dep. bewaarscholen in het begin van
Januari geinformeerd wanneer de Raad zou
vergaderen. Ik heb toen gezegd 11 of 18
Januari. Nu kunt U de gevolgtrekking maken.
Men wist dus dat de le. vergadering 18
Januari zou kunnen worden gehouden.
Nu zijn de scholen voor dien tijd gesloten.
Vindt u dan het schrijven niet een ulti*
matum
Men had de scholen niet behoeven te slui
ten. Het schrijven is misschien niet als een
ultimatum bedoeld, maar spr. kan het on
schuldige er niet van inzien.
De heer Dinkelaar zegt, dat hij de
vorige maal heeft gezegd „het is echt oud-
liberaal." Spr. wil echter aan het college nog
een vraag stellen was reeds in Sept. aan het
college bekend, dat directeuren plan hadden
de scholen zouden sluiten Zoo ja, dan zou
hij die woorden te onpas hebben gebruikt.
heer koopmans: Het schrijven was
December gestuurd. Men had aan de zijde
van directeuren de meening dat een beslis-
sing niet langer dan 14 dagen zou worden
uitgesteld. In den regel wordt er toch om de
14 dagen door den Raad vergaderd.
Nu is er een tusschenruimte geweest van
4 weken.
De Voorzitter meent dat de houding
van directeuren een bewijs is van weinig ver-
vertrouwen in het Gemeentebestuur.
Dc heer Koopmans: Niemand had ge
dacht dat de raadszitting zoo lang op zich
zou hebben laten wachten.
Ik heb vernomen dat directeureen vanavond
zulleh vergaderen, ter beslissing van de vraag
of ze de scholen weer kunnen openen.
(Wordt vervolgd.)
Concert.
herinneren aan het concert, morgen
Vrijdagavond, om 8 uur, in den R.K Volks
bond te geven door het toonkunstenaarstrio
U76nr' bJ°"wk De Bruyn—Gesterkamp (zang),
Willem Feltzer (viool) cn Hans Goemans (piano
Voor muziekliefhebbers belooft het een zeer
schoonen kunstavond te worden.
Voor bijzonderheden verwijzen wij naar de
advertentie in ons blad van heden.
Volksbadhuis.
In de week van 13—19 Januari 1918 wer
den genomen 444 baden.
lste Klas Kuipbaden 24 Regenbaden 52.
2de Klas Kuipbaden 21Regenbaden 340.
Kinderbaden 7.
He t onlangs bij openbare in-
schnjving verkochte griendgewas en wiiligen-
hout is thans toegewezen
Perceel I aan A. Stolk Bzn, te Oud-Beierland
voor f4525.
Perceel II aan A. Kersbergen te Giezendam
voor f 1176.
Perceel III aan P. van Wijngaarden te Rot-
dam voor f 53.
Door mevr. Knoo pH oog«rwerff
is aan den gemeenteraad ontslag gevraagd als
lid van de Commissie van toezicht op het
Middelbaar ^Onderwijs.
Door de recherche uit Rotter
dam is gisteren hier ter stede een persoon
aangehouden, verdacht onlangs diefstal gepleegd
te hebben te Utrecht.
Uit een pakhuis hier ter stede
zijn gisteren een regenjas en een nieuwe win
terjas ontvreemd.
Rusland.
LONDEN, 23 Januari. Uit St Petersburg
Een Moukousch bataljon, dat ter beschikking
