Stads- eu Gewestelijk Nieuws.
Crisismaatregelen.
het einde der bijeenkomst werd besloten een
telegrafisch verzoek te zenden aan de Koningin
teneinde Hare tusschenkomst in te roepen tot
het verkrijgen van schorsing van het besluit.
Draadlooze verbinding met Oost-Indië.
Het voornemen der Nederlandsche regeering
om een draadlooze verbinding raet onze Oost-
indisehe koloniën tot stand te brengen, is naar
we vernamen, reeds in een vergevorderd sta
dium van voorbereiding gekomen.
De rijksingeaieur, de heer E. T. W. Volter,
heeft onlangs een bezoek gebracht aan het
Kootwijksche veld, in dc nabijheid der halte
Kootwijk om te onderzoeken, waar het draad
loos station het beat ware te bouwen. En het
ligt thans in de bedoeling deze installatie te
Hoog-Buurlo, nnbij Apeldoorn te doen ver
rijzen.
Het eerst zal daartoe begonnen worden met
het aanleggen van een spoorlijn van Kootwijk
naar Hoog-Buurlo, aanvankelijk voor het ver
voeren der bouwmaterialen, later om een blij
vende verbinding te hebben met het draad
looze station, waarvan de kosten worden ge
raamd op f 5.000.000.
Blijkens de voorloopige plannen zullen er
een viertal opvangtorens worden gebouwd, ter
wijl een electrische centrale zal verrijzen, met
grooter capaciteit dan eenige andere centrale
in ons land bezit. Voorts wordt een ge
bouwen-complex ontworpen, bestaande uit ver
schillende fabrieksgebouwen en arbeiderswo
ningen.
Het draadloos station zal verrijzen op een
der hoogste punten van Nederland, op den
86 M. hoogen Koelberg, zich bevindend in de
lijn, welke getrokken kan worden van den
Dassenberg naar|Hoog-Buurlo.
In Ned.-Indié worden de plannen uitgewerkt
door den ingenieur M. Noppen, verbonden aan
de Telefunken-Maatij. te Berlijn. Daar zal te
Bandoeng een station worden gebouwd. De
afstand tusschen de beide stations zal 11.000
K.M. bedragen.
Boonenoogst 1918
Ter aanvulling van de regeling omtrent de
boonen getroffen, is nader vastgesteld, dat van
het kwantum boonen, voor dc zouterij be
stemd, zal worden toegewezen 60 pCt. aan de
Verecnigdc Groentenzouters en 40 pGt. aan
Nederlandsche Vereeniging van Groentenzou
ters.
De betaling van het door aankoopers der
Ned. Vereen, van Groentenzouters gekochte,
geschiedt niet meer door de fabrikanten zei
ven, maar door het kantoor van deze ver
eeniging.
De toewijzing van boonen voor de drogerij
geschiedt* uitsluitend door het Bureau der vei
lingen via de organisatie van zouters,
neien aanicooper, die voor de drogerij komt,
boonen worden toegewezen.
Behalve voor de conservenfabrieken, waar
voor nog een nadere regeling zal worden ge
troffen, mag op de veilingen uit het z.g. fa-
briuksgedeelte alleen gekocht worden door de
aankoopers van de beide zoutersorganisaties.
den brief kennis genorrfen te hebben, wijl er
een toon van moeizaam bedwongen ontstem
ming en verholen afkeuring over het geheele
Regeeringsbeleid inzake de distributie in door
straalt.
Z. Exc. verwijt aan Mr. Zimmerman gebrek
aan het vermogen, speciaal den arbeidersstand
te doordringen van het besef, dat deze en de
eerstkomende maanden noodwendig tijden van
groote ontberiny moeien zijnwaarin elke overheid
schier machteloos slaat; dal hel ondoenlijk is het
komende leed van de bevolking af te wenden, doch
hoogstens een en ander lot verzachting kan worden
verricht.
De Minister gaat dan in groote trekken de
genomen maatregelen na en zegt o.a.dat
Rotterdam er door de omstandigheden op aan
gewezen was, dit jaar aardappelen te ontvangen
uit Noord-Holland en niet van de Z.-H.
eilanden. Daar de export-soorten hier nooit
gegeten worden, wegens den voor onzen smaak
slechte kwaliteit, is een deel daarvan uitge
voerd, doch aanzienlijk minder dan verleden
jaar. Toen de vroege N.-H. aardappelen op
waren, werd Rotterdam voorzien van ver
vroegde eigenheimers van de Z.-H. en Zeeuw-
sche eilanden. Er wordt een reserve-voorraad
vet aangelegd, bestaande uit melkpoeder van
6 millioen L. melk. De Minister wijst erop,
dat een toenemend melkgebruik zeer onge-
wenscht is, omdat daardoor teveel grondstof
aan de boterbereiding zou worden onttrokken,
waardoor het vetrantsoen tot de helft van
thans verminderd zou moeten worden. Er is
een organisatie in voorbereiding, die ten doel
heeft de inzameling van beukenootjes zooveel
mogelijk te bevorderen. Er worden onderhan
delingen gevoerd, ten einde het op zeer groote
schaal nemen van proeven mogelijk te maken,
om volgens een nieuw procédé uit vetzuren
neutraal vet af te scheiden dat in de marga-
rine-fabricage gebruikt kan worden.
Gecondenseerde taptemelk zal worden uitge
voerd, omdat dit product niet houdbaar is tot
het volgend voorjaar en het een zeer waarde
vol ruilmiddel is ter verkrijging uit het bui
tenland van ten onzent zeer noodige goederen.
De jambereiding geschiedt thans geheel voor
het binnenland, met gebruikmaking van den
niet uitgevoerden suikeroogst van 1917. Daar
door komt een product beschikbaar, dat al
thans eenigszins in de vetschaarschte kan bij
springen. Het suikkerrantsocn van 10 K.G.
per hoofd per jaar, voor huishoudelijk ge
bruik, komt den Minister niet onredelijk laag
voor, daar het totale suikerverbruik, met in
begrip dus van alle suiker, in de industrie ge
bezigd, vóór den oorlog bier te lande circa 15
K.G. per hoofd per jaar bedroeg.
Jam.
Naar de „Tijd" verneemt, bestaat het plan,
van regeeringswege in den komenden winter
jam op bons te doen distribueeren.
De opgevorderde schepen.
Naar de „Telegr." verneemt, zijn de heeren
J. van Hasselt, van de Kon. Ned. Stoomboot-
Mij., en Ruys, van den Rotterdainschen Lloyd,
naar Engeland vertrokken voor het voeren
van nadere besprekingen over het jongste aan
bod der geassocieerden ten aanzien van da
opgevorderde schepen.
s.s. „Rijnstroom".
Het stoomschip .„Rijnstroom" van de Hol-
landsche Stoomboot-Maatschappij is gisteren
van Londen te Amsterdam aangekomen. Het
schip is geladen onder meer met kurk, als
mede met koffie, het laatste afkomstig uit het
opgevorderde stoomschip „Lombok" van de
Stoomvaartmaatschappij Nederland.
s.i. „Maasland."
Het vrachtschip „Maasland" van den Kon.
Holl. Lloyd is vertrokken van Amsterdam
naar Zuid-Amerika.
Dc „Nieuw-Amsterdam".
Volgens een gisteren ontvangen telegram is
het stoomschip „Nieuw-Amsterdam" van hier
te New-York aangekomen.
Reiiefbooten.
De reliefschepende Zweedsche Kronprinz i
Gustaf Adolf, met meel van New-York, en de
Belgische Anvers, met verschillende goederen
uit Montreal, zijn Zaterdagmiddag te Amster-
sterdam aangekomen en hebben ligplaats ge
nomen aan de Sumatrakade.
De voedselnood.
Groote ontbering te wachten.
De minister van Landbouw, de heer Pos-
thuma, heeft den burgemeester van Rotterdam j
in een zeer uitvoerig schrijven geantwoord op
den'bekenden brief van 8 dezer in de „N.R.C."
gepubliceerd.
Wij ontleenen er het volgende aan
De Minister zegt niet zonder leedwezen van
De Distribotie van kalfsvleesch.
I Het_lid llej_Twjig(lei01iP6rB4aieprvi5gganr,At-
gezonden
Blijkens de dagbladen wordt sedert de laat
ste weken vet kalfsvleesch gedistribueerd in de
gemeenten Amsterdam, den Haag en Rotter
dam, terwijl uit advertenties blijkt, dat vet
kalfsvleesch bij verschillende slagers verkrijg-
baar is gesteld tegen de helft der vastgestelde
maximum-prijzen.
j In verband met het feit, dat bijna dagelijks
vette kalveren van het station te Breda naar
de groote gemeenten worden vervoerd, terwijl
in de gemeente Breda vaak het noodige vleesch
ontbreekt zelfs voor de verstrekking aan zie-
i ken, zou ondergeteekende gaarne van den mi
nister van landbouw vernemen, waaraan de
bevoorrechting van de groote gemeenten boven
en ten nadeele van de kleinere gemeenten is te
wijten en of onder deze omstandigheden het
niet de plicht is van de besturen der kleine ge
meenten om, in afwijking van de rijksregeling,
beslag te leggen op het te vervoeren vee, ten
einde het vleesch te kunnen distribueeren in
eigen gemeenten op gelijke wijze als dit in de
groote gemeenten is toegestaan.
De minister van landbouw, nijverheid en
handel heeft hierop den 19den dezer geant
woord
Uit een ter zake ingesteld onderzoek is ge
bleken, dat in de gemeenten Amsterdam, 's-Gra-
venhage en Rotterdam geen vet kalfsvleesch
tegen de helft; der vastgestelde maximum-prij
zen is verkocht. Alleen de gemeente Amster
dam heeft, blijkens van de gemeente ontvangen
bericht, met het oog op de hooge prijzen en
de bederfelijkheid van het vleesch, in de volks
buurten een enkele maal eenige restanten tegen
lagere dan de maximum-pryzen doen distribu
eeren.
De verstrekte hoeveelheden kalfBvleasch voor
distributie zijn slechts zeer gering geweest.
Slechts die vette kalveren toch, die overbleven,
nadat in de aanvragen ten behoeve van zie
ken was voldaan, zijn tan behoeve van de
overige bevolking aan de gemeenten Amster
dam, Rotterdam, 's-Gravenhage en Utrecht
verstrekt. Het aantal dier kalveren was zóó
gering, dat er geen sprake van kon zijn, om
allo gemeenten van vet kalfsveesch te voor
zien.
Dat door het verkrijgen daarvan genoemde
vier gemeenten zijn uitgekozen, ligt aan de om
standigheid, dat aldaar een groot aantal min
der gegoeden woonachtig zijn. Door verstrek
king van het duurdere vette kalfsvleesch aan
de meer gegoeden, kwam uiteraard een hoe
veelheid nuchter kalfsvleesch en eenheidsworst
vrij, welke onder de overige bevolking verdeeld
kon worden.
Het is m. i. allerminst de plicht van de be
sturen der kleine gemeenten, om, in afwijking
van de Rijksregeling, beslag te leggen op het
te vervoeren vee, ten einde het vleesch te kun
nen distribueeren in eigen gemeente op gelijke
wijze als dit in de groote gemeenten is toe
gestaan. Hierdoor toch zou de voorziening ten
behoeve van de zieken de grootste belemmerin
gen ondervinden.
Hieraan zij toegevoegd, dat aangezien op
het oogenblik een grooter aantal kalveren be
schikbaar is dan voor eenige maanden, thans
ook verschillende andere gemeenten om beurten
in aanmerking kunnen komen voor de toezen-
S ding van vet kalfsvleesch. De gemeente Breda
is daaronder begrepen, en heeft inmiddels reeds
kalveren ter distributie ontvangen.
Verkrijgbaar in de week van 1521 Augustus
Op bon 259 1 ons kaas naar keuze.
Op bon 261 1 reep gevulde chocolade 12'/a cent
Op bon 263 */s pond suiker 28 ct. per pond,
Op bon 265 Va ons gort 13 «ent,
vanaf Zaterdag.
j Kindermiol. Bon 23 kindermeel is deze
week geldig,
j Verkrijgbaar 1/i poad kindermeel 21 cent
per pond, of Va pond maizena b 55 cent per
pond.
Nieuwe aanvragen voor kindermeel 20 Aug.
Vleesch voor zieken. Nieuwe aanvragen
Maandag en Donderdag van 241/! uur aan
het Levensmiddelenbureau.
Viae h. Op bon 100 en 1631 veaknjfctear
Va pond verschc viacti.
Koffie.
Gedurende het tijdvak, aanvangende op 16
Augustus en eindigende op 31 Augustus, zal
door detaillisten aan verbruikers mogen wor
den afgeleverd op:
Bon no 35 eener thee- en koffiekaart Va ons
koffie.
Broodkaart. D® broodkaart van het
63e tijdvak loopt van 16 Aug. tot en met 22
Augustus.
i Boter-, meiange-, margnrinekaart,.
bon 10e week geldig van 14 Aug. tot en met 23
Augustus 1
i.
K-o 1 e n. In Augustus zijn geldig bons
21, 22, 23, 24 en 25 van de grijze bonboekjes
nos. 1, 2 en 3 van de rose bonboekjes. De
bons van de rose boekjes geldig tot 30 Sept.
Schoenenbons. Er wordt aan herin
nerd, dat in verband met de invoering van maxi
mumprijzen voor schoenwerk, de schoenenbons
1 Oct. a.s. vervallen.
Aanvragen om klompen- en schoenenbons
kunnen gedaan wordenbewoners van het
stadsgedeelte Z.Z, van de N.-Haven lokaal
J&'fioSoK open™ de'0)? HgÜg
der week voor schoenen, de laatste dagen voor
klompen van 912 en 25 uur.
St. Joris Doele geopend de eerste 3 dagen
voor klompen, de laatste dagen voor schoenen
van 912 en 25 uur.
Domiciliekaart, trouwboekje en belasting
biljet (niet boven 46.20 gem. Ink. Bel.) mee
brengen.
Zij, die op den dag verhinderd zijn, kunnen
Dinsdagsavonds 7—9 voor klompen en Vrijdags
avonds 79 voor schoenen terecht in den St.
Joris Doele. In Rehoboth Woensdagsavonds
79 voor schoenen en Donderdagsavonds 79
voor klompen.
G a s d r uk. Des avonds zal gasdruk gege
ven worden
van 1020 Aug. te 8.50
van 20 Aug.—1 Sept. te 8.30
R e g e e r i n g s-s a j e t.
Deze week zal een aanvang worden
gemaakt met de uitgifte van nieuwe bons voor
het restant der partij Regoerings-sajet.
Hiervoor worden in de eerste plaats opge
roepen zij, die niet zijn aangeslagen in de
Plaatselijke Inkomsten-Belasting en zij, die zijn
aangeslagen in de le of 2e klasse en dus
hoogstens i 3.— belasting betalen.
De bons zullen worden uitgegeven in het
Vereenigingslokaal Broersvest, op
Woensdag 21 MS(e).
Donderdag 22 S(m)—Z.
van 912 en l1/^—5 uur.
Domiciliekaart ea belastingbiljet (1917'18)
medebrengtn.
Voor alle perionen boven den leeftijd van
één jaar kan een bon voor Va ons sajet wer
den aangevraagd, echter met dien verstande,
dat in één huisgezin niet méér dan vier bons
zullen worden afgegeven. Deze maatregel is
genomen, teneinde de sajet over zooveel mo-
gelijk gezinnen te verdeelen.
Indien de voorraad zulks toelaat, zullen zij,
die in de Plaatselijke Belasting in hoogere
klassen zijn aangeslagen, na den 23en dezer
gelegenheid krijgen, bons aan te vragen.
De levensmiddelenvoorziening.
Naar aanleiding van het voorstel van de hee
ren Goslinga c.s., om te geraken tot de instel
ling van een Commissie van Bijstand voor de
Levensmiddelenvoorziening, hebben B. en W.
<&n Raad bericht, dat zij de aanneming van
dit voorstel moeten ontraden.
B. en W. zeggen in het desbetreffend schrijven
o.a.
„Wij willen er allereerst aan herinneren, dat
er hier een Commissie, als bedoeld, is geweest,
maar dat het College het vorig jaar niel wensche-
lijk achtte haar mandaat te doen hernieuwen.
Hierover is in Uwe Vergadering van 5 October
1917 breedvoerig van gedachten gewisseld. En
dat standpunt wordt ook thans nog door ons
ingenomen.
Men heeft bij de beoordeeling hiervan in
aanmerking te nemen, dat het Levensmiddelen-
bedrijf geen normaal gemeentebedrijf is en
dat niet bestuurd kan worden' als een gewone
gemeentelijke onderneming. Het karakter van
dit bedrijf brengt mede, dat liet College als zoo
danig zich met de aangelegenheden er van veel
meer bezig heeft te houden dan dit met de an
dere bedrijven het geval is.
Dit wordt ook blijkbaar in andere gemeenten
zoo gevoeld, want de voorstellers vergissen zich
schromelijk, wanneer zij meenen, dat overal
elders wel Commissies van Bijstand zijn inge
steld. Integendeelde toestand zooals die in
deze gemeente bestaat, vinden wij bijv. ook te
Dordrecht, Delft, Amsterdam en Utrecht.
Dit zijn toch voorzeker ook gemeenten wier
gesties op het gebied der distributie in het alge
meen geen slechten naam hebben.
De gang van zaken te dezer stede is zóó, dat
alle zaken van groot financieel belang door het
College worden beslist. Daarnaast worden ook
andere practische kwesties, b.v. de houding
van het distributiebedrijf ten aanzien van de
grossiers e.d. in principe door het College uit
maakt.
Bovendien is er een Commissie uit de burge
rij, bestaande uit vertegenwoordigers van diverse
politieke en maatschappelijke organisaties, die
minstens tweemaal per maand vergadert (een
maal afzonderlijk en eenmaal met den Wethou
der en den Directeur van het bedrijf) en die
in alle zaken van practischen aard van advies
dient.
Als men nu erkent de noodzakelijkheid dat
dit bedrijf (ten deele handelsbedrijf) bovenal
lenig moet zijn, om snel en op het juiste oogen
blik te kunnen handelen, dan zal men tevens
moeten erkennen, dat de gewone gang van zaken
der andere bedrijven, met een Commissie van
Bijstand die zich verantwoordelijk acht voor
de bedrijfs-functie, hier niet kan worden ge
duld. Die gewone gang is te stram voor dit
bedrijf.
Ook bij de Rijks-organisaties is men voor
dit bezwaar moeten zwichten en zijn alle Com
missies van Bijstand opgeheven.
Als men alleen maar denkt aan de ontelbare
missives die van de regeeringsbureaux afkomen
en die studie en uitvoering vorderen en zich
mede een voorstelling tracht te maken van den
omvang der taak, eventueel aan een Commis
sie van Bijstand op te dragen, achten wij allen
grond aanwezig om er aan te twijfelen, of er
leden van den Raad gevonden kunnen worden,
die over voldoenden tijd beschikken om in zulk
eene Commissie behoorlijk werkzaam te zijn
Gezien de regelmatige besprekingen in het
College zal het o.i. noodig, althans gewenscht
zijn, dat zulk een commissie tenminste twee-
m»al ner week vergadert. Is dit mogelijk te
achten Zoo ja nan nestaae Uaaritgcn nog
dit bezwaar, dat de tijd van den betrokken
Wethouder daardoor teveel in beslag genomen
zou worden.
Wij kunnen tenslotte dan ook niet de op
merking terughouden, dat het ons ontgaat,
wóarom de Raad het College een bijstand zou
willen opdringen, dien het reeds bleek niet te
wenschen. Uit het feit dat in den Raad bijna
geen kritiek wordt uitgeoefend, meenen wij de
gevolgtrekking te mogen maken, dat het be-
drijl tamelijk goed functionneert.
Maar als wij de verantwoordelijkheid aan
vaarden voor den goeden gang van zaken zal
men begrijpen, dat eike schakel tusschen ons
College en het bedrijf uit den booze is.
In de hoop daarmede de besprekingen in den
Raad te kunnen bekorten, meenden wij goed
te doen Uwen Raad vooraf met onze zienswijze
in kennis te stellen."
Naar aanleiding van de gevoerde correspon-
tie tusschen het Gemeentebestuur en den Mi
nister van Landbouw, Nijverheid en Handel,
inzake de levensmiddelenvoorziening hier ter
stede, vernemen wij, dat thans bij het Ge
meentebestuur het navolgend schrijven van
voornoemden Minister is ingekomen
,,'s-Gravenhage, 16 Augustus 1918.
In vervolg van nevcnvermeld schrijven heb
ik de eer U te berichten, dat naar mij geble
ken is, aan Uwe Gemeente wat betreft gort,
havermout en eieren het haar toekomende
rantsoen steeds gezonden ia. Wat betreft Uw
verzoek om verhooging van het rantsoen aard
appelen, de beperkte voorraad laat niet toe
aan dit verzoek te voldoen. Met betrekking tot
de vleesch voorziening ten slotte, diene, dat
aanvankelijk alleen de vier grootste gemeenten
vette kalveren onvingen, dat er echter, nu de
aanvoer hiervan grooter geworden is, geen
bezwaar bestaat ook Uwe Gemeente vet kalfs
vleesch te doen zenden. Tot dat doel ia zij
thans geplaatst op de lijst der gemeenten, welke
om beurten vet kalfsvleesch ontvangen.
De Minister van Landbouw, Nyverheid
en Handel,
Voor den Minister,
De Directeur-Generaal der afdeeling Crisiszaken
VAN DER LOEFF.
Volks badhuis.
In de week van 11—17 Aug. 1918 werden
genomen 435 baden,
late klas Kuipbaden 15 Regenbaden 44.
2de klas Kuipbaden 10 Regenbaden 332.
Kinderbaden 34.
Bevolking.
Op 30 Juni j.l. bedroeg de bevolking
dezer gemeente 38.134 zielen,
