Binnenland.
Staten-Beneraal.
allerlei nieuws.
Het personeel van het gemeentelijk electrici-
teitsbedrijf te Johannesburg heeft besloten de sta- 1
king vol te houden tot ztfn eischen ingewilligd
vfa. De gemeenteraad; heeft besloten die eischen,
af te twijSzen. Het centrum Van de stad is in duis
ternis gehuld. Er toppen geen ti'ams en de za
ken staan stil. I
Generaal Maurice is benoemd tot militair
medemerker van de „Daily; Chronicle."
Als een bewijs, hoezeer de uitvindingsgeest
van dé Amerikanen geprikkeld is dopr den ooir-
lëg, Imeldt Reuter, dat het onderzoek!ngs-omi-
té voor de luchtvaart niet minder aan 16000
nieuwe plannen te onderzoeken gekregen heeft.
Naar men uit Zurich meldt, is in boven-
Italië en Zuid Frankrijk het reizigersverkeer
(en waarschijnlijk ook het goederenvervoer) op
de spoorwegen stop gezet, omdat er in Frankrijk
en Italië weer troepen worden verplaatst.
~7 een °PBaTe van het bureau van sta
tistiek te Elberfeld blijkt, dat de oorlogstuin-
tjes daar in 1917 hebben opgeleverd 1.750.000
pond aardappelen, 172,000 pond boonen, 6ö!oOO
pond erwten en 600.000 pond verschillende
groenten, in geldwaarde uitgedrukt voor 122.50
mark aan aardappelen, 145.000 aan boonen,
35.000 aan erwten en 200.000 aan andere
groenten, bij elkaar dus een som van ongeveer
een half millioen mark.
Deze hooge opbrengst is te opmerkelijker,
omdat in den omtrek van Elberfeld heel geen
tuinbouw gedreven werd en alles van buiten
af moest worden ingevoerd. Ook heette de
gele leemaarde niet geschikt vour tuinbouw
evenmin als het ietwat ruwe klimaat. En in
de oorlogstuintjes moest wel onder zeer ongun
stige omstandigheden worden gewerktStal
mest is er zoo goed als niet te krijgen en aan
kunstmest hapert het veelal ook, al woont men
in het land van Thomasmeel en kalirijkdommen.
Vannacht is Zeebrugge van de lucht uit
aangevallen. Een vliegtuig viel brandend om
laag.
Bij een gevecht tusschen twee toestellen
kwam er een boven Nederlandsch gebied,
waarop onze grenswacht het beschoot. Overi'
gens werd er gisteren den heelen dag zwaar
roffel vuur gehoord.
Volgens een telegram uit Bazel meldt de
lemps, dat Sazonof, de voormalige Russische
minister van buitenlandsche zaken, wegens het
m bezit hebben van gewichtige geheime pa
pieren voor het gerecht is gedaagd.
Graaf Burian, (de Oost,-Hon. minister
van buitenl. zaken), gaat met keizer Karei
mee naar Sofia en Constantinopel.
veelheden als voorziening in de behoefte van
den detaillist voor de geheele maand Juni.
2. Leveranciers van koffie aan detaillisten
zullen vóór den aangegeven datum van 27 Mei
geen koffie, bestemd voor die detaillisten, mo- I
gen afleveren uit het pand, waar die koffie I
werd gebrand. j
2. Gedurende het tijdvak, aanvangende op
1 Juni en eindigende op 15 Juni, zal 1
door detaillisten aan verbruikers mogen wor- 1
den afgeleverd op
®on, n°: 30 eener thee- en koffiekaart 0.05
K.G. koffie.
Gedurende het tijdvak, aanvangende
op 16 Juni en eindigende op 30 Juni, zal door
detaillisten aan verbruikers mogen worden af
geleverd op
Bon no. 31 eener thee- en koffiekaart 0.05
K.G. koffie.
5 Bons nos. 30 en 31 door detaillisten van
verbruikers in ontvangst genomen, mogen door
den betreffenden detaillist desgewenscht dade
lijk aan zijn leverancier worden afgegeven
nader zal worden bekend gemaakt, welke hoe
veelheden de leverancier op deze bons zal mo
gen afleveren aan den detaillist na 26 Juni.
(Stct.)
I
tegen redelijke prijzen. Voor huishoudelijk ge
bruik wordt een productieregeling van naai
garen overwogen, waarbij dan deze garens
in distributie zouden worden gebracht.
Een gift.
De Koningin heeft f 100 geschonken ten be
hoeve van de nagelaten betrekkingen van om
gekomen visschers te Katwijk en een zelfde
bedrag voor die te Noordwijk.
Vetdistributie.
Da minister van landbouw, nijverheid en
handel heeft tot de gemeentebesturen de vol
gende circulaire gericht
Ik heb de eer u mede te deelen, dat de
rantsoeneering van vetten, waaromtrent u werd
bericht bij mijn circulaire dd. 19 April in
werking zal treden op 3 Juni.
Aanvankelijk lag het in mijn bedoeling den
termijn van inwerkingtreding te stellen op 22
Mei, in verband waarmede aan de gemeente
besturen verzocht was, vóór 5 Mei op te geven
welke hoeveelheden der onderscheidene vet-
soorten, naar hun meening, noodig zouden zijn.
Op 5 Mei waren echter nog slechts van 282
gemeenten opgaven ontvangen en op 11 dezer
ontbraken nog de opgaven van circa 160 ge
meenten. Dientengevolge zal het niet moge
lijk blijken de verschillende soorten aan alle
gemeentebesturen vóór 22 Mei te doen toeko
men bovendien heeft het doen van te late
opgaven tot gevolg, dat de voorbereiding voor
het maken van de margarine-melanges vertraagd
is moeten worden. i
Op grond van een en ander is het niet mo-
ge ijk de vetdistributie vóór 3 Juni in te voeren.
Legitimatie-kaarten.
Het is gebleken, dat militairen, die na ge
noten bijzonder verlof in den dienst terugkee-
ren, verzuimen de legitimatiekaarten in de ge
meente, waar zij niet verlof waren, te doen
wijzigen, met het opzettelijk doel, hun familie
m de gelegenheid te stellen meer broodkaarten
(distributieboekjes) te ontvangen, dan waarop
zij recht heeft.
In verband daarmede heeft de opperbevel
hebber bepaald, dat ieder commandant, die
bijzonder verlof verleent, aan den burgemeester
van de gemeente, waar de verlofganger thuis
behoort, kennis moet geven van den datum
van ingang en duur van het verlof. Voorts
moet door de betrokken commandanten een
gelijke opgaaf aan de gemeenten worden ge
zonden van de reeds thans met bijzonder ver
lof afwezige militairen, teneinde te voorkomen
dat de bestaande misstand langer wordt be
stendigd.
Eerste Kamer.
De leden van de Eerste Kamer zijn ter ver
gadering bijeengeroepen tegen Dinsdag 21 dezer,
des avonds te halfnegen. (St.ct
Jhr. de Beerenbrouek.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen een
missieve van jhr. mr. Gh. J. M. Ruys de Bee
renbrouek, houdende kennisgeving, dat hij zijn
benoeming tot commissaris der Koningin in
Limburg heeft aanvaard en daardoor ophoudt
Jid te zijn van de Kamer.
Kleedervoorziening.
i m""ster van landbouw, nijverheid en
handel heeft ingesteld een Rijkskantoor voor
Kleedervoorziening, hetwelk, onder leiding van
den heer directeur-generaal van den arbeid, de
fabricage van de grondstoffen voor deze voor
ziening en den aanmaak van de wollen klee
deren zal behartigen. Tot directeur van dit
bureau is benoemd de heer H. Hertzberger,
lid van de firma Emil Hertzberger, te Rotter-
dam.
De „Frisia."
Naar de „N. R. Ct." verneemt, wordt het
passagiersschip „Frisia" van de Kon. Holl.
Lloyd te Amsterdam, in gereedheid gebracht
voor een reis naar Buenos-Ayres via New-
York.
Binnenlandsche vischvoorziening.
Onze berichtgever te IJmiden meldtj
Met ingang van gisteren is een ernstige grief
der vischhandelaren weggenomen, het Centraal
Bureau voor den afzet van visscherijproducten
heeft zich aan de rechtstreeksche aflevering
van de opgevorderde regeeringsvisch onttrokken
en belast zich nu uitsluitend nog maar met
de distributie en contröle.
Meermalen hadden wij gelegenheid er op te
wijzen dat in vischhandelkringen ontstemming
heerschte, dat het bureau, oorspronkelijk opge
richt om reclame te maken voor het vischge-
gebruik, zich langzamerhand ook ging bewegen
op het gebied van den handel. Vischhandel-
vereeniging en de Kamer van Koophandel
wendden zich verschillende malen tot den Mi
nister en eindelijk met resultaat.
De bestellingen der gemeenten komen nu bij
het Centraal Bureau indit verdeelt de ont
vangen opdrachten over het aantal erkende
handelaren alhier, naar gelang van hun vroe-
geren omzet en deze krijgen des morgens van
den aanvoer in de hal een toegewezen percen
tage. Voor het inpakken en verzenden wordt
hun eene vaste vergoeaing per mand uitgekeerd
bene goede lepaling is> dat de verstrekte visch
ïri de hal zed moet worden bewerkt en niet
eerst naar de pakhuizen mag worden verroert
Dit vergemakkelijkt den taak der controleurs en
voorkomt fraude.
De afrekening met de gemeenten, die nu ook
één tiende moeten betalen van het verschil tus
schen in- en verkoopprijzen, geschiedt uitsluitend
over voornoemd bureau. (Msb.)
Cheeoiadereepen.
De minister van landbouw, nijverheid en
handel heeft, naar de Telegr. meldt, den bur
gemeesters een missive toegezonden, waarin er
op gewezen wordt, dat bij de bestaande
schaarsehte aan voedingsmiddelen, chocolade
•teeds meer een zeer op prijs gesteld artikel
voor bijvoeding is geworden. Naarmate echter
dit feit de aandacht is gaan trekken, is dit
artikel althans voor bescheiden beurzen moeilij
ker verkrijgbaar geworden, en doordat de opkoo-
per zich van winkelvoorraden wisten en weten
meester te maken, en doordat onder hen, die bii
den handel in chocolade betrokken zijn, er perso
nen zijn, die er grooter belang in zien aan de
hun ten verkoop gegeven chocolade een andere
bestemming te geven, dan ze langs directen
weg m consumptie te brengen.
i a m'n's',er acht de distributie van choco
lade op kaarten, bons of op welke andere
wijze dan ook van een centraal punt uit, prac
tised onmogelijk en ook niet wenschelijk op
grond van de overweging, dat de nog beschik
bare voorraden grondstoffen inbegrepen
met zeer groot zijn.
Anderzyds is de handel in chocolade zich in
een economisch gesproken zoo absoluut nutte
loze richting gaan ontwikkelen, dat de mi
nister meent, niet te mogen nalaten, althans
nog tc trachten aan de resteerende voorraden
een meer doelmatige bestemming te geven. Hij
heeft zich tof doel voorgenomen, door de fa
brikanten van chocolade aan de gemeentebe
sturen, die daardoor onder nader te noemen
voorwaarden in aanmerking wenschen te komen,
een zekere, nader vast te stellen hoeveelheid
chocolade te doen leveren in den vorm van
reepen of tabletten tegen een prijs van f 11
per 100 stuks, ieder van ongeveer 30 a 40
gram deze zullen en detail moeten worden
ver oc i egen 121/ï ct. per stuk, door winke
liers, aan te wijzen door de gemeentebesturen.
Het gemeentebestuur zal tot dien verkoop uit-
sluizend winkeliers mogen aanwijzen, die, op
welke wijze dan ook, dat bestuur, waarborgen,
dat de verkoop uitsluitend aan directe consu-
geschieden? vasles»«eMe° P"i'
Aan bet slot zijner missive merkt de minister
nog op dat het zijn voornemen is, de choco-
lade-fabncage overigens vrij te laten, inet deze
eper mg dat voorhands geen poeder mag
worden afgeleverd nog verwerkt.
zakelijk moet worden geacht maatregelen ter be
strijding van dit euvel te beramen.
Da inbeslagnemingen fa de Haarlemmermeer.
Tusschen het bestuur van den Boerenbond,
afdeeling Haarlemmermeer, enjde minister van
justitie zijn inzake de inbeslagnemingen door
militairen in de Haarlemmermeer, de volgende
telegrammen gewisseld
De minister seinde het volgende telegram
Na gehouden overleg met het departement
van landbouw, heb ik den indruk, dat geheel
overeenkomstig de wettelijke bepalingen van
wege liet departement van landbouw instruc-
ties zijn gegeven.
Mocht volgens uw oordeel in eenige bijzon
dere gevallen niet overeenkomstig de wette
lijke voorschriften gehandeld zijn, dan verzoek
ik u mij de desbetreffende gevallen met
namen te noemen, teneinde in de gelegenheid
te zijn deze te onderzoeken.
Hierop is hedenochtend het volgende tele
gram verzonden door het bestuur van den
Boerenbond aan den minister van justitie.
Naar onze meening wordt beslist in strijd
met de wettelijke bepalingen gehandeld, daar
geen voldoende onderscheid wordt gemaakt
tusschen de inbezitneming krachtens artikel 9
der Distributiewet en de strafrechtelijke inbe
slagneming van artikel 20 dier wet.
Wij zijn tot onze groote teleurstelling daar
om door uw overigens vriendelijk antwoord
niet overtuigd, noch ook gerustgesteld. Wan
neer zoudt u onzen voorzitter met onzen
rechtskundigen adviseur, mr. Monnik in par
ticuliere audiëntie willen ontvangen, of iemand
van uwentwege aanwijzen, met wien de zaak
kan worden besproken Met liet oog op de
steeds toenemende ontstemming onder de
landbouwers wordt spoedig antwoord dringend
verzocht.
Het s a. „Wills".
Het N.I.P.A. seint ons uit Batavia d d 13
dezer
Het ss. „Willis" vertrekt Vrijdag van Batavia
naar San Francisco.
Het Ned. s. Sindoro.
1Qflet. Npd®rl'"'s- "Sindoro", dat op 6 Maart
1917 te Gibraltar voor ankers lag, sloeg dien
dag tijdens hevigen storm los en strandde bij
1 unta Mala (baai van Gibraltar), op de rot-
"ei gebracht!"1* d8V- ""d d" "Si"doro"
Het Admiraliteitshof wees aan de bergers
een bergloon toe van 27.000. De waarde van
£364 400°'° mCt dC ,adiDg Werd «eschat °P
nijverheid en
Koffie.
De minister van landbouw
handel heeft bepaald
1 De leveranciers van koffie aan detaillisten
zullen ,n het tijdvak van 27 Mei tot en met
24 Juni aan detaillisten mogen afleveren en
wel op een hun door den detaillist over te
leggen
Bon no. 28 eener thee- en koffiekaart 0.05
KG. koffie en bon no. 29 eener thee en kof
fiekaart 0.05 K.G. koffiegeldende deze hoe-
Wel geld, maar geen voedsel
Reuter seint uit Londen
u L*gerhuil een vraa8 beantwoordend,
heeft Macpherson gezegd, dat de Nederland-
sche regeermg een overeenkomst met de
BnUche regeering is aangegaan, waarin ze
zich verplicht om de Britsche krijgsgevange
nen die in Nederland zijn geïnterneerd, aan
voedsel te helpen.
YVegens schaarschte van voorraden in Neder
land werd de regeering onlangs door de stem
ming onder het volk gedwongen het brood-
en vleeschrantsoen te verminderen tot dat
hetwelk dea Nederlandschen burgers toekomt!
Het lijkt waarschijnlijk dat dit rantsoen
laag is en de kwestie om toestemming van
de Nederlandsche regeering te verkrijgen dit
rantsoen met toezendingen uit Groot-Britannië
aan te vullen, is in overweging. Het wordt
met aanbevelenswaardig geacht om toe te
staan dat artikelen, die voor de levensmidde-
lenrantsoeneering fa Engeland van gewicht
zijn, naar Nederland worden gezonden. Men
hoopt binnenkort de huidige moeilijkheden
M,„ /ererTn,en' d00r geId van Groot
Bntannié uit aan Nederland te doen toekomen.
Naaigaren.
Het Nederl. Correspondentiebureau in Den
Haag meldtHet ligt in het voornemen van
de regeermg, binnenkort een regeling te tref
fen voor naaigaren. De bedoeling zou dan zijn,
dat de industrien, die naaigaren gebruiken
arvan rechtstreeks zouden worden voorzien
De economische onderhandelingen met
Duitschland.
In goed ingelichte kringen is men, volgens de
„fel overtuigd, dat de heer A. G. Kröllcr zéér
waa 'schynljjk reeds uitgenoodigd is om weef zit
ting- te nemen in de commissie, die de economische
onderhandelingen voert met Duitschland.
Het eonvooi naar IndiS.
AT :;:V' R- Ct'" Terneemt, dat aan het voor
iNed.-Indie bestemde eonvooi ais kolenboot zal
worden toegevoegd het vrachtschip „Benkalis,"
van de Stoomvaart-Mijl. Nederland te Amsterdam.
De „Lengkaiis", groot 6548 bruto ton, is een
nieuw schip, dat nog niet in de vaart is geweest.
Schrijfpennen.
Het bestuur van de Vereeniging ter bevorde
ring van de belangen des Boekhandels heeft, naar
het „Nwsbld. v. d. Boekh." meldt van den mi
nister van landbouw, nijverheid en handel den
volgenden brief ontvangen:
Mijn aandacht wordt gevestigd op het feit,
a 1,1 e laatste wekten in Rotterdam schrijif-
PCn"!Jnworden opgekocht. Deze inkoop schijnt
hoofdzakelijk door schooljongens plaats te vin
den, terwijl de opkoopefs reeds fl.öO per doos
je (gros) betalen.
Daar ik veronderstel, dat deze opkropen plaats
vinden met bet oog op prijsopdrijving door ket-
tmghandel, zal ik1 het op prijs- stellen van u te
j vernemen, fa hoeverre deze feiten ook seeds dé
aandacht van uw bestuur hebben getrokken en
I m hoeverre u meent, dat het met het oog op
j de binnenlaindsche voorziening in dit artikel noxl-
TWEEDE KAMER.
Zitting van Woensdag 14 Mei.
Nadat de wijziging van de Boterwet, de
distnbutierechtspraak en het ontwerp inzake
het enquete-recht voor de Eerste Kamer aan
de agenda zijn toegevoegd, wordt voortgegaan
met de behandeling van het ontwerp-de Sa-
vornin Lohman c.s. betreffende de gelijkmaking
van de salarissen der bijzondere en openbare
onderwijzers.
De heer de Savornin Lohman (c.h.)
betoogt, dat het voorstel niet is een uitvoe
ring van artikel 192 der Grondwet. Het is
alleen een erkenning van het beginsel van ge
noemd artikelhet wegnemen van de schro
melijke ongelijkheid. Het voorstel prejudi-
cieert niet op de uitvoering van artikel 192.
'J h.et, «tellen van waarborgen betreffende
de degelijkheid van de bijzondere onderwijzers
kunnen aan deze onderwijzers onmogelijk
zwaardere eischen worden gesteld, dan aan de
openbare, en dit ontwerp maakt de positie
eenvoudig gelijk.
Jeer Yai1 der Molen (a.r.) betoogt,
dat het ontwerp niet strijdig is met de poli
tieke zeden en het politiek accoord. Spr. ver
wijst daarvoor naar besluiten door verschil
lende gemeentebesturen genomen, om bijzondere
onderwijzers gratificatiën te geven en zoo hun
salaris gelijk te maken met dat der openbare
onderwijzers. Hij betoogt, voorts, dat aanne
ming van het ontwerp gewenscht is in het
belang van het onderwijs.
Door het wetje-C o r t'v a n derLinden
van dit jaar worden de openbare onderwijzers
eenzijdig beoordeeld.
Afstemmen van het voorstel-L ohm an zal
beteekenen dat de besprekingen over de sala
rissen der bijzondere onderwijzers zullen wor
den overgebracht van de Kamer naar de ge
meenteraden. Willen de heeren van links bet
weten D' moeten ZÜ het «lf maar
De geest van pacificatie die dr. Bos en
Roodhuizen bezielde schijnt geweken.
fannV a,n W 'Jn b e r g e n (r.k.) betreurt
den loop der besprekingen.
De uitbanning van den heer Roodhuizen
stRH i? 1 Part'j heeft ,Preker teleurge
steld De linkerzijde heeft den schoolstrijd
weer doen ontbranden.
Dat men zijn afkeer tegen het bijzonder on
derwijs koelt op de noodlijdende onderwijzers
gewekt8 6 Verontwaardigmg fa den lande
Mgr. Nolens sluit zich bij het betoog van
baron van Wijnbergen aan.
De heeren de Kanter (u.l.) en Ger
hard (s.d.a.p.) en Visser van IJzen-
doorn (v.l.) motiveeren hun stem tegen het
ontwerp-Lohman.
vnnr krrT r o e 1t r a (s.d.a.p.) kan met het
ooistel met medegaan maar oppert het denk-
beeld van een renteloos voorschot aan de
school besturen.
Na de replieken van enkele leden d.r rech-
gesfaten e° a,gemeene beschouwingen
Het wetsvoorstel wordt met 45 tegen 36
stemmen verworpen, links tegen rechts, behalve
de heer Bichon van Ysselmonde, die eveneens
tegen stemde.
Mi?ijudCJbeluandeling van enkele onderwerpen
ralende de begrooting van oorlog diende de
heer Ter Laan de volgende motie fa.
Kamerj Yan oordeel, dat er geen vol
doende grond is, de voorgenomen lahdweer-
oefening m 1918 te doen doorgaan, gaat over
tot de orde van den dag.
Deze motie zal op verzoek van den minis-
komen1 g Donderdagnamiddag aan de orde
