Dagblad, voor Schiedam en Omstreken.
De Oorlog.
41ste Jaargang
Vrijdag 14 Juni 1918.
No. 12164
Gratis Ongevallenverzekering
De S.D. A.P. en de Verkiezingen
Westelijk front
JU f 71111 f >11111
1 UUtl S LUÜm I Zlltl I UU -—i
FEUILLETON.
Het geheim van
Philippe de liamviilier.
Mtwüaiidsch Hieaws.
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na fcantsortgö no. 148. Posttraa: 88.
SteoaaBïnaetsa eer i Baaaadaa jfUSQ. per msk IS ïseJ.. faamm p.
pmrt f g.g, CKBitasl. &iaoad"T;ï'i§fe$i mmumrj 3 cant.
Incassokosten worden berekend.
Adverieatiöa:* 1^-5 regels fl.30 elke regel daarboven 25 ct. 3 maai
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden medadealingen 50 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden. Op alle advertentiën in het Zaterdagavondnummer 10 oorlogstoeslag.
Incassokosten worden berekend.
bij veriiec
DevOTzekermgvwdtgew^rbOTgd^o^d^Holl^dsch^Al^m^ne^^«keMn^^Mlr^^^iedsma^
M
verueS van
eiken anda-
l' ren Tinge®.
Bij of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officieels af-
en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeentebestuur.
HINDERWET.
Bij besluit van Burgemeester en Wethou-
ners van 13 Juni 1918 is vergunning verkend aan:
le. de N. V. Machinefabriek voorh. A.
E ij k e 1 e n b o o m tot uitbreiding van hare
machinefabriek in het pand Buitenhavenweg
no. 92, kadaster Sectie L. no 2196, door bij
plaatsing van een weioven, welke gedreven zal
worden door de bestaande electromotor
2e. de firma A. v a n d e r Z e e Jr. en W.
Henneveld tot het oprichten van een
fabriek voor pelsbereiding in het pand Achter
de Teerstoof no. 10, kadaster Sectie A. nos.
1056 no 384 met een electromotor van 3 P.K.,
drijvende twee roteerende trommels en een
stamper
3e. A. J. Bakker en Go. tot het oprichten
van een kuiperij in het pand Buitenhavënweg
140, kadaster Sectie L. no. 2194
4e. de N. V. RussiSch-Nederlandsche Mij.
voor Handel en Industrie „Fanera" tot
het oprichten van een Gartonnagefabriek in de
panden Boterstraat nos. 40, 42 en 44, kadaster
Sectie B. nos. 2694, 1346, 134; en 1348 met
2 electromotoren, elk van 3. P.K., drijvende
diverse machines
5ejj de firma M. van Emden tot uitbrei
ding van haar metaalbrekerij in het pand
Hoofdstraat no 3, kadaster Sectie L. no 1745,
door bijbouw van een sorteer- en schaftlokaal
6e. A. van Keerbergen tot het ver
vaardigen van stangzeep en zeeppoeder in het
pand Singel no. 20212 kadaster Sectie I no.
1874:
Schiedam, 14 Juni 1918.
Aangezien het deskundig onderzoek nog
niet geëindigd is, is de beslissing op de aan
vrage van de firma van der Burg en
Muls te Rotterdam om vergunning tot het
oprichten van een fabriek van kwast en bors-
stelwerk in de panden Lange Haven nos.
115117 en Westmolenstraat 1719 kadaster
Sectie G. nos. 622, 351, 1197, 1093,341 en 322
met 13 electromotoren van totaal 33 P.K.,
drijvende diverse machines, verdaagd.
Schiedam, 14 Juni 1918.
De Koemarklbrug zal hedenavond om 7 uur
voor het verkeer gesloten zijn, waarschijnlijk
tot 'a morgens 5 uur.
In de Woensdagavond gehouden vergadering
der S.D.A.P. hier ter stede trad als spreker
op de heer Heykoop met een rede, die hij als
volgt betitelde: „Met het nieuwe wapen''.
Een ieder verwachtte dus een uiteenzetting
van het socialistisch program onder het nieuwe
kiesstelsel van Evenredige Vertegenwoordiging
en Algemeen Mannenkiesrecht. Doch slechts
terloops werd dit onderwerp aangeroerd en de
rede diende voornamelijk tot het debiteeren
van goedkoope lachsuccesjes ten koste van
Postbuma.
Nu zal niemand willen ontkennen, dat er
fouten, ernstige fouten zelfs in de distributie
zijn ingeslopen, doch men verhele zich niet,
dat een ieder, die zijn plaats bekleed bad of
bekleeden zal in de toekomst, eveneens fouten
zou* gemaakt hebben of zal maken, al was hij
ook de bekwaamste Nederlander.
Sprekend over de plaat der vrij-liberalen als
afschuwwekkend voorbeeld van het staatssocia
lisme, noemde Heykoop dat „stemmenvangerij",
maar ook op zijn optreden was deze qualificatie
volkomen toepasselijk.
Het gaat toch immers niet aan, om het
beleid van negen ministers af te keuYen, enkel
en alleen wegens de fouten van een éénling,
van Neêrlands nachtmerrie of „béte noire",
van Posthuma.
Verder trachtte Heykoop ook weder het
paradepaardje „Staatspensioen" voor te leiden,
maar geen kiezer die weet wat Talma ons
daarvoor gaf en wat hem, ook door de socia
listen, onthouden wordt als recht en niet als
bedeeling, zal zich daardoor nog iaten ver
schalken.
Ernstiger dienen we dan ook op te komen
tegen zijn bewering, dat ook de Christelijke
arbeiders „rood" mogen ea moeten stemmen.
Neen dat zal niet gaande stelling „Gods
dienst is privaatzaak" heeft afgedaan. Wij,
katholieken, wenschen meer als een belangen
politiek, wij wenschen voor alles ons beginsel
óók in de politiek gehandhaafd te zien.
Godsdienst en socialisme, ziedaar twee be
grippen, die zich evenmin vereenigen laten als
water en vuur.
Reeds de historiseh-naaterialistische gedach-
tengang, dat godsdienst is een uitvloeisel der
materieele toestanden en ontwikkeling, is voor
ons ten eenenmale onaannemelijk en trekt reeds
een scherpe grens tusschen ons en de aanhan
gers dezer theorie, de socialisten.
Voor een socialist is dan ook de godsdienst
iets, dat alleen in deze z.g. „kapitalistische"
maatschappij mogelijk is en zoodra hun heil
staat zich gevormd zal hebben, zal de gods
dienst vanzelf plaat3 maken voor de kennis.
Hoort slechts wat de socialistische dichter, dr.
Gorter, zingt
„Reeds ziet men de godsdiensten bleek vert-
sagen,
En fonkelen het meer van kennis' wijn."
Plaats daartegenover, dat ons beginsel is
eeuwig en onvergankelijk en ge zult tot de
conclusie komen dat deze twee stroomingen
onvereenigbaar zijn, ja lijnrecht tegen elkaar
indruischen.
Bebel heeft eens gezegd„De H. Schrift
luidtGod schiep den mensch naar zijn even
beeld, doch ze moest luiden De mensch schiep
God naar zijn evenbeeld."
God is dus slechts een hersenschim voor
hem en deze leider der Duitsche socialisten
erkent dus volkomen de strijdigheid der Chris
telijke en socialistische beginselen.
Toch moet op meetings en vergaderingen
steeds weer beweerd worden dat godsdienst en
socialisme zeer goed te vereenigen zijn! En
waarom
Uit louter lafheidmen mist den moed om
openlijk het masker af te werpen en ridderlijk
met open vizier te strijden. Men durft den
handschoen, dien de Christelijke partijen hun
toewerpen, niet te aanvaarden, men waagt het
niet den Ghristelijken arbeider toe te voegen
„Er is voor u geen plaats in onze organisatie",
omdat men hem als achterban bij de ver
kiezingen niet missen kan, omdat men niet op
eigen beenen vertrouwen durft, omdat men
anders niet als gewoonlijk veel meer stemmen
zou verkrijgen als er socialisten zijn, omdat
anders de ontevredenen niet meer zouden toe
vallen aan de S. D. A. P.
Daarom, katholieke mannen, onverschillig
of ge reeds kiezer waart of nu eerst geworden
zijt, laat u niet overhalen door voorspiegeling
van behartiging van stoffelijke belangen en
een betere distributie, want ook in onze partij
zijn minstens even bekwame mannen als in
de S. D. A. P. om deze te behartigen.
Uw plaats is aan de zijde der Kath. Staats
partij, die eerstens uw beginsel zal handhaven,
doch tevens ook werkelijk sociaal voelt en
handelt en democratisch is door het opstellen
der candidatenlijsten van onder af te doen
plaats vinden, zoodat ook de geringste arbeider
zijn invloed daarop heeft kunnen laten gelden.
Op den 3en Juli stemme dus ieder katholiek
zonder uitzondering op nummer één der ka
tholieke lijst, opdat wij onze heilige beginselen
hoog gehouden zien, óók in het Staatsbeleid
s.
63
HOOFDSTUK XLIX.
Het laatste woord.
X)e volgende week1 bevonden wij! ons allen te
Havre, uitgezonderd Henry Siaunier, die dn»
een belangrijke zaak wend teruggehouden.
Pioinsnt, J-jT. Tenwick' en ik hadden op ions
genomen, de familie Morrission-de Rainviilier1 naar
de bont te brengen, die haan* naar de Nieuwe
Wereld zou voeren.
Alle drie, mevrouw1 de Rainviilier en hare
beide kinderen, vertrokken naar Amerika, waar
„the kïng iof the trible' met ongeduld paai zijn
schoondochter wachtte. Djef had de zaken zoo
veel' mogelijk bespoedigd. ^Ün plannen waren
uitmuntend.
't Boste, wat ik kan 'doen, aldus, sprak
hij1 'dien dag, die Yjoigde PP dien der lezing
van den popdlottigen brief, is, dat ik mijd
In Parijs blijft men met optimisme de ont
wikkeling van de krijgsoperaties tusschen
Noyon en Montdidier en het aangrenzende
front volgen.
Een draadbericht uit de Fransche hoofstad
meldt
Men is hier van meening, dat op dezen vier
den dag van het nieuwe offensief de aanvals-
kracht van den vijand duidelijk merkbaar door
de Franschen in toom gehouden is. Op den
derden dag trouwens hadden wij in een sterke
tegenactie reeds verscheidene kilometers ter
rein heroverd, een duizendtal gevangenen ge
maakt en de vijandelijke plannen gedwarsboomd.
Heden hebben de Franschen wel een kleinen
terugtocht moeten ondernemen op den-linker
oever van de Oise om een linie te vormen op
gelijke hoogte met Ribecourt op den rechter
oever, maar de vijand is nergens Compiègne,
zijn eerste hoofddoel bij den aanval, tot op een
afstand van minder dan 8 K.M. kunnen na
deren. Behalve dat hij zijn doel niet bereikt
dierbaren zoover mogelijk wegvoer van de plek,
waaraan zulke onaangename herinneringen voor
haar verbonden Zijn. Bpvendien kon hij nu niet
langer meer wachten om zijlne echtgenoote aan
zijp vader voor te stellen.
Ze zouden eerst een .of twee jaar in de Ver-
eenigde Staten doorbrengen, dan zouden zij! zich
waarschijnlijk V0|or goed in Fensylvanië vestigen.
Mis'sCihien Plok' zouden zij' veel reizen, doch
slechts dan, indien de te verwachten stamge
noot niet meer zóó hulpbehoevend zou zijn, dat
de reis hem zou kunnen schaden. Djef ver
wachtte stellig', dat de te Verwachten erfgenaam
een jongen zon zijn, die Pp zijn beurt den naam
Mprrisson met eer zou dragen.
In hartelijke wloprden had hij den directeur
van de maatschappij!, waarbij hij was werkzaam
geweest, bedankt VopiT de nuttige lessen en raad
gevingen, die hij van dezen ontvangen had.
Met behulp Van Mr. Tenwielk had men de
meubelen opgeborgen in een garage. Vooxloo-
i pig zou men die nog niet van de hand doen,
vvijll de mogelijkheid, hoewel zeer .onwaarschijnlijk,
bestond, dat men nog eens het oude Europa zou
bezoeken.
Ziedaar hpje pp een sCihoPnen morgen in
half October, ons aan boord bevonden van
heeft, heeft hij ook nog zeer groote verliezen
geleden. Hij heeft meer dan 30 divisies in
het vuur geworpen.
Heden heeft de slag zich nog uitgebreid door
een aanval tusschen Soissons en het bosch van
Villers Gotteret» met het doel de troepen tus
schen Aisne en Oise te omsingelen. Maar deze
aanval is reeds bij den eersten schok in perk
gehouden.
Het draadlooze bericht uit Lyon, dat den
militairen toestand bespreekt, zegt o.a. dat de
Duitschors op de reehterflank, na een reeks
verwoede en kostbare stormaanvallen op den
noordelijkeu oever van de Matz zijn terugge
worpen, de zich nog acht K.M. van Compieqnt
bevindt.
Reuters correspondent bij het Fransche leger
seinde 12 dezer.
De Duitschers kunnen zeggen, dat zij hun
oogmerk van den eersten dag tusschen de Oise
en Matz hebben bereikt. Op den tweeden dag
wilden zij Compiègne hebben, dat ver voor hen
uit ligt, en dat gister ook niet nader onder
hun bereik is gebracht. In het dal van de Matz
heeft eèn Duitsche jagersdivisie geweldig ge
leden. Op onzen linkervleugel hebben de vij
andelijke divisies, die daar een reeks dorpen
moest veroveren, die nog steeds in ons bezit
is, de helft van hun effectief verloren. De al
gemeens indruk is, dat de slag nog eenige
dagen aan den gang zal blijven, maar dat de
vijand tegengehouden is.
De redactie van de Londensche bladen en
de militaire deskundigen stellen met voldoe
ning in het licht, hoe spoedig het offensief,
dat von Hutier Zondag opende, gestuit is.
Het beperkte succes van dit offensief, gepaard
gaande met de onevenredig zware verliezen die
den aanvallenden divisies zijn toegebracht, en
de geslaagde tegenaanvallen van de Franschen
zijn kenmerken, waardoor de slag zich van de
eerste stadia van alle vroegere Duitsche aan
vallen van dit jaar heeft onderscheiden en
toonen dat de tegenstand der geallieerden ster
ker wordt.
De „Daily Chronicle" zegt„Als de Duitsche
vorderingen in Frankrijk zoo beperkt en kostbaar
worden als deze, behoeft men niet te duqhten,
dat de vijand de beslissing kan doorzetten,
die hij noodig heeft."
De „Daily Graphie" „Wij hebben het recht
om te hopen, dat de bedreiging van Parijs
eerlang geen ernstig gevaar meer zal zijn."
De Engelsche correspondenten aan het front
melden, dat generaal Foch den tegenwoordigen
toestand en dat von Hutier in hem zijn even
knie heeft ontmoet.
De Fransche staf meldde gister namiddag
Gisterenavond en vannacht heeft de vijand
zijne aanvallen tusschen Montdidier en Ant-
heuil niet hernieuwd. De Fransche troepen
hebben hun stellingen bevestigd. Op den rech-
terover van de Matz terug te werpen. Zij be
zetten opnieuw de hoogten van La CroixRi-
card, Melicocq. Een hondertal gevangenen ea
machinegeweren zijn in handen der Franschen
gebleven.
De gevechten worden met hevigheid voort
gezet tusschen de Aisne enVillers-Coitertts.
een prachtige pakketboot, waar Djef drie hutten
had afgehuurd om de reis van Havre naar Ame
rika mee te maken.
Als imen de hutten ziet, hare cloimfortabele
inrichting', dan behoeft men wezenlijk niet voor
deze transatlantische beis terug' te schrikken. Hoe
weelderig en ruim 1
Djef was in een uitstekend humeur. Blijk
baar legde hij! het er op toe, aan de heide
dames het afscheid van hun geboortegrond te
doen vergeten.
Gelukkig zag ik, dat op het gelaat van me
vrouw de Rainviilier een gelukkige uitdrukking
lag. Ze gevoelde zich tevreden met de gedachte,
dat de schuld van haar' echtgenoot was afge
daan, tenminste voof zoover dit hier1 op deze
aarde mogelijk was'..
Nu en dan gleed evenwel een sombere scha
duw over haar schoon gelaat; blijkbaar dacht
ze aan het verleden. Dpch steeds was Djef als
een trouwe wachter daari, om die sombere ge
dachten te verjagen. Dopr een of ander gui
tig gezegde, werkte hij! den lachlust op, zoo-
dat mevrouw de Rainviilier hare droeve herin
neringen Vergat.
N.oiémie, die de bedoeling Van haar echtge
noot begreep, dankte hem met tranen in de
oogen.
Dp klok kondigde ons ten slotte aan, dat de
minuten van het samenzijn geteld waren.
Noémie wierp zich, evenals' toen ze nog een
kind was, in ihjjlne armen.
Ik zal nimmer vergeten, zeide ze mij zacht-
kens, hoe veel moeite gij u getoost hebt en
hoe trouw ge ons in iprnze droefheid hebt bij
gestaan.
Stil, fuisterde ik' aan haar oor, we zijn
immerfs oVerteenge'kjopaen, deze zaak niet meer
aan te roeren.
De moeder was niet in staat een woord te
spreken. Do'ch de handdruk en de fclik. waar
mede deze vergezeld ging, zei ons meer dan de
meest uitgelezen woptrden van dankbaarheid. En
hóe wel ze verre heenging, durfde ik toch met
te denken, dat ze haar verdriet geheel in Fr
rijk achterliet. Dioch de. trouwe Djef was aar
om .alle droefheid te verbannen. Op re juis e
oogenblik kwam hij' tussenbeiden, om zelt Ons
I ook nog eens hartelijk te danken voor onze he-
moeringen. Toen gaf hij' nog eenige inlichtingen
i aan Mr. Tenwick, en
Slot. volgt).
i 5