Binnenland.
to leveren. De boeren ploegen de bezaaide vel
den om en vernielen het zaad. Zij steken de
eigendommen en bosschen, toebehoorende aan
de groote grondbezitters in brand.
Verscheidene rijke grondeigenaars, die deel
hebben uitgemaakt van den raad, welke de
hetman heeft benoemd, zijn vermoord. In ver
schillende plaatsen zijn Grieksch-Katholieke
geestelijken mishandeld.
TURKIJE
Uit Constantinopel meldt men:
Volgens een bericht in de bladen heeft de mi
nister van justitie Halil Bey, de eerste gedele
geerde voor de vredesonderhandelingen met Zuid-
Kaukasie aan de regeering gemeld, dat het Vre
desverdrag tusschen de Turksehe regeering en
vertegenwoordigers van Zuid-Kau'kasus ondertee
kend is.
RUSLAND.
Volgens berichten uit Moskou hebben de auto
riteiten van Kasan an Nischny het scheepvaart
verkeer stopgezet.
Orenburg zou door revolutionnaire kozakken
afgesneden zijh.
De in West-Siherië opereerende Tsjechische
troepen schijnen definitief verslagen.
ALLER!,!! NIEUWS.
Volgens de .(Vossische Zeitung" is een mi
litair» deputatie van de Russische sovjetrepubliek
ia Berlijn aangekomen. De deputatie is een deel
dar oonomissit, die eea reeks kwesties van po
litieleen, militairen en ecjonomischen aard zal be
spreken. Op het einde dezer week zai de eer
ste zitting praats hebben.
Uit Frankfurt a. Main meldt menPrin
ses Anna van Pruisen, het oudste lid van het
Huis Hohenzollern, is gister op 82 jarigen
leeftijd na smartelijk iijden overleden.
Ambtenarij.
De Socialisten willen het menschdóm geluk
kig1 maken door het nog meer op te knappen
met ambtenarij en niets meer aan 't particuliere
i initiatief over te laten.
Het „Centrum" zegt daaromtrent terecht:
1 „Hoe meer er wordt gereglementeerd, h >e grop-
ter de moeilijkheden, en hoe talrijker de ontevre
denen.
Rijzen niet telkens en telkens klachten over
willekeur, over scheeve verhoudingen, over ver-
gissingen, verzuimen, tekortkomingen, over iotn-
j verschiltigheid en nonchalance hier, over bedrog
en' ontduiking elders.
i Een Maatschappij', een Staat, waarin ambte
naren-geest en ambtenaren-sleur de overheër-
schende facturen zouden vormen en de prikkel
van het eigen initiatief, de eigen inspanning,
het eigen rechtmatig belang werden weggenomen
zou de dood zijn voor alle energie en een
bespotting van de persoonlijkheid, zonder de ge
meenschap opk maar in 't (minst Vooruit te bren
gen."
Vetdlstr'botie.
De Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft gezien zïjine beschikking van 31
Mei 1918 afdeeïingi Crisiszakèn no. 33659 bureau
Volksvoeding!, houdende vaststelling eener Vet-
distritutieregelingbepaald: dai^het bepaalde in
artikel 6, 2de lid, dier distributieregeling komt
te vervallen, zoodat derhalve uit die regeling het
voorschrift, dat losse bons niet geldig zijn, is
weggenomen.
De „Nieuw-Amsterdam".
Het stoomschip „Nieuw-Amsterdam" wordt
heden of morgen in Amerika verwacht.
Vermoedelijk zal het schip Halifax aanloopen,
daar nog geen bericht i6 ingekomen omtrent
heropening der haven van New-York.
De nieuwe aardappelen.
Naar men verneemt, is door den minister
besloten den verkoop van nieuwe aardappelen
niet over te laten aan den vrijen handel, maar
te distribueeren en op bons verkrijgbaar te
stellen.
Er kan dadelijk een ruime oogst en goede
kwaliteit worden verwacht.
Nederland en Dnilschland.
De „Times" verneemt, volgens den Londen-
schen correspondent van de „Tel." van haar
b'ijizonderen correspondent in Den Haag, dat de
groote moeilijkheid, met betrekking tot de a.s.
overeenkomst met Duitschland, betreflende de le
vering van kolen vpor Nederland, hierin bestaat
dat, behalve de onmiddellijke leverantie van
vlees'dh en vetten, in ruil voor kolen, ook conces
sies voor na den oorlogverlangd worden. Zoo
oefent Duitschland thans pressie uit om1 de be
schikking tover een deel va® de Nederfandsche ton-
nenmaat te krijgen voor een tijdperk van 10 jaar
na het sluiten van den vrede. De correspondent
Verneemt, dat de meerderheid in het Nederland-
sclie kabinet er sterk tegen is dit toe te staan.
De „Tel." kan de mededeelingen van Den Haag-
sthen correspondent van de „Times" in zoo
verre bevestigen, dat de Nederlandsche onder
handelaars de gestelde eisöhen, betreffende dé
Nederiandsthe tonnenmaat, als onaannemelijk'
hebben afgewezen, waarop Duitschland ze heeft
laten vallen, om thans echter den eiscih te stel
len, dat de Schepenvorderingswet na den oor
log1 gehandhaafd zal blijlven.
De Levensmiddelenprijzen.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek pu
bliceerde in afl. 5 1918 van zijn maandschrift
verhoudingscijfer!s der prijzen van eenige door
een 6-tal coöperaties verkochte artikelen, waar
voor vergelijking met vroegere perioden mogelijk
was. (De prijzen van 1893 zijn gelijk 100 ge
steld.
De verhoudi ngsci'fers waren voor koffie 88
in 1914, 1?6 in April 1918, margarine resp. 99
en 133, boterolie 9? en '448, bastardsuiker 91
en 118, suiker (melis) 89 en 103 en zout 80
en 190.
Uit een vergelijking van de prgzen van een
aantal artikelen in Maart 1918 en April 1918
blijkt, dat de Goudsohe kaas1 steeg met 2 pCt.,
boterolie met 10 pCt. en raapolie met 6 pCt. De
volgende artikelen werden niet in prijs ver
hoogd: bruine boonen, witte boonen, capuqj-
ners, grauwe erwten, groene erwten, boek-
weitgort, ha vergort, Leidsche kaas, koffie, mar
garine, boekweitmeel, roggemeel, tarwemeel, pa
tentolie, rijst, basterdsuiker, suiker (melis) ver
micelli, zachte zeep en zout.
Het verhaudingscijfer van de gemiddelde
prijzen van Cjokes bij een 88-tal gemeentelijke
gasfabrieken, in 1913 is 100 gesteld, beliep in
de groote gemeenten in 1914 95.58 en steeg
vervolgens tot 125.73 in 1915, 152.10 in 1916
224.66 in 191? en 289.18 in April 1918; het ver-
houdingscijfer, berekend naar de gemiddelde
prijzen per H.L boven de krachtens £e rant
soeneering toe te kennen eerste 11 brands tof-
feneenheden bedroeg in de maand April 1918
421.63. j
-zulke onderhandelingen tot voldoening van bei
de partijen gevoerd worden ten zegen van hen,
wier lot ze moeten verbeteren. In verscheidene
gevallen is reeds veel goeds en groots op deze
wij'ze bereikt.
Steeds, wanneer dit het geval was, werd aan
de besprekingen de naam verhouden van een
dier staten, die niet aan den wereldoorlog deel
nemen, maar daarom niet minder er onder te
lilden hebben en welks bereidwilligheid om hulp
te verleenen, dikwijls in den vorm v^in een in
moeilijke omstandigheden betoonde gastvrijheid
des te honger moet worden gewaardeerd met
warmen dank.
Het koninkrijk Nederland, dat de uitwerking
vand 'en oorlog te land en ter zee onmiddellijk
aan zijn grenzen heeft gezien, welks1 bevolking
de onmiddellijke gevolgen niet minder smartelijk
heeft ondervonden dan de bevolking; van andere
onzijdige landen, heeft, evenals' Zwitserland, den
gevangenen van beide oorlogvoerende partijen her
haaldelijk Ver-gaande gastvrijheid bewezen. Wij
zijn overtuigd, dat in Nederland niemand alle
tastbare resultaten van de huidige conferentie
niet met voldoening zial begroeten. De Neder
landsche 'regeering kan zich vpoir alles1, wat zij
gedaan heeft om de besprekingen mogelijk te
maken en te bevorderen, verzekerd houden van
den meest oprechte^ dank' van het D uitse he valk
en de Duitsche regeering.
Na een openingswoord door den heer Cremer
tot de hooge autoriteiten kreeg dr. Japikse
het woord tot het uitspreken van zijn rede
over de waardeering van Johan de Witt.
Spreker gewaagde van de toewijding die de
Witts leven reeds kenmerkte vóór zijn verhef
fing tot raadspensionaris.
Zijn staatkundige opvattingen, met hoeveel
overtuiging ook voorgestaan, brachten her»
nimmer tot vervolging van den tegenstander.
In een atmosfeer van corruptie, waarin eeO
deel der zeventiende eeuwsche regentenwereld
heeft geleefd, heeft hij nooit geademd. In d®
buitenlandsche staatkunde stond de Witt op
één lijn met Cromwell, Mazarin en enkele mi
nisters van Lodewijk XIV. Voor zijn hooge
positie waren zoowel de buitenlandsche als d«
binnenlandsche omstandigheden gunstig.
Deze gedachte ontwikkelde dr. Japikse op
magistrale wijze en schetste de Witts loop
baan tot 1668 toen na de triple alliantie de
kentering kwam. Na herinnerd te hebben aa»
den dies ater van 1672 besloot spreker:
Zijn beeld moge ons geheele volk strekken
tot één der lichtende bakens uit ons groot ver
leden, naar een soms onzeker schijnende toe-
1 komst
Omstreeks halfzes was de plechtigheid ge
ëindigd
Boter voor banketbakkers.
Naar wjj vernemen, zal de hoeveelheid boter,
door het Rijkskantoor voor Boter enz., aan de
banket- ea koekbakkers te verstrekken,
slechts l&Vs pet. bedragen van de boeveelheid
bloem, welke bun door het C. B. K. is toege-
wezai. Ee* gevplg hiervan zal zijn dat de kloek
en banketbaüer(j nog meer zal worden inge
krompen dan thans reeds het geval is. In
verhand daarmede bestaat bij! tal van banket
en koekbakkers het voornemen slechts aan vaste
afnemers te veokjoopen, die dan, naar gelang
van de hoeveelheid koek, welke zij wenschen
te betrekken één of meer boterbons daarvoor
moeten afgeven,
Staatsmonopolie en verzekeringsbedrijven.
Door den voorzitter der Commissie voor de
monopohseering van het Levensverzekeringdrijf
mr. A. Tak en den vice-voorzitter jhr. mr. Trip
is aan den Minister van Financiën aangeboden een
rapport dier Commissie betreffende de bedrijfs
resultaten van het LevensverZekeringbédrijf in
Nederland. Aan dit rapport zijn tal' van verkla
rende gegevens en ophelderende staten toégé-
vöegd.'
Naar wij vernemen zal de Commissie voor de
monop oliseering! van het Brandverzekeringsbedrijï
in deze maand de laatste hand leggen aan haar
verslag:, zoodat kan w-orden gezegd, dat iook
dit Minister Treub nog vóór zijn mogelijk' aftre
den waarschijnlijk zal bereiken.
Nederland en de Vereenigde Staten.
De correspondent van de „N. R. Ct." te New-
York seintj r
De „EveningPoet" welke steeds Nederland
welgezind is geweest, schrijft:
„Het dreigend geschil met Nederland is' zoo
juist bijgelegd. Zoo ver het publiek' weet, wer
ken de regelingen om' levensmiddelen -uit Ame
rika te ruilen voor een tijdeljjk gebruik van Ne
derlandsche tonnage, naar wensch. Zeker is er
gieen enkel onzijdig land, waarmee Amerika lie
ver wenscht vriendschappelijke betrekkingen tp
onderhouden, dan Nederland. Wij betreuren het
daarom, dat de Nederlandsche regeering haar
gezant te Washington nog geen opvolger heeft
gegeven, die eenigen tijd geleden zijn terugroé-
pingsbrieven overhandigde. De komst van een
nieuwen gezant uit Nederland zou aangegrepen
worden als een gelegenheid, om kond te geven
aan de vriendschappelijke gevoelens van het volk
en de autoriteiten der Vereenigde Staten. Hier
van mag de Nederlandsche regeering overtuigd
zijn."
Daar deze verklaring .van. het -blad de gevoe
lens weergeeft Van breede kringen, moet het Né-
dedandsche volk dit hooren.
De Duitseh-Eugelsehe conferentie.
1 Wolff seint uit Bieriïjln: 1
i Aan de Duitscih-EngelsChe besprekingen in den
i Daag over de kwestie der krijgsgevangenenneernt
behalve de reeds genoemde leden dér Duitsché
j commissie, pok' deel kapitein-ter zee Erich von
Miiller hls gedelegeerde van het Duitsche ministe
rie Van marine,
i De „Nordd. Allgem. Ztg." schrijft:
I I)e onderhandelingen in den Haag over de
behandeling en de uitwisseling Van krijgsgevan
genen doen de onderhandelende partijen aan-
knoopen aan tradities,, welke als oasen bloeien
in een woestijh van vernieling door haat. Het
is niet de eerste keer tijdens den oorlog, dat
Het standbeeld van Johan de Witt.
Over de onthulling van het standbeeld van
Johan de Witt waarvan wij gisteren reeds
in het kort melding maakten kan nog
worden medegedeeld dat de belai gstelling
enorm groot was. Zelfs vanuit de vensters van
den geevngenpoort sloegen eén aantal men-
schen de plechtigheid gade.
De Koningin en Z. K. H. de Prins werden
bij de versierde estrade verwelkomd door den
voorzitter van het bestuur den heer J. F.
Cremer met een korte toespraak.
De Minister van Staat, minister van Binnen
landsche Zaken, tijdelijk voorzitter van den
Ministerraad, mr. P. W. A, Cort van der Lin
den, hield vervolgens een rede, waarin het vol
gende is ontleend
Het is een gedenkwaardig oogenblik nu het
beeld wordt onthuld vaif den grooten Hollan
der, wiens smadelijke dood een der donkerste
dagen teekent onzer geschiedenis. Bijna nie
mand had in die dagen den moed zijn stem
te verheffen tegen het gruwzaam onrecht.
Maar één was er, die onverschrokken zijn
verontwaardiging uitsprak. Met was onze ad
miraal, De Ruyter, en toen hij bedreigd werd
en gewaarschuwd zich in te toornen, moet hij
gezegd hebben: „Indien het hier in het vader
land zoo gelegen is, dat men de waarheid niet
mag spreken, zoo is het er ellendig gesteld.
Nochtans zal ik die spreken, zoolang als mijn
oogen openstaan." En nu, eindelijk, spreekt
thans dit metaal de waarheid, openlijk en
luide en tot iedereen.
Het is een gedenkwaardig oogenblik, nu wij.
onder de regeering van een beminde Koningin
uit het Huis van Oranje en met Hare instem
ming, te midden van de zorgvolle tijden, die
wij, door Hare liefde voor Haar volk en Haar
voorbeeld gesterkt, doorleven, onvervaard door
verdeeldheden en tegenstellingen, die voor
goed zijn verdwenen, den man huldigen, die
een der roemrijkste tijdperken van ons verle
den door zijn grooten geest heeft verlicht.
Wat lm Wilt geweest is, zegt een der pp- 1
schriften op het standbeeld di»r de voortref-
"[kte kunst van den beeldhouwer Jeltsema j
geschapenI
Leider en dienaar der Republiek. i
Vormer barer macihfigiste vloten.
Verdediger der vr^le zee.
Verzorger van 's lands gelden.
Wiskundige,
liet opschrift zegt genoeg, maar het zegt
niet aflos. Wiskundige was hij!, maar hij was
tevens de grondlegger der Verzekeringsweten
schap, een der machtigste hefboomen van den
Oeconomisehen vooruitgang.
Leider en dienaar der republiek', maar hiji
w,s tevens een groot staatsman, eenvoudig,
vroom, onkreukbaar en rein, onwrikbaar vast
houdend aan het gestelde doel: Holland! vrij
heid te geven en welvaren.
Vrijheid, welvaart en macht heeft hij zijn
land geschonken. Maar het ging alles voorbij;
de grondslagen, waarop h!jj| bouwde, waren te
wankel en de tragiek van zijn leven was dat
het eindigde in oorlog en rampspoed en de
vrijheid, zooals hij haar zag, ten onder ging.
Het g'roete wereldgebeuren was1 machtiger dan
z'-:n machtige geest. Wat voor ons schijnt in
helderen glans was voor hem schemer en niet
te dulden flikkering.
Nadat de eigenlijke pnthullingsplechtigheid had
plaats gehad en het doek' was weggenomen, dat
het monument verborgen hield, aanvaardde de
burgemeester der residentie, jhr. mr. dr. H. A.
van Karnebeek' met een redevoering het monu
ment.
Nadat de Koningin, de Prins, de ministers
en oud-ministers en de talrijke andere auto
riteiten het stoere standbeeld in oogenschouw
genomen hadden, verlieten zij onder het gejuich
der dichte menigte den Vijverberg.
Ook bij de zaal van „Pulchri Studio" in
Voorhout waar dr Japikse zou spreken stond
een groote menigte op de komst van H. M.
de Koningin Moeder te wachten.
Mr. Troelstra naar Engeland
Uit Londen wordt geseind:
Het parlementslid Will Thome heeft in ee»
brief aan het bestuur van de Arbeiderspartij! ge
protesteerd tegen de uitnoodiging van den heef
froielstra, p-p gjrond dat deze is pro-Duitsch en
in verbinding heeft gestaan en onderhandeld heeft
met het Duitsche ministerie van buitenlandsche
zaken over voorbereidende maatregelen ten aan
zien van de -ontijdige conferentie te Stockholm.
Thome, Ogi'ady en Sander's', die in 1917 te St.
etersburg zijh geweest als vertegenwoordigers
van de Engelsche arbeiderspartij1, zeggen in hun
officieel verslag; dat Branting en Van "Kol p®>
geallieerd zijn, maar Troelstra verdacht wordt
van Duitsche sympathieën. Hiji deefde aan de
delegatie mede, dat bijl verantwoordelijk was voor
de verandering van politiek van het Duitsche
ministerie van buitenlandsche zaken dat eerst
had geweigerd, aan Duitsohe socialisten Van de
minderheid toe te staan, zich naar Stockholm te
begeven. t
Socialisme in de practijk.
Behalve den geweldigen strid der wapenen
welke aller aandacht reeds bijna vier jaren ge
richt houdt op het oorlo-gstooneel, woedt een
andere strijd, welke niet minder van beslissen
de beteek'enis is en waarop toch minder gelet
wordt. 1 - i 1
l Niettemin is wat in Rusland gebeurt 'onder
het „gezag" der Bplsjewiki van eminent belang",
zegt (de „Tijid" terecht.
„Zij! die pok' in ons land smalend af
geven op het gezag in den Staat, op een ge-
regelde Staatsorde, zij, die revolutionaire be
doelingen steunen of deze sympathiek gezind zijh,
mogen van Rusland leeren, wat een revolution-
nair bewind beduidt.
Niet naar den militairen doch alleen naar
den edonomischen toestand kan met zeker-
heid beoordeeld worden wat van het vroegere
i Czareniijk is geworden en welke de ontwik
keling zal zijh der binnenlandsche verhoudin
gen.
De nieuwe maatschappijKirde der Biolsje-
wiki moet noodwendig, daar er wel goederen
verbruikt, doch niet geproduceerd worden,
leiden tot een catastrofe, slechts te vooirk'o-
,men indien de thans reeds bestaande onte
vredenheid der massa sterk gepoog aangroeit,
otm de Bo-lsjewiki-leiders het Veld te doen rui
men.
Op het gebied der financiën bestaat de groot
ste wanorde, doior het teugelloos uitgeven van
assignaties.
De duurte van brandmateriaal in Rus
land van zoo geweldig 'belang is van dieu
aard, dat, ziojoals- wij dezer dagen lazen, een
huiseigenaar, die vroeger met 2300 roebel
toekwam voor de verwarming voor zjjh wo
ning met naptha, het Vorig jaar 15000 roe
bel en in den aanstaanden winter 28000 roe
bel voor brandhout zal moeten betalen! Na
tuurlijk is het tienvjoud van den prijs alleen
voor brandstoffen voor de meeste niet te
betalen en de ellende is voor den volgenden
'^winter dan oiok niet te overzien.
Hetzelfde geldt voor de broodverzorging.
Volgens consulaire berichten is de aanvoer
zoo slecht geregeld, dat, Indien deze slechts één
dag hapert, gebrek' yoior de deur staat. De
kiitieke tijid du,urt nog, tot juli, daar er vóór
Augustus geen meel van den nieuwen oogst komt-
Houdt men het tot Juli uit, dan is dé fcrood-
verzerging drie maanden gewaarborgd. Dxh in
November verwacht men wederom een eoon>
misohe crisis, welke wellicht een instorting der
BjolsjewiM-regeering ten gevolge zal hebben.
Zoo is iop alle gebied de toestand in Rusland
hoogst ernstig. Er bestaat geen geregelde i-or*
de, er is geen gezag, het anarchisme viert
hoogtij', en het volk gaat ten gronde.
Rusland leert aan alle volkeren.
i 'li
9
