Zaterdag
10 Aug. 1918.
Biimenftmd.
In onze Vroedschap.
TWEEDE BLAD
BsasaeöiamaaBBarasat M»gggg^aK«fiaaswawM««M»wffitiwittriB
Aardappelen.
Het Bureau voor Mededeelingen in zake de
Voedselvoorziening meldt
§|UitJverschillende plaatsen komen klachten
over te weinig aardappelen. Inderdaad doen
zich, zooals wij reeds eenige dagen geleden als
mogelijk aankondigden, stoornissen voor in de
oardappelvoorziening. Het is echter volkomen
onjuist, wanneer men het, zooals nu en dan
gebeurt, voorstelt alsof er in dezen tijd volop
aardappelen zouden zijn. Reeds in normale
jaren is dit niet geheel waar. Ook dan komt
het in dezen overgangstijd van de vroeg naar
de winteraardappelen voor dat er, in verband
met de weersgesteldheid, weinig aardappelen
worden gerooid, en de handelaren alleen door
hoogere prijzen te bieden de boeren kunnen be
wegen anderen arbeid te laten rusten en eerst
aardappelen te delven. Doorgaans zijn er dan
echter voldoende aardappelen in den grond om
in de behoefte te kunnen voorzien.
Dit jaar is echter de toestand veel moeilijker.
Het droge koude weer in den voorzomer heeft
ten gevolge gehad, dat het beschot der aardap
pelen die, nu de vroege aardappelen op zijn,
in consumptie zouden moeten komen, klein is,
zoodat thans reeds soorten moeten gerooid wor
den, die beter nog eenigen tijd in den grond
hieven. Maar ook met het vroegtijdig delven
van deze soms nog niet geheel volgroeide soor
ten kost het de grootste moeite eeniger mate
m de behoefte te voorzien.
Men bedenke, dat de vraag naar aardappelen
°p dit oogenblik, in verband met de schaarschte
van andere voedingsmiddelen, verre boven het
normale uitgaat. Dit heeft mede ten gevolge
dat al wat wordt aangevoerd, ook onmiddel
lijk weggaatvan het vormen van eenigen
voorraad, waaruit gemakkelijker en regelmati
ger zou kunnen worden gedistribueerd dan uit
dagelijksche aanvoeren, is dan ook nog geen
sprake. Feitelijk zijn er, door den slechten
oogst niet voldoende aardappelen om op dit
oogenblik in de sterk gestegen gehoefte geheel
te voorzien. Er zullen zich daarom nog eenigen
tijd stoornissen, in de levering van dit belang
rijk voedingsmiddel blijven voordoen.
Volkomen onjuist is de beweriBg, dat er
schaarschte aan aardappelen zou bestaan, om
dat er te veel zou zijn uitgevoerd, en ook dat
men om dezelfde reden hier te lande slechte
aardappelen zou hebben gegeten.
In werkelijkheid heeft de uitvoer van vroege
aardappelen kwalijk 1/3 bedragen van dien van
het vorig jaar. Uitgevoerd zijn alleen aard
appelen waarvan op een bepaald oogenblik, ge
lijk met vroege aardappelen altijd het geval is,
meer is geproduceerd dan de binnenlandsche
behoefte, en dan nog alleen de groote wit-
vleezige export-soorten, die hier te lande in het
geheel niet gewild zijn.
Bekend is overigens, dat de vroege aardap
pelen niet bewaard kunnen worden, en tegen
over dezen aardappelen-uitvoer stond een in
voer van steenkool.
de
Statis-
besluiten genomen, waarvan vooral het tweede
van verstrekkende beteekenis is.
Bij het eerste besluit, de invulling van
z.g. telkaarten van het Bureau voor
tiek betreffend, heeft de vergadering machti
ging verleend aan de daartoe ingestelde cen
trale fabrikantencommissie, onverwijld in over
leg met het Bureau voor de Statistiek een op
schorting voor de invulling van deze telkaarten
vast te stellen om nader tot overeenstemming
te komen omtrent de principieele punten en
de toepassing daarvan, vastgelegd in de daar
omtrent door de vergadering vastgestelde con
clusie.
Deze commissie, welke reeds Maandag a.s.
met het Bureau voor de Statistiek zal confe-
reeren, is nog uitgebreid met de heeren D. P.
H. Hasselman, machinefabrikant, voorzitter
van de Nederl. Ver. van Werkgevers in de Me
taal-Industrie te Amsterdam. L. Jonker Mzn.
(machinefabr. Hk. Jonker Zoon) Amsterdam,
en J. Zwier-Visser. Nader zullen nog eenige
fabrikanten uit andere bedrijfstakken daarin
zitting nemen.
Het tweede besluit, gegrond op de overwe
ging, dat niet langer de nijverheid passief mag
blijven bij de oplossing van het steeds nijpender
wordende grondstoffenvraagstuk, speciaal ook
in de naaste toekomst, doch integendeel tot
plicht heeft, zelf de hand aan den ploeg te slaan,
behelst o.a. de benoeming van een commissie,
aan welke de opdracht is verstrekt onverwijld
het grondstoffenvraagstuk ter hand te nemen
in dier voege, dat onder leiding van het Verbond
van Nederlandsche Fabrikanten-vereenigingen
dit vraagstuk in zijn vollen omvang zal worden
onderzocht, ten einde aldus te geraken tot
een spoedige uitwerking van de noodige daartoe
door de nijverheid zelve te nemen maatregelen.
In deze commissie, welke nog nader zal wor
den uitgebreid, zijn benoemd de heeren Henri
M. J. Blomjous, 'Tilburg W. van der Hilst,
Den Haag; J. Elias, Eindhoven; H. J. Kee
ner, Den Haag E. Post Stheeman, Meppel
Jos. de Pont, Tilburg dr. E. Remmert, Apel
doorn en Dirk Vos, Rotterdam.
gaan en zijn de prijzen van dit artikel zóódanig
gestegen, dat vrijwel ieder huisgezin er tegen
opziet, dit artikel als brandstof aan te schaffen.
Hoe het met het artikel hout gesteld is, weet
een ieder, die gedwongen is het te gebruiken
het is namelijk schaarsch en nog steeds stij
gende in prijs.
Onze stcenkolcnvoorziening.
schrijft van Duitsche zijde aan
De vaart op Scandinavië.
Naar wij vernemen, is, integenstelling met
het daarover eenigen tijd geleden door het
Correspondentiebureau verspreide bericht, de
heropening van de vaart op Scandinavië bin
nen afzienbaren tijd nog niet te verwachten.
Wel zullen waarschijnlijk dezer dagen enkele
schepen naar Scandinavië vertrekken, doch dit
betreft dan alleen schepen, die een lading be
vatten aan bederf onderhevig, en deze zullen
dan nog moeten terugkeeren in ballast.
Wanneer de heropening zal plaats hebben,
zal dit in ieder geval zijn onder zeer verzwa
rende omstandigheden.
(Tel.)
Levensmiddelen
zonder vaste
voor personen
woonplaats.
Door den minister van Landbouw, is tot de
gemeentebesturen de navolgende circulaire ge
richt
Ik hen de eer u te berichten, dat naar mij is
gebleken, aan de regeling betreffende boven
staand onderwerp, zooals die is neergelegd in
mijn circulaire van 26 dezer, practische bezwa
ren verbonden zijn o.a. omdat het vakje no.
106 van het broodkaartenbewijs in sommige
gevallen reeds verwijderd is, vóórdat het bewijs
aan belanghebbende wordt ter hand gesteld.
In verband daarmede zal bij de uitreiking
van levensmiddelenboekjes aan personen zon
der vaste woonplaats niet bedoeld vakje moe
ten worden doorgeslagen, maar wel op de
kaart een gemeentestempel moeten worden aan
gebracht, terwijl daarbij tevens moet worden
vermeld, dat het boekje aan den houder van
het broodkaartenbewijs is afgeleverd.
Indien t.z.t. de thans in omloop zijnde brood-
kaartenbewijzen 'door nieuwe zullen moeten
Worden vervangen, zullen door het rijkskan
toor voor brood op die nieuwe bewijzen eventu
ele aanteekeningen betreffende uitgereikte le-
vensmiddelenboekjes worden overgenomen. Een
hieuw levensmiddelenboekje zal slechts mogen
worden verstrekt wanneer de omslag van het
oude boekje wordt ingeleverd.
Algcineene fabrikantenvergadering.
In de algemeene vergadering van Nederland
sche fabrikanten, gisternamiddag onder lei
ding
van het Verbond van Nederlandsche Fa-
rikantenvereenigingen in Den Haag gehouden
cn bijgewoond door ruim 300 industrieelen uit
de verschillende nijverheidscentra, zijn twee
Men
Tijd"
Zooals bekend, zal er wederom voor den duur
van eenige maanden een flinke hoeveelheid
steenkolen uit Duitschland naar Holland in
gevoerd worden, en wij willen maar hopen, dat
de verdere onderhandelingen tusschen de Duit
en Nederlandsche onderhandelaars er toe zullen
leiden, dat deze overeenkomst minstens tot
het einde van het jaar geldig zal zijn.
In welke moeilijke positie Nederland reeds
gekomen was door het stopzetten van den in
voer van steenkolen uit Duitschalnd gedurende
ongeveer vier maanden, moge o.a. uit het vol
gende blijken
1Aan de gasfabrieken kon voor levering
in Augustus en September geen grootere hoe
veelheid worden toegewezen, dan deze in de
vorige maand ontvangen hebben n.l. ongeveer
65 pCt. van het normale verbruik, en terwijl
dezen tak van industrie voorheen uitsluitend
gaskolen ter beschikking konden worden ge
steld, kon voor levering in Juli slechts toege
wezen worden 65 pCt. Limburgsche vetko-
len, 71/!j pCt. mager- en 271/2 pCt. bruinkolen
en voor de maanden Augustus en September
eenzelfde melange. Deze melange had tenge
volge, dat de calorische waarde van het gas
sterk achteruitging en wel van ruim 5.000 tot
hoogstens 3.6000 warmteeenheden, waardoor het
zich laat verklaren, waarom men in tegenstel
ling van vroeger enorm veel gas meer verbruikt
en het thans duidelijk is, dat men plotseling
van den aanvoer van gas afgesneden wordt,
ofschoon men al het mogelijke had gedaan, om
zoo weinig mogelijk gas te gebruiken.
2. Aan de overige industrie kon slechts een
derde van de benoodigde hoeveelheid brandstof
worden toegewezen.
3. De klein-industrie was gedwongen, het
bedrijf of geheel stop te zetten of ten koste van
enorm veel geld met moeite, en dan nog slechts
voor een gedeelte, gaande te houden.
4. Voor huishoudelijk gebruik kon bijna
niets ter beschikking worden gesteld, hetgeen
o.a. moge blijken uit het feit, dat grootere
steden, die gedurende de maanden Juni, Juli
en Augustus een maandelijksche toewijzing van
de Rijkskolendistruibutie hadden van 4.000,
5.000 en 6.000 ton, gedurende de maanden
Juni en Juli slechts eenige wagons ontvingen
en voor levering in deze maand nog geen toe
wijzing hebben ontvangen, ofschoon deze maan
delijksche toewijzing in den regel geschiedt op
den 20en der maand, voorafgaande aan de leve-
ringsmaand. Door het gedwongen gebruik van
magere-, vooral echter bruinkolen, is de gasko
lenproductie noemenswaard achteruitgegaan e,ji
zal deze brandstof in den aanstaanden winter
zonder twijfel in belangrijk geringer Hoeveel
heid ter beschikking worden gesteld, dan vóór
1 April van dit jaar het geval was.
Aangezien de in Lin burg gedolven bruinko
len een gemiddeld watergehalte van minstens
50 pCt. bezitten en geschikte installaties, om
deze op economische wijze te briquetteeren,
niet voorhanden zijn, komt deze brandstof als
huisbrand zoo goed als niet in aanmerking, en
haar qualiteit is van dien aard, dat ook de
industrie slechts met opoffering van groote kos
ten en moeite haar gebruiken kan. Door de
vele stakingen, die in het veem- en schippers
bedrijf hebben plaats gehad, is de productie
en het vervoer van turf zóódanig achteruitge-
Sehorsing onbepaald (klein) verlof.
De minister van oorlog heeft bepaald, dat in
September a.s. o.a. tot het houden van inspec
tie over kleeding, wapenen en uitrusting, enz.
het onbepaald klein-verlof voor een dag zal
worden "geschorst voor de dienstplichtigen der
militielichtingen 1906, 1907 en 1908 der bere
den korpsen, de pantserfortartillerie en der tor-
pedisten, zoomede voor de dienstplichtigen der
landweerlichtingen 1916a, 1916b, 1916c, 1916d
en 1917, voorzoover zij in dit jaar niet reeds zijn
opgeroepen of worden opgeroepen voor 6 da
gen o.a. tot het houden van oefeningen.
Van bedoelde eendaagsche opkomst zijn vrij
gesteld de verlofgangers, die
a. die met toestemming van den minister
van oorlog in het buitenland verblijven of de
buitenlandsche zeevaart uitoefenen, indien het
verblijf buiten Nederland samenvalt met den
dag voor de opkomst vastgesteld
b. die werkzaam zijn bij de artillerie in
richtingen
c. die niet of voorloopig niet behoeven op
te konen bij zoogenaamde 2de mobilisatie (dat
is wanneer alle verlofgangers van land- en
zeemacht door de burgemeesters bij openbare
kennisgeving worden teruggeroepen).
De oproeping zal geschieden door de comman
danten der landweerbataljons en der andere
onderdeelen, waarbij de verlofgangers bij 2de
mobilisatie moeten opkomen. Deze commandan
ten zullen den verlofgangers dag, uur en plaats
van aanmelding nader meedeelen.
In gevallen, waarin er geldige redenen voor
bestaan, kan de commandant, die de oproeping
doet, den verlofganger uitstel van opkomst
verleenen. Verzoeken om uitstel moeten in
verband hiermede worden gericht niet aan den
minister van oorlog of aan den opperbevelheb
ber van land- en zeemacht, doch aan den com
mandant, die de oproeping doet.
De opgeroepen verlofganger moet zich aan
melden in uniform gekleed en medebrengen
de bij het vertrek met onbepaald (klein) verlof
medegenomen wapens, kleeding en uitrusting
stukken, zoomede het zakboekje.
De verlofgzngers, die verder dan ongeveer
5 K.M. van de plaats van opkomst woont, ont
vangt van den commandant, die hem oproept,
een vervoerbewijs voor de heen- en terugreis
van en naar de woonplaats.
Den verlofganger, die zijn woonplaats op
den dag waarop de inspectie geschiedt, na af
loop .daarvan niet meer bereiken kan, zal gele
genheid worden gegeven, tot overnachten bij
een onderdeel, gelegerd nabij de plaats, waar
de inspectie wordt gehouden.
Verlofgangers, die verzuimen aan de oproe
ping te voldoen, worden opnieuw opgeroepen.
Bovendien kan hun wegens hun verzuim straf
worden opgelegd.
De verlofganger, die ook aan de opnieuw ge
dane oproeping geen gevolg geeft, stelt er zich
aan bloot, als deserteur te worden afgevoerd.
De verlofganger, van wien blijkt, dat hij naar
het buitenland is vertrokken, de buitenland
sche zeevaart of de zeevisscherij buitenslands
uitoefent, zonder daartoe toestemming van den
minister van oorlog te hebben verkregen, wordt
voor een maand opgeroepen.
Verlofgangers, van wien bij de inspectie
blijkt, dat zij ernstig zijn te kort geschoten in
het onderhouden van wapens, kleeding en uit
rusting kunnen worden gestraft.
Verlofgangers, die ten tijde van de inspectie
worden gestraft met politiekamer, provoost of
cachot, worden eerst huiswaarts gezonden na
afloop van hun straftijd.
Aan de verwanten van den opgekomen ver
lofganger kan kostwinnersvergoeding worden
toegekend over den dag van opkomst en over
den termijn, gedurende welken hij voor straf
mocht nadienen, indien die verwante op grond
van de bestaande bepalingen voor vergoeding
in aanmerking kunnen komen. (Hdbl.)
onze vroeden een afdruk van
genomen Raadsbesluit te willen
Trappen. Financieele zaken.
Verordeningenmanie? Duurtetoe-
lag Crisiszaken Lange zittingen.
De vraag van den heer Goslinga over het
wegbreken van de trap aan de Lange Haven
vóór de Westmolenstraat heeft dit merkwaar
dig resultaat gehad dat is vast komen te staan,
dat de Directeur van Gemeentewerken van
plan was alle trappen aan den waterkant op
te ruimen. Dat' was natuurlijk al te bar en
we kunnen ons nu best begrijpen dat tegen
zoo'n radicalen maatregel protest kwam.
De heer v. d. Schalk meende zeker te weten,
dat er een Raadsbesluit was, hetwelk juist tot
strekking had de trappen te behouden. Men
negeerde z.i. gewoonweg dat besluit.
De meerderheid van orifce vroedschap heeft
zeker met belangstelling het pleidooi voor het
behoud der trappen gevolgd. Met 12 tegen 8
stemmen werd het voorstel van de heeren Gos
linga c.s., om eerst de Raad te kennen alvo
rens men in het vervolg trappen gaat weg
breken, aangenomen.
Van het verwijderen der trappen aan de
Korte Haven wilde de Raad ook niets
weten.
No. 12212.
Wethouder van Westendorp heeft met z'n
voorstel in zake de schoolgeldheffing een leelijk
echec gehad. Tot z'n grooten spijt lieten de
roode vrienden hem in den stesk. De S.D.A.
P'ers stemden met rechts vóór een gelijke
schoolgeldheffing aan U.L.O. en M.U.L.O.school.
De weth. had het leergeld aan de U.L.O.school
iets hooger willen stellen.
Het voorstel van B. en W. betreffende de
regeling van de bezoldiging van extra-politie
diensten, is aangenomen, nadat de heer Din-
kelaar zijn amendementen alle zag aangenomen.
Daar de Raad het voorstel niet gedrukt
voor zich had, vroeg de heer Goslinga den
voorzitter aan
het thans
overleggen. De Raad kan dan zien of de re
dactie van het besluit naar z'n zin is.
Zwaar hebben we geboomd over eenige finan
cieele onderwerpen. De heeren Maas, Goslinga en
Houtman hadden de leiding bij deze debatten.
Onbelangrijk waren de zaken niet, welke
daarbij werden naar voren gebracht.
De heer Maas heeft vergeefs gepoogd om
den -Raad te bewegen de beslissing over het
voorstel van B. en W., om het saldo van het
fonds „gereserveerde renten" over te storten in
het „fonds delging crisislasten" uit te stellen
tot na de begrooting.
Meer succes had hij met zijn amendement in
zake de wijziging van de begrooting 1918 in
verband met de vaststelling van het vermenig-
vuldigingscijfer kohier 1917/18.
De post Hoofdelijke Omslag zou met f 68.000,
volgens het reeds genomen besluit, worden
verhoogd.
Nu stelden B. en W. voor aan deze f68.000
de volgende bestemming te geven
Voor ontheffingen van belasting f 18.000.
Uitkeering aan het Crisisfonds voor schuld
delging f 36.000.
Onvoorziene uitgaven f 14.000
De heer Maas wenschte nu ook den post ad
f 36000 over te brengen naar „onvoorziene
uitgaven" op de begrooting 1918.
Over dit voorstel, zoo krachtig verded gd
door den heer Goslinga, staakten de stemmen
(9—9) en zal in de volgende zitting opnieuw
gestemd moeten worden.
Het voorstel-Maas, betreffende de wijzing
vnn de verordening op het Grondbedrijf (uit
sluitend na 5-jarige taxatie uit tekeeren van
gereserveerde rente), werd alleen door den
heer Goslinga bestreden. Het werd zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd.
Een vroolijk intermezzo bij het saaie debat,
hetwelk men tegenwoordig in onzen Raad te
hooren krijgt, bezorgde ons de heer Maas.
Voorgesteld was een wijziging der verorde-
ning.op tapperijen enz.
De heer Maas vroeg den voorzitter of de
toestanden in Schiedam van dien aard waren
dat de noodzakelijkheid van deze wijziging kon
worden aangetoond.
Toen de voorzitter antwoordde, dat hier geen
misstanden bestonden, drong de heer Maas
er op aan het voorstel terug te nemen. Aan
neming van het voorstel zou z. i. slechts blijk
geven van een verordeningen-manie en aan het
nageslacht geen hoogen dunk geven van der
vaderen zeden.
De heer Scheffers had ook eenige bezwaren van
practischen aard tegen het voorstel, n.l. dat
ook de lunchrooms er onder zouden vallen.
Voorloopig is het voorstel van de agenda
afgevoerd. De bezwaren van den heer Schefi
fers zullen eerst onderzocht worden. -
Het personeel van de gemeente krijgt de
voorgestelde verhooging ^van 50% van den
duurtetoeslag.
De heer Evers heeft vergeefs een lans gebro
ken voor de groote gezinnen.
De S. D. A. P'ers toonden weer zeer vijan
dig te staan tegenover een hoogeren duurte
toeslag voor de groote gezinnen.
Weth. de Bruin zette de zaken weer eens
op z'n kop door te zeggen dat als de recht-
schen de financiën van de gemeente niet meer
in 't oog houden, hij al lang mee gaat met hoo
gere loonen te geven.
De gemeentewerkman zal zeker aan de katho
lieken niet hfct verwijt kunnen doen dat zij niet
letten op de veranderde tijdsomstandigheden
bij de beoordeeling van de huidige loonen.
Of de S. D. A. P'ers altijd stads financiën
behoorlijk in het oog houden bij het doen van
voorstellen is een andere vraag, die zeker niet
bevestigend kan worden beanLwoord.
Het schijnt niet meer mogelijk te zijn, dat
onze vroedschap als voorheen om ongeveer 5
uur haar zitting beëindigt.
Ditmaal was het bij half zeven toen de voor
zitter de vergadering sloot.
De meeste leden stonden bij den uitgang
slechts enkele voor hun zetel.
De voorzitter wilde een paar punten, welke
aan het einde der agenda waren geplaatst, nog
gauw afhandelen.
Het crediet van f 10,000 voor de centrale
keuken werd bij het uitgaan der vergadering
toegestaan.
Een gespierd protest van den heer Evers
tegen het afroffelen van zulke belangrijke
zaken, deed even de leden inzien dat men in
een verloopende vergadering toch de zaken
niet behoorlijk kan behandelen.
Het voorstel om de huurwaarde van het
huis L. Nieuwstraat, waaria het dislributiebu-
reau is gevestigd, op f2300 te bepalen, werd
op voorstel van den heer Maas, die dit bedrag
veel te laag vond, aangehouden tot de vol
gende vergadering.
mm
„De
