Gratis Ongevallenverzekering Omstreken. De Oorlog. 41ste Jaargang. Maandag 27 Mei 1918 No. 12148 Het nienwe Kiesstelsel. Westelijk front. FEUILLETON. IMtenlandsch Nieuws. Het geheim van Philippe de Rainvillier. Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na femteortp no, 148. - Postbus: S&. 8bna»B*n«ntl,B m S tomaAm &L6G, par atffc 12 e»tó, êraaca port ft.— kwartaal. SSwaèedft» Mumnttni 3 cent. Incassokosten worden berekend. Advertentiöa: 1-5 regels f 1.30 alk* regel daarboven 25 ct. 3 maal olaatssu wordt 2 maal berekend. Ingezonden madedeelmgenJiO ct g Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tar.even worden op aanvr g toegezonden. Op alle advertentiën in het Zaterdagavondnummer 10 oorlogstoesiag Incassokosten worden berekend. by levenslange geheele invaliditeit wordt bi} verlies van bij verlies van een wijevinger; bt verlies eiken ande- i ren vinger. Bij of krachtens wetten of verordeningen voorgeschreven en andere officieels at en aankondigingen en kennis gevingen van het Gemeentebestuur. Het kohier der plaatselijke belasting op de gebouwde eigendommen in de Gemeente Schiedam welke zelve of welker aanhoorig- heden belenden aan de openbare straten of wegen in de Gemeente (Straatbelasting), is heden aan den Ontvanger der gemeente ter invordering uitgereikt, en in afschrift gedu- rende de vijfmaanden, te„rekenen van heden op de Secretarie d^r gemeente voor een ieder ter lezing nedergelegd. Schiedam, 27 Mei 1918. De verkiezingen voor de Tweede Kamer der Sta ten-Generaal staan voor de deur. Voor het eerst zullen deze gehouden worden volgens ons nieuwe kiesstelselde Evenredige Vertegenwoordiging. De politieke partijen treden elk afzonderlijk ^De Katholieken stemmen uitsluitend op de Katholieke Candidatenlijst. Een stembusver- bond bestaat niet meer, iedere partij is op eigen krachten aangewezen. Geen samengaan van Katholieken dus met Anti-rev. en Chr. Hist, of andere partijen. Het verschil tusschen het oude en het nieuwe kiesstelsel is zoo groot, dat wij het van belang achten om dit voor onze Kiezers duidelijk te maken. Tot dusver hadden wij de distncten-mdee- ling, daarbij het meerderheidsstelsel. De leden der Tweede Kamer hadden ieder hun district en werden gekozen bij meerder heid van stemmen. Dat dit stelsel een zeei onzuivere vertegenwoordiging opleverdfe, is overbekend. In de eerste plaats waren de districten niet even groot, maar erger was het dat de min derheid in elk Kiesdistrict, hoe sterk deze ook was, geen vertegenwoordiging kreeg. Zoo werd bij de verkiezing van 1913 een linksche meerderheid behaald (54 zetels), of schoon, naar schatting, het totaal der recht- sche stemmen meer bedroeg dan de hnksche. Aan zulk 'n misverstand een einde te ma ken is'de hoofdgedachte der Evenredige Ver tegenwoordiging. Dit stelsel is eenvoudig en ^Wanneer bij de Tweede Kamerverkiezing, waarbij 100 leden moeten gekozen worden, door het geheele land b.v. 1.300.000 stemmen worden uitgebracht, dan heeft men om ge kozen te zijn, 13000 stemmen noodig. Dit aantal geeft recht op een zeteldit ge tal heet de Kiesdeeler. Zooveel malen als een partij 13.000 stemmen op zijne candidaten heeit uitgebracht, zooveel zetels ontvangt deze partij. In ronde cijfers wordt natuurlijk met ge stemd. Wanneer een partij 40.650 stemmen heeft kunnen behalen, krijgt zij dadelijk 3 ze tels en houdt 1650 als overschot. De som van de overschotten vertegenwoor digt een aantal zetels, die niet terstond bij eerste toewijzing verdeeld kunnen worden. Om nu te weten hoeveel zetels de Katho lieke Partij bekomt, telt het Centraal Bureau samen hoeveel stemmen in gansch het land op de Katholieke partij zijn uitgebracht. Dan zegt men dus: per 13.000 heeft.men recht op een zetel. Op de Katholieke partij zijn uitge bracht 390.000 stemmende Katholieken ver krijgen derhalve 30 Kamerzetels. Met de an dere partijen wordt op dezelfde wijze gehan deld, zoo worden de zetels toegewezen, vol komen naar evenredigheid der uitgebrachte stemmen. Voortaan vervallen de 100 districten, het geheele land is één district, met 's-Graven- hage als Centraal Stembureau. Men ziet hieruit hoe groot de waarde is van iedere stern voor de partij, omdat iedere stem wordt gebruikt, hetzij om het vereischte stem- mencijfer te bereiken (13.000). hetzij om het stemmencijfer van den daaropvolgenden can- didaat op te voeren tot de Kiesdeeler is be- reikt. j De volgorde der namen op de lijst is dus niet zonder beteekenis. De beste candidaten moeten zoo hoog mogelijk worden geplaatst, omdat zij daardoor de meeste kans hebben gekozen te worden, maar ook omdat hunne algemeen bekende naam een veilige aanwijzing i is voor de kiezers om op die lijst te stemmen waarop deze voorman als No. 1 voorkomt. Het stembiljet, dat de kiezer in handen krijgt, verschilt geheel van het vorige. Vroeger bevatte het eenige namen van candidaten vanversehillen- de partijen, terwijl het thans eenige reeksen van namen bevat. Iedere reeks is de lijst van een partij, en wel die van een der kieskringen, waarm' het land is verdeeld. Van al die namen mag de kiezer er maar één aanwijzen. Er moet dus terdege worden opgelet. Feitelijk doet de kiezer twee dingen gelijK Hij wijst aan welke candidaat hij wil begun stigen, maar ook aan welke partij hij de voor keur geefc. Het is mogelijk dat zijn stem aan een anderen candidaat ten goede komt, maar dan toch aan een van dezelfde partij. Alle stemmen in gansch het land voor een partij uitgebracht worden te zamen geteld op grond daarvan ontvangt zij haar aantal zetels. Zoo kan een stem in Schiedam voor de katho lieke partij uitgebracht het totale stemmen- tal van onze partij juist groot genoeg maken om een zetel meer te krijgen in den kieskring Amsterdam en omgekeerd. De strijd wordt dus overal even spannend Iedere stem heeft haar waarde, en gelijke hooge waarde. Het zal nu niet meer voorkomen dat ikHT^district tode SleniTjg gaan omdat des(°° jSvig werd en Orde" alle Katholieken dringend uitnoo- of wel dat m heteene distnct hev g worden der Kiesvereenigmg, ten- SÏÏt%?bLn5etSelStikw.,l eind. a„e kathol,eke kierer, te kunnen een- Het is nu overal oppassen dat, alle stemmen tot Jiun recht komen en wel voor de eigen partij, derhalve voor onze eigen katholieke candidaten. De kiezer heeft niets anders te doen dan één hokje zwart te maken en geeft daarmee zoo wel zijn politieke kleur als zijn man aan. Hoe eenvoudig de stembiljetten ook zijn, het staat te vreezen, dat bij de eerste verkie zingen, het aantal ongeidige biljetten lang met gering zal zijn. Ingewijden vreezen voor een percentage van wel 10 pet., op grond van de eerste ervaringen met systeem in andere landen. Het schijnt elders zelfs te zijn voorgekomen, dat op ieder biljet de eerste candidaat van de eerste reeks een overweldigende meerderheid kreeg, omdat hij nu eenmaal. vooraan stond en men nummer een wenscht te stemmen, maar men vergiste zich alleen in de reeks. Men lette voortaan eersl op de reeks en daarna op nummer één. Van Pater H. Ermann S.J. bestaat een aardig versje „Wij kiezen rechts en nummer 1", maar er moet voor worden gewaakt dat men daarbij niet vervalt in de fout hierboven vermeld. Nummer een stemmen is -goed, mits van de goede reeks, de reeks van de katholieke partij, welke in onzen kieskring begint met den naam van 1. Mr. M. J. M. Kolkman ver volgens vinden wij daarop 2. H. Stulemeijer, 3. Mr. D. A. P. N. Kooien, 4. C. J. Kuiper, 5. Mr. W. J. M. Brantjes van Rijn, 6. N. Nivard, 7. Mr. J. A. Vervaart, 8. G, J. van Marrewijk, 9. J. H. M. Balvers, 10. P. Thijssen. De inlevering der candidatenlijsten heeft plaats gehad op 21 Mei jl., terwijl heden, Maandag 27 Mei, zitting werd gehouden om te beslissen over "de geldigheid der ingeleverde candidatenlijsten en over de handhaving van de daarop voorkomende candidaten. Op Woensdag 3 Juli a.s. zal de groote ver kiezing plaats hebben dan zal de groote slag geleverd worden. Door algemeen mannenkiesrecht en even redige vertegenwoordiging zal dan beslist wor den in welken geest en welke richting de eerst volgende vier jaar zal worden bestuurd. Bij het algemeen mannenkiesreche is tevens ingevoerd stemplicht. Ieder is verplicht ter stembus op te komen. Niet verschijnen zal worden gestraft, behoudens geldige reden van verhindering. Een boete, die bij herhaling tot tien gulden kan oploopen, of wel een rechterlijke berisping bedreigt degene die niet aan zijn stemplicht voldoet. Het aantal kiezers is met 400.000 uitgebreid. Voor de besturen der R. K. Kiesvereenigingen een zware taak om de kiezers weg-wijs te maken. De medewerking daartoe dringend ver zoekend van allen die iets kunnen bijdra- traliseeren. Ook contribueerende leden zullen zeer wel kom zijn, want voor het verkiezingswerk is ook geld noodig. Voortaan zullen niet meer tal van kiezer» met allerlei middelen naar de stembus moeten worden opgejaagd, wijl de wet de verplichting oplegt om te gaan stemmen. Wel zal het zaak blijven om telkens en telkens door middel van de Pers, strooibiljetten enz. enz. aan de Kiezers duidelijk te maken welk stipje zij hebben zwart te maken, willen ze stemmen op No. 1 van de Katholieke lijst. En dat zullen we doen, niet alleen door onze tegenstanders te. bestrijden, maar vóór en boven alles door onze beginselen kloek en krachtig uiteen te zetten. Mogen de katholieke Schiedammers zich ten volle bewust zijn van de waarde van hunne stemmen en zich correct houden aan het ad vies, hetwelk door de R. K. Kiesvereenigmg is gegeven. De stafberichten melden alleen plaatselijke gevechten en artilleriestrijd. De stad Laon wordt door het Fransche geschut allerhevigst gebombardeerd. 51 Zei hijl anders niets? Neen, zoo goed Ms niets. Heeft hij dit opschrift er1 in uw bijzijn r r 1 op gezet Neen, de enveloppe was geheel in ioide en zooals nu, toen hijl er hier mee op de ka mer kwam. Hij is niet langer dan tien minu ten hier op de kamer geweest, en zijtn verblijf ten mijnent maakte geheel den indruk als dat van iemand', die zich bewust is, dat hem nog slechts enkfele dagen resten, Ms Van iemand, die zich tot den doiod voorbereidt. Heeft u nimmer met mevrouw de Rain villier over dezen brief gesproken i De notaris söheen ovet deze, vraag yerrast. Ik begreep aanstonds, dat ik een grove Hater hart geslagen. Hoe kunt u zooiets dienken, mijnheer? Iets dat mij ambtelijk is ter hand gesteld, blijft ver- borgen voor ieder ander dan voor den persoon voor wien het bestemd' is. Zelfs' indien ik u één dag eerder had ontmact, SOM ik u er nog Havas seint uit Parijs De militaire medewerkers der bladen bespre ken het uitstel van het offensief. Luitenant-kolonel Rousset schrijft in de Petit Parisien" De oorzaken van dit uitstel 'zijn velede eerste is wel de huidige over macht der geallieerden in de lucht, waardoor de Duitsche aanvals-toebereidselen belemmerd en de troepen gedemoraliseerd worden. He gewaagde der onderneming zou trouwens eenig meeningsverschil hebben doen ontstaan tus schen Ludendorff voorstander van een offensief tot het uiterste en Hindenburg, die veel voor zichtiger is. Een andere oorzaak ziet de schrijver in den binnenlandschen toestand der centrale rijken een mislukking zou aanleiding kunnen zijn tot manifestaties. De „Gaulois" veronderstelt, dat binnen afzien- baren tijd, door bemiddeling van een neutrale mogendheid, vredesonderhandelingen zullen wor den ingeleid. Het blad wijst er vervolgens op, dat de troe penconcentraties der geallieerden gelijken tred hebben gehouden met die der Duitschers en dat de geallieerden gereed zijn voor den schok, waar deze ook kome. niot over gesproken hebben. Neen mijnheer! Z°'? iets 'zou bij ons ongeoorloofd zijn. Mijn taak is nu volbracht Mr. Bureaux zWeeg. Eh daar ik inzag, dat hij inij niets meer1 te vertellen had, besloot ik nu, zoo spoedig' mogelijk te vertrekken. brandde van nieuwsgierigheid om te weten vat dit schrijven wel behelsde. Met koortsachtige haast nam ik afscheid co snelde ik naar mijne woning'. Ik had geen opgen voor (de schoane natuur; dicht bij! mijne wo ning zag ik mevrouw de Rainvillier en Noémie mij' te gemoet treden. Ze hadden beiden een vrool'ijken glimlach op 't gelaat; toen zij m>j! 111 het oog, kregen, kwamen ze naar mij, toe, ter wijl Noémie mij zeide: "We moesten u ontmoeten, want zooi juist passeerde ons een heer, die sprekend op u leek. D,at was' een aankondiging, hernam ze glim" lachend. Ik wist niet wat te zeggen, en toch kon ik niet sprakeloos Mijlven staan. Komt ge van huis? vroeg ik ten slofte. Zeker, waar zouden we anders nu al ge weest zij'n? vroeg Noémie mij. Ja, we wilden juist eene wandeling do,» het park doen; Noémie heeft beweging noodig^. U weet waarom voegde zij! er lachend bij m die lente verwacht ze een erfgenaam... Doch er schijnt u eene gewichtige aangelegenheid te wachten, ten minste, ge hadt zooi juist blijkbaar grpoten haast, te oordeelen naar den spied waar mee u voortschrcedt, we dachten al, dat ge ons niet zien zoudt. v Ik weet niet meer walt ik antwoordde.- Ik hoopte maar, dat hoe lief mijd Vriendinnen mij Ook waren, ze mijl nu zouden laten gaan. Ze zagen blijkbaar, dat een gewichtige zaak mijn geest bezighield. Mevrouw de Rainvillier keek 'mijl bezorgd aan. Dioidh de arme vi^ou\v was er vette van, te vermoeden, wat mijn geest bezighield. Wanneer zullen we het genoegen hebben u weer eens te zien? vroeg mevrouw de Rain villier, mij, terwijl ze mij tevens de hand ten afscheid toestak. Wel als u wilt... morgen schikt u dat? Tenminste als ik niet verhinderd word. U weet, dat we eiken middag tot vier uur thuis zijln. En ik' behoef er zeker niet bij te voegen dat 't ons veel genoegen zal doen, u te ontviangen. Daarna voegde ze er op somheren toon bij.: -- Juist als in die droeve dagen! Zijh we niet overeengekomen, dat we er sedert gisteren niet meer over zouden spreken? Juist! W,e zullen er over zwijgen 1 De eerste, die er nog' over begint, moet maar boete betMen, zei Noémie, terwijl ze bare moeder b'ij den arm vatte. Eindelijk! Ze vertrokken 1 Eenige minuten later had ik mijne woning be reikt. Ik sloot Eet venster van mijd studeerka mer om met aandacht te kunnen lezen. Aan mijn schrijftafel plaats nemena, beschouw- de ik eerst gedurende eènige oogenMikk'en dit onverwacht document, verzegeld met een zwart lak, waarin de initalen des overledenen: P. R- Niets hield mijl tegen, om den brief te ope nen en toch... nu aarzelde ik. De hand waann j ik de enveloppe hield, beefde. Mijin keel was 'dropg', mijn tong dik. Ik een gevoel, alsof de kamer met mij' ronddraaide- Eindelijk, ïk moest immers wel! Ik nam myn vouwbeen en met ééne beweging had i'k'^ e couvert geopend. Voorzichtig nam ik' den brief op, 10 0 viel. Het was een dubbel blad gel inieer sc papier in octavoformaat, geheel bes reve het duidelijke krachtige bandschn tjan^ leden vriend. Bij het le^tt diepe droefheid reeds, wei'd i'k door zulk ooffen ont- rolden en op het papier (Wordt perwlgd). 'i 1

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1918 | | pagina 1